🇵🇸 قطعه ی حماسی یوم الانتقام 🎙 با نوای حاج ابوذر روحی ____________ ما آیه والتین والزیتونیم ما عاشقان جنگ با صهیونیم ما در دو عالم با حسین معروفیم ما بچه های فکه و مجنونیم غیرت ایرانی ما دیدن دارد نسل سلیمانی ما دیدن دارد در دل حیفا و تل آویو بزودی شور رجز خوانی ما دیدن دارد‌ ای قدس به تو از جان سلام الیوم یوم الانتقام الیوم یوم الانتقام تیغ مظلوم ندیدید چنین شیر شدید یادتان هست در احزاب زمین گیر شدید عمرتان رو به زوال است دگر پیر شدید با دم شیر در این معرکه درگیر شدید ای خنجر انصارالله ای ارتش سید نصرالله ای نجباء ای حشد الشعبی ای کتائب حزب الله ای فاطمیون ای زینبیون شیران اباعبدالله ای نیروی قدس ای معنی سوره زلزال روح الله وقت نبرد با صهیون است ای لشکر حق بسم الله قله زیر قدم ماست بیا برخیزیم حاج قاسم دلش آنجاست بیا برخیزیم ته این معرکه ی سرخ چراغِ سبزِ خیمه ی مهدی زهراست بیا برخیزیم ┅─────────── 🤲 اللّٰهم عجّل لولیّک الفرج 🇵🇸 #فلسطین 👊 #یوم_الانتقام ✌️ #طوفان_الأقصى ‌ ‌ ‌╭────๛- - - - - ┅╮ │📱 @Mabaheeth ╰───────────

❓#پرسش_و_پاسخ | ۴۰ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🤔 سؤال : آيا شخصيّت و موقعيّت افراد، در كيفر و پاداش آنها مؤثّر است‌؟ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـ ـ 💬 پاسخ : قرآن به زنان پيامبر مى‌فرمايد: شما با سايرين فرق داريد و كار خلاف شما دو برابر حساب مى‌شود: «يا نساء النّبىّ‌ مَن يَأتِ‌ منكُنّ‌ بفاحشةٍ‌ مُبيّنةٍ‌ يُضاعف له العذابُ‌ ضِعفَين» همان گونه كه پاداش عمل شايستۀ شما، دو برابر ديگران است؛ «و مَن يَقنُت مِنكنّ‌ لِلّه و رسوله و تَعمل صالحاً نُؤتها أجرها مَرّتَين» هر كوهى🏔 قلّه‌اش بلندتر باشد، درّه‌اش عميق‌تر است. در #حديث مى‌خوانيم: از جاهل هفتاد گناه بخشيده مى‌شود قبل از آنكه از عالم يك گناه بخشيده شود. « يغفر للجاهل سبعون ذَنباً قبل أن يُغفر للعالم ذنبٌ‌ واحد» نردبان اين جهان ما و منى است عاقبت اين نردبان افتادنى است لاجرم هركَس كه بالاتر نشست استخوانش سخت‌تر خواهد شكست ╭─────๛- - - 📖 ┅╮ │📚 @ghararemotalee │📱 @Mabaheeth ╰───────────

❓#پرسش_و_پاسخ | ۴۱ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🤔 سؤال : نقش رهبرى در جامعۀ اسلامى چگونه است‌؟ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ 💬 پاسخ : هر حركت، چند عنصر دارد: مبدأ، مسير، وسيله، راهنما و مقصد. در ميان اين پنج عنصر، مهم‌ترين نقش با راهنماست. اگر رهبر و راهنما، عالم و متّقى باشد، نه هدف گم مى‌شود و نه به انحراف كشيده مى‌شود. اگر رهبر لايق باشد و مردم اطاعت كنند، مشكلات حل مى‌شود؛ اگر سوزن🪡 تيز باشد و نخ🧵 هم متّصل به آن، هر پارچه‌اى دوخته مى‌شود؛ امّا اگر سوزن كج بود يا نخ جدا شد، نازك‌ترين پارچه هم دوخته نمى‌شود. اگر مردم اطاعت نكنند، رهبر كارى از پيش نمى‌برد همان گونه كه اگر نخ به دنبال سوزن نرود، هر قدر هم سوزن كارآمد باشد، كارى از پيش نمى‌برد. حركت و نفوذ سوزن در پارچه‌هاى مختلف، به شرط‍‌ پيروى نخ از اوست. اگر راننده اهل فن باشد، حتى ماشين معيوب را راه اندازى و با آن رانندگى مى‌كند؛ همان گونه كه پيامبران در بدترين شرايط‍‌ اجتماعى، بهترين امّت‌ها را ساختند. امّا اگر رهبرى صلاحيّت نداشته باشد، بهترين شرايط‍‌ را نيز به هدر مى‌دهد، چنانكه بهترين اتومبيل‌ها را اگر در اختيار رانندۀ ناشى قرار دهيم، آن را به درّه سقوط‍‌ مى‌دهد. #ولایت_فقیه #رهبری ╭─────๛- - - 📖 ┅╮ │📚 @ghararemotalee │📱 @Mabaheeth ╰───────────

🎥 #رهبری در کشور ما چه کارآمدی دارد؟ اگر #ولایت_فقیه نبود ما الآن کجا بودیدم؟! 🎙حجت‌الاسلام راجی #اللهم_احفظ_قائدنا_الخامنه_ای کلیپ و مطالب مرتبط را هم ببینید : https://eitaa.com/mabaheeth/87908 https://eitaa.com/mabaheeth/62994 https://eitaa.com/mabaheeth/87907 https://eitaa.com/mabaheeth/62990 https://eitaa.com/mabaheeth/62992 https://eitaa.com/mabaheeth/62986 https://eitaa.com/mabaheeth/85370 https://eitaa.com/mabaheeth/90796 https://eitaa.com/mabaheeth/65412 https://eitaa.com/mabaheeth/68835 https://eitaa.com/mabaheeth/93259 ╭────๛- - - - - ┅╮ │📱 @Mabaheeth ╰───────────

🎞 حقانیت و مظلومیت سید علی خامنه ای مدظله العالی را در این کلیپ ببینند ... 🔹 تا تعریف درست دیکتاتور معلوم شود ... کلیپ و مطالب مرتبط را هم ببینید : https://eitaa.com/mabaheeth/87908 https://eitaa.com/mabaheeth/92922 https://eitaa.com/mabaheeth/62994 https://eitaa.com/mabaheeth/87907 https://eitaa.com/mabaheeth/62990 https://eitaa.com/mabaheeth/62992 https://eitaa.com/mabaheeth/62986 https://eitaa.com/mabaheeth/85370 https://eitaa.com/mabaheeth/90796 https://eitaa.com/mabaheeth/65412 https://eitaa.com/mabaheeth/68835 https://eitaa.com/mabaheeth/93259 #اللهم_احفظ_قائدنا_الخامنه_ای #لبیک_یا_خامنه_ای #ولایت_فقیه ╭────๛- - - - - ┅╮ │📱 @Mabaheeth ╰───────────

💭 ای کاش این کلیپ را همه ببینند 🎞️ سخنان مخالفین خارج نشین درباره‌ی ایشون 📖 تخصص ها 🗯 دانستنی های تکان دهنده 👨🏻‍🎓 سخنان دانشجوی نخبه مخالف ایشون 💯 اثرگذارترین شخصیت صد سال آینده ؟ ❌ توصیف ضدانقلاب از زندگی رهبری 💍 ماجرای انگشتر عقد رهبری 🤵🏾‍♂ نظر دبیرکل وقت سازمان ملل در خصوص آیت‌الله العظمی خامنه‌ای مدظله 🪧 حتی یک نقطه خاکستری در زندگی او نیست. ♻️ کسی که عبادت او یک کمونیست را مجذوب می‌کند 📚 کسی که سطح مطالعه اش حیرت آور است ... 🎤 کسی که سخنرانی او در کنگره حافظ، حتی پس از ۳۰ سال، نطق ادبی برگزیده سازمان ملل است. 📜 تسلّط حیرت‌آور در بحث زبان و ترجمه 👂 گوش تان به دهان #رهبری باشد... ✨ نظر آیت‌الله بهجت در خصوص رهبری #اللهم_احفظ_قائدنا_الخامنه_ای #لبیک_یا_خامنه_ای _____________________ 🎞 برشی از سخنرانی حجت‌ الاسلام راجی 🎬 اندیشکده راهبردی سعداء نویسنده بیانیه گام دوم را می‌شناسید؟ ╭────๛- - - - - ┅╮ │📱 @Mabaheeth ╰───────────

❓#پرسش_و_پاسخ | ۴۲ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🤔 سؤال : در برابر متلك‌ها و يا سرزنش‌هايى كه در راه حقّ‌ مى‌شنويم، چه وظيفه‌اى داريم‌؟ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ 💬 پاسخ : شخصى از قاهره شترى را اجاره كرد تا به منطقۀ عبّاسيه برود. او بر شتر سوار شد و صاحب شتر🐫 افسار شتر را گرفته و مسافر را مى‌برد. در مسير راه، شتربان زير لب و گاهى هم بلند مسافر را مسخره مى‌كرد و چون او را مردى غريب و تنها و محتاج يافته بود، همگام با حركت شتر به جسارت‌هاى خود ادامه مى‌داد. 🗣 در مسير راه شخصى اين صحنه را ديد و به مسافر گفت: آيا مى‌دانى و مى‌شنوى كه شتربان چه مى‌گويد؟ گفت: بلى! پرسيد: پس چرا از خود عكس العملى نشان نمى‌دهى‌؟ گفت: اگر او مرا به عباسيه مى‌رساند و مسير راه درست است، اين حرف‌ها مهم نيست، هرچه مى‌خواهد بگويد. در سورۀ مطفّفين مى‌خوانيم كه مجرمان، مؤمنان را به شكل‌هاى مختلف تحقير مى‌كنند: ١- پيوسته به آنها مى‌خندند: «اِنّ‌ الّذين أجرَموا كانوا من الّذين آمنوا يَضحكون» 🤣 ٢- هر گاه از كنار آنها عبور مى‌كنند، غمزه مى‌آيند و چشمك مى‌زنند: «و اذا مَرّوا بهم يَتَغامزون» 🥴 ٣- همين كه به سوى دار و دستۀ خود بر مى‌گردند، پشت سر مؤمنان فكاهى و طنز مى‌گويند: «و اذا انقَلبوا الى اهلِهم انقَلبوا فَكِهين» 😂 ٤- هنگامى كه مؤمنان را مى‌بينند، مى‌گويند: اينها منحرفند: «و اذا راوهم قالوا انّ‌ هؤلاء لضالّون» 🤪 امّا مؤمنان #استقامت كرده و از راه خود دست بر نمى‌دارند. قرآن در ادامه مى‌فرمايد: روزى خواهد آمد كه مؤمنان، به كفار خواهند خنديد. 😄 «فاليوم الّذين آمنوا من الكفار يَضحكون» ╭─────๛- - - 📖 ┅╮ │📚 @ghararemotalee │📱 @Mabaheeth ╰───────────

❓#پرسش_و_پاسخ | ۴۳ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🤔 سؤال : آيا براى حفظ‍‌ آبرو مى‌توان نماز باران را ترك كرد؟ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ 💬 پاسخ : در مسابقات ورزشى، ورزشكاران نمى‌گويند: مى‌ترسيم شكست بخوريم؛ پس در زمين حاضر نشويم! ⚽️ فوتباليست بايد در مسابقه شركت كند، خواه گل بزند يا گل بخورد. حتى اگر چند بار هم شكست بخورد باز هم دست از مسابقه برنمى‌دارد. ناپلئون مى‌گويد: در چهارده عمليات نظامى شكست خوردم تا بالاخره پيروز شدم. بر اساس روايات، به هنگام خشكسالى بايد #نماز_باران خواند، ما بايد به #وظيفۀ خود عمل كنيم، اين كه باران ببارد يا نبارد، مربوط‍‌ به خداوند است. ╭─────๛- - - 📖 ┅╮ │📚 @ghararemotalee │📱 @Mabaheeth ╰───────────

❓#پرسش_و_پاسخ | ۴۴ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🤔 سؤال : حضور در مراسم مذهبى، نوعى مطرح كردن خود است، آيا اين كار، ريا و تظاهر نيست‌؟ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ 💬 پاسخ : اولاً هر خودنمايى و تظاهرى حرام نيست. 🪞 زن و مرد كه خود را براى يكديگر #آرايش مى‌كنند، براى تظاهر است و همين تظاهر عبادت است. 🕌 سفارش اسلام به حضور در مسجد براى نماز، نوعى تظاهر است، امّا تظاهر براى تعظيم شعائر دينى. 🏴 عزادارى براى امام حسين عليه السلام با حضور در خيابان‌ها، تظاهرى است كه در آن عبادت نهفته است. ثانياً شركت بعضى افراد در مساجد و محافل، يك نوع تبليغ و تشويق عملى براى ديگران است. اگر مسئولين به مسجد محلّه بروند، مردم عادّى نيز خواهند آمد. تظاهر و ريا آنجا حرام است كه هدف، مطرح كردن خود باشد، نه مطرح كردن كار. ← يعنى اگر در جايى شركت كنيم كه نشان دهيم انسان نيكوكار و خوبى هستيم، اين ريا و حرام است، امّا اگر هدف ما از حضور در مراسم اين باشد كه به مردم بگوييم: «من آمدم، شما هم بياييد»، اين #تبليغ عملى است و حتى پاداش و ثواب دارد. ╭─────๛- - - 📖 ┅╮ │📚 @ghararemotalee │📱 @Mabaheeth ╰───────────

❓#پرسش_و_پاسخ |۴۵ ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🤔 سؤال : در برخورد با حوادث تلخ، چه كنيم‌؟ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ ـ 💬 پاسخ : در سر يك سفره ممكن است هم ترشى و فلفل قرار دهند و هم شيرينى و مربّا؛ كودكان از شيرينى و حلواى سفره لذّت مى‌برند، و فلفل🌶 و ترشى را بى مورد مى‌دانند، امّا بزرگ‌ترها هر دو را در سفره لازم مى‌دانند. حوادث تلخ نيز بركاتى دارد، از جمله: ١- توجّه انسان را به خدا بيشتر مى‌كند. ٢- انسان را سنجيده و استعدادهاى او را شكوفا مى‌سازد. ٣- كفّارۀ گناهان و لغزش‌هاى او مى‌شود. ٤- قدر نعمت‌ها بيشتر شناخته مى‌شود. انسان‌ها در برابر حوادث سه گروهند: چنانكه كودك همين كه لب به فلفل🌶 و پياز🧅 و ترشى مى‌گذارد ناراحت مى‌شود، نوجوان تحمّل مى‌كند و والدين او پول مى‌دهند و فلفل و ترشى را مى‌خرند. قرآن مى‌فرمايد: گروهى همين كه دچار سختى مى‌شوند، جيغ مى‌زنند، «اذا مَسّه الشَرّ جَزوعا» گروهى صبر مى‌كنند، «و بَشِّر الصّابرين الّذين اذا أصابَتهم مُصيبة قالوا انّا لِلّه و انّا اليه راجِعون» و گروهى به استقبال سختى‌ها مى‌روند «و منهم مَن يَنتظر» كسانى نزد پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله مى‌آمدند تا آنان را به جهاد و جبهۀ جنگ اعزام كند، حضرت مى‌فرمود: اسب و شمشير ندارم تا شما را مجهّز كنم آنان گريه مى‌كردند كه چرا به جبهه نرفتند. از سختى‌ها و حوادث تلخ مى‌توان با تدبير و صبر و استمداد از خداوند، بهترين استفاده را برد. همان گونه كه مى‌توان از ليموى ترش🍋، شربت ليموناد ساخت. آرى، اگر انسان آشپز ماهرى باشد، حتى از پوست پرتقال🍊 هم مربّا درست مى‌كند. ♻️ امروزه حتى از زباله‌ها استفادۀ بهينه مى‌كنند. #حضرت_زينب عليها السلام با سخنرانى خود در كاخ ستمگران، از اسارت خود در كوفه و شام آن گونه استفاده كرد كه پايه‌هاى رژيم اموى را لرزاند. در مسجد شام، #امام_سجاد عليه السلام بر بالاى منبر رفت و رژيم بنى اميه را به شدت استيضاح كرد. يزيد براى آن كه صداى امام را خاموش كند، به مؤذّن دستور داد كه با صداى بلند اذان بگويد تا شايد سخنرانى امام سجاد عليه السلام قطع شود، ولى امام عليه السلام از همين صحنه نيز استفاده كرد و جملات اذان را آن گونه تفسير كرد كه بر مسجد لرزه افتاد، بخصوص پس از گفتن « أشهد أنّ‌ محمّداً رسول اللّه » فرمود: اى يزيد! اين محمّد جّد من است يا جّد تو؟! آيا اين اسرا از نسل او نيستند؟ هنگامى كه امام كاظم عليه السلام را به زندان انفرادى بردند، فرمود: چه جاى خوبى براى عبادت است‌؟! 📚 بسيارى از علما، كتاب‌هاى خود را در شرايط‍‌ سخت و در زندان و تبعيدگاه‌ها نوشته‌اند. ╭─────๛- - - 📖 ┅╮ │📚 @ghararemotalee │📱 @Mabaheeth ╰───────────

#نهج_البلاغه #فرازی_از_عهدنامه | ۱۷

📜 متن | ... وَ تَفَقَّدْ أَمْرَ الْخَرَاجِ بِمَا یُصْلِحُ أَهْلَهُ، فَإِنَّ فِی صَلاَحِهِ وَ صَلاَحِهِمْ صَلاَحاً لِمَنْ سِوَاهُمْ، وَ لاَ صَلاَحَ لِمَنْ سِوَاهُمْ إِلاَّ بِهِمْ، لاَِنَّ النَّاسَ کُلَّهُمْ عِیَالٌ عَلَى الْخَرَاجِ وَ أَهْلِهِ. وَ لْیَکُنْ نَظَرُکَ فِی عِمَارَةِ الاَْرْضِ أَبْلَغَ مِنْ نَظَرِکَ فِی اسْتِجْلاَبِ الْخَرَاجِ، لاَِنَّ ذَلِکَ لاَ یُدْرَکُ إِلاَّ بِالْعِمَارَةِ; وَ مَنْ طَلَبَ الْخَرَاجَ بِغَیْرِ عِمَارَة أَخْرَبَ الْبِلاَدَ، وَ أَهْلَکَ الْعِبَادَ وَ لَمْ یَسْتَقِمْ أَمْرُهُ إِلاَّ قَلِیلاً. فَإِنْ شَکَوْا ثِقَلاً أَوْ عِلَّةً، أَوِ انْقِطَاعَ شِرْب أَوْ بَالَّة، أَوْ إِحَالَةَ أَرْض اغْتَمَرَهَا غَرَقٌ، أَوْ أَجْحَفَ بِهَا عَطَشٌ، خَفَّفْتَ عَنْهُمْ بِمَا تَرْجُو أَنْ یَصْلُحَ بِهِ أَمْرُهُمْ; وَ لاَ یَثْقُلَنَّ عَلَیْکَ شَیْءٌ خَفَّفْتَ بِهِ الْمَؤُونَةَ عَنْهُمْ، فَإِنَّهُ ذُخْرٌ یَعُودُونَ بِهِ عَلَیْکَ فِی عِمَارَةِ بِلاَدِکَ، وَ تَزْیِینِ وِلاَیَتِکَ، مَعَ اسْتِجْلاَبِکَ حُسْنَ ثَنَائِهِمْ، وَ تَبَجُّحِکَ بِاسْتِفَاضَةِ الْعَدْلِ فِیهِمْ، مُعْتَمِداً فَضْلَ قُوَّتِهِمْ، بِمَا ذَخَرْتَ عِنْدَهُمْ مِنْ إِجْمَامِکَ لَهُمْ، وَ الثِّقَةَ مِنْهُمْ بِمَا عَوَّدْتَهُمْ مِنْ عَدْلِکَ عَلَیْهِمْ وَ رِفْقِکَ بِهِمْ، فَرُبَّمَا حَدَثَ مِنَ الاُْمُورِ مَا إِذَا عَوَّلْتَ فِیهِ عَلَیْهِمْ مِنْ بَعْدُ احْتَمَلُوهُ طَیِّبَةً أَنْفُسُهُمْ بِهِ; فَإِنَّ الْعُمْرَانَ مُحْتَمِلٌ مَا حَمَّلْتَهُ، وَ إِنَّمَا یُؤْتَى خَرَابُ الاَْرْضِ مِنْ إِعْوَازِ أَهْلِهَا، وَ إِنَّمَا یُعْوِزُ أَهْلُهَا لاِِشْرَافِ أَنْفُسِ الْوُلاَةِ عَلَى الْجَمْعِ، وَ سُوءِ ظَنِّهِمْ بِالْبَقَاءِ، وَ قِلَّةِ انْتِفَاعِهِمْ بِالْعِبَرِ. ╭─── │ 🌐 @Mabaheeth ╰──────────

🗞️ #ترجمه :

📄 ... مسأله خراج و ماليات را دقيقا زير نظر بگير، به گونه اى که صلاح خراج دهندگان باشد، زيرا بهبودى و صلاحِ وضع خراج و بهبودى و صلاح حال خراج گزاران سبب بهبودى حال ديگران (و ساير قشرهاى جامعه اسلامى) مى شود و هرگز ديگران به صلاح نمى رسند مگر اينکه خراج گزاران به صلاح برسند، زيرا تمام مردم وابسته به خراج و خراج گزاران هستند و بايد توجّه تو در عمران و آبادى زمين بيش از توجهت به جمع آورى خراج باشد، چون خراج جز با آبادانى به دست نمى آيد و آن کس که بخواهد خراج را بدون عمران و آبادانى طلب کند شهرها را ويران و بندگان خدا را هلاک نموده و پايه هاى حکومتش متزلزل خواهد شد، به گونه اى که بيش از مدت کمى دوام نخواهد داشت، بنابراين اگر رعايا از سنگينى خراج و يا آفت زدگى يا خشک شدن آب چشمه ها يا کمىِ باران و يا دگرگونى زمين بر اثر آب گرفتگى (و فساد بذرها) يا تشنگى شديد زراعت (و به دنبال آن کمبود محصول) به تو شکايت کنند، خراج آنها را به مقدارى که اميد دارى کار آنها را اصلاح کند و بهبود بخشد، تخفيف ده. هرگز تخفيف هزينه هايى که به آنها مى دهى بر تو گران نيايد، زيرا آن ذخيره اى خواهد بود که از طريق عمران کشورت به تو باز مى گردانند و حکومت تو را زينت مى بخشند و اضافه بر آن از تو به نيکى ياد مى کنند و به سبب گسترش عدالت از سوى تو در ميان آنها (و رضايت آنان از حکومتت) از آنان خرسند خواهى شد. اين در حالى است که مى توانى با تقويت آنها از طريق ذخيره اى که نزدشان نهاده اى آنان را آسوده خاطر سازى و به جهت عدالت و مهربانى که آنها را به آن عادت داده اى نسبت به آنان مطمئن باشى. و بسيار مى شود که در آينده براى تو گرفتارى هايى پيش مى آيد که اگر در دفع آن گرفتارى ها بر اين رعايا تکيه کنى آنها با طيب خاطر آن را پذيرا مى شوند (و در حل مشکل به تو يارى مى دهند) زيرا عمران و آبادى، هر چه بر آن نِهى تحمل مى کند. ويرانى زمين تنها به علت فقر صاحبان آن حاصل مى شود و فقر آنها تنها به سبب توجّه زمامداران به جمع مال و زراندوزى و بدگمانى به بقاى حکومتشان و کم عبرت گرفتن (از سرنوشت زمامدارانِ پيشين) خواهد بود. #نهج_البلاغه_بخوانیم 📖 مطالعهٔ شرح این فراز ╭────๛- - - - - ┅╮ │📱 @Mabaheeth ╰───────────

#شرح_و_تفسیر ؛

۱۷/۱ شرح و تفسیر طرق صحیح اخذ مالیات اسلامى امام(علیه السلام) بعد از بیان شرایط و وظایف فرماندهان لشکر و قضات و کارگزاران حکومت اسلامى از مسأله خراج و مالیات سخن مى راند و دستورات مهمى به مالک اشتر در این باره مى دهد، مى فرماید: «مسأله خراج و مالیات را دقیقا زیر نظر بگیر، به گونه اى که صلاح خراج دهندگان باشد، زیرا بهبودى و صلاحِ وضع خراج و بهبودى و صلاح حال خراج گزاران سبب بهبودى حال دیگران (و سایر قشرهاى جامعه اسلامى) مى شود و هرگز دیگران به صلاح نمى رسند مگر اینکه خراج گزاران به صلاح برسند»; (وَتَفَقَّدْ أَمْرَ الْخَرَاجِ بِمَا یُصْلِحُ أَهْلَهُ، فَإِنَّ فِی صَلاَحِهِ وَصَلاَحِهِمْ صَلاَحاً لِمَنْ سِوَاهُمْ، وَلاَ صَلاَحَ لِمَنْ سِوَاهُمْ إِلاَّ بِهِمْ). خراج، مطابق آنچه در بسیارى از روایات مربوط به اراضى خراجیه(۱) آمده، مال الاجاره زمین هاى متعلق به عموم مسلمانان است که در جنگ ها نصیب آنان شده است. جمله هاى بعد که امام در آن توصیه به عمران و آبادى اراضى خراجیه مى کند نیز شاهد بر این معناست; ولى از یک نظر سایر مالیات هاى اسلامى را اعم از خمس و زکات و جزیه و مالیاتى که حکومت اسلامى طبق ضرورت بر درآمدها مى بندد نیز شامل مى شود (البته از باب ملاک و تنقیح مناط). بدیهى است همه بخش هاى حکومت اسلامى اعم از دستگاه قضایى، ارتش و سپاه، کارمندان و کارگزاران و جز آن نیاز به منابع مالى دارند و اگر اختلالى در امور مالى حکومت رخ دهد آثار آن در همه بخش ها آشکار مى شود، لذا امام(علیه السلام)به دنبال گفته بالا در جمله اى کوتاه و پر معنا به این موضوع اشاره کرده مى فرماید: «زیرا تمام مردم وابسته به خراج و خراج گزاران هستند»; (لاَِنَّ النَّاسَ کُلَّهُمْ عِیَالٌ عَلَى الْخَرَاجِ وَأَهْلِهِ).] آن گاه امام دستور دیگرى که جنبه اصولى و اساسى در امر خراج دارد به مالک مى دهد و مى فرماید: «باید توجّه تو در عمران و آبادى زمین بیش از توجهت به جمع آورى خراج باشد»; (وَلْیَکُنْ نَظَرُکَ فِی عِمَارَةِ الاَْرْضِ أَبْلَغَ مِنْ نَظَرِکَ فِی اسْتِجْلاَبِ الْخَرَاجِ). این دستور در واقع به این اشاره دارد که باید به منابع اصلى درآمد بازگشت کرد و آنها را حفظ نمود تا درآمدها ثابت و برقرار بماند و هر قدر منابع تقویت شود درآمدها افزون خواهد شد. لذا امام(علیه السلام) در ادامه این بحث به عنوان ذکر دلیل مى فرماید: «چون خراج جز با آبادانى به دست نمى آید و آن کس که بخواهد خراج را بدون عمران و آبادانى طلب کند شهرها را ویران و بندگان خدا را هلاک نموده و پایه هاى حکومتش متزلزل خواهد شد به گونه اى که بیش از مدت کمى دوام نخواهد داشت»; (لاَِنَّ ذَلِکَ لاَ یُدْرَکُ إِلاَّ بِالْعِمَارَةِ وَمَنْ طَلَبَ الْخَرَاجَ بِغَیْرِ عِمَارَة أَخْرَبَ الْبِلاَدَ، وَأَهْلَکَ الْعِبَادَ، وَلَمْ یَسْتَقِمْ أَمْرُهُ إِلاَّ قَلِیلاً). در واقع امام براى حکومتى که در بند عمران و آبادى نیست و تنها به فکر جمع آورى خراج است سه نتیجه شوم ذکر مى فرماید: «نخست ویران شدن این زمین ها، زیرا عمران و آبادى جز با حمایت حکومت اسلامى میسر نمى شود. در طول تاریخ نیز دیده شده است در مناطقى که حکومت ها خراج سنگینى بر اراضى مى بستند و به آبادى زمین نمى اندیشیدند، کشاورزان زمین ها را رها کرده و براى در امان ماندن از شر جمع آورندگان خراج به نقاط دیگر فرار مى کردند. دیگر اینکه مردم به هلاکت سوق داده مى شوند، زیرا فقر دامان آنها را مى گیرد و یکى از عوامل مهم هلاکت به معناى واقعى یا به معناى اجتماعى; یعنى از دست دادن روحیه ها همان فقر است. سومین نتیجه نیز از همین جا حاصل مى شود، زیرا فقر عمومى سبب عدم همکارى توده هاى مردم بلکه شورش آنها بر ضد حکومت مى گردد آن هم حکومتى که دستش خالى است و در آمدى ندارد. چنین حکومتى چند صباحى بیشتر نمى تواند خود را نگه دارد. آن گاه امام(علیه السلام) به نکته مهم دیگرى مى پردازد و آن گرفتارى هاى مختلفى است که ممکن است براى کشاورزان اراضى خراجیه پیدا شود و نتوانند مال الخراج معین را بپردازند و باید مشمول تخفیف والى گردند. جالب اینکه امام روى عوامل مختلف انگشت مى گذارد و آنها را یک یک برمى شمارد. مى فرماید: «بنابراین اگر رعایا از سنگینى خراج و یا آفت زدگى یا خشک شدن آب چشمه ها یا کمىِ باران و یا دگرگونى زمین بر اثر آب گرفتگى (و فساد بذرها) یا تشنگى شدید زراعت (و به دنبال آن کمبود محصول) به تو شکایت کنند، خراج آنها را به مقدارى که امید دارى کار آنها را اصلاح کند و بهبود بخشد، تخفیف ده»; (فَإِنْ شَکَوْا ثِقَلاً أَوْ عِلَّةً(۲)، أَوِ انْقِطَاعَ شِرْب أَوْ بَالَّة(۳)، أَوْ إِحَالَةَ(۴) أَرْض اغْتَمَرَهَا(۵) غَرَقٌ، أَوْ أَجْحَفَ(۶) بِهَا عَطَشٌ خَفَّفْتَ عَنْهُمْ بِمَا تَرْجُو أَنْ یَصْلُحَ بِهِ أَمْرُهُمْ).

در اینجا امام اسباب شکایت کشاورزان را در شش چیز خلاصه کرده است: نخست. همه چیز زمین و زراعت رو به راه است ولى مال الاجاره و خراجى که بر آن بسته شده سنگین و غیر عادلانه است. دوم. آفتى به زراعت برسد; از آفات زمینى و آسمانى و سبب کمبود یا نابودى محصول شود. سوم. زراعت هایى که با آب نهرها و قنات ها سیراب مى شود بر اثر عوامل مختلف، آب نهر و قنات قطع شود و محصولى به دست نیاید و یا به اندازه مورد انتظار نباشد. چهارم. در زمین هایى که دیمى است و با آب باران سیراب مى شود، بر اثر خشکسالى و کمبود نزولات آسمانى گرفتار کمبود محصول شود. پنجم. بر اثر سیلاب ها و آب گرفتگى زمین هاى زراعى همه یا قسمتى از محصول از میان برود یا فاسد گردد. ششم. آب به اندازه کافى به زراعت نرسد. تفاوت عامل ششم و سوم روشن است; در عامل سوم سخن از قطع کامل آب بود; ولى در مورد ششم سخن از کمبود آب است. به هرحال در تمام این صورت ها والى باید توان کشاورزان را در نظر بگیرد و خراج هر کدام را به اندازه اى که گرفتار ضرر و زیان شده اند تخفیف دهد و یا حتى اگر به هیچ وجه توان ندارند به کلى از خراج معاف کند. در دنیاى امروز نیز حکومت هایى که مدیر و مدبر هستند تمام این امور را در نظر مى گیرند و مالیات ها را به همان نسبت تخفیف مى دهند. حتى گاهى چیزى به عنوان کمک به مالیات دهندگانى که گرفتار زیان شده اند مى پردازند. آن گاه امام(علیه السلام) به مالک اطمینان مى دهد که تصور نکند تخفیف هایى که براى رعیت در این گونه موارد قائل مى شود به زیان او تمام مى گردد، بلکه این به تمام معنا سودآور و از جنبه هاى مادى و معنوى سرشار از فایده است. مى فرماید: «هرگز تخفیف هزینه هایى که به آنها مى دهى بر تو گران نیاید، زیرا آن ذخیره اى خواهد بود که از طریق عمران کشورت به تو باز مى گردانند و حکومت تو را زینت مى بخشند و اضافه بر آن از تو به نیکى یاد مى کنند و به سبب گسترش عدالت از سوى تو در میان آنها (و رضایت آنان از حکومتت) از آنان خرسند خواهى شد»; (وَلاَ یَثْقُلَنَّ عَلَیْکَ شَیْءٌ خَفَّفْتَ بِهِ الْمَؤُونَةَ عَنْهُمْ، فَإِنَّهُ ذُخْرٌ یَعُودُونَ بِهِ عَلَیْکَ فِی عِمَارَةِ بِلاَدِکَ، وَتَزْیِینِ وِلاَیَتِکَ، مَعَ اسْتِجْلاَبِکَ حُسْنَ ثَنَائِهِمْ، وَتَبَجُّحِکَ(۷۱)بِاسْتِفَاضَةِ الْعَدْلِ فِیهِمْ). امام(علیه السلام) در اینجا چهار نتیجه قابل توجّه براى تخفیف خراج در موارد بحرانى بیان مى فرماید. نخست اینکه: این تخفیف ها از بین نمى رود، بلکه سبب عمران و آبادى زمین ها مى شود و در آینده، بهتر و بیشتر از آن بهره مند خواهى شد. دوم. سبب آبرومندى و زینت حکومت مى گردد، زیرا مردم احساس مى کنند والى علاقه مند به آنهاست و در مشکلات با آنان هم درد است. سوم. هرجا مى نشینند تعریف و تمجید مى کنند و پایه هاى حکومت از این طریق محکم مى شود. چهارم. خود والى نیز از رفتار خود به جهت گسترش عدالت شاد و مسرور مى شود و روحیه تازه اى براى ادامه حکومتش مى یابد. از این تعبیرات استفاده مى شود که حکومت در این گونه حوادثِ سخت نه تنها باید خراج و مالیات را تخفیف دهد، بلکه در صورت لزوم باید به آنها کمک نیز بکند و یقین داشته باشد این کمک ها باز مى گردد. شاهد این سخن جمله اى است که در روایت تحف العقول اضافه بر آنچه گفته شده آمده (و مرحوم سیّد رضى به هنگام گزینش آن را حذف کرده است) و آن جمله این است: «وَإِنْ سَأَلُوا مَعُونَةً عَلَى إِصْلاَحِ مَا یَقْدِرُونَ عَلَیْهِ بِأَمْوَالِهِمْ فَاکْفِهِمْ مَؤُونَتَه; هرگاه آنها کمکى از تو خواستند براى اصلاح کردن چیزى که با اموال خود قادر بر آن نیستند به آنها کمک کن».(۸) سپس امام(علیه السلام) در تأکید این معنا مى فرماید: «این در حالى است که مى توانى با تقویت آنها از طریق ذخیره اى که نزدشان نهاده اى آنان را آسوده خاطر سازى و به جهت عدالت و مهربانى که آنها را به آن عادت داده اى نسبت به آنان مطمئن باشى»; (مُعْتَمِداً فَضْلَ قُوَّتِهِمْ، بِمَا ذَخَرْتَ عِنْدَهُمْ مِنْ إِجْمَامِکَ(۹) لَهُمْ، وَالثِّقَةَ مِنْهُمْ بِمَا عَوَّدْتَهُمْ مِنْ عَدْلِکَ عَلَیْهِمْ وَرِفْقِکَ بِهِمْ). اشاره به اینکه حمایت از رعایا مخصوصاً در سختى ها و مشکلاتِ طاقت فرسا از یک سو سبب راحتى و آسایش خاطر آنها مى شود و از سوى دیگر سبب اعتماد تو بر آنها که آن نیز خود مایه آرامش خاطر توست. از مجموع این سخنان استفاده مى شود که حکومت زمانى سامان مى یابد که تکیه گاهش توده هاى مردم آن کشور باشد در غیر این صورت همیشه تنش ها و ناآرامى و شورش در گوشه اى از کشور حکم فرما خواهد بود; شورش هایى که سرکوب کردن آن نفرت بیشترى براى حکومت به بار مى آورد و اگر مانند بعضى از حکومت هاى زمان ما تکیه گاه حکومت هاى بیگانه باشد، مصیبت آن افزون خواهد شد، زیرا بیگانگان هرگز بدون منافع مهمى، از حکومت دیگرى حمایت نخواهند کرد و نتیجه آن

مستعمره شدن کشور اسلامى به وسیله بیگانگان از اسلام خواهد بود. سپس امام(علیه السلام) به نتیجه این گونه ارفاق ها در حق رعیت پرداخته مى فرماید: «بسیار مى شود در آینده براى تو گرفتارى هایى پیش مى آید که اگر در دفع آنها بر این رعایا تکیه کنى با طیب خاطر آن را پذیرا مى شوند (و در حل مشکل به تو یارى مى دهند)»; (فَرُبَّمَا حَدَثَ مِنَ الاُْمُورِ مَا إِذَا عَوَّلْتَ فِیهِ عَلَیْهِمْ مِنْ بَعْدُ احْتَمَلُوهُ طَیِّبَةً أَنْفُسُهُمْ بِهِ). بدیهى است محبّت، ایجاد محبّت مى کند و کمک به افراد وجدان آنها را بیدار مى سازد و خود را مدیون محبّت کننده مى بینند، بنابراین هرگاه مشکلى براى محبّت کننده پیش آید آنها با رضایت خاطر به کمک مى شتابند و این بهترین سرمایه زمامداران براى اداره کشور و بقاى حکومت است. آن گاه امام در جمله اى کوتاه و پر معنا مى فرماید: «زیرا عمران و آبادى، هر چه بر آن نِهى تحمل مى کند»; (فَإِنَّ الْعُمْرَانَ مُحْتَمِلٌ مَا حَمَّلْتَهُ). اشاره به اینکه اساس کار و آنچه حرف اوّل را مى زند عمران و آبادى است; اگر زمین هاى کشاورزى و سایر منابع درآمد مردمِ یک کشور آباد گردد و بنیه اقتصادى همه قوى شود هر مشکلى پیش آید قابل حل است. آن گاه امام در پایان این سخن به نکته دیگرى که عامل اصلى ویرانى کشورهاست اشاره کرده مى فرماید: «ویرانى زمین تنها به علت فقر صاحبان آن حاصل مى شود و فقر آنها تنها به سبب توجّه زمامداران به جمع مال و زراندوزى و بدگمانى به بقاى حکومتشان و کم عبرت گرفتن (از سرنوشت زمامدارانِ پیشین) خواهد بود»; (وَإِنَّمَا یُؤْتَى خَرَابُ الاَْرْضِ مِنْ إِعْوَازِ(۱۰) أَهْلِهَا، وَإِنَّمَا یُعْوِزُ أَهْلُهَا لاِِشْرَافِ أَنْفُسِ الْوُلاَةِ عَلَى الْجَمْعِ، وَسُوءِ ظَنِّهِمْ بِالْبَقَاءِ، وَقِلَّةِ انْتِفَاعِهِمْ بِالْعِبَرِ). مسائل اجتماعى و حوادثى که در کشورها مى گذرد همواره علت و معلول یکدیگرند; هنگامى که زمامداران بر اثر بى کفایتى یا ظلم بر مردم از آینده خود ناامید شوند و از تجارب پیشینیان در زمینه زمامدارىِ صحیح بهره نگیرند دستپاچه مى شوند و به جمع مال مى پردازند; گاه آن را در نقاط دور و نزدیک پنهان مى سازند و گاه به بستگان خود منتقل مى کنند و گاه به کشورهاى خارج اگر محل مورد اطمینانى داشته باشند انتقال مى دهند و همین امر باعث ویرانى زمین ها و منابع اقتصادى و فقر عمومى مى شود و ارکان حکومت را متزلزل مى سازد. تجربه نشان داده است که این گونه افراد کمتر مى توانند از اموالى که گرد آورده اند بهره بگیرند. نمونه هاى آن را حتى در عصر خود درباره شاهان گذشته دیده و شنیده ایم. این نکته نیز شایان توجّه است که بسیارى از برنامه هاى عمرانى زمان مى طلبد و هرگاه زمامداران امید به بقاى خود نداشته باشند زیر بار چنین برنامه هایى نمى روند و طبعاً برنامه هاى عمرانى تعطیل مى شود و فقر دامان توده هاى مردم را مى گیرد. نیز اگر زمامداران دفتر تاریخ را دربرابر خود بگشایند و هر روز صفحه اى از آن را بنگرند به زودى به اشتباهات خویش پى مى برند; ولى غرور یا غفلت مانع از این کار مى شود. شگفت اینکه بعضى از شارحان نهج البلاغه احتمال داده اند جمله (وَسُوءِ ظَنِّهِمْ بِالْبَقَاءِ) به این معناست که آنها مرگ را فرموش مى کنند و گمان مى کنند سالیان دراز زنده اند در حالى که این عبارت هرگز تاب چنین تفسیرى را ندارد، زیرا سوء ظن را در واقع به معناى حسن ظن تفسیر کرده اند پاورقی : ۱. رجوع شود به وسائل الشيعة، ج ۱۳، ص ۲۱۴، باب ۱۵ و ۱۸ از ابواب «احکام المزارعة». ۲. «عِلّة» در اصل به معناى بيمارى است و در اينجا به معناى آفاتى است که به گياهان و درختان مى رسد. ۳. «بالّة» به معناى تر کننده از ريشه «بلّ» بر وزن «حل» به معناى مرطوب شدن گرفته شده و «بالّة» در اينجا اشاره به باران و رطوبت هاى زمينى است که گياهان را پرورش مى دهد. ۴. «اِحالَة» در اصل به معناى تغيير يافتن است و در اينجا که اضافه به ارض (زمين) شده است اشاره به دگرگونى زمين بر اثر آب گرفتگى است که موجب گنديدن بذر گياه و ثمر ندادن مى شود. ۵. «إغْتَمَر» از ريشه «اِغتمار» به معناى آب گرفتگى است. ۶. «أجْحَفَ» از ريشه «اجحاف» در اصل به معناى کندن پوست چيزى است. سپس به معناى به مشقت انداختن و بى اثر ساختن و خراب کردن آمده است. ۷. «تَبَجُّحْ» به معناى مسرور شدن از ريشه «بَجْح» بر وزن «مدح» به معناى فرح و شادى گرفته شده است. ۸. تحف العقول، ص ۹۲. ۹. «إجْمام» به معناى صراحت بخشيدن از ريشه «جموم» که به معناى اجتماع کردن است گرفته شده و از آنجا که انسان به هنگام استراحت خاطرى جمع دارد اين واژه به آن اطلاق شده است. ۱۰. «إعْواز» به معناى کمبود و فقر است.