🎤 تدریس "حلقه ثانیه" #الحلقة_الثانية #الدليل_العقلي #قصد_امتثال_الأمر #بیان_ثمره ❎ جلسه ٧٧ 📆 تاريخ ١٤٠٠/٠٧/٠٣ 📝 @fegh_osoul_rafiee

#فرائد_الأصول #التجري 📚 محل نزاع در تجرّی: ❎ دو نکته در روشن شدن محل نزاع در بحث تجرّی مهم است؟ ✔ خبث طینت و بد سیرتی مُتجرّی بر کسی پوشیده نیست و اصلاً در این مطلب اختلافی نیست. ✔ مراد از استحقاق عقاب متجرّی در بحث، استحقاق همان عقاب و عذابی است که مثلاً برای شرب خمر درنظر گرفته شده است. 📝 @fegh_osoul_rafiee

#فرائد_الأصول #فوائد_الأصول_نائيني #قیام_بعض_الأصول_مقام_القطع 🔳 پاسخ به سوال برادر عزیزم، آقای عامری اختیار آبادی 🔳 ❓مراد از «بعض الأصول العملية...» در مطلب شیخ که می فرماید می تواند جانشین قطع طریقی شود چیست؟ تنها استصحاب است؟ 📚 پاسخ: مراد از «بعض» در کلام شیخ هر اصلی عملی است که قدری دارای واقع نمایی و کاشفیت باشد، مانند "استصحاب" و اصول عملیه ی دیگری مانند "قاعده ی ید". مرحوم نائينى در فوائد الأصول (ج۳، ص۱۵) نیز به این مطلب تصریح می کند. از این رو، شامل "برائت"، "تخيير" و "احتیاط" (اشتغال) نمى شود، زیرا در این اصول، هیچ واقع نمایی وجود ندارد. (مجال توضیح این که چرا احتیاط واقع نمایی ندارد در این وجیزه نیست) ☑ البته کلمه ی «بعض» بر یک شیء نیز اطلاق می شود. 📝 @fegh_osoul_rafiee

#فرائد_الأصول #بناءالعقلاء #الدليل_العقلي 📚 فرق بين "بناى عقلاء" و "دليل عقلى": آنچه مهم است آن است که حقیقت و جوهره ی بنای عقلاء با دلیل عقلی کاملاً متفاوت است، اما: ❎ بنای عقلاء یعنی سیره، رفتار و سلوک عملی اجتماعی عقلاء که در بین عقلاء شایع و رایج است؛ اما دلیل عقلی نه نیازی به عمل و سلوک رفتاری آنان دارد و نه رواج و شیوع می خواهد، بلکه دلیل عقلی بسته ی به موضوعِ خود است. ❎ دلیل عقلی، مُدرَک عقل نظری یا عملی است، اما بنای عقلاء ممکن است منشأى غیر عقلانی و حتی غیر عقلائى داشته باشد، مانند بسیاری از سیره ها و بناءهای عملی عقلاء که در بین ایشان رایج و شایع است، و هیچ مبنا و منشا عقلائى ندارد، مانند برده داری که کاملاً نشان از منفعت طلبی و خودخواهی عقلاء است. 📝 @fegh_osoul_rafiee

#فرائد_الأصول #قبح_التجرّی 🔳 پاسخ به سوال برادر عزیزم، آقای علی علیپور 🔳 ❓مرحوم شیخ به چه تقریری دلیل عقلی به تقریر اول (قبح تجرّی) را مورد نقد قرار می دهد؟ 📚 پاسخ: همان طور که از بیان مرحوم شیخ معلوم است، ایشان این دلیل را بر مدار حسن و قبح مطرح کرده و در تقریر دلیل می گوید عقل به خودی خود و مستقلاً می تواند ادراک کند که تجرّی قبیح است. بنا بر این، چون تجرّی قبیح است، می توان بنا بر قاعده ی «کل ما حکم به العقل حکم به الشرع» گفت که حرام شرعی است و هر کاری که حرام شرعی باشد انجامش عقاب و عذاب دارد، پس متجرّی نیز مستحق عقاب است. ☑ اما ایشان در نقد این دلیل می گوید اگر قبول کنیم تجرّی قبیح است، اما باید به دقت و ظرافت دانست که عقل تنها همان نیت و قصد زشت و بد متجرّی را تقبیح می کند، نه فعل خارجی او را؛ زیرا فعل خارجی و واقعی او نوشیدن آب بوده است، و شارع چگونه میتواند آب نوشیدن متجرّی را تقبیح کند؟! پس قبح باطن و نیت بد متجرّی معلوم بوده و مورد اختلاف نیست، بلکه بحث ما بر سر حرمت فعل خارجی است که قطعاً استحقاق عقابی در پی ندارد. و به دیگر بیان، عقل تنها فاعل را تقبیح می کند، نه فعل را. ☑ البته در این مطلب مرحوم نائينى توضیحاتی دارند که مجال بازگویی آن ها نبود. 📝 @fegh_osoul_rafiee

#فرائد_الأصول #قبح_التجرّی 🔳 پاسخ به سوال برادر عزیزم، آقای محمد جواد پولادین 🔳 ❓در کنار مطالعه ی "رسائل" شیخ انصاری چه کتاب و شرحی را مطالعه کنیم؟ 📚 پاسخ: برای فهم دقیق و عمیق کتاب رسائل شیخ، آن چه بنده در توضیحات و تدریس ارائه مى کنم واقعا کفایت می کند. به ویژه بنده در کنار تدریس اين کتاب از برخی نکات و مطالب مرحوم نائینی نيز استفاده می کنم. اما کتاب "اوثق الوسائل" و "بحر الفوائد"، دو شرح رسائل هستند که برای فهم رسائل بسيار راهگشاست. ❎ اما چند نکته: ☑ تا حدّ امکان با توضیحات استاد در تدریس، و با فهم و درک خودتان، کتاب را بفهمید. ☑ شرحی که در کنار متن مراجعه میکنید حتما به زبان عربی باشد. 📝 @fegh_osoul_rafiee

#فرائد_الأصول #قبح_التجرّی 🔳 پاسخ به سوال برادر عزیزم، آقای صادق رضاپور 🔳 ❓آیا نیت بد و قصد انجام فعل حرام، به خودی خود حرام نیست و در پی آن استحقاق عقاب نمی آید؟ نیت بد یک عمل جوانحی است؟ آیا نمی توان آن را حرام شرعی دانست؟ 📚 پاسخ: عقل، نیت شر و نیت بد را مستحق عقاب و عذاب در مرتبه ی خودش می داند، زیرا نیت و قصد -اگر چه در باطن و درون انسان است- اما انسان با اختیار و اراده ی خود، آن را در درون و باطن خود تحقق می بخشد، پس می تواند به عنوان یک فعل اختیاری مورد تکلیف و حکم شرعی باشد. اما خداوند بر اساس لطف و رحمت بی کرانش، عذاب و عقاب را منوط به تحقق خارجی و واقعی کرده است، و طبق روایات بسیار تا نیتی به مرحله ی تحقق خارجی نرسد عذاب و عقاب از او برداشته شده است. ☑ البته این مطلب، بحث بسیار عمیق و دقیقی است که هم باید نگاه عقل را دراست کرد و هم اخبار بسیار آن را مورد تدقیق قرار داد. مرحوم شیخ نیز در انتهای بحث تجری برخی از این روایات و آیات را ذکر کرده و به صورت کوتاه بررسی می کند. 📝 @fegh_osoul_rafiee

#فرائد_الأصول #روش_مطالعه 📚 روش مطالعه ی رسائل و مکاسب شيخ انصارى: برای فهم دقیق و عمیق کتاب رسائل و مکاسب شیخ انصاری دو روش باید توأمان مد نظر دانش پژوه باشد: 💠 خلاصه برداری: این مطلب از آن جهت مهم است که شیخ مباحث را تو در تو و به هم آمیخته مطرح می کند و فهم نظم و نظام مباحث شیخ نیازمند خلاصه نویسی و طرح سیر بحث شیخ است. 💠 تقریر نویسی: این نیز بال دیگری برای فهم و هضم مطالب شیخ است؛ زیرا در بسیاری از مطالب پیچیده و مفروضات شیخ جز با شرح و تقریر بیان استاد قابل گره گشایی نیست و ذکر مقدمات و شرح مطلب آن سخن ضروری می نماید. 📝 @fegh_osoul_rafiee

#فرائد_الأصول #علم_اجمالی 🔳 پاسخ به سوال برادر عزیزم، آقای محمد جواد پولادین 🔳 ❓اصطلاح #علم_اجمالی دارای تناقض است؛ زیرا اگر مراد، علم و قطع است، که علم و قطع واقع نمایی تامّ دارد، و اگر مخلوط با جهل و ندانستن است علم معنا ندارد؛ آیا این اصطلاح معنای درستی دارد یا نه؟ 📚 پاسخ: مصطلح #علم_اجمالی اگر چه در درون خود دو مفهوم متناقض دارد، اما چون آن دو مفهوم متناقض به یک چیز تعلق ندارند تناقض منطقی در این اصطلاح وجود ندارد؛ یعنی علم و جهل (اجمال) با هم متناقض اند، اما در مصطلح مذکور تناقضی با هم ندارند، زیرا معلوم و مجهول در مصطلح علم اجمالی دو چیز است. معلوم، اصل تکلیف و مجهول، متعلق تکلیف است؛ مثلاً ما علم اجمالی به وجوب نماز ظهر یا نماز جمعه در وقت زوال روز جمعه داریم یعنی ما علم تفصیلی داریم به اصلِ وجوب و تکلیفی که در وقت زوال روز جمعه بر گردن ما می آید، اما جهل داریم که متعلق تکلیف، نماز ظهر است یا نماز جمعه. مرحوم محقق نائينى در فوائد الأصول (ج٣، ص۶۵) نیز بر همین اساس تفاوت علم اجمالی و علم تفصیلی را بیان می کند. 📝 @fegh_osoul_rafiee

🎤 تدريس "حلقه ثانيه" #الحلقة_الثانية #الدليل_العقلي #القدرة_بالمعنى_الأخص #القدرة_بالمعنى_الأعم ❎ جلسه ٧٨ 📆 تاريخ ١٤٠٠/٠٨/١٥ 📝 @fegh_osoul_rafiee