🔻 حجه الاسلام محمد رضا عصمتی در درس خارج فقه التقنین بیان کرد: ⬅️ زمانی به قانون مراجعه می‌شود که حاکمیتی وجود داشته باشد. به همین دلیل قانون معنا و مفهوم خود را از حاکمیت می‌گیرد؛ از این رو اولین موضوعی که در فقه تقنین باید مورد بررسی قرار بگیرد، ضرورت حکومت می‌باشد. ⬅️ اجتماعی بودن انسان به دو دلیل قابل اثبات است؛ نخست وجود نیازهای شخصی مانند تامین پوشاک، مسکن و... که منحصرا با وجود افراد در جامعه تحقق پیدا می‌کند و انسانها برای چنین نیازهایی نیازمند دیگران می‌باشند. دوم نیازهای نوعی است که شامل مصالح و قضایای مهم مانند تحریم اقتصادی، امنیت جامعه و... می‌باشد. اگر برای این امور برنامه ریزی صحیح (قانون) و مجری قوی (حاکمیت) وجود نداشته باشد، ممکن است همه جامعه را به تباهی کشیده شود. ⬅️ انسانها وارسته و پیراسته از خواسته‌ها و تمایلات نیستند بلکه اکثر آنها دارای شهوات مادی و میلهای متعددی می‌باشند. آنها حب به ذات، حب مال، حب مقام و ... دارند. برای اینکه انسان بتواند به وسیله این اوصاف به سعادت و کمال خود برسد نیازمند برنامه‌ ریزی و هدایت این اوصاف هستند. اما اگر این امر مورد توجه قرار نگیرند و امیال انسانی تربیت نشود، عواقبی مانند قتل و غارت و ... را به همراه خواهند داشت. ⬅️ امیرالمومنین علی علیه‌السلام در این رابطه می فرماید: «وَالٍ‏ ظَلُومٌ‏ غَشُومٌ خَيْرٌ مِنْ فِتْنَةٍ تَدُومُ». حاکم ستمگر سمتگر از فتنه و هرج ومرج در جامعه بهتر است. امام در این بیان نیم گوید حاکم فاجر خوب است بلکه می گوید فتنه و اختلال نظام و هرج و مرج مذموم است و به هر نحوی باید از وجود آنها ممانعت کرد. بنابراین به این معنا نیست که حکومت فاجر پسندیده است. ⬅️ انسانها وارسته و پیراسته از خواسته‌ها و تمایلات نیستند بلکه اکثر آنها دارای شهوات مادی و میل‌های متعددی می‌باشند. آنها حب به ذات، حب مال، حب مقام و ... دارند. برای اینکه انسان بتواند به وسیله این اوصاف به سعادت و کمال خود برسد، نیازمند برنامه‌ ریزی و هدایت این اوصاف است. اما اگر این امر مورد توجه قرار نگیرند و امیال انسانی تربیت نشود، عواقبی مانند قتل و غارت و ... را به همراه خواهند داشت. 📝 متن کامل: https://b2n.ir/a14942 ————————————————————————————-— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_تقنین #حجه_الاسلام_محمد_رضا_عصمتی 🔎@fiqhenezam_com

✅ حجه الاسلام محمد رضا عصمتی در درس خارج «فقه التقنین» بیان کرد: 🔻در خصوص منشا پیدایش حاکمیت نظریات مختلفی بیان شده است که مهمترین آنها عبارتند از؛ 1️⃣ برخی مردم از جهت فکری و جسمی قوی و برخی دیگر ناتوان بودند. افراد قوی اعم از یک شخص یا گروه بر افراد ضعیف استیلاء پیدا کردن و حکومت تشکیل دادند. اهداف این افراد در تشکیل حکومت متفاوت بود. گاهی هدف آنان استثمار و گاهی اصلاح جامعه بود. 2️⃣ انسان به حسب فطرت خود به دنبال عائله بود؛ از این رو اولین و کوچکترین نظام اجتماعی (از جهت کمیت)، خانواده است. این مطلب یک امر طبیعی فطری انسانی می‌باشد؛ بنابراین انسان بر اساس خواسته‌های فطری نظام کوچکی به نام خانواده را تشکیل داد. 3️⃣ انسان‌ها در ابتدا به شکل غریزی به صورت آزاد و بدون هیچ قید و شرطی زندگی می‌کردند. با گذر زمان به این نتیجه رسیدند که ادامه این روند موجب تضاد منافع، فساد و تضییع حق دیگران می‌شود که نتیجه آن به خطر افتادن حیات نوع انسان‌ها می‌شود؛ از این رو عقلای قوم قوانینی را وضع کردند و نظام اجتماعی و حاکمیت را در یک شکل ساده آغاز کردند. 4️⃣ بر اساس آموزهای قرآنی تشکیل حکومت ریشه در وحی الهی دارد لکن دولتها در ابتدا ساده بودند و به مرور زمان کارها پیچیدگی خاص خود را پیدا کرد بعد حاکمیت به شکل امروزی در آمد. البته در این میان مفاسد نیز بود و موجب کنار گذاشتن دین و آموزهای الهی شدند اما اصل و منشا تشکل حکومتها وحی الهی می باشد. متن کامل: https://b2n.ir/q43607 ——————————————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_تقنین #حجه_الاسلام_محمد_رضا_عصمتی 🔎@fiqhenezam_com

♦️ بر اساس آیات قرآن کریم، رابطه میان حاکمیت و دین تساوی است/ دین برای تأمین سعادت دنیا و آخرت نازل شده است ✅ حجه الاسلام محمد رضا عصمتی در درس خارج «فقه التقنین» بیان کرد: 🔻در خصوص رابطه دین و حاکمیت نظرات مختلفی بیان شده است؛ 1️⃣ برخی بر این بارو هستند که دین و حاکمیت دو عنوان متباین از یک دیگر هستند؛ به این معنا که وظیفه حاکمیت، تأمین معاش مردم و وظیفه دین، تأمین کننده آخرت مردم است. 2️⃣ عده ای دیگر می‌گویند دین با حاکمیت مرتبط می‌باشد اما نسبت میان آنها عام و خاص من وجه است که گاهی از آن تعبیر به نظارت دین می‌کنند؛ بر این اساس دین در برخی از شئون حاکمیت دخالت می‌کند و برخی از شئونات حاکمیت در حوزه دین وجود ندارد. 3️⃣ نظریه سوم این است که رابطه میان حاکمیت و دین، رابطه تساوی است. در نگاه طرفدارن این نظریه، دین یعنی حاکمیت و حاکمیت یعنی دین. دین در تمامی شئونات معنوی، سیاسی، اقتصادی و ... دخالت دارد؛ به این معنا که باید حاکمیت دین بر قرار باشد تا جامعه به سعادت خود برسد. دین حاکمیت را به سمتی حرکت می‌دهد که معنویت در دنیا حاکم شود. ⬅️ با بررسی داستان زندگی برخی از پیامبران در قرآن کریم به این نتیجه می‌رسیم که آنها هر چند خود مستقیم حاکمیت را به دست نگرفته بودند اما با امر خداوند در تمامی شئونات مردم دخالت می‌کرد. همچنین از آیه چنین برداشت می‌شود که مردم باید در صحنه حضور داشته باشند. در غیر این صورت پیامبر کارایی خود را نخواهد داشت. متن کامل: https://b2n.ir/p30364 ——————————————————— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_تقنین #حجه_الاسلام_محمد_رضا_عصمتی 🔎@fiqhenezam_com

♦️ ضرورت تشکیل حکومت و دولت در روایات/ مبسوط الید بودن امام، مشروط به حضور مردم ✅ حجه الاسلام محمد رضا عصمتی در درس خارج «فقه التقنین» بیان کرد: ⬅️ امیرالمومنین علیه السلام است که می‌فرماید: «وَ الْوَاجِبُ فِي حُكْمِ اللَّهِ وَ حُكْمِ الْإِسْلَامِ عَلَى الْمُسْلِمِينَ بَعْدَ مَا يَمُوتُ‏ إِمَامُهُمْ‏ أَوْ يُقْتَلُ ضَالًّا كَانَ ... ⬅️ با توجه به این جمله از روایت «وَ يَحْفَظُ أَطْرَافَهُمْ» مشخص می‌شود که مقصود از امام در این روایت، امامی است که بر تمام شئونات جامعه اسلامی حاکمیت دارد. ⬅️ از دیدگاه شیعه امامان از سوی خداوند منصوب می‌شوند. اما در عین حال حضور و رأی مردم نیز مهم است. این مهم را می‌توان از سخنان علی بن ابی طالب علیه السلام در خطبه شقشقیه مشاهده کرد. ⬅️ حضور مردم تاثیر گذاری مهمی در انجام وظایف امام دارد به گونه‌ای که اگر نباشند، حتی امیرالامومنین علیه‌السلام نیز خانه نشین خواهد شد. ⬅️ علمای شیعه حضور مردم را نوعی بیعت می‌دانند که برای مبسوط الید شدن امام، انجام آن بر مردم را واجب می‌دانند. اگر مردم بیعت کردند امام تکلیف دارد و الا تکلیفی ندارد؛ بنابر این در نقش و تاثیر مردم تردیدی نیست اما اینکه آیا این اثر به معنای انتخاب آنها است یا بیعت آنها، میان اهل سنت وشیعه اختلاف است. ⬅️ متن کامل: https://b2n.ir/w84337 ————————————————————————————-— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_تقنین #حجه_الاسلام_محمد_رضا_عصمتی 🔎@fiqhenezam_com

♦️ ضرورت تشکیل حکومت و دولت در روایات ✅ حجه الاسلام محمد رضا عصمتی در درس خارج «فقه التقنین» بیان کرد: ⬅️ والی ضامن اجرای همه ارزشهای دینی است. اگر والی نباشد این ضمانت نیز وجود ندارد. هرچند ممکن است در این میان عده‌ای هم به احکام و ارزشهای دینی عمل کنند اما به صورت کلی این ارزشها ضامن اجرا نخواهد داشت. ⬅️ گفت زمانی که والی ارزشی باشد، بر آن جامعه ارزشها حاکم می‌شود در غیر این صورت ممکن است هزار نفر نماز بخوانند و چند هزار نفر نیز به حج بروند اما آیا بر این جامعه ارزشهای اخلاقی و اسلامی حاکم می‌شود؟ ⬅️ فقها اصلی را در این خصوص تأسیس کرده‌اند که در هنگام شک به آن رجوع می‌کنند. آن اصل عبارت است از اینکه «عدم ولایه احد علی احد» هیچ کسی بر دیگری ولایت ندارد؛ بر این اساس ولایت نیازمند دلیل است و عدم ولایت دلیل نمی‌خواهد. ⬅️ فقها برای تأسیس اصل «عدم ولایه احد علی احد» به دو حدیث «وَ لَا تَكُنْ‏ عَبْدَ غَيْرِكَ‏ وَ قَدْ جَعَلَكَ اللَّهُ حُرّاً» و«أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّ آدَمَ لَمْ يَلِدْ عَبْداً وَ لَا أَمَةً وَ إِنَ‏ النَّاسَ‏ كُلَّهُمْ‏ أَحْرَار» از امیرالمومنین علیه السلام استناد کرده‌اند. ⬅️ اثبات ولایت به وسیله دو روایت مذکور، بعید است؛ زیرا مدعی در این روایات عدم ولایت احدی بر احدی می‌باشد در حالی که مراد از ولایت در این اصل یعنی مدیریت امور مردم. حال با توجه به دو روایت ذکر شده آیا می‌توان گفت حضرت علی علیه السلام گفته است هیچ یک از شما حق ندارد مدیریت امور مردم را به دست بگیرد؟ شما حق ندارید تحت مدیریت شخص دیگری قرار بگیرید؟ 📝 متن کامل: https://b2n.ir/n34484 ————————————————————————————-— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_تقنین #حجه_الاسلام_محمد_رضا_عصمتی 🔎@fiqhenezam_com

♦️تخصیص اصل عدم ولایت احدی بر احدی به وسیله احکام عقلیه، آیات و روایات ✅ حجه الاسلام محمد رضا عصمتی در درس خارج «فقه التقنین» بیان کرد: ⬅️ برفرض پذیرش اصل عدم ولایت احدی بر احدی، باید گفت برخی از احکام عقلیه، آیات و روایات، آن را تخصیص می‌زنند. ⬅️ خداوند خالق همه موجودات است و همه شئونات آنها وابسته به پروردگار می‌باشد با این وجود می‌توان گفت شئونات انسان ارتباطی با خداوند ندارد؟ در آیات و روایات متعددی، ولایت به خداوند نسبت داده شده است. در نتیجه ولایت خداوند مخصص اصل مذکور محسوب می‌شود. ⬅️ عقل حکم به حسن عدل و قبح ظلم می‌کند. با توجه به این قاعده عقل ارشاد انسانی را که راه اشتباهی را طی می‌کند، پسندیده می‌داند. حال آیا تبعیت از پیامبر صل الله علیه واله و ائمه معصومین علیهم السلام که دارای بالاترین درجه عقل و تدبیر و ... هستند، عقلانی و ترک آن قبیح نیست. ⬅️ طبیعت انسان اجتماعی است و بدون جامعه نمی‌تواند زندگی کند. در جامعه تضاد منافع وجود دارد؛ بنابراین برای اینکه بتوان در جامعه زندگی کرد باید قانونی وجود داشته باشد که این آزادی‌های بدون قید را محدود کند. از سوی دیگر اگر این قانون، مجری نداشته باشد، اثری نخواهد داشت. ✅ نتیجه اینکه احکام عقلی که چند نمونه از آن در مطالب بالا گفته شد، اگر نگوییم بر اصل اولیه حاکم است، آن را تخصیص می‌زند. ⬅️ این اصل را می‌توان به شکل دیگری تبیین کرد؛ به این نحو که از دایره فروع خارج و در دایره اصول قرار دهیم. یعنی در ابتدا باید نسبت خداوند به موجودات امکانی را مشخص کنیم. از نظر معرفتی خداوند خالق و هستی بخش موجودات عالم است و آنها حدوثا و بقاعا تحت قدرت بی‌انتهای خداوند قرار دارند. 📝 متن کامل: https://b2n.ir/d16982 ————————————————————————————-— #فقه_نظام #درس_خارج #فقه_تقنین #حجه_الاسلام_محمد_رضا_عصمتی 🔎@fiqhenezam_com