💠 کلیاتی درباره عهد قدیم (6) ✡️ بررسی متنی و سندی متون مقدس یهودی (قسمت دوم) 1⃣ یهودیان هر سه بخش #کتاب_مقدس خود (#نسخه_عبری) را الهامی، اما درجات آنها را متفاوت می‌دانند؛ از نظر آنان #تورات کلام خود خداست و بالاترین درجه‌ی الهامی بودن را دارد؛ کتب انبیا (#نبییم) درجه‌ی نبوت را دارد، یعنی کلام خدا به واسطه شخص نبی آمده است و در نتیجه درجه دوم را دارد؛ مکتوبات (#کتوبیم) پایین‌ترین درجه‌ی الهام را دارد و با روح القدس الهام شده است. اما در عمل فرقی بین این سه بخش نیست چون هر سه حجیّت دارند. 2⃣ اما #نسخه_سبعینیه پس از این‌که یهودیان آن را کنار گذاشتند، فراموش نشد؛ چرا که مسیحیان اولیه‌ به سراغ این نسخه رفتند و حتی گفته‌اند تقریباً همه‌ی نقل‌های #عهد_جدید از #عهد_قدیم از همین نسخه‌ی سبعینیه است. 3⃣ در سده‌های نخست میلادی، مسیحیان، که با زبان یونانی بیشتر آشنا بودند، سراغ سنت یونانی رفتند و نسخه‌ی یونانی را به عنوان عهد قدیم پذیرفتند. بنابراین کتاب‌های اضافی نسخه‌ی سبعینیه به عنوان بخشی از کتاب مقدس پذیرفته شد. 4⃣ اما چه در آن زمان و چه در طول قرون وسطا عالمان مسیحی بین کتاب‌هایی که تنها در نسخه‌ی سبعینیه وجود داشت و نوشته‌های موجود در هر دو نسخه فرق می‌گذاشتند و در واقع برای اولی اعتبار درجه‌ی دوم قائل بودند. 5⃣ دو فرقه‌ی قدیمی مسیحی، یعنی #کاتولیک و #ارتدکس نسخه‌ی یونانی را به عنوان کتاب مقدس خود پذیرفتند. با این حال بین این دو گروه نیز درباره‌ی برخی از کتاب‌ها اختلاف است. 6⃣ با جدایی تدریجی بخش شرقی و غربی امپراتوری روم و تقسیم کلیسا به دو بخش شرقی و غربی، زبان دینی این دو بخش نیز از هم جدا شد و بدین صورت زبان دینی بخش شرقی همان زبان یونانی باقی ماند، اما زبان بخش غربی به لاتین تبدیل شد. 7⃣ این امر باعث شد به‌تدریج ترجمه‌هایی از کتاب مقدس به زبان لاتینی صورت گیرد. مهم‌ترین ترجمه لاتینی، که مورد قبول کلیسای کاتولیک واقع شد، ترجمه‌ی #جروم بود که شامل عهد قدیم و عهد جدید می‌شود و به #ولگات معروف است. 8⃣ او عهد قدیم را از اصل زبان عبری در سال‌های 392-450 م. به لاتین ترجمه کرد و کتاب‌های اضافی نسخه‌ی سبعینیه را به عنوان ضمیمه‌ی کتاب آورد. 9⃣ اما گروه متأخرتر مسیحی، که در قرن شانزدهم میلادی ظهور کرد، یعنی #پروتستان ها، نسخه‌ی عبری را به عنوان عهد قدیم پذیرفتند، ولی در ترتیب کتاب‌ها ترتیب نسخه‌ی سبعینیه را رعایت کردند. ✍️ نویسنده: عبدالرحیم سلیمانی اردستانی 📚 منبع: كتاب «بررسی متنی و سندی متون مقدس یهودی – مسیحی»، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، چاپ اول: بهار 1396. 📖 متن کامل مقاله در سايت اندیشکده: 👉 http://yon.ir/Torah ✅ اندیشکده مطالعات یهود: 👉 @jscenter 🔸 هشتگ اصلی: #متون_مقدس_یهودی