💠💠 یورگن هابرماس ، خاتمی و انقلابیون مأیوس (1)
✡ ارتش سرّی روشنفکران (قسمت پنجم)
🌐 جاسوسان در تهران (5)
1⃣ #یورگن _هابرماس در 21 اردیبهشت 1381 به میزبانی عطاءالله مهاجرانی (رئیس وقت مرکز بینالمللی گفتگوی تمدنها) از آلمان به ایران آمد تا به تحلیل «پروژه ناتمام مدرنیته» بپردازد و گزارش خود از چشمانداز #اصلاحات را در اختیار رئیسجمهور بگذارد؛ گزارشی که چارچوب فعالیتهای #سیدمحمد_خاتمی و #اصلاحطلبان در سالهای بعد بر مبنای پیشنهادات آن بنا گشت.
2⃣ سفر یورگن هابرماس مقارن با «پایان عصر سروشیسم» و «افول اقتدار آراء عبدالکریم سروش» در ایران شد؛ به روایت سردبیر نشریه همشهری جوان اصلاحطلبان در این دوران به «بدترین سطح ابتذال فکری» سقوط کردند و میخواستند از رهگذر حضور این نظریهپرداز شهیرِ #نافرمانی_مدنی برای خود کیسهی «کسب مشروعیت» بدوزند.
3⃣ برای اصلاحطلبان که با اقتباس مبانی معرفتی مدرنیته از #فیلسوفان_یهودی چون سِر کارل پوپر، سِر آیزایا برلین و هانا آرنت هر لحظه بیشتر در بحران مشروعیت نظری فرو میرفتند، یورگن هابرماس این جاذبه را داشت تا حضورش بر وزن تئوریک اصلاحات بیفزاید و شاید زمینههای دفاع زیرکانه از #مدرنیته را به آنان بیاموزد، اما این فیلسوف خود نماد یک «شکست معرفتی» بود.
4⃣ منظومه نظری او معجونی ناهمگون از تئوریهای عصر مدرن به شمار میرفت و در زندگیاش دورههای متنوع فکری را سپری کرد تا از #مارکسیسم به #سکولاریسم رسید.
5⃣ از یک سو، یورگن هابرماس را یگانه وارث #مکتب_فرانکفورت و پیرو تئوری #نئومارکسیسم میشناختند که این مکتب از دل پروژه عملیات سری CIA در حوزه اندیشه (موسوم به عملیات PSB) درآمد و یک حوزهی انتقادی کنترل شده علیه سیستم لیبرال بورژوازی بود، اما در جامعهشناسی دلبستگی عمیقی به ماکس وبر داشت که از ستونهای فلسفه کلاسیک #سرمایهداری محسوب میگشت.
6⃣ سرشت و سرنوشت جوامع در حال «گذار از سنت به مدرنیته» دغدغه پیوستهی یورگن هابرماس بود و برای تماشای «پروژهی ناتمام مدرنیته» سرزمینهای غیرغربی از چین تا ایران را پیمود.
7⃣ او پاییز 1380 دعوت #عطاءالله_مهاجرانی را به سبب «مبارزهی سختی که در دوران وزارت فرهنگ برای آزادی مطبوعات ایرانی پیش برد» قبول کرد و 8 ماه بعد به ایران آمد.
8⃣ پیش از سفر به ملاقاتی طولانی با وزیر امور خارجه آلمان درباره وضعیت سیاسی نیروهای اپوزیسیون برانداز در ایران رفت. انجمن قلم آلمان نیز از او خواستار رایزنیاش برای آزادی سیامک پورزند، جاسوس دستگیر شدهی CIA شد؛ همچنین لیستی از زندانیان امنیتی را به او دادند تا هم به ایجاد کانالهای تماس با خانوادهی آنان و هم به مذاکره با مقامات نظام برای عفوشان بپردازد؛
9⃣ اما یکی از ماموریتهای اصلی او معرفی جانشینی به جای #عبدالکریم_سروش برای بسط #علوم_انسانی_سکولار بود؛ شخصیتی که بتواند «مذهب اسلام را به علوم انسانی و فلسفه معاصر غرب پیوند دهد.»
🔟 یورگن هابرماس از #محمد_مجتهد_شبستری به عنوان گزینه مقبول غربیها برای «همسان سازی اصول اسلامی با علوم انسانی سکولار» رونمایی کرد: یک مارتین لوتر جدید و البته، همانطور که فرانسیس فوکویاما میگفت آمریکاییها در ایران صاحب چند لوتر برای تحقق پروژهی «رفرم مذهبی در خاورمیانه» هستند.
🔹 ادامه دارد...
📚 پیام فضلینژاد ، ارتش سری روشنفکران ، تهران: شرکت انتشارات کیهان.
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #ارتش_سری_روشنفکران