✡ بررسی تطابق سفرهای ذوالقرنین و کوروش
1⃣ طبق نقل قرآن، #ذوالقرنین ابتدا به مغربالشمس و سپس به مطلعالشمس سفر نمود و نهایتاً به ناحیهٔ بینالسّدین رسید. #ابوالکلام_آزاد «جنگ کوروش با لیدیه» را مصداق «سفر ذوالقرنین به مغربالشمس» و «جنگ کوروش با قبایل وحشی» در نواحی شرقی ایران را مصداق «سیر ذوالقرنین در مطلعالشمس» و «سفر کوروش به شمال ایران» جهت اصلاح حدود ممالک تابعه ماد را مصداق «سفر ذوالقرنین به ناحیه بینالسّدین» دانسته است.
2⃣ برخلاف برداشت جناب ابوالکلام، اسناد تاریخی به ما میگویند که سفر #کوروش به نواحی شمالی ایران، پیش از سایر جنگهای او بوده است و نه سوّمین حملهٔ او! اساساً کوروش باید قبل از انجام هرگونه اقدامی در جهت کشورگشایی، پایههای حکومت خود را مستحکم مینمود و فنون مملکتداری نیز بر این امر صحّه میگذارند. لذا تابع نمودن مناطقی که در قلمرو مادها قرار داشتند، از اولویّت بیشتری نسبت به لشکرکشی به سایر کشورها برخوردار بود. کوروش نیز همین رویّه را در پیش گرفت.
3⃣ #گزنفون نیز بهعنوان تنها مورّخی که حملهٔ کوروش به نواحی شمالی را نقل کرده، این لشکرکشی را پیش از جنگ با لیدیه و بابل دانسته است و ما دلیلی نداریم که در صحّت نوشتههای گزنفون تشکیک نماییم. زیرا اولاً مدرک دیگری در این رابطه در دست نیست و ثانیاً در وقایعی چون فتح لیدیه و بابل که هم گزنفون و هم سایر مورّخین آن را نقل نمودهاند، کلیّات مطالب و سیر وقوع حوادث تأثیرگذار، عمدتاً در نوشتههای گزنفون مشابه دیگر مورّخین است.
4⃣ پذیرش این نکته که حملهٔ کوروش به نواحی شمالی پیش از لشکرکشیِ او به شرق و غرب بوده، بهمعنای قبولِ «عدم تطابق جنگهای کوروش با سفرهای سهگانهی ذوالقرنین است». زیرا ذوالقرنین پس از سفر به مغربالشمس و مطلعالشمس به بینالسّدین رسید و سفری که منجر به بنا شدن سدّی توسط ذوالقرنین گردید، سفر سوّم او بوده است.
5⃣ این در حالی است که حتی اگر قول ابوالکلام مبنی بر انتساب #سد_داریال به کوروش را صحیح دانسته و سد داریال را هم حائز ویژگیهای سد ذوالقرنین بدانیم، باز هم این اشکال باقی است که کوروش در #اولین سفر خود سدّی را بنا نمود و ذوالقرنین در #سومین سفرش! و این شاهدی دیگر بر این مدعا است که #کوروش_کبیر با #ذوالقرنین_قرآن متفاوت است.
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter