اعداد مبهم نیمجدا نوشته میشوند:
دوسه روز نیستم.
یکیدو بار بهت گفتهام.
دهبیست روز دیگه نتایج میآید.
#فاصلهگذاری
#غلط_ننویسیم
🖊@ghalatnanevisim
نیمفاصله
شاید خیلیها بخواهند بدانند کجا باید نیمفاصله بگذارند و کجا نه؛ چه وقت کلمات را نیمجدا بنویسند (با نیمفاصله) و چه وقت نه.
جواب در دانستن معنای دو اصطلاح است: «فاصلهی برونکلمهای» و «فاصلهی درونکلمهای».
یعنی اینکه بدانیم چه واحدی یک کلمه و چه واحدی بیشتر از یک کلمه است.
حالا چگونه تشخیص بدهیم که کدام فاصله «درونکلمهای» است و کدامش «برونکلمهای»؟
پاسخ: جمله را با خود بخوانید. ببینید اجزای موردنظرتان تشکیل یک کلمه را میدهند یا نه.
مثال: تو آدمبشو نیستی.
در اینجا «آدمبشو» یک کلمه است. شما هم موقع خواندنِ این عبارت متوجهِ این مقوله میشوید. این میشود فاصلهی درونکلمهای.
مثال ۲: آدم بشو دیگه!
بشو در اینجا فعل امری است. شما هم وقتی میخوانیدش متوجه میشوید. این هم میشود فاصلهی برونکلمهای؛ یعنی فاصلهای کامل که بین اجزای جمله میآید و نه بین اجزای کلمه.
پس آدمبشو، بخورونمیر، یکییهدونه، خودبهخود و... به همین شکل نوشته میشوند.
به همین دلیل است که «می» و «ها» و «یای مقصوره» (مثلِ همهی دوستان) و «ضمایر ملکی» [ـــَم، ـــَت، ـــَش، ـــِمان،ـــِتان، ـــِشان] با نیمفاصله نوشته میشوند؛ چون جزء اجزای کلمهی اصلی هستند.
#غلط_ننویسیم
#درست_بنویسیم
#فاصلهگذاری
#نیمفاصله
🖊@ghalatnanevisim
#دستور خطّ فارسی
#حروف فارسی
#فاصلهگذاری
🔸حروف فارسی
حروف فارسی دو دسته است:
۱. منفصل (پیوندناپذیر) که به حرف پساز خود نمیچسبند (ا، د، ذ، ر، ز، ژ، و)؛
۲. متّصل (پیوندپذیر) که به حرف پساز خود میچسبد (شامل همۀ حروف فارسی بهغیر از حروف منفصل).
🔹فاصلهگذاری در خطّ فارسی
فاصلهگذاری در خطّ فارسی ضروری است و رعایت نکردن آن چه بسا سبب بدخوانی یا ابهام معنایی شود.
🔹در ویراست جدید دستور خطّ فارسی سه نوع فاصله برای جدانویسی تعیین و تعریف شده است:
🟢 الف) فاصلۀ کامل: فاصله طبیعی میان واژهها و ترکیبهای مستقل در جمله است، مانند: پروهشکدۀ واژهگزینی، زبان و ادبیّات فارسی، مردم ایران؛
🟢 ب) نیمفاصله: فاصلۀ میان اجزای ترکیبهایی است که حرف آخر اجزای پیشین آنها قابلیًت اتّصال به حرف بعد را دارد، امّا مطابق قواعد نباید پیوسته نوشته شوند، مانند: بیجاومکان، بیدلیل، جابهجا، دوستیابی، شستوشو، شکستناپذیری، کمنقص، میآیم، وسیعتر، هممحل، هیئترئیسه؛
🟢 ج) بیفاصله: نگذاشتن هر نوع فاصله میان اجزای ترکیبهایی است که جزء پیشین آنها به حروف منفصلی است که قابلیّت اتّصال به جزء پساز خود را ندارند، مانند: بدکنش، پرفروش، دراختیارگیری، روسیاه، مادربزرگ، هوادار.
🔴 توضیح: «بیفاصله» در اینجا اصطلاحی منطقی نیست. اصطلاح «بیفاصله» برای پرهیز از خلط این مفهوم با مفهوم «نیمفاصله» بهکاررفته و مراد این است که در این نوع فاصلهگذاری، ویژگی خطّ فارسی خودبهخود فاصلهای حدّاقلّی را میان حروف منفصل ایجاب میکند و دیگر به درج نیمفاصله نیازی نیست.
🔹فاصلههای تعریفشده در اینجا همان فاصلههایی است که در حروفنگاری بهکار میرود.
✅ دستور خطّ فارسی، ۱۴۰۱ش، چ۱، ویراست جدید، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، ص۲۲ و ۲۳ و ۲۶.
#غلط_ننویسیم
🖊@ghalatnanevisim
#دستور
#فاصلهگذاری حروف اضافۀ مرکّب
🔸در زبان فارسی تعداد قابل توجّهی حرف اضافۀ مرکّب (گروهی) وجود دارد که از یک حرف اضافۀ پیشین بههمراه یک اسم یا یک اسم و یک حرف اضافۀ پسین ساخته میشوند.
🔸فاصلهگذاری حروف اضافۀ مرکّب
حرف اضافۀ ساده (پیشین یا پسین) و ستاک اسمی با نیمفاصله/ بیفاصله (بسته به نوع حروف) نوشته میشوند:
ازجهتِ، ازطریقِ، ازلحاظِ، ازنظرِ، براساسِ، برحسبِ، برخلافِ، بهسببِ، بهطورِ، بعداز، بهعلاوۀ، بهوسیلۀ، پیشاز، درضمنِ، راجعبه، علاوهبر، مبنیبر.
🔹گذاشتن کسره در نمونههای بالا جنبۀ آموزشی دارد و لزومی ندارد در متن آورده شود.
🔹تبصرۀ ۱: برای پرهیز از بدخوانی توصیه میشود اِعرابِ حروف اضافۀ مرکّبی مانند «دراِزای» و «درزَمینۀ» گذاشته شود.
🔹تبصرۀ ۲: بین اجزای حروف اضافۀ سه جزئی فاصلۀ کامل گذاشته میشود.
از برای خاطرِ، با توجّه به
✅ دستور خطّ فارسی؛ گروه دستور زبان فارسی و رسمالخط، ۱۴۰۱ش، چ۱, ویرایست جدید، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، ص۶۹ و ۷۰.
✅ فریده آرامیده
#غلط_ننویسیم
🖊@ghalatnanevisim
#دستور
#فاصلهگذاری حروف ربط
حروف ربط ساده
مشهورترین حروف ربط ساده عبارتاند از: اگر، امًا، باری، پس، تا، چون، خواه، زیرا، که، لیکن، نه، نیز، و، ولی، هم، یا.
حروف ربط مرکّب
در زبان فارسی تعداد قابل ملاحظهای حرف ربط مرکّب (گروهی) وجود دارد. این حروف مجموعهای از دو یا چند کلمه هستند که معمولاً یکی از آنها حرف ربط یا حرف اضافۀ ساده است و کلّاً، علاوهبر اینکه کار حرف ربط ساده را انجام میدهند، نقش قید را هم در جمله ایفا میکنند.
حروف ربط مرکّب
حروف ربط مرکّب را ازنظر ساختمان صوری میتوان به دو دسته تقسیم کرد:
۱. حروف ربط مرکّبی که با حرف پیوند «که» ساخته میشوند؛
۲. حروف ربط مرکّبِ بدون «که» ساخته میشوند.
🔸 حروف ربط مرکّب ساختهشده با «که»: فاصلۀ بین اجزای حروف ربط مرکّب، از آنجاکه یک مجموعه را تشکیل میدهند و همبستگی بین اجزای آنها قوی است، نیمفاصله/ بیفاصله است.
🔸 فاصلهگذاری حروف ربط مرکّب ساختهشده با «که»: آنجاکه، آنگاهکه، ازآنجاکه، ازآنکه، ازاینکه، ازبهرآنکه، باآنکه، بااینکه، بیآنکه، چنانکه، چونکه، درحالیکه، درصورتیکه، زیراکه، همینکه
استثنا: بلکه
🔸اگر جزء پیشاز «که» مجموعۀ باز باشد، بین آن جزء و «که» فاصلۀ کامل گذاشته میشود: آنگونه که، اینطور که، بهطوری که، بهنحوی که
🟢 منظور از مجموعۀ باز این است که جزء اسمی قابل تغییر باشد: بهطوری/ بهگونهای/ بهنحوی.
🔸حروف ربط مرکّبِ بدون «که»: فاصلۀ بین اجزای سازندۀ این حروف نیمفاصله/ بیفاصله است: ازاینرو، ازاینگذشته، ازسویدیگر، بااینهمه، باوجوداین، بنابراین، بهاینترتیب، بهاینعلّت، درضمن، وگرنه
🟢 تبصره: بین همۀ اجزای سازندۀ حروف ربط مرکّبی که بیش از سه جزء دارند فاصلۀ کامل گذاشته میشود: به هر دلیل که، به هر سبب که، به هر علّت که
✅ دستور خطّ فارسی؛ دستور زبان فارسی و رسمالخط، ۱۴۰۱ش، چ۱، ویراست جدید، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، ص۷۰ و ۷۱.
✅ فریده آرامیده
#غلط_ننویسیم
🖊@ghalatnanevisim
#دستور خطّ فارسی
#حروف فارسی
#فاصلهگذاری
🔸حروف فارسی
حروف فارسی دو دسته است:
۱. منفصل (پیوندناپذیر) که به حرف پساز خود نمیچسبند (ا، د، ذ، ر، ز، ژ، و)؛
۲. متّصل (پیوندپذیر) که به حرف پساز خود میچسبد (شامل همۀ حروف فارسی بهغیر از حروف منفصل).
🔹فاصلهگذاری در خطّ فارسی
فاصلهگذاری در خطّ فارسی ضروری است و رعایت نکردن آن چه بسا سبب بدخوانی یا ابهام معنایی شود.
🔹در ویراست جدید دستور خطّ فارسی سه نوع فاصله برای جدانویسی تعیین و تعریف شده است:
🟢 الف) فاصلۀ کامل: فاصله طبیعی میان واژهها و ترکیبهای مستقل در جمله است، مانند: پروهشکدۀ واژهگزینی، زبان و ادبیّات فارسی، مردم ایران؛
🟢 ب) نیمفاصله: فاصلۀ میان اجزای ترکیبهایی است که حرف آخر اجزای پیشین آنها قابلیًت اتّصال به حرف بعد را دارد، امّا مطابق قواعد نباید پیوسته نوشته شوند، مانند: بیجاومکان، بیدلیل، جابهجا، دوستیابی، شستوشو، شکستناپذیری، کمنقص، میآیم، وسیعتر، هممحل، هیئترئیسه؛
🟢 ج) بیفاصله: نگذاشتن هر نوع فاصله میان اجزای ترکیبهایی است که جزء پیشین آنها به حروف منفصلی است که قابلیّت اتّصال به جزء پساز خود را ندارند، مانند: بدکنش، پرفروش، دراختیارگیری، روسیاه، مادربزرگ، هوادار.
🔴 توضیح: «بیفاصله» در اینجا اصطلاحی منطقی نیست. اصطلاح «بیفاصله» برای پرهیز از خلط این مفهوم با مفهوم «نیمفاصله» بهکاررفته و مراد این است که در این نوع فاصلهگذاری، ویژگی خطّ فارسی خودبهخود فاصلهای حدّاقلّی را میان حروف منفصل ایجاب میکند و دیگر به درج نیمفاصله نیازی نیست.
🔹فاصلههای تعریفشده در اینجا همان فاصلههایی است که در حروفنگاری بهکار میرود.
✅ دستور خطّ فارسی، ۱۴۰۱ش، چ۱، ویراست جدید، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، ص۲۲ و ۲۳ و ۲۶.
✅ فریده آرامیده
#غلط_ننویسیم
🖊@ghalatnanevisim
#فاصلهگذاری
✅ فاصلهگذاریِ «بی»:
پیشوندِ نفیِ «بی» + اسم، صفت میسازد و نیمفاصله میشود:بیقرار، بیمصرف، بیکران، بیحیا، بیشعور، بیسروپا، بیاصلونسب، بیپدرمادر، بیهمهچیز، بیشیلهپیله.
✅ پیشوندِ بِلا (از عربی: بِ + لا) و بهمعنای «بدونِ»، «فاقدِ» و «بی» است.
بِلا + اسم، صفت/ قید میسازد و بیفاصله نوشته میشود: بلااثر، بلااجر، بلااستثنا، بلااستفاده، بلااشتباه، بلاتردید، بلاتشبیه، بلاتکلیف، بلاثمر، بلاجهت، بلاشبهه، بلاشرط، بلاشک، بلاعوض، بلافاصله، بلافایده، بلافصل، بلامانع، بلامحل، بلامنازع، بلانسبت، بلاواسطه.
✅ فاصلهگذاریِ «به»: بای زینت ← چسبیده: بروم، دست بکشم، بگفتم.
#غلط_ننویسیم
🖊@ghalatnanevisim