جلالالدین همایی نوۀ همای شیرازی، ۱۳ دی ۱۲۷۸ در اصفهان به دنیا آمد. در جوانی به مدت ۲۰ سال به تحصیل علوم دینی پرداخت و بعد از آن بود که وارد عرصۀ تدریس شد. ۱۲ سال تدریس فقه در دانشکدۀ حقوق دانشگاه تهران و تدریس صنایع ادبی در دانشکدۀ ادبیات همین دانشگاه در سه مقطع کارشناسی، کارشناسیارشد و دکتری از سوابق موفق تدریس اوست. از شاگردان برجستۀ او میتوان به مظاهر مصفا، محمدرضا شفیعی کدکنی و محمد معین اشاره کرد. همایی در شعر «سنا» تخلّص میکرد. این نویسنده، ادیب، شاعر، ریاضیدان، تاریخنگار و حافظ قرآن سرانجام در ۲۹ تیر ۱۳۵۹ وفات یافت. آرامگاه او در تخت فولاد اصفهان قرار دارد. از وی بیش از ۶۰ کتاب و مقاله به چاپ رسیده است. برخی از آثار او عبارتاند از: «دیوان سنا»، «فنون بلاغت و صناعت ادبی»، «تاریخ ادبیات ایران» و «تفسیر مثنوی مولوی».
#جلال_الدین_همایی #معرفی_شاعر
ای برتر از خیالِ محالی که داشتم!
بالاتر از تَوهمِ بالی که داشتم!
طوفان رسید و برگ و بَرَم را به باد داد
پیش از رسیدنِ دلِ کالی که داشتم
این کوره رود های گِلآلود از کجاست؟
کو چشمهی عمیق و زلالی که داشتم؟
حالِ غزال بود و مجالِ غزل مرا
آن حال کو؟ کجاست مجالی که داشتم؟
کِی میشود به روی تو روشن چراغِ چشم؟
روشن نشد جوابِ سوالی که داشتم
باری مگر ز شوقِ نگاهِ تو بردَمَد
آن آفتابِ رو به زوالی که داشتم!
#قیصر_امینپور
🔴کشف واژگون:
کشف واژگون یعنی سرودن شعر از پایان، در رباعی و دوبیتی اینگونه است،
با مصراع چهارم می آغازیم.
به قول دکتر محمد رضا سنگری: در رباعی قدر شعر به صدر آن نیست بلکه به ذیل آن است.
در سرایش رباعی اگر هر چهار مصراع در نهایت جزالت و استواری باشند شعر زیبا و ارزشمندی پیش روی ما نخواهد بود.
کشف شاعرانه در مصراع پایانی رخ می دهد.
سه مصراع می آیند "دور باش زنان" و "بردابرد گویان" تا زیبای مصراع چهارم بر تخت بشکوه و دلربای خویش بنشیند.
این شیوه ی نگاه می تواند یکی از راه های نقد رباعی باشد.
تکمله:سه مصراع اول رباعی مسیر را برای شکوه مصراع چهارم هموار می سازند.
حشمت اله پاک طینت🍀
ابر آمد و زار بر سر سبزه گریست
بی باده ی گلرنگ نمی شاید زیست
این سبزه که امروز تماشاگه ماست
تا سبزه ی خاک ما تماشاگه کیست؟!
خیام
گیسوی تو قصهای پر از تعلیق است
جمعیست که حاصلش فقط تفریق است
موهات چلیپایی و ابرو کوفی
خط لب تو چقدر نستعلیق است
جلیل صفربیگی
قطره قطره شد آب آدمبرفی
شد آب در آفتاب آدمبرفی
آب از سر او گذشت اما هرگز
بیدار نشد ز خواب آدمبرفی !
بیچاره تر از عالم و آدم هستیم
ماتم زدهای مثل مُحرّم هستیم
نه گندمی و نه یار گندمگونی
ما هم دلمان خوش است آدم هستیم
بیژن ارژن
آرایه های ادبی
7.36M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
روزی به پایان میرسد دوران خیلیها....
محفل طنز قمپز
بیست و هفتم اسفند، زادروز عبدالحسین زرینکوب (۱۳۰۱-۱۳۷۸)
عبدالحسین زرّینکوب، مورّخ اندیشهها و ادبیات
مقالهای از دانشنامۀ زبان و ادب فارسی
به قلم روزبه زرّینکوب
🔸 عبدالحسین زرّینکوب، ادیب، مورخ و نویسندۀ معاصر و استاد دانشگاه تهران، در روزهای پایانی اسفند ۱۳۰۱ش. در بروجرد زاده شد. گاه، تاریخ تولد او را ۲۷ اسفند این سال نوشتهاند اما دراینباره سند دقیقی وجود ندارد و به قول خود او، «هر سال، یک دو روز از نوروز پیرتر بود». زرّینکوب در زادگاهش به مدرسه رفت و تحصیل خود را تا پایان سال پنجم متوسطه در «رشتۀ علمی» در بروجرد ادامه داد. به سبب تعطیل شدن کلاس ششم متوسطه در تنها دبیرستان شهر، برای ادامۀ تحصیل، به تهران رفت، اما «رشتۀ ادبی» را برگزید و در ۱۳۱۹ش، تحصیلات متوسطه را به پایان برد و در میان دانشآموزان رشتۀ ادبی سراسر کشور رتبۀ دوم را به دست آورد.
🔴برای دیدن متن مقاله به نشانی زیر در وبگاه فرهنگستان مراجعه کنید:
🌐 https://apll.ir/?p=15549
#هفت_سین،
خوان نوروزی گسترده همچون زمین
✍️ شاهین سپنتا
سفره #هفت_سین (نمادینترین سفره روی زمین)، که در هنگام نوشدن طبیعت و بهار گسترده میشود، نماد گستره #زمین است و آنچه که بر آن مینهیم نماد دادهها و آفریدههای اهورایی است.
خوان نوروزی یا سفره هفت سین سرگذشتی هزاران ساله دارد و در گذر زمان تکمیلشده تا به شکل امروزی در ایران گسترده شود و در سرزمینهای همریشه تفاوتهایی جزئی دارد اما گوهر اصلی همگی یکی است.
سفره هفتسین ایرانی، امروزه اجزای ثابت و متغییری دارد. اجزای اصلی سفره هفتسین هفت خوراکی گیاهی یا گیاه هستندکه به نشانه تقدس عدد #هفت (#اهورامزدا و شش #امشاسپند یا صفات اهورامزدا ) بر خوان نوروزی گذاشته میشوند:
#سبزه: به نشانه امشاسپندبانو امرداد نماد گیاهان و گلها و همه سبزینههای روی زمین، به نشانه سبزبودن، سرزندگی و رویش و نوزایی زمین و زندگی.
#سمنو: از جوانههای تازه سرزده گندم در جشن زنانه سمنوپزان یا سمنکپزی به دست زنان و دختران پخته میشود، نشانه امشاسپندبانو سپندارمذ یا اسفند، نماد #زن و #زمین و زایش و زندگی است.
#سیب سرخ: رنگ سرخ نماد #مهر است. سیب سرخ رنگ به نشانه ایزد مهر و پیمان بر خوان نوروزی مینشیند.
#سیر: یکی از سودمندترین و ستودهترین گیاهان است که بیماری و پلیدی را میزداید و تندرستی به ارمغان میآورد، پس به نشانه #تندرستی و پاکی درون و برون انسان و دوری از پلیدی و ناراستی بر خوان نوروزی نهاده میشود.
#سنجد: برپایه یک باور کهن، عطر شکوفههای زردرنگ سنجد برانگیزاننده توان زنان است و از اینروی در پیوند و به نشانه امشاسپندبانو سپندارمذ یا اسفند، نماد زایندگی و باروری، بر سفره گذاشته میشود. (سنجد ارتباطی به مصدر سنجیدن و سنجیده عمل کردن ندارد).
#سماق (سماک/ به معنی سرخ رنگ): با رنگ سرخش نماد #مهر و نشانه گرمی زندگی است.
#سرکه: نوشیدنی با منشاء گیاهی به نشانه شور زندگی (جایگزین شراب مقدس که در بزم مهر بر سفره مینهادند).
✅ اجزای دیگر #سفره_نوروزی
افزون بر «هفتسین» نامبرده، «سفره نوروزی» یا «سفره هفتسین» اجزای دیگری نیز دارد. برخی از آنان نشانه همان #امشاسپندانی هستند که نام برده شد و مردم به سلیقه خود همه یا تعدادی از آنها را بر سفره میگذارند. پیوستهای سفره هفتسین عبارتند از:
#آیینه: به نشانه روشنی، بازتاب دهنده نور.
#آب: به نشانه امشاسپند خرداد، نماد
روشنایی و به نشانه رسایی در زندگی. در آب برگ گل سرخ یا ماهی سرخ یا سیب یا انار سرخ یا نارنج میگذارند. چرخش ماهی یا برگ گل یا میوه در آب نماد گردش و چرخش روزگار است.
#شمع/ شمعدان/ آتشدان/ آتش: نماد امشاسپند اردیبهشت و نشانه بهترین راستی و آذر اهورایی یا نور الهی است.
#سکه: نماد فلزی امشاسپند شهریور و به نشانه اراده آفریدگار و شهریاری انسان بر نفس خویش و به نیت فزونی دارایی در سال آینده.
#ماهی سرخ: ماهی نماد آبزی -جانوری امشاسپند بهمن است. همچنین به نشانه برج حوت یا برج ماهی یا آخرین ماه سال بر سفره هفتسین گذاشته میشود. همچنین نماد سرزندگی و رنگ سرخ آن نیز نماد شادکامی و پیروزمندی نوروز است.
#نان (نان سنگک): به نشانه برکت و دادههای اهورایی (جایگزین نان مقدس که در بزم مهر بر خوان مهر مینهادند)
#شیرینی/ شکر / عسل: به نشانه شیرینکامی و شیرینی زندگی.
#تخممرغ: به نشانه پرندگان روی زمین، نماد پرنده- جانوری امشاسپند بهمن، به مفهوم زایندگی و زندگی است. سنت کهن رنگکردن تخم مرغ بر زیبایی و شادیبخشی سفره میافزاید.
#گل_سنبل: به گواهی بندهش، گل سنبل نماد ایزد بهرام، تجسمی از نیروی شکستناپذیر و پیروزیبخش است. پیروز همچنین صفت همیشگی نوروز است. گل نیز نماد بهار طبیعت است و به نیت و نشانه گل سنبل برخی گل شببو و دیگر گلهای شاد بهاری را بر سفره میگذارند.
#کتاب مقدس به نشانه سخن حق و یا شاهنامه یا دیوان حافظ به نشانه ارجنهادن به فرهنگ و ادب ایران.
#اسفند یا #سپند یا اسپنددانه: به نشانه امشاسپند سپندارمذ یا اسفند، نماد فروتنی و بردباری. دود اسپنددانه روی آتش همچنین دورکننده ناپاکی و پلیدی است..
#میوه: به نشانی فراوانی و فزونی دادههای اهورایی.
#آجیل/ هفت مغز: نماد امشاسپندان و به نشانه فزونی نعمت.
#ساعت: به نشانه گذر زمان و گردش روزگار، و یادآور هنگام نوگشت سال یا لحظه تحویل سال.
آرایه های ادبی