🔔 دومین مدرسه زمستانه فقه نظام سیاسی: فقه حکمرانی 🔺ویژه اساتید و طلاب عالی حوزه علمیه خراسان و حوزه‌های علمیه سراسر کشور 🎙با حضور و ارائه اساتید کشوری 🗓 زمان: 18 الی 22 بهمن 1403 🕌مکان: مشهد مقدس، حرم مطهر رضوی، مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد(علیه و علیهم السلام) ◀️ کسب اطلاعات بیشتر و ثبت نام: @andishetamadoni 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

🔔نشست علمی مواجهات انتقادی امام خمینی(ره) با علم اصول در دوره معاصر 🎙ارائه: استاد سیدمجتبی نور مفیدی 🗓 زمان: چهارشنبه 5 دی ماه ساعت 18:30 🏛مکان: قم. میدان روح‌الله مجتمع یادگار امام (ره) جنب بیت امام خمینی(ره) 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

📚 کتاب «بررسی فقهی سوءظن» اثر استاد اعرافی از چاپ خارج شد ✔️فقه اخلاق اجتماعی یکی از باب‌های فقهی تازه‌تأسیس در دانش فقه است. سوءظن از موضوعات این باب است که اثرات مهم فردی، خانوادگی و اجتماعی در عرصه‌های مختلف دارد؛ ازاین‌رو بررسی فقهی آن اهمیت فراوانی دارد. 📖کتاب حاضر عهده‌دار بررسی فقهی سوءظن و بیان ابعاد مختلف آن است که استاد علیرضا اعرافی آن را در سال تحصیلی ۱۳۹۷- ۱۳۹۸ شمسی تدریس نموده و توسط حجت‌الاسلام احمد عابدین‌زاده و گروهی از شاگردان تقریر و تکمیل شده است. 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💢فقه خانواده در آینه روش‌شناسی: از اجتهاد جواهری تا رویکردهای نوین ✔️دکتر بلال شاکری، رییس اداره پژوهش مرکز تخصصی آخوند‌خراسانی: 🔹منظور از روش‌شناسی، مطالعات در هر سه سطحِ روش کسب معرفت، نوع استدلال و نگاه بیرونی برای تجزیه و تحلیل روش‌های موجود در فقه است. 🔸فقها در فقه، روش‌های مختلفی برای استنباط حکم شرعی داشته‌اند. این روش‌ها با توجه به ماهیت و کاربرد هر مسئله متفاوت است؛ لذا در یک علم ممکن است از روش‌های مختلف استفاده شود. گاهی مسئله عقلایی است، در این صورت روش باید عقلایی باشد. گاهی مسئله عرفی است، بنابراین روش باید عرفی و عقلایی باشد. به همین ترتیب، جنس مسئله نوع روش را مشخص خواهد کرد. قطعا فقه‌های تخصصی مانند فقه خانواده بی‌نیاز از این روش‌ها نیستند. فقه‌پژوه باید با روش‌های موجود در عرصه فقه آشنا باشد و این روش‌ها را در حوزه تخصصی خود بررسی کند. آیا عیناً همان روش‌های موجود تطبیق داده می‌شود یا نیاز به تغییر و تحولاتی است که باید روش را برای این حوزه تخصصی بومی کرد؟ 🔹روش اجتهاد جواهری و روش مقاصدی از جمله این روش‌ها هستند. همچنین روش‌های جزئی‌تر شامل روش‌های عقلی برهانی، روش نص‌گرا، روش تطبیقی و مقایسه‌ای بین مذاهب اسلامی یا بین ادیان و همچنین روش ترکیبی نیز وجود دارند. 🔻 افق‌های روش‌شناسی اختصاصی در فقه خانواده بدین قرار است: 1. بازخوانی روش‌های رایج فقه در حوزه فقه خانواده، چه به لحاظ اصل جریان و چه به لحاظ شرایط جریان. 2. توجه به نوع روش‌شناسی در حوزه فهم مسئله، حل مسئله و کاربردی‌سازی آن. 3. توجه به نقش علوم انسانی در حوزه فقه‌های تخصصی، به‌ویژه فقه خانواده. 4. استفاده از روش‌های نوین (مناسب) پژوهش در فقه خانواده. 5. توجه به رویکردهای مختلف از قبیل رویکرد فقه نظام، فقه حکومتی و فقه تمدنی. 🔸مهم‌ترین چالش‌های این حوزه: کمبود منابع، ارتکازی بودن روش‌ها، عدم تفکیک بین روش حل مسئله و روش فهم مسئله، نبود روش واحد، پیچیدگی مسائل فقه خانواده در عصر حاضر با توجه به ابعاد مسئله و به تبع آن، فهم مسئله و حل آن، و همچنین کمبود متخصص است. 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💢تشویق و هدایت رهبری باعث شد در حوزه «فقه زنان» کار کنم/ بیشترین و اصلی‌ترین مخالفان من از بانوان بودند!/ نباید فقه و فقاهت را جنسیتی کنیم ✔️مجتهده زهره صفاتی: 🔹از همان روزهای اول پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز امام راحل و مقام معظم رهبری، همواره نسبت به این مساله توجه ویژه داشتند؛ شخصا در جلسات بسیاری خدمت معظم‌له بودم و ایشان فرمودند که باید مسایل زنان در حوزه‌های مختلف را حل کنیم و تاکید داشتند که این مسایل باید توسط خود بانوان محقق شود. 🔸آنچه باعث شد تا ما در این زمینه کار کنیم برخورد مناسب مقام معظم رهبری و تشویق و کمک و هدایت‌های ایشان بود. من هر جلسه‌ای که نزد ایشان می‌رفتم یک روح تازه پیدا می‌کردم. 🔹بیشترین و اصلی‌ترین مخالفان من از بانوان بودند؛ به من می‌گفتند که تو به چه‌اجازه‌ای در این عرصه فعالیت می‌کنی؟ به یاد می‌آورم که همیشه در ایام حج اعتراض می‌کردم که چه‌طور به زنی که یائسه است اما همچنان خونریزی دارد می‌گویید برو و طواف کن اما خودت را چک کن!؟ فریاد من بلند بود که چه‌قدر زنان ما را در عسر و حرج می‌اندازید؟ راه‌های برون‌رفت از این قضیه وجود دارد. 🔸نباید فقه و فقاهت و اجتهاد را جنسیتی و زن و مردی کنیم. برخی می‌گویند فقه ما مردانه است؛ بنده معتقدم این حرف‌ها را باید کنار بگذاریم و فقه نه مردانه و نه زنانه باشد. باید بر اساس استدلال پیش بروید، بحث جنسیت را باید در هر حوزه‌ای کنار بگذارید و نگاه وسیع داشته باشید، دلیل را بما هو دلیل ببینید. 👈 متن کامل سخنان در «اجتهاد»: http://ijtihadnet.ir/?p=76829 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💢زنى که به دستور شهید اول، مرجع زنان شد ✔️بنابر گزارش شیخ حر عاملی، فاطمه دختر شهید اول، که مشهور به ست المشایخ (بزرگ مشایخ) بود، زنی فقیه و دانشمند پرهیزگار بود و پدرش او را می ستود تا آنجا که به دستور وی، زنانِ (منطقه جزین و جبل عامل) در مسائل فقهی به او رجوع می کردند. 🏷أم الحسن فاطمة المدعوة بست‏ المشايخ‏، بنت الشهيد محمد بن مكي العاملي الجزيني‏، كانت عالمة فاضلة فقيهة صالحة عابدة، سمعت من المشايخ مدحها و الثناء عليها، تروي عن أبيها و عن ابن معية شيخه إجازة و كان أبوها يثني عليها و يأمر النساء بالاقتداء بها و الرجوع إليها في أحكام الحيض و الصلاة و نحوها. (أمل الآمل: 1، 193) 🔺بنابر سندی که سید حسن صدر بدان دست یافته، ست المشایخِ مذکور ارث خود از املاک پدری در منطقه جزین را به برادرانش بخشیده تا در مقابل، نسخه کتاب تهذیب الأحکام و کتاب المصباح نوشته شیخ طوسی و کتاب من لایحضره الفقیه و نسخه کتاب الذکری نوشته شهيد اول که از ماترک پدر بوده را مالک شود. صدر پس از اینکه متن سند یادشده را گزارش می کند، خواننده را به تأمل در آن دعوت می کند تا به بزرگی ست المشایخ پی ببرد و بنگرد چگونه او برای رسیدن به چند نسخه کتاب از مال دنیا چشم پوشی کرده است. 🏷أما بعد؛ فقد وهبت الست فاطمة أمّ الحسن أخويها الشيخ أبا طالب محمدا و أبا القاسم عليا سلالة السعيد الأكرم و الفقيه الأعظم... محمد بن أحمد بن حامد بن مكّي .. جميع ما يخصّها من تركة أبيها في جزّين وغيرها هبة شرعيّة ابتغاء لوجه اللّه تعالى، ورجاء لثوابه الجزيل وقد عوّضا عليها كتاب التهذيب للشيخ (رحمه اللّه) وکتاب المصباح له وكتاب من لا يحضره الفقيه وكتاب الذكرى لأبيهم (رحمه اللّه) والقرآن المعروف بهديّة علي بن المؤيد... فتأمّل فيه حتّى تعرف أن الست فاطمة ممّن تؤثر الكتب على العقار و أموال الدنيا. (تکملة أمل الآمل: 6، 409-410) 🔺جالب اینکه بنابر گزارش حرعاملی، همسر شهید اول نیز از فقیهان بوده و مرجع زنان در احکام فقهی به حساب می‌آمده است./ پژوهش‌های تاریخ اسلام 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

📝 پیام رهبر انقلاب به سی‌ویکمین اجلاس سراسری نماز ✔️حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در پیامی به سی‌ویکمین اجلاس سراسری نماز، ضمن تقدیر از اقدامات مخلصانه‌ی حجت‌الاسلام والمسلمین محسن قرائتی، نمازگزاران را به اقامه نماز اوّل وقت و حفظ توجه و حضور قلب برای اثرگذاری نماز در دل و جان و عمل فردی و اجتماعی آنان توصیه کردند و جوانان را بیش از سایرین مخاطب این سخن دانستند. 🔻متن پیام رهبر انقلاب اسلامی به این شرح است: ✍️ بسم الله الرّحمن الرّحیم ✏️ خدا را شکر که سلسله‌ی مبارک اجلاس‌های نماز در طول سالیان ادامه یافت و این اقدام مخلصانه‌ی جناب آقای قرائتی (دامت افاضاته) برکت کرد و چنان که انتظار میرفت، ادامه یافت و امید است برکات آن همچنان ادامه داشته باشد. وصیه‌ی موکّد اینجانب، اوّلاً اقامه‌ی نماز در اوّل وقت است، و ثانیاً سعی در حفظ توجّه و حضور قلب؛ نمازگزار بداند با مخاطبی سخن می‌گوید که مالک همه‌ی عالم وجود و ملِک روز رستاخیز است. نماز با این دو خصوصیّت در دل و جان نمازگزار و آنگاه در عمل فردی و اجتماعی او اثر می‌گذارد. جوانان بیش از دیگران مخاطب این توصیه‌اند. امید است توفیق الهی شامل حال آنان باشد. والسّلام‌علیکم‌ورحمةالله سیّدعلی خامنه‌ای - ۱۴۰۳/۱۰/۵ 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💢فقه خانواده و چالش‌های مدرن: بررسی ظرفیت‌های پژوهشی جدید ✔️ گفتاری از حجت‌الاسلام والمسلمین فرج الله هدایت‌نیا 🔹در تبویب رایج فقه که ساختارفقهی صاحب شرائع است، بابی به نام فقه الاسره نداریم و فقه خانواده فاقد تشخص، ناقص و نامنظم است. مسائل فقه خانواده به صورت پراکنده در ابواب مختلف فقهی آمده است. ابواب هفت گانه فقه خانواده، ناظر به روابط خصوصی افراد خانواده است و در واقع حقوق خصوصی خانواده است. اما مناسبات دولت و خانواده، اعم از مداخلات و تعهدات، در این تبویب دیده نمی شود. در این ساختار، مسائل عمومی فقه خانواده نیامده است، این مسائل را در کجا باید مطرح کنیم؟ ناگزیر باید مسائل را در فقه خصوصی و طردا للباب مطرح کنیم. 🔸دلیل اینکه فقهای عظام در گذشته این ساختار را طراحی کرده‌اند و در آن مناسبات دولت و خانواده را ندیده‌اند، دلیل سیاسی دخیل بوده است و می‌توان گفت چون فقها در مصدر سیاست نبوده اند فقه فردی است. اما دلیل فقهی آن این است که فقها تعریفی که از موضوع فقه ارائه کرده اند فعل مکلف بوده است. منظور از مکلف چیست؟ در اصطلاح حقوقی مکلف نداریم، شخص مطرح است و می گویند موضوع قواعد حقوقی شخص است. شخص یا حقیقی(طبیعی) است یا اعتباری(حقوقی). دولت شخص اعتباری و حقوقی است. 🔹در حقوق مدرن برای اشخاص اعتباری هم حقوق و تکالیفی اعتبار می شود. این اصطلاح در متون فقهی گذشته ما شناسایی نشده بود اما اکنون در کانون توجه است و برخی فقهای معاصر در آن ورود پیدا کرده اند. منظور فقهای عظام از فعل مکلف منظور شخص حقیقی است یا شخص حقوقی؟ در پس ذهن آن ها شخص حقیقی بوده است و “انسان” را به عنوان موضوع فقه فرض کرده اند و درصدد استنباط احکام شخص انسانی اعم از احکام تکلیفی و وضعی رفته اند و سرتاسر فقه احکام اشخاص طبیعی شده است. لذا اگر خانواده را به عنوان یک نهاد و دولت را هم به عنوان یک شخص اعتباری در نظر بگیریم و مناسبات این دو را بررسی کنیم، ساختار موجود دیگر جوابگو نیست. 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

📔«احکام عده» روانه بازار نشر شد ✔️این اثر در نوع خود کم نظیر و شاید بتوان گفت بی‌نظیر است، کتابی است که با تتبع و دقت زیاد و بررسی موضوع «عده» از منابع فقهی معتبر و استفتائات مراجع عصر حاضر، توانسته پاسخگوی بسیاری از سؤالاتی باشد که در این زمینه مطرح می‌شود، چنان‌که دست‌یابی اهل علم به این فروعات به راحتی امکان‌پذیر نخواهد بود و مطالعه این کتاب می‌تواند از گرفتار شدن در بسیاری از ازدواج‌های حرام و حرمت‌های ابدی جلوگیری کند. 📖ساختار کتاب: http://ijtihadnet.ir/?p=76824 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

🔔 همایش ملی فقه و اخلاق (۱): نسبت‌های علم‌شناختی 📚 محورها: 🔹 ارزیابی دیدگاه اندیشمندان مسلمان در نسبت فقه و اخلاق 🔹 تبیین و ارزیابی نسبت‌های کلان فقه و اخلاق 🔹 ارتباطات گزاره‌ها و آموزه‌های فقهی و اخلاقی 🔹 بررسی حدود و مرزهای دانش فقه و اخلاق: مبانی، روش‌ها، منابع، موضوع، محمول، اهداف و ... 📅 مهلت‌های مهم: 🗓 ارسال چکیده مقالات: تا پایان دی‌ماه ۱۴۰۳ 🗓 ارسال اصل مقالات: تا پایان فروردین ۱۴۰۴ 🔅 پیش‌نشست‌های علمی: از آذرماه ۱۴۰۳ تا خرداد ۱۴۰۴ ✨ مزایای شرکت: ✔️ نمایه مقالات برگزیده در ISC ✔️ انتشار چکیده‌ها، سخنرانی‌ها و مصاحبه‌ها در ویژه‌نامه و کتاب ✔️ چاپ مقالات منتخب در نشریه علمی پژوهشی "اخلاق‌پژوهی" 📞 تلفن: ۰۲۵۳۷۱۷۶۵۴۲ 🌐 وبگاه: https://cje.riqh.ac.ir/ ✉️ ایمیل: cje@riqh.ac.ir 📢 کانال ایتا: https://eitaa.com/cje_riqh 🤝 دبیر اجرایی: https://eitaa.com/mirsane_smb 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

نشیت علمی «فقه و حکمرانی(۲)» 🎙ارائه‌دهندگان: 👤استاد منصور میراحمدی 👤استاد محمدجواد ارسطا 👤استاد محمدعلی خادمی‌کوشا 🗓 زمان: پنجشنبه ۶ دیماه ۱۴۰۳، ساعت: ۱۰ تا ۱۲ ⏹ مکان: پردیسان، انتهای بلوار دانشگاه، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، طبقه دوم، تالار سلیمانی 🔗لینک ورود به جلسه: dte.bz/feqhconf 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

🔔نشست علمی «ابعاد روش شناسی فقه سیاسی» 🎙ارائه: حجت‌الاسلام والمسلمین علی رحمانی 🗓 زمان: پنجشنبه ۶ دیماه ۱۴۰۳ ساعت ۱۰ 🕌 مکان: مشهد مقدس، حرم مطهری رضوی، مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد(علیه و علیهم السلام)، سالن جلسات 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

🔔 نشست علمی «حجاب؛ حدود عرفی و آزادی‌های شرعی» 🎙ارائه: حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی مهریزی 🗓 زمان: چهارشنبه، ۵ دیماه ۱۴۰۳، ساعت ۱۷:۱۵ 🏛مکان: مشهد، امام رضا ۱۱، ساختمان شماره ۱۰، مرکز اطلاع‌رسانی آل‌البیت (ع) 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💢آیا اجتهاد بدون تسلط بر تفسیر ممکن است؟ ✍️استاد محمد عشایری منفرد شیخ حسین حلی (ره) یکی از بزرگترین شاگردان محقق نائینی و صاحب یکی از کرسی‌های مهم درس خارج در نجف بود. شیخ، حسب نقل یکی از شاگردانش؛ 1️⃣ شیخ، تفسیر را پیش‌نیاز اجتهاد و به‌طور کلی، اجتهاد را متوقف به "احاطه بر معانی کتاب الله" می‌دانست. 2️⃣ این محقق بزرگوار جدا کردن دانش تفسیر از علوم ادبی را نیز درست نمی‌دانست. 3️⃣ در تحصیل ادبیات نیز سطح بالایی از ادب‌آگاهی را لازم می‌دانست. ◀️ قيل إنّ الاجتهاد يتوقّف علي عدّة علوم: علم اللغة و الصرف و النحو و العلوم الثلاثة (المعاني، و البيان، و البديع) و ذلك لأنّه توجد في هذه العلوم نكات تقوّي المجتهد و تعينه علي استنباط الأحكام. ثمّ يقول: وَ اعْلَمْ أنَّ هَذِهِ الامُورَ مِمَّا لا بُدَّ مِنْهَا، وَ لا بُدَّ لِلْمُتَعَلِّم الْمُرِيدِ لِلِاجْتِهَادِ أنْ يَتَعَلَّمَهَا حَقَّ التَّعَلُّم بِحَيْثُ يَصِيرُ مُجْتَهِداً فِي هَذِهِ الْعُلُومِ؛ وَ لَا يَكْتَفِي بِقرَاءَةِ كِتَابِ صَرْفٍ وَ نَحْوٍ. هَذَا مُضَافاً إلى مَدْخَلِيَّةِ هذِهِ الْعُلُومِ لِعِلْمِ الاصُولِ أيْضاً؛ لِمَا فِيهِ مِنْ رِوَايَاتٍ لَا يَتَّضِحُ الْمُرَادُ مِنْهَا إلَّا بِالتَّعَلُّمِ فِي هَذِهِ الْعُلُومِ. و كذلك فإنّ المجتهد يحتاج إلي علم التفسير و الإحاطة بمعاني كتاب الله إذ إنّ اجتهاده متوقّف عليه. و أمّا فصل علم التفسير عن الصرف و النحو و اللغة، فغير صحيح، و إنّما التفسير عبارة عن مجموعة من العلوم المدوّنة و المنظّمة في كتاب واحد، فيصحّ أن يسمّي بدائرة المعارف. نعم لا بدّ أن يرجع المجتهد إلي الروايات الواردة في معاني الآيات للخروج عن التفسير بالرأي؛ لكنَّ هذا إنّما رجوع بالروايات، لا بكتاب الله. 📚سید محمدحسین حسینی تهرانی؛ ولاية الفقيه في حكومة الإسلام، ج‌1، ص: 234‌ 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

📚ابعاد دینی نبرد با اسرائیل ✔️ کتاب ابعاد دینی نبرد با اسرائیل شامل سه گفتار از امام موسی صدر درباره ابعاد دینی مسئله فلسطین و اسرائیل است. این کتاب حاوی یک سخنرانی و دو گفت‌وگوی مطبوعاتی است در سال 1970: بُعد دینی مسئله فلسطین، (سخنرانی در تلویزیون کویت) ابعاد دینی نبرد با اسرائیل، (گفت‌وگوی مطبوعاتی در پنجمین همایش مجمع البحوث الاسلامیه در مصر)، روابط با آلمان و ریشه های مسئله فلسطین، (سخنرانی در جمع روزنامه نگاران در دفتر اتحادیه عرب در بُن آلمان) 🔗از این‌جا بخرید: http://imamsadr.ir/21614 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

📘 مباحث سیاسی در آثار شیخ حر عاملی: رویکردی به فقه سیاسی اخباری‌گری ✔️کتاب «مباحث سیاسی در آثار شیخ حر عاملی: رویکردی به فقه سیاسی اخباری‌گری» اثر محمداکرم عارفی در پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی منتشر شد 🔹هدف اصلی این کتاب، بررسی نوع نظام سیاسی در آثار حر عاملی بیان شده و تلاش شده تا به این پرسش پاسخ داده شود که نظام سیاسی مطرح شده در کتاب های شیخ حر عاملی چه نوع نظامی است و تصویر او از نظام سیاسی در عصر غیبت چیست. 🔹کتاب «مباحث سیاسی در آثار شیخ حر عاملی» جدیدترین اثر پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی است و توسط نشر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در 116 صفحه به نشر در آمده است. 🆔 https://eitaa.com/ijtihad

💢پیامبری و قرارداد! ✍️ محسن فیروزتبار مجموعه‌ درس‌گفتارهای مرحوم داود فیرحی با نام «پیامبری و قرارداد»، تلاش می‌کند با تمرکز بر سیره پیامبر اسلام (ص)، نظریه‌ای درباره ماهیت حکمرانی ایشان ارائه دهد. نویسنده با تکیه بر ایده قرارداد، ادعا می‌کند حکومت پیامبر مبتنی بر الگویی قراردادی بوده است. این کتاب، ضمن تلاش برای ارائه تحلیلی فقهی و دینی از حکمرانی پیامبر، چالش‌های متعددی از نظر روش‌شناسی، محتوا و استنتاج در بر دارد که در ادامه بررسی می‌شود. 📝 بخوانید: http://ijtihadnet.ir/?p=76843 🆔 https://eitaa.com/ijtihad