#مکاسب_بیع #شروط_المتعاقدین #شرطیت_بلوغ #حاشیة_المكاسب_الإصفهانى 📚 متن شيخ در مكاسب: «إلا أن يلتزم بخروج ذلك عن عموم رفع القلم... » (ج٣/ص٢٨٤). ❎ مرحوم حاج شيخ محمد حسين اصفهانى در حاشيه ى خود بر مکاسب در وجه خروج ضمان صبی از ذیل عموم «رفع قلم» می گوید این خروج از عموم به دو گونه تقریب می شود: 📌 ۱- تقریب اول: مناسبت عرفی بین حکم و موضوع توضیحش این است که هر اثر و حکمی که منوط به کمال فاعل باشد از صبی برداشته شده است؛ پس، حکمی مانند ضمان که تنها بر مجرّد «اتلاف» مترتب می شود و قصد فاعل بالغ در آن اثری ندارد از عموم آثار و احکام مرفوعه ی از صبی خارج است. به عبارت دیگر، محقق اصفهانی می گوید مناسبت بين حكم ضمان و موضوع آن -که منوط به قصد فاعل نیست- اقتضاء دارد که این حکم برای صبی نیز که قصد و عدم قصدش یکی است نیز ثابت باشد. 📌 ۲- تقریب دوم: امتنانی بودن حدیث «رفع قلم» حدیث «رفع قلم» امتنان و منت بر صبی است، اما جایی که رفع قلم از صبی موجب ضرر بر دیگران است مورد حدیث نخواهد بود، زیرا چه دلیلی دارد که صبی -با فرض عدم ضمانِ او- مورد امتنان باشد، اما آن بالغی که مالِ او به دست صبی تلف شده است هیچ غرامتی نتواند بستاند و ضرر کند؟! پس، مرحوم محقق اصفهانی با این دو توضیح ضمان صبی را از ذیل رفع قلم خارج می داند. @fegh_osoul_rafiee