"ابتهاج و سنت انتخاب وزن غزل" برخی منتقدان، هوشنگ ابتهاج را بزرگ‌ترین غزل‌سرای دوران معاصر می‌دانند. زاویه‌ی نگاه این پژوهشگران، محتملا با تکیه بر پیوند غزل‌های او و سنت‌های شعر فارسی شکل گرفته است. غزل‌های ابتهاج از سویی متاثر از فضا و زبان و ساختار شعر حافظ و سعدی و مولوی است و از دیگرسو، اندکی از ویژگی‌های شعر رمانتیک معاصر را در خود جای داده است. اینکه ابتهاج شاعری ساختارشکن نبوده، بر هیچ منتقد شعرشناسی پوشیده نیست. او چندان توجهی به نوآوری در غزل ندارد؛ به همین دلیل است که خلاف شاعرانی چون: منزوی و سیمین و همسو با شهریار و رهی معیری، حتی در وزن‌های غزل خویش هم به کلیشه‌های ادب کهن پایبند بوده است. در غزل‌های او، جمعا از ۲۶ وزن استفاده شده که برآمده از تنوع نسبی اوزان شعر اوست. نزدیک به ۸۳ درصد این غزل‌ها در اوزانی سروده شده که خانلری، آن‌ها را در الگوی وزن شعر سنتی گنجانده و این اصرار، نشان‌دهنده‌ی سازگاری زیباشناسی شعر سایه با ادبیات عراقی و غزل‌های بازگشتی است. بیش از ۵۶ غزل او در سه وزن سروده شده؛ ویژگی‌ای که الگوپذیری او را در وزن غزل نشان می‌دهد؛ این اوزان عبارت است از "مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن" در ۲۶ درصد غزل‌ها و "مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن" و "فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن" هر یک در بیش از ۱۵ درصد غزل‌ها. اوزان غزل‌های او ۱۴ یا ۱۵ هجایی است؛ شکل‌هایی که خانلری آن‌ها را در محدوده‌ی وزن‌های متوسط قرار داده و "سایه" در کاربرد آن‌ها تابع الگوی وزن عراقی، به‌ویژه اشعار حافظ و سعدی بوده است. #وزن_غزل #هوشنگ_ابتهاج #سایه #محمد_مرادی https://eitaa.com/mmparvizan

به مناسبت نوزد هم مرداد سالروز درگذشت هوشنگ ابتهاج(۱۳۰۶--۱۴۰۱)  احساس بسترم صدف خالی یک تنهایی است وتوچون مروارید گردن آویز کسان دگری هوشنگ ابتهاج اشعار ابتهاج. از نظر بافت زبانی و نظام ساختاری تابع نطام کلاسیک است ولی با وجود تقلیدی بودن والهام گرفتن از سعدی ومولوی باز طرح نویی دارد. در اشعارش احساساتی لطیف وشاعرانه موج می زندکه تقلیدی نیستند وحاصل تجربه ی خودشاعرند وبه مسایل اجتماعی امروز توجه خاصی دارد. وقتی به مجموعه ی سراب می نگریم درمی یابیم که زبان مجموعه نو شده است. گویا ابتهاج از قرن هفتم به قرن چهاردهم پریده است. غزل سایه ازحیث ساختار و زبان ومحتوا شعرسنتی است. . هنراودرآفریدن بافت منسجم اشعاراست. گیرایی غزل او در سادگی زبان.آشنابودن با جهان امرور.و مضامین مکرر غزل فارسی واصالت وعواطف آن است. . سخن سایه  از دل برمی خیزدو لاجرم بردل می  نشیند. سایه درمجموعه سراب به بیان رمانتیک وعشق های زمینی می پردازد. ودر(شبگیر.)به عشق انسانی می رسد. ودر.یادگار خون سرو.به نوعی سمبولیسم اجتماعی می رسد. وپس از سال ۱۳۶۲ به شعرشعارزده ی این دوره می رسد. سایه درکتاب پیر پرنیان اندیش نظریات واندیشه خودرا درباره شعروشاعران بیان می کندوبه شرح زندگی خودمی پردازد عشق وشیفتگی به اشعارابتهاج شور خاصی بخشیده است همین عشق الهی یا زمینی یا بعداز مشروطیت عشق به مردم شاهکارمی آفریند. ،شهریاربه یادو عشق ثریا یاپری می سوزدوشعرمی سازد. شاملوبه عشق آیدا،وابتهاج درفراق گالیا دختر ارمنی  می سراید. اخوان از شیفتگی اش درجوانی یادی می کندوبه یاد توران خانم می موید ومی سراید. عارف قزوینی را از محبوبش جدا می کنند وعاشقانه می نالد. وناکامی رهی معیری ان همه ترانه را به یادگارمی گذارد. باید دل بسوزدتااز سوختنش شعله ی شعر روشن شود. مولوی می گوید :"تاکه بیدار م وهشیار یکی دم نزم " . مولوی ،حافظ،سعدی ‌عطار عشق را درهمه جهان ساری وجاری می دانند وهستی را طفیل عشق می دانند عشقی که چون موج شروع می شودوچون دریا همه ی وجود را فرامی گیرد. علت عاشق ز علتها جداست عشق اسطرلاب اسرار خداست مولوی از صدای سخن عشق ندیدم خوشتر یادگاری که دراین گنبددواربماند حافظ ای عشق همه بهانه از توست من خامشم این ترانه از توست ای آتش جان پاک بازان درخرمن  من زبانه از توست ه.ا.سایه به قول استاد شفیعی (هر حافظه ی انسان فرهیخته ای شعری از سایه به خاطر دارد) سایه درکتاب پیر پرنیان اندیش درمصاحبه ای با میلاد عظیمی نقطه نظراتش را درباره شعر ،سیاست وشاعران معاصر وزندگی نامه اش   بیان کرده است. ✍لهراسپ .بهرامیان

🎥 | با هر بیتش، همه از خنده روده بر شدند😂

📕 من با نهایتِ اِشراف به شعر عرفانی ایران می‌گویم: در سرتاسر شعر عرفانی ایران، معادلِ این غزل یافت نمی‌شود. این غزلِ "سایه" (هوشنگ ابتهاج) بهترین شعری است که در توحید سروده شده است. #محمدرضا_شفیعی‌_کدکنی 📕 ای تو همیشه در میان نامدگان و رفتگان از دو کرانه‌ی زمان سوی تو می‌دَوَند هان! ای تو همیشه در میان در چمنِ تو می‌چرد آهوی دشتِ آسمان گِردِ سرِ تو می‌پرد بازِ سفیدِ کهکشان هر چه به گِردِ خویشتن می‌نگرم در این چمن آینه‌ی ضمیرِ من جز تو نمی‌دهد نشان ای گلِ بوستان‌سرا، از پسِ پرده‌ها درآ بوی تو می‌کِشد مرا وقتِ سحر به بوستان ای که نهان نشسته‌ای، باغِ درونِ هسته‌ای هسته فروشکسته‌ای کاین همه باغ شد روان مستِ نیازِ من شدی، پرد‌ه‌ی ناز پس زدی از دلِ خود برآمدی؛ آمدنِ تو شد جهان آه که می‌زند برون از سر و سینه موجِ خون من چه کنم که از درون دستِ تو می‌کشد کمان پیشِ وجودت از عدم زنده و مرده را چه غم کز نفسِ تو دم‌ به دم می‌شنویم بوی جان پیشِ تو جامه در برم نعره زند که بردَرَم آمدنت که بنگرم گریه نمی‌دهد امان #هوشنگ_ابتهاج [ه. ا. سایه]

🎵تصنیف #نامدگان_و_رفتگان 🎤 خواننده : استاد #محمدرضا_شجریان 🎼 آهنگساز : استاد #محمدرضا_لطفی 🎶دستگاه : #سه_گاه 📝 شعر : #سایه ✅ اجرا : گروه #شیدا جشن توس ۱۳۵۶ 🍃🌷🍃🌾🌺🌾🍃🌷🍃