مقام معظم رهبری، حضرت آیت الله خامنه‌ای: فقه به معنای عام عبارت از آگاهی از دین است و شامل جمیع معارف اسلامی می‌شود اما فقه به معنای خاص، که ستون فقرات و بنیه اصلی حوزه‌های علمیه و به معنای وسیع‌تر، استخوان‌بندی زندگی اجتماعی و سیاسی است به «آگاهی از علم دین و فروع دینی و استنباط وظایف فردی و اجتماعی انسان از مجموعه‌ی متون دینی» تلقی می‌گردد. منظور از فقاهت که یک علم بشمار می­‌رود، همان روش و شیوه استنباط است یعنی «همین روش رد فروع به اصول، و استنباط از اصول و مبانی استنباط -[یعنی] کتاب و سنت و عقل و اجماع- و کیفیت این استنباط و تقابل میان ادله و ترتیب و نوبت‌بندی ادله‌ی مختلف، که اول به چه مراجعه کنیم؛ فرضاً اول به ادله‌ی اجتهادی مراجعه میکنیم، به ظواهر مراجعه میکنیم؛ اگر ظواهر تعارض داشتند، چه‌کار بکنیم؟ اگر ظواهری نداشتیم، چه‌کار بکنیم؟ نوبت اصول عملیه کی میرسد؟ کدام اصل بر کدام اصل دیگر مقدم است؟ و از این قبیل. این شیوه‌ای که ما در علم اصول آن را میخوانیم، اسمش را "فقاهت" میگذاریم.» @feqahat

مقام معظم رهبری: امام بزرگوار، فقه شیعه را از دورانی که خود در تبعید بود، به سمتِ فقه اجتماعی و فقه حکومتی و فقهی که میخواهد نظام زندگی ملتها را اداره کند و باید پاسخگوی مسائل کوچک و بزرگ ملتها باشد، کشاند. تفاوت نگاه فقهی امام با سایر فقها در فقه سیاسی موجبات تشکیل نوعی فقه را به وجود آورد که به فقه نظام‌ساز مشهور شد. @feqahat

جلسه دوم #فقه_فرهنگی تعریف قواعد فقهی. پیشینه قواعد فقهی. @feqahat

هدف از برپایی جلسات فقه فرهنگ هدف عالی: رسیدن به نظام فکری فرهنگی برپایه دقت‌ها و روش‌های فقهی است. هدف میانی: تقویت استدلال فقهی در مسائل فرهنگی. هدف ابتدایی: دستیابی به قواعد فقهی است که در تبیین مسائل فرهنگی و برداشت حکم عموم مکلفان، مربیان، والدین، حاکم و حکومت نسبت به مسائل فرهنگی ـ تربیتی. ضرورت: عقب ماندگی بسیار در تبیین فقهی مسائل فرهنگی؛ هرچند بزرگان بسیاری در این عرصه وارد شده‌اند و کارهای بسیار شده است. @feqahat

🔹جلسه سوم #فقه_فرهنگی تعریف قاعده ارشاد جاهل. انواع جهل تربیتی و فرهنگی. 🔹@feqahat

بررسی ارشاد جاهل در موضوعات به‌طورکلی در مورد ارشاد جاهل در موضوعات، چهار دیدگاه مطرح است. الف) وجوب ارشاد در موضوعات علامه حلی، ارشاد جاهل را در موضوعات واجب می‌داند. ب) عدم وجوب ارشاد در موضوعات مشهور فقهای امامیه به عدم وجوب ارشاد جاهل در موضوعات فتوا داده‌اند. ج) استحباب ارشاد در موضوعات این قول به مشهور نسبت داده شده است. د) وجوب ارشاد در موضوعات مهم برپایه دیدگاه چهارم، ارشاد جاهل در احکام واجب است؛ درنتیجه در موضوعات واجب نیست؛ مگر در موضوعات مهم که ارشاد واجب است. دیدگاه برگزیده: جلسه بعد ان شالله. @feqahat

🔹جلسه چهارم #فقه_فرهنگی تبیین ادله قرآنی ارشاد جاهل. وظیفه حکومت اسلامی در تامین هزینه‌های پژوهشی. هدف بودن انذار در فعالیت‌های فرهنگی و ... @feqahat

🔹جلسه چهارم #فقه_فرهنگی آیه نفر ((وَ ما كانَ الْمُؤْمِنُونَ لِيَنْفِرُوا كَافَّةً فَلَوْ لا نَفَرَ مِنْ كُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طائِفَةٌ لِيَتَفَقَّهُوا فِي الدِّينِ وَ لِيُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذا رَجَعُوا إِلَيْهِمْ لَعَلَّهُمْ يَحْذَرُون‏.)) این آیه از غُرر آیات قرآن در مباحث فقهی و اصولی است؛ در چهار بحث مهم بدان تمسک شده است: حجیت خبر واحد؛ وجوب اجتهاد و تعلم احکام و شریعت؛ قاعده ارشاد جاهل؛ قاعد هدایت. دلالت‌ها: ممکن است گفته شود که این آیه خبری است. اما این ایه خبری در مقام انشا و مولویت است. درنتیجه معنای انشائی و مولوی و امری دارد. اممکن است گفته شود، ین آیه امر بعد از حظر است که فقط بر اباحه دلالت دارد. اما این آیه بر اهمیت فعالیت‌های پژوهشی در راستای انذار تاکید دارد و جایگاه آن را هم عدل اهمیت جهاد و جنگ در دفاع از اسلام می داند. این آیه دریچه‌ای جدید بر مسلمانان باز کرد. نفر پژوهش و تعلیمی مقدمه انذار است. درنتیجه هدف انذار است. بودجه‌های فرهنگی و حوزه علمیه در راستای انذار باید تدارک دیده شود. برپایه این آیه نفر تعلیمی و فرهنگی هدف باید انذار باشد. و ... @feqahat

فقه ... وظیفه مکلف را در هر زمینه روشن میکند. یکی از عرصه های مهم زندگی تعلم و تحصیل و دانش آموزی است. به یاری خداوند و راهنمایی حضرت استاد آیت الله اعرافی ... خداوند توفیق داد مسائل مهم تحصیل علم را بررسی فقهی کنیم. الحمدالله. گزارش خبرگزاری فارس از این کتاب: https://www.farsnews.ir/news/14000212000187

🔹جلسه پنجم #فقه_فرهنگی 🔸ادله قرآنی قاعده ارشاد جاهل. بررسی آیات سوال و کتمان. در امور واجب اخلاقی،سیاسی، اعتقادی و اخلاقی باید به علمای راستین رجوع کرد و بر عالمان حرام است که این علوم را کتمان کنند. @feqahat

((وَ مَا أَرْسَلْنَا مِنْ قَبْلِكَ إِلاَّ رِجَالاً نُوحِي إِلَيْهِمْ فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ.)) سوره نحل، آیه 43؛ سوره انبیاء، آیه 7. هرچند سیاق آیه درباره اقوام پیشین است، اما نمیتوان این حکم کلی بیان شده در آیه را مقید کرد. سوال نیز مقید به قالب پرسش نیست و هرگونه رسیدن به پاسخ را شامل می‌شود. درنتیجه: برپایه این آیه، از آنجا که سؤال کردن واجب است، پاسخ دادن برعهده شخص عالم واجب می‌شود. این وجوب، ملازم با اعلام، تعلیم و ارشاد است؛ درنتیجه تعلیم و ارشاد جاهل از سوی عالم، از باب ملازمه، واجب است. البته این ملازمه، ملازمه عقلی نیست. ملازمه شرعی است که اگر این آیه را در کنار آیات کتمان بگذاریم، به این ملازمه میرسیم. در آیات کتمان، نهی و نفی میکند از اینکه مسئله‌ای را بدانیم و علما بدانند اما بیان نکنند. در آیات کتمان و این آیات سوال، از آنجا که امر است و امر میکند به پرسش و از طرفی به پاسخگویی، برپایه مناسبات حکم و موضوع، روشن میگردد که آیه به بیان و پرسش از مسائل واجب اعتقادی و احکام و دینی سخن میگوید. نه هر پرسشی. از آنجا که حفظ نظام اسلامی، از واجبات است، از مصادیق آیات پرسش و کتمان، پرسش از کاندیدای اصلح و پاسخ و روشنگری در مورد کاندیدای اصلاح است. @feqahat

آیات کتمان: ((یَا بَنِی إِسْرَائِیلَ اذْکُرُواْ نِعْمَتِیَ الَّتِی أَنْعَمْتُ عَلَیْکُمْ ... وَلاَ تَلْبِسُواْ الْحَقَّ بِالْبَاطِلِ وَتَکْتُمُواْ الْحَقَّ وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ.)) سوره بقره (2)، آیه 40 ـ 42. . آیه 146 سوره بقره ((الَّذِینَ آتَیْنَاهُمُ الْکِتَابَ یَعْرِفُونَهُ کَمَا یَعْرِفُونَ أَبْنَاءهُمْ وَإِنَّ فَرِیقًا مِّنْهُمْ لَیَکْتُمُونَ الْحَقَّ وَهُمْ یَعْلَمُون)) . آیه 159 سوره بقره ((إِنَّ الَّذِینَ یَکْتُمُونَ مَا أَنزَلْنَا مِنَ الْبَیِّنَاتِ وَالْهُدَی مِن بَعْدِ مَا بَیَّنَّاهُ لِلنَّاسِ فِی الْکِتَابِ أُولَئِکَ یَلعَنُهُمُ اللّهُ وَیَلْعَنُهُمُ اللَّاعِنُونَ)) . آیه 174 سوره بقره ((إِنَّ الَّذِینَ یَکْتُمُونَ مَا أَنزَلَ اللّهُ مِنَ الْکِتَابِ وَیَشْتَرُونَ بِهِ ثَمَنًا قَلِیلًا أُولَئِکَ مَا یَأْکُلُونَ فِی بُطُونِهِمْ إِلاَّ النَّارَ وَ لاَ یُکَلِّمُهُمُ اللّهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَ لاَ یُزَکِّیهِمْ وَ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ.)) آیه 71 سوره آل عمران ((یَا أَهْلَ الْکِتَابِ لِمَ تَلْبِسُونَ الْحَقَّ بِالْبَاطِلِ وَتَکْتُمُونَ الْحَقَّ وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ.)) سوره 187 آل عمران ((وَإِذَ اخذ اللّهُ مِیثَاقَ الَّذِینَ أُوتُواْ الْکِتَابَ لَتُبَیِّنُنَّهُ لِلنَّاسِ وَلاَ تَکْتُمُونَهُ فَنَبَذُوهُ وَرَاء ظُهُورِهِمْ وَاشْتَرَوْاْ بِهِ ثَمَنًا قَلِیلًا فَبِئْسَ مَا یَشْتَرُونَ.)) آیه 91 سوره انعام ((وَمَا قَدَرُواْ اللّهَ حَقَّ قَدْرِهِ إِذْ قَالُواْ مَا أَنزَلَ اللّهُ عَلَی بَشَرٍ مِّن شَیْءٍ قُلْ مَنْ أَنزَلَ الْکِتَابَ الَّذِی جَاء بِهِ مُوسَی نُورًا وَهُدًی لِّلنَّاسِ تَجْعَلُونَهُ قَرَاطِیسَ تُبْدُونَهَا وَتُخْفُونَ کَثِیرًا وَعُلِّمْتُم مَّا لَمْ تَعْلَمُواْ أَنتُمْ وَلاَ آبَاؤُکُمْ قُلِ اللّهُ ثُمَّ ذَرْهُمْ فِی خَوْضِهِمْ یَلْعَبُونَ.)) آیه 15 سوره مائده ((یَا أَهْلَ الْکِتَابِ قَدْ جَاءکُمْ رَسُولُنَا یُبَیِّنُ لَکُمْ کَثِیرًا مِّمَّا کُنتُمْ تُخْفُونَ مِنَ الْکِتَابِ وَیَعْفُو عَن کَثِیرٍ قَدْ جَاءکُم مِّنَ اللّهِ نُورٌ وَکِتَابٌ مُّبِینٌ» @feqahat