🔰 درنگی در معنای «عَبَرات» ✍ اصغر آقائی 🔻هرچند برخی معنای «العبرة» را برابر با «الدمعة»، یعنی #اشک دانسته‌اند؛ اما معانی دیگری نیز برای آن ذکر شده است، مانند «حزن»، «اشک قبل از آنکه جاری شود» و «تردّد و رفت و برگشت بکاء و گریه در سینه». 🔻امّا به نظر می‌رسد بتوان «عبره» را همان #بغض_درون یا به تعبیری دیگر #اندوه_بی‌گریه نامید. این معنا علاوه بر لغت، با مجموع احادیث و روایات دیگر در نگاه مبنائی و با توجّه به #خانواده_احادیث سازگارتر است. 🔻در احادیث ۱) گاه امام حسین علیه السلام «عَبرَةَ کُلّ مؤمنٍ» معرفی شده است؛ ۲) گاه یاد او را همراه با حزن در قلب مؤمن معرفی شده است؛ «اِنَّ لِلْحُسَيْنِ مَحَبَّةً مَكْنُونَةً في قُلُوبِ الْمُؤْمِنين» و ) گاه یاد وی همراه با «عبره» تعبیر شده است که هر کسی یاد امام حسین علیه السلام بیافتد «استعبار» خواهد داشت؛ که با توجه به معنایی که از «عبره» بیان شد، یعنی دچار حزن و بغض و گریه باطنی می‌شود. «أنَا قَتیلُ العَبَرَةِ لایذکُرُنی مُؤمنٌ الا استَعبَرَ» 🔻با توجّه به اجمالی که بیان شد، اگر «عَبره» را به معنای «حزن» یا «اندوه درونیِ بدونِ گریه» بدانیم؛ به نتایج زیر می‌رسیم: ۱. تعبیر «قتیل العبرات» با تعابیری چون «#محبت مکنون و پنهانی» در #قلب مؤمن همراه خواهد شد؛ زیرا قتیل العبرات، یعنی کشته‌ای که هر آن که در قلب او، مرتبه‌ای از ایمان باشد، با شنیدن نام حسین علیه السلام، محبّتی همراه با حزن در او ایجاد می‌شود؛ که در برخی روایات دیگر از آن به «حرارت» تعبیر شده است. ۲. این معنا از «عبره» یعنی حزن و گریه باطنی، با مراتب ایمان و #تشکیک_ایمانی نیز سازگارتر است. زیرا وقتی «عبره» را به معنای اشک بگیریم، تنها کسانی در دایره ایمان قرار خواهند گرفت که در مصیبت ایشان اشک بریزند؛ در حالی که وقتی معنای حزن و گریه باطنی، مورد نظر باشد؛ همه مراتب ایمانی را شامل خواهد شد و برای هر مؤمنی در هر مرتبه ایمانی، به تناسب ایمان خویش، حزنی باطنی برای ایشان حاصل خواهد شد، یا حزن پنهان وی، در قلبش آشکار خواهد شد. ۳. نکته دیگر آن وقتی #هم‌خانواده‌های لغوی «عبره» مانند «عبر» و «عبور»، که به معنای گذرکردن و عبورکردن است، را مدّ نظر داشته باشیم؛ باز معنای یاد شده ذیل واژه «عَبره» بهتر و متناسب‌تر به نظر می‌رسد؛ زیرا این حزن درونی است که اوّلاً سبب اشک و گریه است؛ یعنی این حزن درونی او را از این مرتبه به مرتبه اشک ظاهری عبور می‌دهد؛ و ثانیاً او را از عدم انعطاف نسبت به مسائل مختلف، به #مسئولیت‌پذیری عبور می‌دهد؛ یعنی پایه همه این عبورها و گذرها و حرکت‌کردن‌ها همان حزن درونی است؛ و این معنا با تعابیری دیگر درباره مؤمن مانند «المؤمن حزنه فی قلبه» سازگارتر است. ✅ دو نکته: ☑️ ۱. در کنار «عَبره» دو واژه دیگر چون «دمع» و «بکاء» وجود دارد، که دمع به معنای گریه ظاهری و اشک جریان یافته است؛ و بکاء به معنای گریه جریان‌یافته همراه با صدا است. ☑️ ۲‌. این تحلیل از معنای عبره بار دیگر تأکید می‌شود نه منافاتی با معنای گریه و اشک دارد، و نه آن را طرد می‌کند؛ بلکه تنها تحلیلی است که با کنارهم گذاشتن مبانی فلسفی، لغوی و داریت الحدیثی حاصل شده است. #حزن #اندوه #اشک #امام_حسین علیه‌السلام #نویسندگان_حوزوی_البرز @howzavian_alborz

📮رفاقت با عقل ✍ اصغر آقائی 🔻امام رضا علیه‌السلام فرمود: 💠 صَدِيقُ كُلِّ اِمْرِئٍ عَقْلُهُ وَ عَدُوُّهُ جَهْلُهُ 💠 دوست هر انساني عقل او و دشمن او جهلش است. 🔻 برای فهم هر روایتی، علاوه بر توجه به #خانواده_احادیث باید درباره همان تک‌روایت، ابتدا سؤالات متعددی را پاسخ داد؛ مثلا درباره همین روایت ابتدا باید بدانیم: ✔️ چرا عقل در برابر جهل قرار گرفته است؟ ✔️ مقصود از "صدیق" و "عدوّ" چیست؟ ✔️ آیا شمول اصطلاح هر فردی، شامل تک‌تک افراد می‌شود؟ یا مثلا تنها افرادی که عقل کامل یا کامل‌تری دارند را شامل می‌شود؟ ✔️ اساساً آیا مقصود از عقل و جهل در روایت تمام مراتب تشکیکی آن مورد نظر است؟ ✔️ آیا می‌توان از اضافه‌شدنِ عقل در روایت به ضمیر "ه" اختصاص را فهمید؟ یعنی دوست هر کسی عقل خود آن فرد و فهمی که دارد است؟ اما این فهم برای دیگری یا مضرّ است یا ممکن است مضرّ باشد؟ و ده‌ها سؤال دیگر. 🔻 از آنجا که پاسخ و تحلیل همه این سؤالات اینجا ممکن نیست، تنها به دو نکته اشاره می‌شود: ۱. تقابل عقل و جهل در بسیاری از احادیث تأکید شده است؛ همچنانکه در حدیث مشهود #جنود_عقل_و_جهل بر این تقابل با جزئیات بیشتر و تبیین عوامل آنها تأکید شده است. نتیجه این تقابل آن است که جهل در برابر علم نیست، یا همیشه در برابر آن نیست، بنابراین ممکن است فردی عالم باشد، و در عین حال جاهل و ناعاقل باشد. ۲. از اضافه واژه عقل با ضمیر به فرد، اگر اختصاص فهمیده نشود، لااقل این برداشت خواهد شد که لااقل عقل هر فردی به عنوان حجّت باطنی برای شخص او حجّت است. #امام_رضا علیه‌السلام #نویسندگان_حوزوی_البرز @howzavian_alborz