✳️پلی شکسته میان #شاه و مردم
✳️ #مقاله
✳️ #چکیده
✅ #حزب_رستاخیز به روایت دوستان داخلی و خارجی #محمد_رضا_پهلوی ؛
پلی شکسته میان #شاه و مردم
⛔️نظام #تک_حزبی با محوریت حزب #رستاخیز در راستای ایده رسیدن به دروازه های #تمدن_بزرگ و با ثروت بادآورده نفتی شکل گرفت. #شاه از آن رو اقدام به تاسیس چنین نهاد وابسته ای کرد تا این ساختار شاخصی باشد برای تمایز بین کسانی که پایبند به قانون اساسی، نظام شاهنشاهی و انقلاب ششم بهمن هستند و کسانی که مخالف این مولفه ها میباشند. در واقع مهمترین کارکرد این حزب حفظ نظام شاهنشاهی و کنترل مخالفتها با دربار #پهلوی بود. در همین راستا بود که #شاه اظهار کرد همه مردم ایران باید به عضویت این حزب در آمده باشند. تا سال 1355 حدود پنج میلیون و چهارصد هزار نفر عضو حزب شدند. با این حال #پرویز_راجی آخرین سفیر شاه در #انگلیس معتقد بود این عضو گیری سریع سبب نشد که حزب پایگاه مردمی در جامعه ایران پیدا کند. راجی معتقد بود رستاخیز شبیه انجمن فرصت طلبانی بود که دور هم نشسته ضمن تدوین برنامه حزب، به تمجید از اقدامات شاه می پرداختند. از نظر #راجی شاه با غیر قابل تفکیک دانستن مقام دبیر کلی حزب و نخست وزیری، خود را همه کاره حزب کرد و جایی برای آزادی انتخاب دبیرکل برای اعضای حزب باقی نماند.
⛔️ #اسدالله_علم نیز در خاطرات خود به دست ساخته بودن و پوچ بودن این حزب اذعان کرده است. علم نخستین کنگره حزب را یک نمایش ساختگی و به کلی تو خالی عنوان کرده است. در واقع حزب کانال منسجم اعمال دیکتاتوری بود. تهدید شاه نسبت به کسانی که حاضر به عضویت در حزب نباشند گویای این واقعیت بود.
#پارسونز در گزارش خود به وزارت خارجه کشور متبوعش، "افتضاح حزب رستاخیز" را بزرگترین ناکامی شاه در ابتکارهای اخیر او می داند. پارسونز در این باره می نویسد: «این نهاد ... قرار بود به کانونی برای مشارکت عمومی در امور ملی و اجرا کردن فلسفه سیاسی مرتبط با انقلاب شاه و مردم تبدیل شود. حزب رستاخیز هرگز قادر به فعالیتی بیش از یک محفل محلی در استانها نشد.»
⛔️ محمدرضا شاه پس از سقوط و فرار از ایران تاسیس حزب رستاخیز را یک اشتباه دانست و بیان کرد؛ غلط بودن فکر تشکیل چنین حزبی در عمل به اثبات رسید. این در حالی بود که شاه بنگاههای مطبوعاتی زیاد و بودجه های کلانی برای جذب اقشار گوناگون جامعه به این حزب اختصاص داده بود.
تشکیل حزب رستاخیز را باید آخرین گام شاه در به اوج رساندن #دیکتاتوری در ایران دانست. در واقع هدف از تشکیل این حزب مشروعیت بخشیدن به اقدامات شاه با ابزار زور بود. بنابراین باید گفت حزب ابزاری برای رهایی دربار از بحران مشروعیت بود. تاسیس چنین ساختاری گویای نگرش فاتحانه شاه به جامعه ایران بود. حزب رستاخیز همانند بسیاری از ایده های شاه همچون تاسیس نظام دو حزبی، طرح انقلاب سفید و مطرح کردن ایده به سوی تمدن بزرگ که با جامعه ایران قابل انطباق نبود، منحل شد. در واقع عملکرد حزب رستاخیز مهر تاییدی بود بر نقض این گفته شاه که در کتاب "ماموریت برای وطنم" اظهار داشته بود چون شاه کشور مشروطه هستم دلیلی نمی-بینم که مشوق تشکیل احزاب نباشم و مانند دیکتاتورها از یک حزب دست نشانده خود پشتیبانی کنم.
@iichs_ir