🔷 راه چاره رانت ارزی
رانت، از فاصله بین قیمت رسمی و غیر رسمی ایجاد میشود!
ریشهکنی رانت، دو راه دارد:
۱. حذف قیمت رسمی!
۲. حذف قیمت غیررسمی!
درباره ارز، دولتها از زمان جنگ، به دنبال حذف قیمت رسمی بودند و نتیجه نگرفتند و بعد از این هم نتیجه نخواهند گرفت!
در این کاریکاتور، وزیر اقتصاد مخالف و امثال آقای جبرائیلی حامی رانت ناشی از تفاوت قیمت رسمی و غیررسمی نرخ ارز معرفی شدهاند!
اما واقعیت چیز دیگری است:
صرفنظر از اینکه رانت ارزی چقدر مساله اقتصاد ما باشد، حذف قیمت رسمی، راه برطرف کردن رانت ارزی نیست!
چرا؟ چون قیمت غیررسمی ارز در یک بازار تقریبا انحصاری شکل میگیرد؛ یعنی دارندگان عمده ارز، دولت و شرکتهای معدنی و پتروشیمی هستند و تقاضای ارز نیز تحت تاثیر خواست قاچاقچیان و فضاسازی روانی و سیاسی داخلی و خارجی شکل میگیرد! بنابراین با یک بازار سالم و طبیعی سروکار نداریم! آزادسازی قیمت دلار، تولید ملّی و معیشت عمومی را دچار چالش جدی میکند!
از سویی در جنگ اقتصادی هستیم و نباید به ژنرال کهنهکار نفوذی دشمن (دلار) فرصت جولان در داخل بدهیم!
از سویی، صحبت از ارز است که اگر کالا محسوب شود یک کالای راهبردی و حاکمیتی است که نباید اختیارش به دست غیرحاکمیت بیفتد!
از سویی ۸۰٪ واردات ما کالای سرمایهای است؛ یعنی تولید و محصول داخلی ما به آن وابسته است و نباید تولید داخل را تحت تاثیر تکانههای مخرب ارزی قرار دهیم!
از سویی مواد معدنی داخلی را با نرخ دلار به داخل میفروشیم و ثبات شرایط تولید داخل اقتضا میکند که قیمت دلار ثبات داشته باشد و جهش نداشته باشد!
بنابراین در شرایط اقتصاد ما، راه برطرف کردن معضل رانت، حذف بازار غیررسمی است نه حذف بازار رسمی!
مکمل سیاست حذف بازار غیررسمی، عرضه منضبط و مقتدرانه ارز در نیازهای اساسی کشور + شفافیت + ثبات + برخورد قاطع با هر نوع بازار غیررسمی ارز (قاچاق ارز) است!
این سیاست، یکبار موفقیتآمیز تجربه شد و توانست در سال ۱۳۷۳ تورم ۵۰٪ را ظرف یکسال به نصف کاهش دهد!
در نقطه نقابل، سیاست حذف بازار رسمی بارها تجربه شده و هر بار نیز شکست خورده و دولت مجبور شده برای جبران مشکلات دوباره یک نرخ رسمی بالاتر را بپذیرد و چرخه سبقت نرخ غیررسمی از نرخ رسمی مدام تکرار شده است!
نکتهای که نباید مغفول بماند اینکه اگر یک سیاست رانت ایجاد کند و رفاه عمومی را ارتقا دهد رجحان دارد بر سیاستی که رانت را از بین ببرد اما رفاه و معیشت عمومی مردم را نابود کند!
دولتها باید توجه کنند که رضایت عمومی را به منافع مرفهان سیریناپذیر ترجیح ندهند!
و البته چه بهتر اگر دولت بتواند سیاستی اجرا کند که رضایت دائمی عموم را بدون رانت تامین کند!
#رانت
#حذف_رانت
#نرخ_رسمی_ارز
#نرخ_غیر_رسمی_ارز
محمدجواد قاسمی اصل
به نقل از فارس
#یادداشت
حکمران؛ روایت عمیق سیاست و اقتصاد
@HokmranOnline