🔳 پاسخ به پرسش دوست عزیز و گرامی آقای امید کِلِیچ 🔳 ❓ آیا از عبارات مرحوم #محقق_عراقی در مقالات الأصول (ج١، ص٥٩ تا ٦٨) اين استفاده می‌شود که ایشان معتقد است بعضی اعتبارات گاهی موجب می‌شود تا حقایقی پدید آید که دیگر ارتباطی با اعتبار معتبِر و ذهن او ندارد؟ آیا از کلام مرحوم آقا ضیاء عراقى چنین مطلبی برداشت می‌شود؟ 📚 پاسخ: عبارات و کلمات مرحوم #محقق_عراقی در بحث حقيقت وضع در کتاب مقالات الأصول و نهاية الأفكار دالّ بر اين است که علقه و ارتباط بین لفظ و معنا -که سببِ تصوّر معنا هنگام تصوّر لفظ می‌شود و حتی زشتی و زیبایی معنا به لفظ سرایت می‌کند- نمی‌تواند اعتبار محض باشد. 🔸️ سپس اعتبار محض را این گونه توضیح می‌دهد که اعتبار محض به صورتی است که هیچ واقعیتی جز اعتبار معتبِر ندارد و در صورت غفلتِ لاحظ (مُعتبِر) از مُعتبَرِ خود و یا مردن او معتبَر نیز منعدم شده و از بین می‌رود؛ فلذا در مقالات الأصول (ج١، ص٦٢) می‌گوید:... ولکن لم تکن من الاعتبارات المحضة المتقوّمة بالاعتبار محضاً، بحيث تنعدم بانقطاعه. 🔹️ #محقق_عراقی در نهاية الأفكار (ج١، ص٢٦) نيز ميگوید: ليست تلك العلاقة و الارتباط الخاص من سنخ الإضافات الخارجية التي توجب إحداث هيئة خارجية، كهيئة السريرية الحاصلة من ضمّ الأخشاب بعضها ببعض على كيفية خاصة، و كالفوقية و التحتية و التقابل و نحوها من الإضافات و الهيئات القائمة بالأمور الخارجية التي كان الخارج ظرفاً لنفسها... و لا من سنخ الاعتباريات التي لا يكون صقعها إلا الذهن، كما في النسب بين الأجزاء التحليلية في المركبات العقلية في مثل الإنسان و الحيوان الناطق، بل هي متوسطة بين هاتين. ایشان در این کلام به روشنی امر حقیقی، امر انتزاعی و اعتباری را توضیح می‌دهد و در ادامه نیز نوعی دیگر از اعتباریات را که بین‌بینی هستند بیان کرده می‌گوید: فکانت سنخها من قبیل الاعتباریات التی کان الخارج موطن منشأ اعتبارها، كما نظيره في الملكية و الزوجية. 🔸️ و در ادامه نیز توضیح می‌دهد که قبل از جعل لفظ برای معنا طبیعت لفظ و طبیعت معنا تنها در ذهن وجود دارد، اما بعد از وجود دو طرف آن علقه و ارتباط، ملازمه‌ی بین لفظ و معنا می‌شود ملازمه‌ی خارجیه، به صورتی که هر گاه لفظ تصور شود آن علقه و ارتباط بین لفظ و معنا نیز حقیقتاً و خارجاً تحقق پیدا می‌کند. 🔹️ هنچنین #محقق_عراقی در مقالات الأصول (ج۱، ص۶۴) نیز می‌گوید: اگر قرار است اعتبار بدون وابستگی به معتبِر در خارج باقی بماند ناگزیر باید بگوییم جعل و قرارداد معتبِر، منشأِ به‌وجود‌آمدن ملازمه و علقه بین لفظ و معنا می‌شود به صورتی که حتی اگر معتبر غافل شود یا بمیرد آن علقه و ملازمه -با وجود اقتضاء- باقی است. @fegh_osoul_rafiee

✅ از سخنان مرحوم #محقق_عراقی در حقیقت وضع، رگ و ریشه‌های مبنای #قرن_اکید مرحوم #شهید_صدر نيز روشن‌تر می‌شود.