✅ آیت الله اعرافی در درس خارج «فقه تربیتی» مطرح کرد؛
⬅️ تنبیه دو نوع است؛ الف: افعالی مانند زدن یا اخم کردن و ... که عامل آزاردهندهای را متوجه طرف میکند. ب: محرومسازی از یک عامل اثباتی و ایجابی.
⬅️ تنبیه در بحث تربیت غیر از تنبیه در باب حدود است. در مواقعی برای شخصی به دلیل ارتکاب جرم خطایی مجازاتی مانند شلاق، زندان و... در نظر میگیرند که فقط جنبه مجازاتی دارد. اما در مواقعی چنین مجازاتهایی با هدف اصلاح شخص انجام میشود؛ لذا باید میان این دو تفاوت گذاشت.
⬅️ تنبیه به مفهوم عام لغوی آن، یعنی آزاری را متوجه کسی کردن که در نظام فقهی اسلام و در نظام عقلایی به دو قسم اساسی تقسیم میشود؛ اول: مجازات و کیفرها. دوم: روشهای تربیتی و اصلاحی. قسم اول دارای دو نوع است؛ الف: مجازاتها و کیفرهایی که در آن نقش تربیتی و اصلاحی شخصی قابل تصور نیست که تنها مصداق آن قتل است. ب: مجازاتهایی که دارای نقش بازدارنده میباشند و فرد را از ارتکاب مجدد به گناه باز میدارند.
⬅️ در اینکه آیا هدف اصلی در حدود و تعزیرات تربیت و بازدارندگی دیگران است؟ باید گفت در باب تعلیم و تربیت تنبیه شخص برای اصلاح خودش است اما این که مجازات او برای اصلاح دیگران باشد، در تعلیم و تربیت منظور نیست.
⬅️تنبیه فرد به وسیله تشویق دیگری از اقدامات تربیتی است؛ زیرا در مواقعی تشویق افراد موجب آزار روحی دیگری میشود که نوعی تنبیه فنی است؛ یعنی بواسطه کاری که در جای دیگر کرده است از جهت روحی به او آزار وارد میشود.
—————————
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_تربیتی
#آیت_الله_اعرافی
🔎@fiqhenezam_com
✅ معرفی دروس خارج فقه نظام (5)
⬅️ استاد: آیت الله اعرافی
⬅️ موضوع: فقه تربیتی
⬅️فایلهای صوتی و مکتوب این درس در سایت www.eshragh-erfan.com بارگذاری شده است.
————————————
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_تربیتی
#آیت_الله_اعرافی
🔎 @fiqhenezam_com
🔻 آیت الله اعرافی در درس خارج «فقه تربیتی» مطرح کرد؛
✅ انذار متشکل از سه قید است. نخست اینکه اخبار از آثار مترتب بر یک عمل ناشایست میدهد؛ یعنی نوعی اعلام از یک خطر و ضرر است و جنبه پیشگیری دارد. دوم اینکه توجه به اخباری میدهد که دارای ضرراست؛ از این رو تولید خوف میکند و سوم اینکه این اخبار در خصوص اموری است که شخص در آن اختیار دارد و میتواند خود را از آن خطر نجات دهد یا از وقوع آن پیشگیری کند.
✅ انذار یک روش تربیتی عام و عقلایی است؛ یعنی یک مربی در فضای غیردینی هم میتواند از آن استفاده کند. این روش نوعی آگاهی بخشی و اعطای بینش است که به وسیله اخبار خوف انجام میشود.
✅ انذار به دو روش در تغییر شخصیت افراد نقش ایفا میکند. گاهی فرد را به دفع خطری وادار میکند مثلا میتوان به انذار پیامبر اکرم (ص) اشاره کرد زمانی که ایشان افراد را انذار میکند، آنها به سمت گناه نمیروند. در مواقعی نیز نتیجه انذار رفع است؛ یعنی شخص امری را که مرتکب شده یا مبتلای به آن است را کنار میگذارد.
✅ وعید یعنی وعده دادن به عذاب که از مقوله انشاء است؛ یعنی تعهد میدهد که اگر چنین کار را انجام شود، نتیجه آن عذاب است. گاهی به صورت خبری میباشد مثلا گفته میشود نتیجه ظلم به دیگران آتش جهنم است و گاهی به صورت انشائی است مثلا گفته میشود اگر راه نفاق را در پیش بگیرید، عذابی دردناک در انتظار شما است.
✅ تفاوت میان تنبیه و انذار در این میباشد که تنبیه مجازات بعد از عمل است اما انذار اطلاعاتی از آثار و عواقب افعال یک فرد است که به او گفته میشود.
—————————
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_تربیتی
#آیت_الله_اعرافی
🔎@fiqhenezam_com
✅ آیت الله اعرافی در درس خارج «فقه تربیتی» مطرح کرد؛
⬅️ فعالیتهایی را که برای پرورش شخصيت افراد در ابعاد غير آموزشي انجام میگیرد، تربيت به معناي خاص ناميده میشود.
⬅️ اصل وظيفهمندی حاکميت و نهاد حکومت در برخي از زمينههاي تربيت به معناي عام، امر مسلمي است که متفکرين فلسفه تربيت و قوانين و مقررات بینالمللی به آن اشاره کردهاند.
⬅️ در قانون حقوق بشر و بیشتر کنوانسیونهایی که در دنيا وجود دارد، بخشی از وظايف آموزشی را بر عهده دولتها گذاشته اند و بر این باور هستند که کمترین وظیفه دولتها آموزش برخی از موضوعات به شهروندان خود است.
⬅️ در دیدگاههای فلسفه تربيت نیز «رشد اجتماعي افراد جامعه» مورد توجه قرار گرفته است. افرادی مانند دیویی و بسیاری از متفکرين سکولار دیگر بر این نظر هستند که دولت بايد به رشد اجتماعي افراد جامعه، توجه کند و در قبال آن ضامن است. رشد احتماعی افراد شامل فراگیری قواعدي مانند انتخابات، مقررات راهنمایی و رانندگی، نظامات آموزش و پرورش و... میباشد.
🔻 در خصوص ميزان تکليف نهاد حکومت و حقی که حاکميت در برابر تعلیم افراد جامعه دارد دو ديدگاه اساسي وجود دارد:
1️⃣ دیدگاه رايج در دوره معاصر که در دولتهای ليبرال و ليبرال دموکراسي میباشد. این دیدگاه مبتني بر فلسفه ليبراليستي و مبانی خاص خود است. آنچه در این نوع دیدگاه مطرح میشود، بحث «دولت رفاه» است؛ یعنی اینکه دولت و حاکميت وظیفهای در برابر تربيت فردی، اخلاق فردی و ديني افراد ندارد البته اخلاق اجتماعی از این قاعده مستثنی است.
2️⃣ دیدگاه دولت ایدوئولوژیک (مدینه فاضله): دولت در قبال فرهنگ، دين و اخلاق مردم وظيفه دارد. اين امر اختصاص به اسلام ندارد و طيفی از دیدگاهها در ذیل آن مطرح است.
—————————
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_تربیتی
#آیت_الله_اعرافی
🔎@fiqhenezam_com
✅ آیتالله اعرافی در درس خارج «فقه تربیتی» بیان کرد؛
🔻عوامل تأثیرگذار بر نوع وظایف تربیتی حکومت
1️⃣ فلسفه سیاسی حکومتها؛
⬅️ نگاه بنیادی هر مکتبی به انسان، جهان و نهایتاً حکومت، در جهتگیریهای فقهی و حقوقی آن مکتب اثرگذار است.
🔻 رویکردهای موجود در فلسفه سیاسی
✅ عدم پذیرش دین: این رویکرد ناظر به دیدگاهی است که در مبانی خود معتقد به مسائل اخلاقی ثابت یا فرهنگ دینی و امثال اینها نیست؛ از این رو به دلیل اینکه در مبانی خود چیزی را نپذیرفته است، در دنباله نیز چیزی وجود ندارد.
✅ پذیرش دین فردی: در این رویکرد مباحث اعتقادی، معنوی و دینی به عنوان مبانی پذیرفته شده است ولی فلسفه سیاسی آنها بر اساس روابط فردی انسان بنا شده است.
✅ پذیرش دین اجتماعی و غیر حاکمیتی: ممکن است کسی مباحث اعتقادی، معنوی و دینی را به عنوان مبانی پذیرفته و دین را نیز اجتماعی بداند اما درعین حال میگوید وظایف حکومت تمهید زیرساختهای کلان است و برای اینکه جامعه خوب زندگی کند، خود باید راه را پیدا کند؛ بر اساس این دیدگاه نیز حکومت وظیفهای ندارد.
✅ اگر تربیت را به دو قسم خاص وعام تقسیم کنیم، همه دیدگاههای فلسفه سیاسی میعتقد هستند همه حکومتها باید به قلمرو فقه تربیت عمومی توجه داشته باشد. اما معتقدان قلمرو تربیت خاص اعم از تربیت دینی و معنوی، کسانی هستند که قائل به دین اجتماعی یا قائل به وجود حکومت در دین هستند.
—————————
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_تربیتی
#آیت_الله_اعرافی
🔎@fiqhenezam_com
✅ آیتالله اعرافی در درس خارج «فقه تربیتی» بیان کرد؛
🔻عوامل تأثیرگذار بر نوع وظایف تربیتی حکومت
1️⃣ فلسفه سیاسی حکومتها.
2️⃣ رویکردهای متفاوت در تشکیل حکومت؛
⬅️ در نگاه فلسفی سیاسی اسلام - که فلسفه سیاسی اجتماعی و حکومتی است - در عصر غیبت نگاه فقیه در باب تشکیل حکومت، تأثیر زیادی بر نوع وظایف حکومت در باب تربیت دارد.
🔻 نهادهای تربیتی:
✅ نهاد خانواده: خانواده در مسائل تربیتی، هم در تربیت عام کلان و هم در تربیت خاص دینی وظیفه دارد.
✅ نهاد جامعه: کل جامعه به عنوان یک مجموعه در قبال تربیت مسئول هستند.
✅ نهاد عالمان: که امروزه مصداق آن حوزه است و وظایفی دارند.
✅ نهاد حکومت: حاکمیت میتواند مجمع چند عنوان باشد، هم از حیث اینکه مکلفی از مکلفان است و همه مکلفان در مسایل تربیتی وظیفه دارند. حکومت از سه جهت در تربیت جامعه وظیفه دارد؛ مکلف بودن، عالم دین بودن و به طور خاص حاکم بودن.
🔻 وظایف حکومت در امر تربیت:
1️⃣ تربیت دینی: که مراد از «تربیت دینی به معنای خاص» تربیت اعتقادی، اخلاقی و حکمی میباشد؛ یعنی آنچه که مربوط به مسائل دینی به معنای خاص است در محدوده اعتقادات و احکام و امثال اینها است.
🔻ادلهای که میتوان به صورت عام یا خاص به وظایف حکومت در امر تربیت دلالت داشته باشد عبارتند از؛
⬅️ اولین دلیل در این باب، آیات و روایاتی است که مربوط به وظایف انبیاء به طور کلی یا پیامبر اکرم صلی الله وعلیه وآله به طور خاص میباشند. مجموعهی آیات و روایاتی با موضوع وظایف انبیاء بیان شده است که نیازمند بررسی محتوایی دارد.
—————————
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_تربیتی
#آیت_الله_اعرافی
🔎@fiqhenezam_com
♦️ در کنار آموزش، عملیات تربیتی همچون موعظه، یادآوری و طرق مختلف دیگر به کار گرفته شود تا فرزند در مقام عمل ملتزم به ضوابط اجتماعی اسلام شود
✅ آیتالله اعرافی در درس خارج «فقه تربیتی» بیان کرد؛
⬅️ اسلام در روابط اجتماعی انسان با همنوع، مسلمان، دوست، خانواده، علما و حکومت ضوابطی دارد که همه آنها را مفروض میگیری و بحث از این میکنیم که هدایت روابط اجتماعی به سمت این معیارها و قواعد چه حکمی دارد؟ در چه مواردی واجب است و در چه مواردی واجب نیست؟ دلیل فقهی آنها چیست؟
🔻 قواعد انتزاعی حاکم بر تربیت خانوادگی:
1️⃣ وجوب آموزش احکام و تکالیف واجب و حرام به فرزندان.
2️⃣ در همان محدوده باید روشهای مختلفی که سبب مقید شدن فرزندان به آن احکام و تکالیف میشود را در حد توان به کار گرفته شود.
3️⃣ آموزش اموری که از مستحبات و ممدوحات شرعی است به فرزندان، مستحب است.
4️⃣ مستحب است که فرزندان به گونهای پرورش داده شوند که این ممدوحات شرعی را رعایت کنند.
🔻در تربیت چهار مسئولیت بر عهده پدر، مادر و خانواده است که عبارتند از؛
1️⃣ آموزش قوانین و احکام اجتماعی الزامی اسلام که شخص باید در حین تکلیف به آنها عمل کند و مورد ابتلای او میباشد.
2️⃣ فعالیتهایی همچون موعظه، یادآوری و طرق مختلف دیگر به کار گرفته شود تا فرزند در مقام عمل مقید و ملتزم به ضوابط اجتماعی اسلام شود.
3️⃣ آنچه مستحب است به فرزندان آموزش داده شود.
4️⃣ فرزندان بهگونهای پرورش یابند که ملتزم به اجرا و عمل به این ضوابط استحبابی اسلام باشد.
⬅️ همان چهار قاعدهای که برای خانواده گفته شد، به استناد ادلهای که در باب حکومت و دولت هست، برای دولت نیز در حوزه تربیت اجتماعی وجود دارد.
متن کامل: https://b2n.ir/a92645
————————————————————————————-—
#فقه_نظام
#درس_خارج
#فقه_تربیتی
#آیت_الله_اعرافی
🔎@fiqhenezam_com