آیات۹و ۱۰ و۱۱ ق
وَ نَزَّلْنا مِنَ #السَّماءِ #ماءً #مُبارَکاً فَأَنْبَتْنا بِهِ جَنَّاتٍ وَ #حَبَّ #الْحَصِیدِ
وَ #النَّخْلَ #باسِقاتٍ لَها #طَلْعٌ نَضِیدٌ
رِزْقاً #لِلْعِبادِ وَ أَحْیَیْنا بِهِ بَلْدَةً مَیْتاً کَذلِکَ الْخُرُوجُ
و از آسمان، آبی پر برکت نازل کردیم، پس به وسیله آن باغها و دانه های دروشدنی رویاندیم. و نیز درختان بلند خرما با خوشههای پر و بر هم چیده. تا رزق بندگان باشد و به باران، زمین مرده را زنده کردیم، خروج (از گور نیز) این گونه است
__________________________
▪«حصید» به معنای درو شده،
▪«باسِقاتٍ» به معنای بلندقامت
▪«طَلْعٌ» شکوفهای است که تازه به خرما تبدیل شده
▪«نَضِیدٌ» به معنای متراکم و برهم چیده شده است.
🌾از بهترین و لذّت بخش ترین حالات کشاورز، هنگام رسیدن و درو کردن محصول است. «حَبَّ الْحَصِیدِ»
🤔در این آیات، برای تبیین معاد، از نزول باران و رویش گیاهان استفاده شده است.
💐امام باقر علیهالسّلام درباره «نَزَّلْنا مِنَ السَّماءِ» از پیامبراکرم فرمودند: هیچ آبی در زمین نیست مگر آنکه با آب آسمان مخلوط گشته است. (کافی، ج ۶، ص ۳۸۷.)
💐حضرت علی علیهالسّلام هنگام بارش باران، آب باران را بر سر و روی خود میریختند و میفرمودند: این برکتی از آسمان است که هیچ دست و ظرفی به آن برخورد نکرده است. (بحار، ج ۵۹، ص ۲۷۰)
✅باریدن باران، اگرچه از طریق عوامل طبیعی است، امّا با اراده خداست. «نَزَّلْنا»
✅ باران، وسیله حیات و برکت زمین است. نابودی آفات، رویش گیاهان، لطافت هوا و جاری شدن چشمهها، از خیرات و برکات باران است. «مُبارَکاً»
👌در میان میوهها، خرما حساب دیگری دارد. (درخت خرما جداگانه نام برده شده است) «جَنَّاتٍ ... وَ النَّخْلَ»
✅ پیدایش محصولات کشاورزی، حکیمانه و هدفدار است. «رِزْقاً لِلْعِبادِ»
👈رزق انسان باید زمینۀ بندگی او باشد. «رِزْقاً لِلْعِبادِ»
👈 نگاهی به قدرت خدا، مسئله زنده شدن مردگان را برای انسان آسان میکند. «بَنَیْنا، زینا، مددنا، أَلْقَیْنا، أَنْبَتْنا، نَزَّلْنا، فَأَنْبَتْنا، أَحْیَیْنا ... کَذلِکَ الْخُرُوجُ»
👌کارهای الهی از جامعیّت ویژهای برخوردار است؛ خداوند، صنعت و حکمت و معرفت و هدایت را به هم درآمیخته است. (بلندی نخل و زیبایی شکوفههایش، نشانۀ صنعت و هنر الهی است. رزق بودن میوهها، نشانۀ حکمت الهی و از زمین مرده این همه سرسبزی و محصول پدید آوردن، زمینه هدایت و معرفت انسان به قدرت الهی بر رستاخیز است.) « باسِقاتٍ ...نَضِیدٌ ... رِزْقاً ... کَذلِکَ الْخُرُوجُ»
آیات ۱۰-۱۳ الرحمن
* وَ #الْأَرْضَ وَضَعَها لِلْأَنامِ
* فِیها #فاکِهَةٌ وَ #النَّخْلُ ذاتُ ا#لْأَکْمامِ
* وَ ا#لْحَبُّ ذُو #الْعَصْفِ وَ #الرَّیْحانُ
🍃🌸 فَبِأَیِّ آلاءِ رَبِّکُما تُکَذِّبانِ 🌸🍃
و #زمین را برای زمینیان قرار داد که در آن هر گونه #میوه و #خرمای #غلافدار و #دانه_پوستدار و #گیاه_خوشبو است.
پس (ای جنّ و انس)، کدام نعمت پروردگارتان را انکار میکنید؟»
__________________________________
▪«أنام» به معنای آفریدهها، اعمّ از جنّ و انس و همه موجودات روی زمین است.
▪«فاکِهَةٌ» به هر نوع میوه
▪«ریحان» به هر گیاه خوش بو گفته میشود.
▪«اکمام» جمع «کم» به معنای پوششی است که میوه را در برمیگیرد، همان گونه که «کم» به معنای آستین است که دست را میپوشاند و «کمه» بر وزن قُبّه به کلاهی گفته میشود که سر را میپوشاند. شاید مراد از «اکمام» در آیه، الیافی باشد که همچون الیاف روی نارگیل، دور درخت خرما را فرا میگیرد.
▪«حب» به معنای دانه
▪«عصف» به معنای برگها و اجزایی است که از گیاه جدا میشود و لذا به کاه نیز «عصف» گفته میشود.
▪«آلاءِ» جمع «الی» به معنای نعمت است.
📌تکرار سؤالهای پیدرپی همراه با انتقاد، دلیل آن است که هر نعمتی برای خود تصدیق و تکذیبی دارد.
👈تمام هستی یک مدبّر دارد، نه آن گونه که بعضی مشرکان برای هر یک از آسمان و زمین یک مدبّر خاص میپنداشتند. «السَّماءَ رَفَعَها ... وَ الْأَرْضَ وَضَعَها»
👈زمین برای کامیابی و بهرهبرداری همه موجودات زمینی و از جمله انسان است. «وَضَعَها لِلْأَنامِ»
👈 قرآن، ابتدا نعمتهای معنوی و سپس نعمتهای مادّی را شمارش میکند. «عَلَّمَ الْقُرْآنَ ... عَلَّمَهُ الْبَیانَ ... فِیها فاکِهَةٌ وَ النَّخْلُ»
👈میوه، نقش مهمی در تغذیۀ انسان دارد. بعد از آفرینش زمین، نام میوه آمده است. «وَ الْأَرْضَ ... فِیها فاکِهَةٌ»
در میان میوهها، ارزش خرما 🧆از بقیه جداست. «فِیها فاکِهَةٌ ... وَ النَّخْلُ»
🌾پوسته و حتّی غلاف دور میوه ها ونباتات، نعمت است. «وَ الْحَبُّ ذُو الْعَصْفِ»
🥑🥥🍍🥝🌽🍉🥜🌰
🌱بوی خوشِ گیاهان، یکی از نعمتهای الهی است. «وَ الرَّیْحانُ»
👈جن نیز مثل انسان، مسئول، مکلّف و بهرهمند از نعمتهای زمین است. «فَبِأَیِآلاءِ رَبِّکُما تُکَذِّبانِ»
✅خداوند نعمتها را برای رشد و تربیت همه جانبۀ انسان و جن آفریده است. «آلاءِ رَبِّکُما»