ٰ🔴آفت نگاههای تکبعدی
🖊احمدحسین شریفی
🔶انگلیسیها ضرب المثلی دارند با این مضمون:
"کسی که فقط لندن را دیده باشد، لندن را هم نمیشناسد"
باید پاریس و رم و برلین را هم ببینی تا بتوانی به گونهای واقعبینانه درباره خوبی لندن قضاوت کنی.
مردمشناسی و جامعهشناسی #حافظ و #سعدی را با هم مقایسه کنید، تا این حقیقت را بهتر دریابید. حافظ، به دلیل آنکه غیر از شیراز شهر دیگری را ندیده بود، جز سفری کوتاه به یزد و ...، حتی فهم درستی از فرهنگ آن عصر شیراز هم به دست نمیدهد. اما سعدی که دهها شهر بزرگ آن روزگار را از نزدیک دیده بود و در سفر و حضر با مردمان بسیاری زندگی کرده بود، نسبت به حافظ نگاه اجتماعی به مراتب دقیقتر و واقعبینانهتری دارد.
ٰ🔶تک منبعی بودن، انسان را متعصب و خشک و غیرمنعطف بار میآورد.
کسی که فقط منابع اصیل اسلامی (آیات و روایات) را دیده باشد، به طور قطع و یقین فهم درستی از خود آن آیات و روایات هم ندارد.
🆔 @h_falahati
🔴ارشاد جاهل
🖊احمدحسین شریفی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ارشاد و راهنمایی غافلان و جاهلان یکی از وظایف و حقوق انسانهاست. غفلتزدایی و جهلزدایی از ابتداییترین وظایف آگاهان است.
بلکه میتوان گفت یکی از حقوق غافلان و جاهلان بر آگاهان، این است که راه را از چاه به آنان بنمایانند. یعنی اگر اشتباهی کردند و یا غافلانه در مسیری انحرافی حرکت کردند، به آنان تذکر داده شود.
#امام_صادق علیه السلام میفرماید:
«مَنْ رَأَى أَخَاهُ عَلَى أَمْرٍ يَكْرَهُهُ فَلَمْ يَرُدَّهُ عَنْهُ وَ هُوَ يَقْدِرُ عَلَيْهِ فَقَدْ خَانَهُ؛
هر كه برادرش را در كارى ناپسند ببيند و بتواند او را از آن باز دارد و چنين نكند، به او خيانت كرده است»
#سعدی در باب اول گلستان (در سیر پادشاهان) میگوید:
«گروهی حکما به حضرت کسری در به مصلحتی سخن همی گفتند و بزرگمهر که مهتر ایشان بود خاموش.
گفتندش: چرا با ما در این بحث سخن نگویی.
گفت: وزیران بر مثال اطبااند و طبیب دارو ندهد جز سقیم را. پس چو بینم که رأی شما بر صواب است مرا بر سر آن سخن گفتن حکمت نباشد.
چو کاری بیفضول من بر آید
مرا در وی سخن گفتن نشاید
و گر بینم که نابینا و چاه است
اگر خاموش بنشینم گناه است»
#اخلاق
#اخلاق_اجتماعی
🆔 @h_falahati
🟢چگونگی مواجهه با بیادبی و بیادبان
🖊احمدحسین شریفی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ادب از مهمترین سرمایههای اخلاقی و وجودی هر انسانی است: «ادب مرد، به از دولت اوست»
معالاسف این فضیلت بزرگ اخلاقی در جامعه ما، قدری کم رنگ شده است. البته هیچ جامعه معصومی را نمیتوان یافت؛ بیادبان در همهجا حضور دارند؛ ما باید مهارت اخلاقی مواجهه با بیادبی و بیادبان را بیاموزیم و در خود و متربیانمان تقویت کنیم.
به نظر میرسد برای مهار بیادبی و در مواجهه با بیادبان چند نکته مهم را باید مورد توجه قرار دهیم:
یک، توجه کنیم که خود ما هم معصوم نبوده و نیستیم. خود نیز در مواقعی نسبت به افرادی بیادبی کردهایم!
دو، بدانیم که خواهی نخواهی در همه ساحتهای زیست اجتماعی خود با افراد بیادب و گستاخ مواجهه میشویم. بیادبان در همه جا حضور دارند: در خیابان، در بیایان، در کلاس درس، در شهر در روستا در حوزه، در دانشگاه ...؛ به همین دلیل باید تلاش کنیم مهارت مواجهه با بیادبان را بیاموزیم.
سه، تلاش کنیم منشأ، علت یا دلیل بیادبی او را بفهمیم؛ شاید مشکلات خانوادگی داشته باشد، شاید از جای دیگری ناراحت باشد، شاید اساساً رفتار خود را بیادبی نداند! شاید به دلیل سادهلوحی یا ویژگیهای شخصیتی خاصش، ابزار افراد دیگری قرار گرفته باشد! در عین حال هرگز سعی نکنید دلیل بیادبی را در همان حین بیادبی، از خودشان جویا شوید. زیرا افراد بیادب و گستاخ، عصبانی هم هستند؛ و در حین عصابنیت هیچ اعتمادی به سخنان آنان نمیتوان داشت.
چهار، قلب و ذهن خود را درگیر آن گستاخی و بیادبی نکنید. تمرکز و توجه ویژه به آن ممکن است خود شما را هم دچار رذایل اخلاقی دیگری کند: ممکن است دچار سوء ظن یا کینه و بغض نسبت به آن شخص شوید. که اینها نیز به نوبه خود گناهانی بزرگاند.
پنج، هرگز مقابله به مثل نکنید. و این دشوارترین اما مطمئنترین راه مواجهه با بیادبان است. دشواری آن از این جهت است که بیادبی از مُسریترین رفتارهای اجتماعی است. چون شخص بیادب اصل شخصیت و هویت ما را نادیده میگیرد و به آن حمله میکند! و در چنین شرایطی همه ما تمایل به دفاع از خود داریم و مع الاسف عموماً راه دفاع را در مقابله به مثل میبینیم! اما باید بدانیم که رفتار متقابل فقط اوضاع را بدتر میکند. و این همان نتیجه مورد علاقه فرد بیادب است.
اما در هر شرایطی باید مواظب باشید که در زمین افراد گستاخ و بیادب بازی نکنید. باید چرخه و زنجیره بیادبی را قطع کنید. و راه قطع این چرخه آن است که مواظب باشیم رفتار یا سخن ما تحتالشعاع رفتار یا سخن افراد بیادب قرار نگیرد. حتی نباید سعی کرد که بلافاصله فرصت بیادبی و گستاخی را از فرد بیادب گرفت! سکوت و طمأنینه و آرامش شما، موجب میشود فرد گستاخ و بیادب خلع سلاح شود. مهمترین پادزهر بیادبی، آرامش و خونسردی و مهربانی است.
به تعبیر هاینریش بل، نویسنده بزرگ آلمانی قرن بیستم و برنده جایزه ادبی نوبل: «هنوز هم که هنوز است اظهار ادب، در مقابله با یک فرد بیادب، مطمئنترین، طریق تحقیر است» البته قصد ما از اظهار ادب در برابر فرد بیادب، هرگز نباید تحقیر او باشد چرا که قصد تحقیر دیگران را داشتن نیز خود نوعی بیاخلاقی است.
شش، اگر بیادبی در جمع صورت میگیرد، سعی کنید با شوخطبعی و مزاح و بیان حکایتهای خندهدار مناسبی فضا را تلطیف کنید. چون افراد بیادب همه فضا را پر از انرژی منفی میکنند. آنان قدرتی شیطانی در آلوده کردن فضا دارند. شوخی و خنده میتواند انرژیهای منفی را از فضا دور کند.
هفت، بیادبی و گستاخی دیگران را باید پلی برای صعود و تعالی خود قرار دهیم؛ یعنی نه تنها در زمین بیادبان بازی نکنیم که از دامی که برای ما تنیدهاند، ریسمان صعود به تعالی و کمال نفس ببافیم. این شیوه برخورد حکیمان و فرزانگان عالم با بیادبان بوده است:
به #حضرت_عیسی علیه السلام گفته شد: «مَنْ أَدَّبَكَ؟» (ادب از که آموختی؟)
در پاسخ فرمود: «مَا أَدَّبَنِي أَحَدٌ رَأَيْتُ قُبْحَ الْجَهْلِ فَجَانَبْتُه؛ کسی مرا ادب نکرد. من، زشتی نادانی و سفاهت را دیدم و از آن پرهیز کردم.»
به قول #سعدی:
«لقمان را گفتند: ادب از که آموختی؟ گفت: از بیادبان، که هر چه از ایشان در نظرم ناپسند آمد، از فعل آن پرهیز کردم.»
#امیرمؤمنان (علیه السّلام) است که فرمود:
إِذَا رَأَيْتَ فِي غَيْرِكَ خُلُقاً ذَمِيماً فَتَجَنَّبْ مِنْ نَفْسِكَ أَمْثَالَهُ؛ هر گاه در دیگری اخلاق ناپسندی را دیدی، بپرهیز که آنگونه رفتار در خودت نباشد!»
#اخلاق
#ادب
🆔 @h_falahati
🟢انسان معنوی و عشقورزی به همه هستی
🖊احمدحسین شریفی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔹از مهمترین ویژگیهای پرورش یافتگان اخلاق و معنویت اسلامی «کلاننگری» و «خیرخواهی» و «عشقورزی» به همه آفریدهها است. به تعبیر زیبای #سعدی:
به جهان خرم از آنم که جهان خرم از اوست
عاشقم بر همه عالم که همه عالم از اوست
🔸و این آموزهای است که در اغلب ادعیه ماه مبارک رمضان موج میزند:
اللَّهُمَّ أَدْخِلْ عَلَى أَهْلِ الْقُبُورِ السُّرُورَ
اللَّهُمَّ أَغْنِ كُلَّ فَقِيرٍ
اللَّهُمَّ أَشْبِعْ كُلَّ جَائِعٍ
اللَّهُمَّ اكْسُ كُلَّ عُرْيَانٍ
اللَّهُمَّ اقْضِ دَيْنَ كُلِّ مَدِينٍ
اللَّهُمَّ فَرِّجْ عَنْ كُلِّ مَكْرُوبٍ
اللَّهُمَّ رُدَّ كُلَّ غَرِيبٍ
اللَّهُمَّ فُكَّ كُلَّ أَسِيرٍ
اللَّهُمَّ أَصْلِحْ كُلَّ فَاسِدٍ مِنْ أُمُورِ الْمُسْلِمِينَ
اللَّهُمَّ اشْفِ كُلَّ مَرِيض
🔻از مهمترین آثار و پیامدهای نگاه عاشقانه به هستی این است که عاشق غیر از دلدادگی به معشوق و جلب رضایت او و تأمین خواستههای او هیچ شأن و جایگاهی برای خود قائل نیست. او خود را خدمتگذار و نوکر همگان میداند. او خود را بدهکار همه مردمان میداند. درد و رنج آنها را درد و رنج خود میداند. حتی بیمهری و حرمتشکنی دیگران باز هم او را از دغدغه خدمت به آنها باز نمیدارد. او خود را وقف خدمت به خلق میکند.
#اخلاق
#معنویت
#ماه_رمضان
🆔 @h_falahati