💠سوال:حالت انسان در هنگام ذکر گفتن باید چگونه باشد؟ #ذکر_تضرع_خیفه ✍️ پاسخ: اجازه دهید پاسخ شما را با اشاره به آیه ای ازقرآن و دقت در تفسیرآن ارایه دهیم. خداوند در قرآن می فرماید: وَ اذْکُرْ رَبَّکَ في نَفْسِکَ تَضَرُّعاً وَ خيفَةً وَ دُونَ الْجَهْرِ مِنَ الْقَوْلِ بِالْغُدُوِّ وَ الْآصالِ وَ لا تَکُنْ مِنَ الْغافِلينَ پروردگارت را در دل خود ، از روی تضرع و خوف ، آهسته و آرام ، صبحگاهان و شامگاهان ، یاد کن و از غافلان مباش! (۱) و در تفسیر این آیه چنین آمده است: «تضرع» از «ضراعة» و به معناى زارى كردن است. «خيفة» نيز نوع خاصى از ترسيدن است كه با ساحت مقدس بارى تعالى تناسب دارد. بنابراين در معناى «تضرع» ميل و رغبت در نزديك شدن به شخص متضرع اليه، و در معناى «خيفه» پرهيز و ميل به دور شدن از آن شخص نهفته است. از اين رو دليل آن كه خداوند ذكر را به دو صفت تضرع و خيفه توصيف كرده اين است كه آدمى‌در ذكر گفتن حالت كسى را داشته باشد كه هم چيزى را دوست مى‌دارد و به اين جهت مى‌خواهد خود را به آن نزديك كند، و هم از آن مى‌ترسد و از هيبت آن مى‌خواهد به عقب برگردد و دور شود. هم چنين از اين آيه شريفه استمرار در ذكر قلبى و لفظى نيز استفاده مى‌شود.(۲) با توجه به آنچه بیان شد حفظ حالت خوف و رجاء دربرابر خداوند و به هنگام ذکربهترین حالتی است که قرآن به ما پیشنهاد می دهد چرا که وقتی انسان خداوند را یاد می کند و ذکر خدا را بر زبان می آورد ممکن است در این حالت جایگاه خود را نسبت به دیگران بالاتر بداند و امید به بخشش خداوند او را جسورتر نماید و یا بر عکس گاهی ممکن است ذکر گفتن انسان، او را به سمت ناامیدی از درگاه الهی بکشاند لذا خداوند توصیه می کند که در حال ذکر باید تضرع و خفیه یعنی ترس و امید هردو با هم باشد. پی نوشت ها: ۱ سوره اعراف(7)، آیه 205 ۲ الميزان، ج 8، ص 382ـ383 #کارشناس_اخلاق_و_مشاوره آدرس کانال: @javadheidari110 ️ 🌿🌿🌿🌿🌿🌿