مدرسه مطالعات فقه نظام
✅ آیتالله علیاكبر رشاد در درس خارج «فقه الولایه» بیان کرد:
⬅️ واژه «ولایّت» که در حوزه عرفان و سلوک عنوان میشود، وجه سیاسی ندارد و نمیتوان آن را با ولایّت در حوزه سیاسی و حکومت به یک معنا دانست؛ به همین جهت «ولایّت» در علوم مختلف معنا و دلالت خاص خود را دارد که اصطلاح متناسب با آن علم و عرف را باید از آن توقع داشت.
🔻«ولایّت» به معنی عام به پنج قسمت تقسیم می شود:
⬅️ ولایت تکوینیه: مراد از آن رابطه علّیمعلولی است که بین علّت و معلول برقرار میباشد. منشأ اعمال ولایت «ولیّ» دارای ولایّت تکوینیّه، «قُرب» میباشد؛ یعنی پیوند نزدیک و تأثیر- تأثری.
⬅️ ولایّت تشریعیّه نیز به همین ترتیب است؛ یعنی در قلمرو شریعت (شریعت به معنای اصطلاحی آن) آن کسی که بی واسطه میتواند تصرف کند، خداوند متعال و رسول گرامی اسلام صلیاللهعلیهوآله میباشد. این نسبت میان خداوند متعال و رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم با مرتبه شریعت و احکام شرعی نیز وجود دارد و به همین دلیل است که پیامبر در احکام شرعی تصرف میکند.
⬅️ ولایّت حضانیّه و قیومیّه: مراد این است که بین کسی که دارای شأنیّت ولایی است با مولی علیه، یک پیوند و رابطه عمیقی وجود دارد و بر اثر آن، «ولیّ» حق تصرف، نقل و انتقال اموال، حفظ حقوق و اداره شئون او را برعهده دارد و باید مصالح او را تأمین کند.
⬅️ الولایه السیاسیّه و الحکومیّه : این معنا محل بحث میباشد. کاربرد ماده «ولایّت» در مسائل سیاسی و در ادبیات فقهی از ظرافتهایی برخوردار است؛ به این که میان «ولیّ» و «مُولّی علیه» رابطه وثیقی به نام «رابطه حبّی» وجود دارد. این پیوند عاطفی و اعتقادی است.
📝 متن کامل: https://b2n.ir/u68969
————————————————————————————-—
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_الولایه
#آیت_الله_علی_اکبر_رشاد
🔎@fiqhenezam_com
مدرسه مطالعات فقه نظام
♦️ قلمرو بحث ولایّت/دوگانگی فقهی، کلامی ولایت فقیه، صحیح نیست
✅ آیتالله علیاكبر رشاد در درس خارج «فقه الولایه» بیان کرد:
⬅️ قلمروشناسی بحث ولایّت به این بستگی پیدا میکند که با چه اصطلاحی این عنوان را به کار میبریم تا جایگاه و ماهیت آن در علوم مشخص شود؛ به عنوان مثال وقتی از ولایت تکوینیّه سخن به میان میآید، قاعده این است که در فلسفه بحث شود لکن در فلسفه اسلامی به این جهات کم عنایت شده و بیشترین تمرکز آن به حیث توجیه نظام علیّمعلولیمُلکی، است. در حالی که میتوان مَبحث «ولایّت تکوینیّه» را در فلسفه مطرح کرد
⬅️ جوهرِ کلمه ولایّت، صرف معنای قُرب نیست بلکه جوهر، «صله و وثیقه» است که میان دو عنصر برقرار میشود. در مسئله «ولیّامر» نیز نمیخواهیم بگوییم همه موارد «نُصرت» است. حال سوال این است که ولایت چرا به معنای سرپرستی به کار میرود؟ به این دلیل که میان ولیّامر و مَوالّی علیهم یک صله و رابطه خاصی برقرار میشود.
⬅️ اینکه فکر کنیم مسئله «ولایّت فقیه» فقط یک بحث کلامی است یا فقط یک بحث فقهی، دوگانه دقیق نیست؛ زیرا به لحاظ حکم وضعی، حیث کلامی دارد و به لحاظ حکم تکلیفی، حیث فقهی دارد در نتیجه جایگاه بحث «ولایّت فقیه» و کلاً بحث «ولایّت سیاسیّه» روشن میشود.
⬅️ مسئله «فقه الولایه» در حقیقت صدر «فقه السیاسه» میشود نه صدر فقه الحکومه. مقدم بودن آن نسبت به فقه السیاسات اللاحکومیه به این دلیل است؛ زمانی که حکومتی برقرار نیست، ولیّ فقیه برای مؤمنین مرجع است و مردم باید در شئون خود به او مراجعه کنند. آنها به بهانه اینکه ولی فقیه حکومت بالفعل ندارد، تحاکم إلی الطاغوت نمیتوانند بکنند.
متن کامل: https://b2n.ir/q02071
————————————————————————————-—
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_الولایه
#آیت_الله_علی_اکبر_رشاد
🔎@fiqhenezam_com
♦️ جامعه بدون حکومت و بشرِ بدون نظام و سامانه حکمران، طبیعی زندگی نمیکند
✅ آیتالله علیاكبر رشاد در درس خارج «فقه الولایه» بیان کرد:
⬅️ ما به اَشکال مختلف راجع به ضرورت «حکومت» استدلال خواهیم کرد که عبارتاند از: استدلال فطری، استدلال عقلی، استدلال به رویه عقلائیه و تمسک به دلایل دینشناختی.
🔻 ابی بکر الإصم قائل است حکومت لازم و واجب نیست بلکه یک نیاز ثانوی است. اینگونه نیست که در هر حال باید حکومت داشت. ضرورتهایی به نحو ثانوی در مناسبات انسانها به وجود میآید که موجب نیازمندی به حکومت میشود و اگر مردم با هم به انصاف رفتار کنند و به هم ظلم نکنند( تناصفت الاُمه)، به حکومت نیازی نخواهد بود؛ زیرا هیچ فردی به دیگری تعدی نمیکند.
❇️ این بیان، سخنی سُست میباشد. در واقع او تصور کرده که حکومت فقط یک وظیفه بر عهده دارد و آن جلوگیری از ظلم است. همچنین او حکومت را یک امر عارضی و ثانوی دانسته در حالی که وظیفه حکومت منحصر در این نیست.
❇️ بعضی از امور ذاتاً جنبه حکومی دارند و لزوماً باید به نحوه حکومت تدبیر شوند. علاوه بر اینکه تربیت جامعهای که همه افراد آن منصف و عادل باشند، به نحو خودکار اتفاق نمیافتد و قهراً نیازمند یک نظام، حکومت و لزوماً یک امامی است تا مردم را تربیت کند و آنها را منصف و عادل بار بیاورد.
📝 متن کامل: https://b2n.ir/j74982
————————————————————————————-—
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_الولایه
#آیت_الله_علی_اکبر_رشاد
🔎@fiqhenezam_com
♦️مهار و مدیریت طبایع منفی، جز به وجود حکومت میسر نیست
✅ آیتالله علیاكبر رشاد در درس خارج «فقه الولایه» بیان کرد:
⬅️ مراد از آنچه در این مباحث راجع به کلمه «ولایّت» اراده میکنیم، «ولایّت سیاسی» است. ولایت سیاسی میتواند در سطوح مختلف به کار رود؛ زیرا گاهی مراد از «ولایّت»، حکومت و دولت است.
⬅️ ادله را میتوان به فطریّه، عقلیّه، عُقلائیّه و شرعیّه تقسیم کرد. به عمومات هم میتوان تمسک و ضرورت اقامه حکومت را به وسیله آن اثبات کرد. در ادله فطریّه به نحوی متکی بر اقتضای فطرت انسان است و قهراً یک جنبه انسانشناختی دارد. در استدلال عقلی قهراً یک تبیین عقلی میکنیم که اگر شخصی فطرت را قبول ندارد، عقلاً او را قانع کنیم.
⬅️اصولاً بدون حکومت إعمال نظام، ایجاد انتظام، پدید آوردن امنیت و تدبیر شئون عامه، ممکن نیست. بشر بسیاری از نیازهای خود را نمیتواند فردی برآورده کند حتی در مواقعی به صورت اجتماعی هم برآورده نمیشود و نیازمند یک قدرت قاهرهای لازم است.
⬅️ فرشتهها چگونه از این خصوصیت انسان آگاه شدند؟ خداوند میفرماید من میخواهم و قصد آن را دارم که خلق کنم. هنوز انسانی روی کره زمین وجود ندارد و فرشتهها از پیشینه این موجود آگاهی ندارند. به چه صورتی قضاوت کردند؟
📝 متن کامل: https://b2n.ir/y59722
————————————————————————————-—
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_الولایه
#آیت_الله_علی_اکبر_رشاد
🔎@fiqhenezam_com
مدرسه مطالعات فقه نظام
♦️ ادله قرآنی و سیره در ضرورت تشکیل حکومت اسلامی
✅ آیتالله علیاكبر رشاد در درس خارج «فقه الولایه» بیان کرد:
⬅️ اسلام به نحوی است که جز به تشکیل حکومت، امور آن به تعطیلی کشیده میشود. اگر حکومت تشکیل نشود اسلامی باقی نمی ماند. اینکه «اسلام باقی نمی ماند» را می توان چند گونه تفسیر کرد. تفسیر مشهور آن است که اگر حکومت نباشد، احکام اسلام اجرا نمیشود.
⬅️ اگر حکومت اسلامی برقرار نشود، «شریعت اسلامی» باقی نمیماند نه از این جهت که از بین می برند بلکه حجم جهات سیاسی، حکومی، اجرایی، قضایی در اسلام بهقدری است که اگر به آنها عمل نکنیم اصلاً اسلام را عمل نکردهایم.
⬅️ مرحوم صاحب جواهر قائل است کسی که به ولایت فقیه معتقد نیست، بویی از فقه نبرده است هرچند دهها جلد کتاب فقه نوشته باشد. ما فراتر از ایشان میگوییم اگر کسی مجموعه آیات و روایات را ملاحظه کند و منکر ضرورت و لابدیّت حکومت باشد و این را نفهمد، بویی از قرآن و روایات نبرده است.
⬅️ اگر به قرآن و روایات مراجعه کنیم، متوجه میشویم اسلام ملازم با حکومت است. بخش «احکام عامه» عمدتاً حکومتی است. بخش قابل توجهی از «عقود و ایقاعات» همین گونه هستند، بخش «عبادات» هم پارهای از مباحث عبادی مانند نماز جمعه، مباحث مربوط به عید فطر و… حیث حکومی دارند.
⬅️ رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم از همان روزهای آغازین حضور در مدینه، در نخستین اقدام، مسجد ساختند و کاملاً حکومتی برخورد کردند. پیمان نامه امضا کردن، إعمال ولایت، اجرای عمارت، متحد کردن اوس و خزرج، با مجاورین مدینه پیمان بستند، به سراسر حکومتها در جهان نامه نوشتند. بعد بلافاصله جنگ ها شروع شد.
📝ادامه مطلب: https://b2n.ir/x70106
————————————————————————————-—
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_الولایه
#آیت_الله_علی_اکبر_رشاد
🔎@fiqhenezam_com
♦️عدم ولایت احدی بر احدی/ آمریکاییها با منطق برتری نژادی، مردم بومی را قتل عام کردند
✅ آیتالله علیاكبر رشاد در درس خارج «فقه الولایه» بیان کرد:
⬅️ ادلهای که ممکن است برای اثباتا قاعدع عدم ولایت احدی بر احدی اقامه شود عبارتاند از ادله فطری، عقلی، نقلی و شرعی.
⬅️ انسان فطرتاً در تقابل با إعمال ولایت غیر است و همواره میخواهد از قید غیر آزاد باشد. اقتضای فطرت به مقتضای اینکه شریعت ما با فطرت دست در آغوش هم دارند و انسان فطرتمند و شریعت فطرتنمون است، این جهت باید رعایت شود.
⬅️ همه انسانها آزاد خلق شدهاند و تبعاً باید به همان طبع اولی بمانند. در واقع انسان آزاد و حرّ است. در کلمات امیرالمومنین علیه السلام تعابیر و عبارات بسیار زیبایی در این خصوص وجود دارد. از جمله بیانی است که در نامهای به امام حسن علیه السلام مشاهده میشود.
⬅️ خدای متعال آحاد انسانی را خلق و در خلقت، هیچ کسی بر دیگری مزیت قرار نداده و همه با هم مساوی هستند. خداوند انسانها را از نظر مرتبه و رتبه مساوی آفرید. ذاتاً یکی رئیس و دیگری مرئوس خلق نشده؛ از این جهت همه در کنار هم برابر هستند و کسی نمی تواند إعمال قدرت، اقتدار و سلطه و سیطره کند.
🌐 ادامه مطلب: https://b2n.ir/g20284
==================================
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_الولایه
#آیت_الله_علی_اکبر_رشاد
🔎@fiqhenezam_com