1⃣ از سال 1376 نیز رسماً این استراتژی به عنوان ابزار تحقق اهداف #دولت_اصلاحات معرفی گشت. به گفتهی #اکبر_گنجی که از سال 1377 در کنار حجاریان روزنامه صبح امروز را منتشر میکرد، هدف نهایی #استراتژی_اصلاحطلبان تبدیل #ولی_فقیه به #ملکه_انگلستان بود:
👈 «فشار از پایین، چانهزنی از بالا» یعنی اینکه بدون «بسیج اجتماعی» و به صرف «آراء صندوقها» نمیتوان کاری از پیش برد. «نهادهای انتخابی» به شرط آنکه مردمِ سازمانیافته را پشت خود داشته باشند، میتوانند بر «بخشهای انتصابی» فائق آیند. هدف، کاستن از قدرت مطلقهی «ولی فقیه» و تبدیل «سلطان» به «ملکه انگلیس» است.
2⃣ #سعید_حجاریان «انقلاب باشکوه» در انگلستانِ قرن هفدهم را مبداء «مشروطیت» میدانست و از دل آن تئوری «مشروطهطلبی اسلامی» را بیرون کشید. به زعم او در «پویش مشروطیت» هدفِ بنیادین «مشروط کردن قدرتِ مطلق خودکامه توسط نخبگان غیرحکومتی» است و 4 قرن بعد تکامل این پدیده در «انقلاب باشکوه» انگلستان (1689 – 1688.م) دیده میشود؛ یعنی: «نخبگان در فرآیند نوسازی به سبک آنگلوساکسونی نقش اصلی را ایفاء میکنند» تا همچنانکه گنجی نیز خیال میکرد راهِ «کاستن از قدرت مطلقهی ولی فقیه و تبدیل سلطان به ملکه انگلیس» هموار گردد، چون:
👈 «مدل مشروطهخواهی اسلامی، مدلی مبتنی بر تجربهی گذار کشور انگلستان از پادشاهی مطلقه به نظامی دموکراتیک با ملکهی فاقد قدرت به عنوان نماد ملی است.»
3⃣ این تعریف را باید سند ایدئولوژیک #اصلاحطلبی در ایران دانست و ابتدا پیوند نظریِ آن را با #تئوریهای_انگلیسی نمایان میسازد. این پیوند تا آنجا میرسد که حجاریان معترف است این پویش انگلیسی را در ایران نیز مانند دورهی پیروزی انقلاب انگلستان «طبقاتِ سرمایهداری، بورژوازی نوخاسته و طبقه متوسط بالا» پیش میبرند.
📚 پیام فضلینژاد ، ارتش سری روشنفکران ، تهران: شرکت انتشارات کیهان، چاپ پنجم، ص304-308
📖 متن کامل مقاله بههمراه منابع:
👉 yon.ir/pokerr
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #ارتش_سری_روشنفکران
🎯 عصر اقتدار سیاستمداران عملگرا (1)
✡ ارتش سرّی روشنفکران (قسمت 29)
🌐 سیاستمداران عملگرا و دولت سرمایهداری (5)
1⃣ نقطهی اتکاءِ استراتژی انگلیسیِ #اصلاحات، یک تحلیلِ ظریف از نتایج سکولاریستیِ سیاستهای #دولت_سازندگی به شمار میرفت.
2⃣ چه روی داد که #اصلاحطلبان در آستانهی #دوم_خرداد 1376 بستر را برای یک #کودتای_نرم یا به تعبیر خود «گذار به دموکراسی» در ایران مهیا میدانستند؟ و با چه پشتوانهای قدم در این راه پُرمخاطره گذاشتند؟!
3⃣ چارهای جز بازخوانی تاریخی مقطعی مهم از تاریخ انقلاب اسلامی نداریم؛ عصر مشهور به «سازندگی».
4⃣ از نگاه جامعهشناختی، با ظهور سیاستهای تکنوکراتیکِ دولت سازندگی (کارگزاران) و ریاستجمهوری #اکبر_هاشمی_رفسنجانی یک جنگ سیاسی با «گفتمان رسمی انقلاب اسلامی» راه افتاد.
5⃣ از درونِ این جدال، طبقهی جدیدی سربرآورد؛ طبقهی موسوم به «یقه سفیدان» که پایگاهشان را در همان «بورزوازی نوخاسته»، «سرمایهداری نوکیسه» و «طبقه متوسط جدید» میتوان جُست.
📖 متن کامل مقاله بههمراه منابع:
👉 yon.ir/pragmatism
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #ارتش_سری_روشنفکران
🎯 عصر اقتدار سیاستمداران عملگرا (2)
✡ ارتش سرّی روشنفکران (قسمت 29)
🌐 سیاستمداران عملگرا و دولت سرمایهداری (5)
1⃣ طبقهای که در تحلیل #حسین_بشیریه شامل روشنفکران، اساتید دانشگاه، دانشجویان، دبیران و آموزگاران و شماری از متخصصان و حقوقدانان بودند.
2⃣ این بخشهای اقشار متوسط جدید، ویژگیهایی شبیه به یک «طبقه اجتماعی» از خود نشان دادهاند. آنها از آغاز «محمل اصلی ایدئولوژی لیبرالیسم، سکولاریسم و مدرنیسم بودند» و متاثر از همان ایدئولوژی جهانی غالب، یعنی #سرمایهداریِ نوپا.
3⃣ خواستههای عمدهی «طبقه متوسط جدید» شامل تجدید هویت و سنتهای ملی ایران، منع دخالت روحانیون در سیاست، وضع نظام قانون اساسی جدید به شیوهی اروپا، تأسیس نهادهای سیاسی بر اساس حاکمیت ملی و ایجاد مبانی «دولت ملی مدرن» به جای دولتهای سنتی و کاریزماتیک بوده است.
4⃣ همین طبقهی متوسط جدید پس از انقلاب اسلامی به تدریج مواضع سیاسی خود را از گروههای سنتگرای اسلامی متمایز ساخت و با عرضهی تعبیر «دموکراتیکتر»! از اسلام، زمینه اجتماعیِ #اپوزیسیون_سیاسی در جمهوری اسلامی را تشکیل داد.
5⃣ حالا این «طبقه متوسط سکولار» نوظهور، با آغاز دههی 1370 منافع اقتصادی – سیاسیِ خود را در پیوندِ «سرمایهداری» و «دولت» میدید!
📖 متن کامل مقاله بههمراه منابع:
👉 yon.ir/pragmatism
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #ارتش_سری_روشنفکران
🎯 عصر اقتدار سیاستمداران عملگرا (3)
✡ ارتش سرّی روشنفکران (قسمت 29)
🌐 سیاستمداران عملگرا و دولت سرمایهداری (5)
1⃣ استراتژی #دولت_سازندگی روی یک موج تئوریک کلاسیک حرکت میکرد و آن التزامِ دولت به فرآیند #جهانی_شدن است.
2⃣ هم رئیس دولت سازندگی و هم رئیس دولت اصلاحات ضمن عدول از مبانیِ #اسلام_ناب، با سخنان خود بر این تئوری سکولار صحه نهادهاند، چون فرآیند #مدرنیزاسیون و دورهی «گذار» را «اجتنابناپذیر» معرفی میکردند و با عملکرد خود مروّج نوعی از #سکولاریسم_دینی نیز بودند.
3⃣ ترویج این ایدئولوژی هم نشان از رابطه «توسعهی اقتصادی» با نظام ارزشی #مدرنیته دارد و آنگونه که آدریان لفتویچ، پژوهشگر برجسته مُدرنیست شرح میدهد:
👈 توسعهی اقتصادی بر مبنای بازار آزاد، خواه در فضای سیاسی دموکراتیک غربی باشد و خواه نه، سبب خلق نظام ارزشیِ #سرمایهداری_لیبرال میشود.
4⃣ اعضاء #حزب_کارگزاران بهمثابه قویترین فراکسیون در دولت هاشمی رفسنجانی، پیامدها و تبعاتِ «سیاستهای تعدیل» را میدانستند و بر همین اساس، به فکر «مدیریت انتقال قدرت» پس از ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی بودند.
5⃣ با همهی این آیندهنگریها آنان برای سیاستورزی به میدان نیامدند. یک «کودتای خزنده ایدئولوژیک» به راه افتاد و حتی موج استحالهی آن به برخی نهادهای امنیتی دولت رسید. این کودتای خزنده اسامی شیکی داشت، مانند «گذار به دموکراسی» یا «گذار دموکراتیک».
📖 متن کامل مقاله بههمراه منابع:
👉 yon.ir/pragmatism
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #ارتش_سری_روشنفکران
🎯 هاشمی و خاتمی : دو روی یک سکه؟ (1)
✡ ارتش سرّی روشنفکران (قسمت 30)
🌐 سیاستمداران عملگرا و دولت سرمایهداری (6)
1⃣ #دولت_سازندگی دیگر به سوی #سرمایهداری غلتیده بود و اکبر #هاشمی_رفسنجانی بانی تحولاتی شد که آثار زیانبار آن، سالها بعد گریبان خودش را نیز گرفت. او البته در ظاهر سعی میکرد بیشتر روی مسائل اقتصادی متمرکز باشد و شخصیت سیاسیاش را هر چه بیشتر از حاشیههای اقدامات لیبرالی دولت در حوزهی فرهنگ و سیاست دور نگه دارد.
2⃣ با این حال حتماً به پیامدهای فرهنگی و سیاسی استراتژی #توسعه_اقتصادی کابینهاش اشراف داشت؛ همان استراتژیای که «متحدانِ» پنهانِ روزهای ریاستجمهوری و «منتقدانِ» آشکارش در #عصر_اصلاحات آن را نشاندهندهی «سیمای مترقی بورژوازی» خواندند.
3⃣ هاشمی رفسنجانی روز 18 آبان 1369 «مانیفست دولت» و «سیمای سیاست» خود را با عنوان #مانور_تجمل در خطبههای نماز جمعه ارائه کرد:
👈 اظهار «فقر» و «بیچارگی» کافی است. این رفتارهای «درویش مسلکانه» وجههی جمهوری اسلامی را نزد جهانیان تخریب کرده است. زمان آن رسیده که مسئولین ما به «مانور تجمّل» روی آورند... هر چند ما «فقیر» باشیم و اقتصادمان به سامان نباشد، اما برای آنکه در دیدگان سایر ملل مسلمان و غیرمسلمان، «ملتی مفلوک» جلوه نکنیم، لازم است تا «جلوههایی از تجمل» در چهره کشور و مسئولین حاکمیتی رؤیت شود.
4⃣ چنانکه #اصلاحطلبان بعدها نوشتند: شخصِ «هاشمی رفسنجانی به جنگ گفتمان رسمی انقلاب رفت؟!». آنچه بدیهی است، خطبههای نماز جمعه او خبر از ظهور سیاستهایی جدید میداد که با آموزههای امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری تعارض داشت.
📖 متن کامل مقاله بههمراه منابع:
👉 yon.ir/khashemi
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #ارتش_سری_روشنفکران
🎯 هاشمی و خاتمی : دو روی یک سکه؟ (2)
✡ ارتش سرّی روشنفکران (قسمت 30)
🌐 سیاستمداران عملگرا و دولت سرمایهداری (6)
1⃣ رئیس «دولت کارگزاران» چارهای نداشت تا برای مشروعیتبخشی به برنامهی #توسعه_اقتصادی خود به قرائتی تازه از زندگی پیامبر اعظم (ص) اتکاء کند. بهتدریج، #سکولاریسم و «دین» نه در نظر بلکه در عمل با هم در میآمیخت. در لحظهای از همان خطبهها، وقتی هاشمی رفسنجانی به نکوهش شدید «زندگی فقیرانه» و «حزباللهیهای یقه چرکین» دست زد، با استناداتی روایی گفت: «رسول اکرم برای هر زن [از زنان خود] یک اتاق تهیه کرده بودند، در حالی که دیگران فاقد آن [امکانات] بودند»!!
2⃣ این قرائت بعدها به جایی رسید که تابستان سال 1387 سردبیر ارگان مطبوعاتی حزب کارگزاران ایران به صراحت ادعا کرد اگر حضرت خدیجه (س) بهعنوان یک #سرمایهدار در کنار حضرت محمد (ص) نبود، «پیامبر به انجام رسالت خویش موفق نمیشد»!!
3⃣ کارگزاران دولت هاشمی میپنداشتند: «قانون #سرمایهداری مدرن» هم «دینی» و هم «عادلانه» است، چون همانند قرائت اکبر هاشمی رفسنجانی «کام گرفتن از خلقت دنیا» را «فریضهی اسلامی» میپندارند و میگویند «لیبرالها و محافظهکاران سعی میکنند از دنیا لذت ببرند، اما لذت مشروع؛ و شریعت در اینجا نه اخلاق که قانون است»!!
4⃣ این قانون البته منافع «کمونیستها» و «مسلمانان» را هم بهتر تامین میکند! چون:
👈 «در چنین نظامی، بلوکهای اجتماعی نمایندگان سیاسی خود را دارند. «نهادهای اقتصادی» وابسته به هر بلوک از نمایندگان خاص خود با پول و رأی دفاع میکنند و برای به دست آوردن حکومت رقابت میکنند. در چنین نظامی، سرمایهداری مانند «فردریش انگلس» میتواند از «حزب کمونیست» دفاع کند و سرمایهداری مانند «حضرت خدیجه» از «جامعه اسلامی» حمایت کند»!!
📖 متن کامل مقاله بههمراه منابع:
👉 yon.ir/khashemi
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #ارتش_سری_روشنفکران
🎯 هاشمی و خاتمی : دو روی یک سکه؟ (3)
✡ ارتش سرّی روشنفکران (قسمت 30)
🌐 سیاستمداران عملگرا و دولت سرمایهداری (6)
1⃣ #حسین_مرعشی دبیر کل #حزب_کارگزاران ایران در تبیین مرامنامه و فلسفهی نزدیکترین گروه سیاسی به #سردار_سازندگی گفت که در عرصهی سیاسی #اسلام و #لیبرالیسم آشتی پذیرند و «دیدگاه لیبرالیِ ما معتقد است که حاکمیت مسئول هدایت مردم نیست و این درسی است که قرآن به ما میدهد»!!
2⃣ مرعشی سپس با لحن ویژهی خودش، خیلی هیجانزده درباره پروژه #سرمایهداران و #تکنوکراتها برای «تغییر رهبری نظام» ابتدا خیلی محافظهکارانه اظهار داشت اگر سیاستهای حزب کارگزاران با سیاستهای رهبری مغایر بود، کارگزاران در چارچوب سیاستهای رهبری عمل میکند، اما یک دفعه تفسیری خلاف نص از «قانون اساسی» ارائه داد:
👈 «این پتانسیل در قوانین موجود است که «کارگزاران سازندگی» به تنهایی و یا در ائتلاف با مجموعهای از احزاب میتواند «ترکیب مجلس خبرگان» را به شکلی تعیین کند که اعضای آن خبرگان به این دلیل که سیاستهای رهبری در آن مقطع را مناسب با زمان و شرایط کشور نمیدانند، اقدام به #تغییر_رهبری کنند. لذا بر همین اساس رهبر «تغییر» میکند. اینچنین است که احزابی که «ترکیب خبرگان» را چیدهاند، میتوانند اهداف و سیاستهای مدنظر را از طریق «رهبری جدید» اعمال کنند»!!
3⃣ رویکرد کارگزاران، ناشی از همان ذات سرمایهداری نوپا و بورژوازی نوخاستهای است که در انگلستان بهخاطر منافع اقتصادیاش حاکم وقت را برکنار و اعدام کرد و در ایران هم خرده بورژوازی شبهمدرن را برای مقابله با سیاستهای نظام به کوچه و خیابان فرستاد؛ مدلی دیگر از «شورش اشرافیت علیه جمهوریت» با پشتوانه «ارتش بورژوازی در کوچه».
4⃣ منشاء ظهور این انگارهها را باید درون یک پیوند سیاه جست و تنها #اصلاحطلبان هم دربارهی نتایج «پیوند» دولت اکبر هاشمی رفسنجانی با طبقه «سرمایهداری نوپا» اتفاقنظر نداشتند. #یرواند_آبراهامیان، تاریخدان ایرانیتبار و یکی از اعضاء هشتگانهی مرکز نشر اسناد تاریخی CIA در کتاب «تاریخ ایران مدرن» معتقد است: سیاستهای توسعهی اقتصادی دولت سازندگی اگرچه کشور را به «بحران» کشید، اما «راه را نه برای یک انقلاب بلکه برای اصلاحات هموار کرد.»
📖 متن کامل مقاله بههمراه منابع:
👉 yon.ir/khashemi
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #ارتش_سری_روشنفکران
🎯 هاشمی و خاتمی : دو روی یک سکه؟ (4)
✡ ارتش سرّی روشنفکران (قسمت 30)
🌐 سیاستمداران عملگرا و دولت سرمایهداری (6)
1⃣ #سعید_حجاریان هم که با امکانات #دولت_سازندگی «پروژه توسعه سیاسی» را با همکاری استادش #حسین_بشیریه در «مرکز بررسیهای استراتژیک ریاستجمهوری» پیش میبرد، پس از #دوم_خرداد چهرهی خود را به منتقد جدّی هاشمی رفسنجانی تغییر داد و معتقد بود شکلگیری انتخابات سال 1376 را باید واکنشی انتقادی به عملکرد «دولت سازندگی» دانست!
2⃣ #عبدالله_نوری و #حسین_مرعشی بهعنوان چهرههای شاخص #دولت_اصلاحات اما نظری سراپا متفاوت با او داشتند. مرعشی میگفت: #هاشمی_رفسنجانی «لیبرالترین سیاستمدارِ جمهوری اسلامی» است! و نوری نیز در گفتوگویی که شهریور 1377 در مقام وزیر کشور با هفتهنامه راه نو داشت، سند الگوی #توسعه_سیاسی را به نام رئیس «دولت سازندگی» زد!
3⃣ نمیتوان مانند برخی نظریهپردازان رأی قطعی داد که رئیس دولت سازندگی «راستی» بود که حامل پیام «چپ» شده بود یا او کسی است که با «راست» مینشیند و با «چپ» برمیخیزد، اما میتوان حداقل توافق داشت که دوم خرداد «غروب» اکبر هاشمی رفسنجانی نبود، بلکه «طلوع» دیگران بود؛ بازیگران سیاسی دیگری که برخلاف پنداشتههای حجاریان و بنا به روایت عبدالله نوری، رئیس «دولت سازندگی» سبب قدرت گرفتن آنها به شمار میرفت. هاشمی رفسنجانی همواره میگفت که او سبب پیشرفت سیاسی #سیدمحمد_خاتمی بوده و «اگر من هم میخواستم ادامه دهم، به همین جاها میرسیدم.»
4⃣ فقط عبدالله نوری و سیدحسین مرعشی، رفسنجانی را یک #اصلاحطلب نمیخواندند. ایرانشناسانی مانند نیکی آر. کدی و رابین رایت یا کنت پولاک که از بلندپایهترین تحلیلگران امنیتی – نظامی CIA در امور ایران بود، دیدگاههای مشابهی را نشر دادهاند.
📖 متن کامل مقاله بههمراه منابع:
👉 yon.ir/khashemi
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #ارتش_سری_روشنفکران
🎯 هاشمی و خاتمی : دو روی یک سکه؟ (5)
✡ ارتش سرّی روشنفکران (قسمت 30)
🌐 سیاستمداران عملگرا و دولت سرمایهداری (6)
1⃣ از یک واقعیت نباید چشم پوشید. اصلاحات اقتصادی #هاشمی_رفسنجانی منجر به ظهور یک «الگوی لیبرالی» شد، چون از برنامههای اصلاحی پیشنهادی #صندوق_بینالمللی_پول پیروی میکرد! شاید آن بسته، جعبه دربستهای بود که رئیسجمهور از تبعاتش آگاه نبود، اما در صورت صحتِ این فرض باید در برابر منتقدان متخصص عقبنشینی میکرد و البته این کار را نکرد.
2⃣ هاشمی رفسنجانی در اجرای سیاستهای اصلاحات و توسعهی اقتصادی خود سخت مصرّانه دست به اقدام میزد و همین اصرار، ستایش پژوهشگران #سکولار خارجی را برانگیخت، زیرا آنها خوب میدانستند که نتایج این «مدرنیزاسیون اجتماعی» و «لیبرالیزاسیون اقتصادی» در ایران پس از جنگ تحمیلی چه وقایعی را به بار خواهد آورد!
3⃣ اینان از اختلاف استراتژیک دولت با خطمشی کلان رهبری نظام در این عرصه خرسند میگشتند؛ مانند #یرواند_آبراهامیان که مینویسد: هاشمی رفسنجانی در پایان دهه 1360 یادآور شد «زمان آن رسیده تا انقلاب در مسیر طبیعی خود قرار گیرد» و گرچه هاشمی «از کاربرد واژهی #لیبرال خودداری میکرد، اما اقدامات عاجلی را برای آزادسازی اقتصاد اتخاذ کردند. افزون بر این آیتالله خامنهای نیز اغلب #لیبرالیسم را در مقام بخشی اجتنابناپذیر از #تهاجم_فرهنگی غرب مورد نکوهش قرار میداد.»
4⃣ اینچنین در چشم ناظران CIA یک #تقابل در حال شکلگیری بود و به نظر آبراهامیان: «پیوندهای رهبری و رئیسجمهور از هنگامی که دومی، پس از یک برنامهی دیدار از پکن، الگوی چینیِ توسعه اقتصادی را مدنظر قرار داد، با یکدیگر فاصله گرفت.»
📖 متن کامل مقاله بههمراه منابع:
👉 yon.ir/khashemi
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #ارتش_سری_روشنفکران
🎯 دولت سازندگی و طبقه متوسط جدید (1)
✡️ ارتش سرّی روشنفکران (قسمت 31)
🌐 سیاستمداران عملگرا و دولت سرمایهداری (7)
1️⃣ آیا رئیسجمهور راه دیگری جز استقراض خارجی از #صندوق_بینالمللی_پول داشت یا میتوانست مجری اصلاحاتِ پیشنهادی آنان نباشد؟ مثلاً چنانکه تیم او در مرکز بررسیهای استراتژیک ریاستجمهوری میخواستند یک توسعه لیبرال متوازن در اقتصاد و سیاست را همزمان پیش ببرد؟
2️⃣ چنین به نظر میرسد که #هاشمی_رفسنجانی بهتدریج در فکر پیادهسازی یک #فرهنگ_مدرن بود؛ مانند همان پروژهای که سیدمحمد #موسوی_خوئینیها در زمان او دنبال میکرد، با این فرق که ادبیات هاشمی رفسنجانی و شیوهی عملش با دیگر سیاستمداران تفاوتهای زیادی داشت.
3️⃣ میتوان با دستهای از دیدگاههای جدیدِ تحلیلگرانی مانند ولیرضا نصر یا فرید زکریا و ری تکیه همصدا گشت که: شخصیت سیاسی وی یک #عملگرا (پراگماتیست) است و به همین خاطر گزینه مقبول #تکنوکراتها و #بروکراتها است، زیرا با شیوهی مدیریتیاش منافع آن قشرها بیشتر تأمین میگشت، ولی غیر از این تحلیلگران آمریکایی عدهای دیگر از پژوهشگران امنیتی مانند کِنت پولاک [یهودی] هستند که نظریاتی رادیکال دارند.
4️⃣ مثلاً پولاک در کتاب «معمای ایرانی» پس از روانشناسی سیاسی #سردار_سازندگی، شخصیت او را هم یک «میانهروی لیبرال واقعی» و هم موجودی «جاهطلب» که: «سیاستهای وی همواره تابع منافع زندگی سیاسی حرفهایاش است» تشخص داده و مدعی است: «همواره از آشتی با ایالات متحده طرفداری میکند.»
5️⃣ #کنت_پولاک در کتابش لیستی از سیاستهای #دولت_سازندگی را برای نزدیکی به ایالات متحده آمریکا ارائه میدهد؛ لیستی که البته هاشمی رفسنجانی هیچگاه در مقام انکار اهداف آن برنیامده و خودش بارها اذعان کرده که در پی «بهبود و برقراری ارتباط با آمریکا» بوده است، اما «هربار #رهبر انقلاب اسلامی مانع از این کار شدهاند.»
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #ارتش_سری_روشنفکران
🎯 دولت سازندگی و طبقه متوسط جدید (2)
✡️ ارتش سرّی روشنفکران (قسمت 31)
🌐 سیاستمداران عملگرا و دولت سرمایهداری (7)
1️⃣ از دل همین استراتژی، سیاستهای #مدرنیزاسیون كه شامل ایدههایی مانند «تمرکز دولت بر اصلاحات اقتصادی مبتنی بر بازار آزاد رقابتی» یا «سرمایهگذاری بیرویهی کمپانیهای خارجی» و «کاهش یارانههای دولتی» در شرایط پس از جنگ تحمیلی و همچنین «واردات بیرویه کالا» بود، چندین بحران شدید مانند «تورم بیسابقهی 50 درصدی» و «بدهیهای سنگین خارجی» درآمد!
2️⃣ مدیریت اصلاحات #هاشمی_رفسنجانی هم در دست کابینهای بود که به تدریج با «فرسایش ایدئولوژیک» دست و پنجه نرم میکرد و به قول #کنت_پولاک یهودی:
👈 رفسنجانی به محض دست گرفتن قدرت، کابینهای را روی کار آورد که «رادیکالهای کلیدی» در آن حضور نداشتند. این کابینه شامل «چهرههای جدیدی» بود که «انجام تغییرات» در سیاستهای ایران را وعده داده بودند و بیشتر به تواناییهای «تکنوکراتیک» باور داشتند تا به «وفاداری و پاسداری از انقلاب اسلامی».
3️⃣ «چهرههای جدیدی» که کنت پولاک از آنان به عنوان #مدیران_تکنوکرات یاد میکند، همان طبقهی #یقه_سفیدها هستند و نمایندگان این «طبقهی جدید» را نیز میتوان حلقهی مدیران مشهور به #کارگزاران_سازندگی مانند: محمدتقی بانکی، غلامحسین کرباسچی، عطاءالله مهاجرانی، سیدحسین مرعشی، محمدعلی نجفی، محسن نوربخش، بهزاد نبوی، محسن سازگارا و… نامید.
4️⃣ آنان در دولت، نزدیکترین فراکسیون به هاشمی رفسنجانی بودند و اولینبار پس از انقلاب اسلامی، همانها خود را #لیبرال_دموکراتهای_مسلمان! خواندند.
5️⃣ مثالی واضح برای توضیح عملکرد آنان میتوان آورد: #رابین_رایت، نویسنده روزنامه لسآنجلس تایمز که برای نگارش کتاب «آخرین انقلاب بزرگ» ماههای متوالی را در ایرانِ دههی 1370 سپری کرده، مینویسد:
👈 آقای رفسنجانی پس از دست گرفتن قدرت، #غلامحسین_کرباسچی را به سمت «شهردار تهران» رساند تا این شهر را «زنده» کند و فرهنگسراهای جدیدی مانند #فرهنگسرای_بهمن «جایی بود که در آن ایران با غرب میآمیخت.»
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #ارتش_سری_روشنفکران
🎯 دولت سازندگی و طبقه متوسط جدید (3)
✡️ ارتش سرّی روشنفکران (قسمت 31)
🌐 سیاستمداران عملگرا و دولت سرمایهداری (7)
1️⃣ روند نامحسوس این آمیزش [ایران با غرب] بهتدریج به چشم میآمد؛ خصوصاً وقتی تبعات برنامههای اقتصادی و اجتماعی #غلامحسین_کرباسچی بروز کرد:
2️⃣ کرباسچی بهعنوان یک چهرهی #لیبرال و #تکنوکرات پیش از هرگونه فعالیت سیاسی به ایجاد دگرگونسازیِ زیرساختهای اجتماعی و سیاسی پرداخت. او کوشید بافتِ «سنتیِ» #فرهنگ را بهسوی #مدرنیزاسیون سوق دهد. ایجاد #فرهنگسراها بهویژه در مناطق جنوب شهر تهران سببساز آشنایی صریح مردم با #زندگی_مدرن شد. انتشار #روزنامه_همشهری به جریانسازی این فرهنگ جدید کمک کرد. شگفت آنکه کرباسچی در همهی این اقدامات سعی آشکاری بر #غیرسیاسی جلوه کردن اقدامات خود داشت!
3️⃣ ناظران خارجی با دقت ادبیات و پروژه #تکنوکراتها را رصد میکردند و به نتیجه رسیدند که باید آنان را سیاستمدارانی «عملگرا» دانست. افسران جمعآوری اطلاعات «سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا» و اعضاء ارشد «شورای روابط خارجی آمریکا»، هردو روی یک ارزیابی اتفاقنظر داشتند:
👈 #عملگرایان بنا به #فطرت خود چندان روی مسائل #اسلام و #انقلاب متمرکز نیستند. جهت اصلی آنان ادامهی سیاستی بود که تصور میکردند اجرای آن برای ایران نتایج خوب «تکنولوژیک» و «فنسالارانه» به بار میآورد و در این مسیر، توجهی به #مذهب یا «خلوصِ مذهبیِ سیاستهایشان» نداشتند!
4️⃣ این طیف به زعم #ولیرضا_نصر: «شامل عملگرایان و محافظهکاران تکنوکراتی است که در کلام سکولارند و علاقهمند به ایالات متحده هستند»!
5️⃣ شدت این علاقه، #ری_تکیه و #کنت_پولاک را در مقالهی مشترکِ «همان عملگراهای خوب» در مجلهی سیاست خارجی به این نتیجه رساند که: «محافظهکاران عملگرا آمریکا را بینیاز از دخالت نظامی برای تغییر رژیم در ایران میکنند»!
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #ارتش_سری_روشنفکران
🎯 دولت سازندگی و طبقه متوسط جدید (4)
✡️ ارتش سرّی روشنفکران (قسمت 31)
🌐 سیاستمداران عملگرا و دولت سرمایهداری (7)
1️⃣ #هاشمی_رفسنجانی بنا به سرشت #عملگرایی خود برای پیشبرد سیاستهایش دست به ائتلافهای سیاسی جدیدی میزد و کوشید تا بخشی از منتقدانش را یا با خود همراه کند یا در حاشیه نگه دارد.
2️⃣ اولین رگههای پیوند نیروهایی که خیلی زود به نامهای #حلقه_کیان و #حزب_کارگزاران_سازندگی شناخته شدند را میتوان در زمان آغاز انتشار روزنامه همشهری دید؛ وقتی غلامحسین کرباسچی در سال 1371 انتشار روزنامه شهرداری تهران را به ماشاالله شمسالواعظین سپرد.
3️⃣ شهردار تهران، #بهروز_غریبپور را نیز به سمت رئیس #فرهنگسرای_بهمن منصوب کرد و بدینترتیب پس از پیوند با روشنفکران دینیِ حامی عبدالکریم سروش، اینبار هنرمندان لائیک را به صحنهی مدیریت فرهنگی پایتخت برگرداند. اغلب چهرههای فرهنگی و مطبوعاتی مورد حمایت «کارگزاران سازندگی» (مانند غریبپور) در دههی 1380 بهنحوی علنی بخشهایی از پروژه #کودتای_مخملی را پیش بردند.
4️⃣ سپس قرعه به نام منتقدان شدیدِ سابق هاشمی رفسنجانی افتاد که در پایان دههی 1360 در قامت یکی از مخالفان سرسخت سیاستهای تعدیل اقتصادی دولت ظاهر شدند و روزگاری در نقد رئیس جدید دولت در #روزنامه_سلام به عنوان ارگان #مجمع_روحانیون مبارز مینوشتند: ما نمیتوانیم «گرسنگان» خود را با تکه نانی که «غرب» به ما قرض میدهد، «راضی» کنیم.
5️⃣ چندی نگذشت همین منتقدان که سر از «مرکز بررسیهای استراتژیک ریاستجمهوری» یا برخی از بخشهای #وزارت_اطلاعات درآوردند، دیگر به هزینههای زیانبار «توسعه اقتصادی لیبرالیستی» اعتراضی نمیکردند، بلکه برای دورهی زمانیِ پس از آن هم پشبرد فاز جدیدی از #دموکراتیزاسیون را در سر داشتند!!
6️⃣ هفتهنامه بیان و روزنامه سلام نیز مواضع «ضد سرمایهداری» و «ضد آمریکایی» خود را فراموش کردند و به تریبونی برای ترویج اندیشههای #سکولار تغییر مسیر دادند. این تغییر موضع که جناح موسوم به #روشنفکران_دینی مانند عبدالکریم سروش نیز آن را میپسندیدند، از قضاء توسط برخی از اعضاء بلندپایهی حلقههای سیاسی سکولار و بالاخص حلقهی ماهنامه کیان و فصلنامه نگاه نو مدیریت میشد.
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #ارتش_سری_روشنفکران
🎯 دولت سازندگی و طبقه متوسط جدید (5)
✡️ ارتش سرّی روشنفکران (قسمت 31)
🌐 سیاستمداران عملگرا و دولت سرمایهداری (7)
1️⃣ کسانی چون علی میرزایی، محمدتقی بانکی، محسن سازگارا و بهزاد نبوی یا اقتصاددانانی مانند فخرالدین عظیمی بهسبب ضریب نفوذ و مناصبشان در شرکتهای عظیم صنعتی مانند شرکت ملی فولاد ایران یا مراکزی مثل سازمان برنامه و بودجه، وزارت صنایع و معادن و وزارت امور اقتصادی و دارایی در مرکزیتِ سیاستگذاریهای اصلاحی #دولت_سازندگی حضور داشتند. آنها همزمان مجلاتِ مبلّغ #سکولاریسم_دینی را با تکیه بر آراء فلاسفه انگلیسیِ #یهودی از جمله سِر #کارل_پوپر و سِر #آیزایا_برلین نیز نشر میدادند و برای اشاعهی این تفکر، سرمایهگذاری کلانی را متقبل گشتند.
2️⃣ یک لایه عمیقتر برویم. اسناد تاریخی به ما میگویند #عبدالکریم_سروش هم در کسوتِ حامی اکبر #هاشمی_رفسنجانی و هم تحت حمایت او زندگیاش را میگذراند. اصلاً سروش در نامههایش عنوان «سردار بزرگ آزادگی» را به لقب «سردار سازندگی» افزود و از ابتدای دهه 1370 با او دیدارهای خصوصی داشت. رئیس دولت نیز در پاسخ به برخی شکوائیههای سروش، از #علی_فلاحیان (وزیر وقت اطلاعات) بهسبب ایجاد محدودیتهای سیاسی برای او بازخواست میکرد و در آخر، هاشمی رفسنجانی #وزارت_اطلاعات را به حمایت از این چهرهی کلیدیِ #حلقه_کیان واداشت؛ چنانکه پیوندهای سروش با #سعید_امامی از همین مقطع آغاز شد.
3️⃣ همچنین به پیشنهاد #سیدمحمد_خاتمی در سال 1371 و همزمان با اوج انتقاد انقلابیون نسبت به رواج #سکولاریسم دینی، رئیسجمهور حکم عضویت در هیات امنای انجمن آثار و مفاخر فرهنگی را به او داد. این چنین، عبدالکریم سروش نیز نه یک «روشنفکر» یا به تعبیر خودش «قدرتمندی بدون مسند و سمت» بلکه شخصیتی حاضر در قشر صاحبمنصبانِ #دولت_سازندگی به حساب میآید؛ هر چند مسئولیتش مانند وقتی سخنگوی ستاد انقلاب فرهنگی در آستانهی دهه 1360 بود، به چشم نمیآمد.
4️⃣ بنابراین اغلب اینان، علیرغم ادعاهای امروز خود، هیچوقت در «بیرونِ قدرت» حضور نداشتند یا «حاشیهنشین» نبودند، بلکه «بازی در متنِ» سیاست را تجربه کردهاند. آنها «مغز» اصلاحات اقتصادی را بهگونهای ساختند که سرنوشت و سرشت آن پیوند ناگزیری با مرحلهی ظهور «سیاستمداران تجدیدنظرطلب» داشت و خودشان را هم آمادهی بازی در این نقش تازه میکردند. شکّی نیست که این یک #پروژه بود و سیدحسین مرعشی (رئیس وقت دفتر هاشمی رفسنجانی) ضمن افشای پیوند پنهان #کارگزاران_سازندگی با سکولارها دربارهاش میگوید:
👈 ما بهعنوان کسانی که در دولت آقای هاشمی رفسنجانی حضور داشتیم، متوجه بودیم که دورهی ایشان هم در حال تمام شدن است و باید #انتقال_قدرت بعد از خود را «مدیریت» کنیم. این مسایل مرتب در حاشیه جلسات دولت و جلسات مختلف مطرح میشد.
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #ارتش_سری_روشنفکران
🎯 دولت سازندگی و طبقه متوسط جدید (6)
✡️ ارتش سرّی روشنفکران (قسمت 31)
🌐 سیاستمداران عملگرا و دولت سرمایهداری (7)
1️⃣ همین ایام، یک جدال پنهان و وسیع در نقطهای حساس درگرفت. در کنار تبعاتِ اجرای سیاستهای تعدیل اقتصادی، پروژه #استحاله_از_درون در عرصه «فرهنگ» نشانههای بارزی از پیشرفت خود نشان میداد و #سیدمحمد_خاتمی بهعنوان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی کابینهی #هاشمی_رفسنجانی نقش مؤثری را در «پروژه استحاله» ایفا کرد.
2️⃣ #سعید_حجاریان روایت میکند وزارت 11 ساله خاتمی با تجربهی حضور در 3 دولت متفاوت از زمان نخستوزیری میرحسین موسوی او را نه تنها در مقابل نقد رسانههایی مانند #روزنامه_کیهان، بلکه در جلسات محرمانه شورای عالی امنیت ملی و با حضور منتقدانی کار کشته قرار داد.
3️⃣ منتقد سرسخت او این بار نیز #حسین_شریعتمداری بود که غیر از حضور فعال در کادر رهبری دفتر سیاسی سپاه پاسداران از سالهای نخست دهه 1360 ابتدا در نشریه داخلی «رویدادها» (ویژه فرماندهان سپاه پاسداران و مسئولان ارشد نظام) و سپس در نشریه «رویدادها و تحلیل» (ویژه اعضاء سپاه پاسداران) مینوشت.
4️⃣ همزمان با انتشار #روزنامه_همشهری و دعوت #غلامحسین_کرباسچی از چهرههای نزدیک به #عبدالکریم_سروش، رهبر معظم انقلاب در سال 1371 به حسین شریعتمداری ماموریت دادند تا به «تحلیل محتوا» سرمقالههای 10 شماره از روزنامه همشهری بپردازد. شریعتمداری تحلیل خود را به محضر آیتالله خامنهای ارائه کرد و مقام معظم رهبری پس از مطالعه آن در یادداشتی خطاب به حجةالاسلام حجازی مرقوم فرمودند:
👈 «این تحلیل، بسیار خوب، تیزبینانه و دقیقاً منطبق بر همان برداشتی است که من از مطالعهی آن چند شماره داشتم. البته آنچه من مجملاً درک میکردم، در این نوشته بهروشنی تبیین و برای آن اتخاذ شواهد شده است. به ایشان [حسین شریعتمداری] بگویید این نوشته را ویرایش لفظی اگر میخواهند بکنند، شاید لازم باشد در زمانی نزدیک به نحوی انتشار یابد».
📖 متن کامل مقاله بههمراه منابع:
👉 yon.ir/Fb6xu
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #ارتش_سری_روشنفکران
🎯 دولت سازندگی و طبقه متوسط جدید (7)
✡️ ارتش سرّی روشنفکران (قسمت 31)
🌐 سیاستمداران عملگرا و دولت سرمایهداری (7)
1️⃣ سال 1371 اتفاقی افتاد که شکاف میان #مدیران_تکنوکرات دولت سازندگی با #انقلابیون را آشکار میکرد. #حسین_شریعتمداری که بهعنوان یکی از اعضاء کمیسیون ویژه بررسی #تهاجم_فرهنگی انتخاب شده بود، در جلسات محرمانهای که در شورای عالی امنیت ملی برگزار میگشت با #سیدمحمد_خاتمی (وزیرِ وقت فرهنگ و ارشاد اسلامی) انتقادات مستندی را از پیامدها و طبعات شیوه #مدیریت_فرهنگی دولت و سیاستهای تکنوکراتها در میان گذاشت.
2️⃣ این جلسات به صحنه مباحثه دوجانبه خاتمی و شریعتمداری تبدیل شد. وزیر، هوادار #لیبرالیسم_فرهنگی بود و آن را اقتضاء سیاستهای تکنوکراتیک دولت در دیگر حوزهها میدانست. در مقابل، شریعتمداری خواهان اجرای #اصول بود و بهشدت با باج دادن به #سکولارها مخالفت میکرد.
3️⃣ #حسن_روحانی در مقام دبیر شورای عالی امنیت ملی، مسئول برگزاری این جلسات ویژه بود و گزارشِ آن را به رهبری و رئیس جمهوری میداد. سرانجام خاتمی پس از اعتراضات گستردهای که به تریبون نماز جمعه نیز کشیده شد، روز 3 خرداد 1371 از سمتش استعفاء داد. #سعید_حجاریان میگوید خاتمی پس از خاتمهی بحثی مفصل و پرالتهاب با حسین شریعتمداری گفت:
👈 مشکل آقایان من هستم. «تهاجم فرهنگی» امثال بندهایم و برای همین میروم استعفاء میدهم.
4️⃣ سیدمحمد خاتمی و همچنین عبدالله نوری (وزیر کشور) و مصطفی معین (وزیر علوم) استعفاء دادند، ولی #هاشمی_رفسنجانی راه خودش را میرفت. او در مسیر تقویت خاستگاههای طبقهی جدید سکولاری افتاد که 16 سال قوه مجریه را در سیطرهی خود داشتند؛ چه در عصر #سازندگی چه در دورهی #اصلاحات و منطقاً تعابیری مانند «حاشیهنشینی نخبگان سکولار» یا «رانده شدگان از درون قدرت» دربارهشان معنا نمییابد.
5️⃣ این طیف ابتدا تحت عنوان جمعی از #کارگزاران_سازندگی در انتخابات مجلس پنجم وارد عرصه «رقابت سیاسی» شدند. پس نه فقط «حاشیهنشین» نبودند، بلکه درگیر تجربهی اولین «رقابت سیاسی» فراگیر هم شدند. لیست نامزدهای آن شامل بخشی از «کابینهی کار» آقای هاشمی و حتی شامل نام دخترش #فائزه هاشمی رفسنجانی بود که از نظریههای فمینیستی سکولار هواداری میکرد. او روی دومین کرسی مجلس پنجم در استان تهران نشست و کارگزاران به یک فراکسیون اقلیت، اما قدرتمند در مجلس تبدیل شد.
📖 متن کامل مقاله بههمراه منابع:
👉 yon.ir/Fb6xu
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #ارتش_سری_روشنفکران
🎯 دولت سازندگی و طبقه متوسط جدید (8)
✡️ ارتش سرّی روشنفکران (قسمت 31)
🌐 سیاستمداران عملگرا و دولت سرمایهداری (7)
1️⃣ نقش #هاشمی_رفسنجانی در این جمعیت [كارگزاران] به هیچ عنوان یک «راز پنهان» به شمار نمیرود. اکثریت کاندیداهای این «حزب نوپا» و برخاسته از «سرمایهداری نوپا» را فعالان سیاسیای تشکیل میدادند که #جامعه_روحانیت_مبارز حاضر به حمایت انتخاباتی از آنان نشد. از این رو، هاشمی رفسنجانی با حمایت غیررسمی از کارگزاران میانی و بعضاً کلان دولت خود، آنان را تشویق به ارائه لیستی جداگانه برای کاندیداتوری در پارلمان کرد.
2️⃣ با پیروزیِ نه چندان چشمگیر آنان، یک پیام سیاسی جدید هم مخابره میگشت و اینکه «سرمایهداری نوکیسه» دیگر در قامت یک «حزب سیاسی عملگرا» حاضر میشود. نوع کنشِ همراه با «رانتجویی» و «سودانگاری» آنان ما را به یاد تئوری «نهادسازی لیبرال» میاندازد، نه به یاد یک رقابت منصفانه سیاسی. طبیعتاً از درون این طیفها و قشرها دوباره ردپای همان «سیاستمداران عملگرا» دیده خواهد شد. این اتفاق نیز افتاد؛ جایی که #نیکی_کدی استاد ایرانشناسی دانشگاه #تلآویو نتیجه گرفت:
👈 «در انتخابات مجلس پنجم اتحاد محافظهکاران و عملگرایان پایان یافت.»
3️⃣ دیگر بوی تأسیس یک #ائتلاف_سیاسی جدید به مشام میخورد و احتمال میرفت جمعیت نوپای #کارگزاران_سازندگی با پشتوانه رئیسِ دولتی که سعی در «بهبود رابطه با غرب» داشت، بتواند نقشهای مهمتری را در ساخت سیاسی کشور برعهده گیرد. عقبههای تئوریک و مخزن معرفتی آنان هم به #فلسفههای_سکولار حلقههای کیان و آئین گره خورد (كه ترجمهی دست سوم آراء فلاسفه غرب است).
4️⃣ بدینترتیب یک جبههی سیاسیِ بهشدت ناهمگون خود را آماده اعلام موجودیت میکرد که به گفتهی #نیکی_کدی:
👈 «در انتخابات ریاست جمهوری سال 1376 با پشتیبانی هاشمی، #عملگرایان با #چپگرایان به نحو شگفتانگیزی همراه یکدیگر شدند»!
📖 متن کامل مقاله بههمراه منابع:
👉 yon.ir/Fb6xu
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #ارتش_سری_روشنفکران
🎯 گارتناش و حجاریان زوجهای ناکام براندازی (1)
✡️ ارتش سرّی روشنفکران (قسمت 32 / آخر)
🌐 سیاستمداران عملگرا و دولت سرمایهداری (8)
1️⃣ پس از #دوم_خرداد 1376، #اصلاحطلبان به سرعت کوشیدند تا «پایگاه اجتماعی» خود را نهادینه کنند؛ پایگاهی که «نیروی سازمانی» پروژهی #اصلاحات باشد و قدرت «بسیج تودهها» را به نفع آنان بیابد. این تمام ماجرا نیست. مأموریت مشخص دیگری نیز برای همین پروژه تعریف شده بود:
2️⃣ آنان بهدنبال «مصادره منابع کلانِ اقتصاد شهری و روستایی ایران» بودند تا پروژهشان برای گسترش «سکولاریسم ذهنی/عینی» را [بر اساس یکی از سندهای «توسعه جامعه مدنی» مصوب سازمان ملل متحد] به عمق لایههای اجتماعی و فرهنگ سیاسی کشور ببرند.
3️⃣ در نخستین سالگرد دوم خرداد، جلسهای میان #سیدمحمد_خاتمی و #سعید_حجاریان بهعنوان نزدیکترین مشاور سیاسی او برگزار شد. این ملاقات را باید منشاء اتفاقات شگفتی دانست. حجاریان در آن روزها بیشتر وقتش را در نهاد ریاست جمهوری میگذراند تا تحولات سیاسی را از خیابان پاستور تهران در مرکز حکومت و قلب دولت رصد کند، بهجای آنکه هفتهای دو روز به محل کار رسمیاش برود!
4️⃣ او از خاتمی خواست تا هر چه زودتر دستور برگزاری #انتخابات_شوراها ی شهر و روستا را صادر کند و ضمناً استعفایش را نیز از مقام مشاورت رئیسجمهور بپذیرد تا به دنبال سازماندهی «جنبش اصلاحات» برود:
5️⃣ همه رفتند به «دولت» اما من بال بال زدم که چرا حواستان به #جنبش نیست. برای همین هم «استعفاء» دادم و به «شورای شهر» رفتم. #شوراها را «بهانه» کردم و گفتم که من میخواهم به دنبال «شورایاری» بروم تا شاید بتوانم بخشی از «جنبش» را در شوراهای محلی «نهادینه» کنیم.
📖 متن کامل مقاله بههمراه منابع:
👉 yon.ir/GartonAsh
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #ارتش_سری_روشنفکران
🎯 گارتناش و حجاریان زوجهای ناکام براندازی (2)
✡️ ارتش سرّی روشنفکران (قسمت 32 / آخر)
🌐 سیاستمداران عملگرا و دولت سرمایهداری (8)
1️⃣ ایدهی #اصلاحطلبان برای ساخت «سرمایهی اجتماعی» و «نهادینهسازی جنبش اصلاحات» با بستهی پیشنهادی #فرانسیس_فوکویاما در کتاب جدیدش که تابستان 1376 در ایالات متحده منتشر شد، همخوانی نزدیک داشت. بعدها طرح #خاورمیانه_بزرگ آمریکا سر از مطبوعات درآورد و فاش شد که حجاریان و همفکرانش طرح انتخاباتیاش به خاتمی را بر اساس سند توسعهی سیاسیِ مصوب کشورهای گروه 8 ارائه داده است!
2️⃣ پروژه مرسوم به «نهادینهسازی جنبشهای مدنی» از رهگذر قبضه کردن قدرتِ شوراهای شهر و روستا یکی از مقدمات ساخت «نیروی سازمانیِ #براندازی_نرم» است و راه به استراتژی #تیموتی_گارتناش، فیلسوف سیاسی و تاریخدان اینتلیجنس سرویس انگلستان میبرد. میتوان گفت او از جوانترین وارثان نسل آخر نظریهپردازان «فروپاشی اروپای شرقی» به شمار میرود که به ایران آمد.
3️⃣ پروفسور تیموتی گارتناش روز 12 جولای 1955.م در لندن به دنیا آمد. از سال 1986، یعنی 3 سال پیش از «فروپاشی اروپای شرقی» با پیوستن به مرکز محققان وودرو ویلسون در واشنگتن. دی. سی کاربستهای استراتژی «فشار از پایین، چانهزنی از بالا» را صورتبندی کرد؛ همانجایی که رامین جهانبگلو و لادن برومند نیز در کنار هاله اسفندیاری (مدیر «دپارتمان خاورمیانه» مرکز ویلسون) از دهه 1370 سرگرم پژوهش درباره راههای تحقق #فروپاشی_از_درون نظام بودند!
4️⃣ او اینچنین حضوری فعال در صحنهی سیاستگذاری برای سلطه کودتاهای مخملی در شرق اروپا یافت. همین ایفای نقش مؤثر مدال ملی کشورهای لهستان، چک و آلمان بههمراه جایزه جورج اورول (داستان نویس MI6) را برایش به ارمغان آورد و سِر #آیزایا_برلین (فلسفهدان یهودی MI6) نیز گارتناش را بهعنوان دستیار ارشد خود برگزید؛ همکاری او با برلین که نزدیک به یک دهه تا سال 1997 و زمان مرگِ این فیلسوف جاسوس ادامه داشت، به درک عمیقتر گارتناش از سیاستهای سِرّی انگلستان در حوزه تئوریهای سیاسی انجامید.
5️⃣ علاقهی گارتناش در ایران بیشتر متوجه #سعید_حجاریان بود، چون ذائقههای سیاسی انگلیسی – آمریکایی را به واسطهی آموزشهای #حسین_بشیریه میدانست.
📖 متن کامل مقاله بههمراه منابع:
👉 yon.ir/GartonAsh
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #ارتش_سری_روشنفکران
🎯 گارتناش و حجاریان زوجهای ناکام براندازی (3)
✡️ ارتش سرّی روشنفکران (قسمت 32 / آخر)
🌐 سیاستمداران عملگرا و دولت سرمایهداری (8)
1️⃣ #سعید_حجاریان استراتژی مشهور «فشار از پایین، چانهزنی از بالا» از این استراتژیست MI6 را راهبرد اصلی «جناح چپ» اعلام کرد و اکثر ناظران سیاسی آن را تا سال 1379 دستور کار اصلی #جبهه_اصلاحات برای پیگیری مطالباتش میشناختند. حتی تحلیلهای حجاریان از پیدایش زمینهها و نتایج انتخابات دوم خرداد 1376 نیز برگرفته از آراء اوست؛ تئوریهایی که ابتدا در زمان ریاست ویلیام کیسی در CIA نخستین مرحلهی اجرای آزمایشیاش را در صحنهی عمل سیاسی در کشورهای «چکسلواکی» و «لهستان» گذراند و حالا وارثان او آن را در ذهن رهبران #اصلاحطلب ایران میپروراندند.
2️⃣ پس از فروپاشی بلوک شرق، #تیموتی_گارتناش با سالها اندوختهی مطالعات مدرن امنیتی از دهه 1990 همراه جان کین و فرد هالیدی مثلث نظریهپردازان انگلیسی برای #براندازی_نرم ایران را ساخت.
3️⃣ گارتناش با تحلیل منحنی تحول و دگرگونی اروپا در ربع قرن اخیر، توصیفی متفاوت از کودتاهای مخملی اروپای شرقی به دست میداد و آن را پدیدهای میان «اصلاح» و «انقلاب» میدانست. گارتناش معتقد است:
4️⃣ «آنچه که در کشورهای #لهستان و #مجارستان به وقوع پیوست را به دشواری میتوان «انقلاب» نام نهاد. در واقع آن ترکیبی از اصلاحات و انقلاب بود. در آن هنگام من آن را Refolution نامیدم. در این پدیده، یک عنصر نیرومند و بنیادین «تغییر از بالا» وجود داشت که تحت رهبری «اقلیتی روشنبین» درون احزاب کمونیست عمل میکرد؛ اما یک عنصر زندهی «فشار تودهای از پایین» نیز حضور داشت. رابطه متقابل میان این دو عنصر عمدتاً با میانجیگری میان نخبگان حاکم و مخالف شکل گرفت.
📖 متن کامل مقاله بههمراه منابع:
👉 yon.ir/GartonAsh
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #ارتش_سری_روشنفکران
🎯 گارتناش و حجاریان زوجهای ناکام براندازی (4)
✡️ ارتش سرّی روشنفکران (قسمت 32 / آخر)
🌐 سیاستمداران عملگرا و دولت سرمایهداری (8)
1️⃣ به گمان #تیموتی_گارتناش برای تحلیل «انقلابهای مخملی» باید از اصطلاح Refolution (رفولوسیون) که تلفیقی از 2 اصطلاحِ «اصلاحات» (رفرم) و «انقلاب» (رولوسیون) است استفاده کرد. در این تعریف: Refolution تکاپویی است بر اساس استراتژی «فشار از پایین، چانهزنی از بالا» و رویدادها را بهگونهای سامان میبخشد که پیامد آن عدم «مشروعیت قانونی» حاکمیت سیاسی و جابهجایی بسیاری از شخصیتهای دولتی در «پستهای کلیدی» میشود. نتیجهی این استراتژی در یک نظام حکومتی ابتدا به #فروپاشی_ایدئولوژیک (دگردیسی و استحاله ارزشها) و سپس به «دگرگونیهای ساختاری» خواهد انجامید.
2️⃣ در نخستین سالگرد انتخابات دوم خرداد، وقتی #سعید_حجاریان به گفتوگو با اکبر گنجی در هفتهنامه راه نو نشست، گفت ما راهی جز اتکا به این استراتژی نداریم:
👈 «فشار از پایین و چانهزنی از بالا» معطوف به دو پویش جمهوریت و مشروطیت است؛ یعنی حضور گسترده مردم در صحنه و نخبگانی که بتوانند از این انرژی و نیرو استفاده کرده و با بازکردن فضایی سیاسی، مطالبات را طرح کنند و به اصطلاح «انسداد سیاسی» را برطرف کنند. هردوی اینها شرط لازم تداوم مردمسالاری است.
3️⃣ حجاریان با اتکاء به چارچوب نظریهی گارتناش میگوید: «دوم خرداد یک یومالله و یومالناس» و «نقطهی تلاقی جمهوریت و مشروطیت» است که در آن، هر دو «رود» به یک «دریا» ریختند. در چنین فرآیندی از یک طرف «نخبگان به دنبال تحدید قدرت از بالا» هستند؛ نخبگانی که به گفتهی او در زمان دولتِ #هاشمی_رفسنجانی به حاشیه رانده شدند، مثل #سیدمحمد_خاتمی که «پس از استعفاء از وزارت ارشاد از دستگاه رسمی حذف شد.» این نخبگان با «چانهزنی از بالا» سبب تأیید صلاحیت خاتمی گشتند و از طرف دیگر بسیج اجتماعی از پایین که زمینهی این تحدید را فراهم میکنند!
4️⃣ حجاریان ادامه میدهد: «فشار تودهها از پایین مانع شد تا خاتمی از میدان رقابت انتخاباتی حذف نشود.» در نگاه او، این تودهها که به واسطهی «سیاستهای تعدیل اقتصادی هاشمی» به حاشیه و زیر خط فقر رانده شدند، خود را متضرر از این سیاستها میدانستند و «با نخبگان بیرون از حکومت جفت شدند.» در نتیجه «ترکیبی از نخبگان و تودهها دوم خرداد را به وجود آورده است»!!
📖 متن کامل مقاله بههمراه منابع:
👉 yon.ir/GartonAsh
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #ارتش_سری_روشنفکران
🎯 گارتناش و حجاریان زوجهای ناکام براندازی (5)
✡️ ارتش سرّی روشنفکران (قسمت 32 / آخر)
🌐 سیاستمداران عملگرا و دولت سرمایهداری (8)
1️⃣ این گفتارها از تناقضی بنیادین رنج میبَرد و یک «تحلیل پارادوکسیکال» با ساختاری بیانسجام به حساب میآید؛ زیرا «طبقه متوسط جدید» زادهی سیاستهای #دولت_سازندگی پس از پایان دفاع مقدس بود و این بورژوازی سکولار است که خود را پیشاهنگ اندیشههای #لیبرال_دموکراسی میداند و بشیریه هم بر نقش آنان صحه میگذارد.
2️⃣ برخلاف تحلیل حجاریان، بخشی مهم از نخبگان وابسته به طبقات متوسط و سرمایهدار مانند علی میرزایی (معاون وزیر اقتصاد، سردبیر فصلنامه نگاه نو و از مروجان تئوریهای آزادی انگلیسی) و محمدتقی بانکی (وزیر نیرو کابینه میرحسین موسوی، رئیس شرکت ملی فولاد ایران و از اعضاء مرکزیت حلقه کیان و فصلنامه نگاه نو) در مرکزیت دولت حضور داشتند.
3️⃣ حتی نمیتوان تجربه و موقعیت شخص خاتمی را بهعنوان شیفتهی تئوریسینهای #سرمایهداری انگلیسی دارای وزن سیاسی ناچیزی دانست. او هم 11 سال صدارت و هم بیش از 3 سال مشاورت رئیسجمهور را در کارنامهاش داشت و از مدیران عالیرتبهی هاشمی رفسنجانی به حساب میآمد؛ چندان که همواره با حکمی از او در «دولت سازندگی» مسئولیت داشت؛ حتی همان زمانی که روی صندلی ریاست «کتابخانه و اسناد ملی ایران» کنار دست محمد مجتهد شبستری و سیدجواد طباطبایی مینشست یا با عبدالکریم سروش مراودههای نزدیک داشت. پس خاتمی کاندیدایی در حاشیه زمین قدرت نبود، بلکه شخصیتی برخاسته از درون ساخت رسمی دولت بود.
4️⃣ قشرهایی که آنان را حاملان و حامیان نظام ارزشی #لیبرالیسم میشناختند، از دل نتایج عینی و اجتماعی سیاستهای توسعهی «دولت سازندگی» متولد گشتند؛ چه اینکه از دل منطق «سرمایهداری مدرن» جز ایدئولوژی «لیبرال دموکراسی» بیرون نمیآید و برای همین، «بورژوازی نوخاسته» ایران پس از فرآیند «توسعهی اقتصادی» دولت سازندگی، حامل و حامی پروژه «توسعه سیاسی لیبرال» شد تا همه «منابع قدرت» را قبضه کند.
📖 متن کامل مقاله بههمراه منابع:
👉 yon.ir/GartonAsh
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #ارتش_سری_روشنفکران
🎯 گارتناش و حجاریان زوجهای ناکام براندازی (6)
✡️ ارتش سرّی روشنفکران (قسمت 32 / آخر)
🌐 سیاستمداران عملگرا و دولت سرمایهداری (8)
1️⃣ صرفاً در یک جا میتوان با #سعید_حجاریان توافق داشت و اینکه شکلگیری انتخابات سال 1376 را باید واکنشی انتقادی به علمکرد #دولت_سازندگی دانست، ولی او پایگاه اجتماعی بانیان و حاملان هر دو پویش «مشروطیت» و «جمهوریت» را در طبقاتی میجوید که تولدشان نتیجهی اجرای سیاستهای «تعدیل اقتصادی» #هاشمی_رفسنجانی بود!
2️⃣ به تعبیر سعید حجاریان، این «طبقه متوسط» در انتخابات #دوم_خرداد 1376 برای تعقیب و تحقق «مطالبات سکولار» خود به حرکت درآمد:
👈 «پویش جمهوریت» هنگامی آغاز میشود که تودههای مردم برای طرح «مطالبات این جهانی» (سکولار/ عرفی) به صحنه بیایند… «جمهوریخواهی» بر این اصل مبتنی است که تودهها «باروت» هستند. تنها باید با کبریت زدن به انبار باروت تور اختناق را پاره کرده تا انرژی تودهها آزاد شود و سیاست، تودهای شده و مردم به صحنه بریزند. حاملین این پویش «روشنفکران» متعلق به «طبقات متوسط شهری» هستند… دو پویش «مشروطهخواهی» و «جمهوریخواهی» در آستانهی دوم خرداد همدیگر را پیدا میکنند و با همکاری یکدیگر «حماسه دوم خرداد» را خلق میکنند.
3️⃣ برخلاف این پندارها، روند بهگونهای دیگر بود. از درون خاستگاههای طبقات «محروم» و «مستضعف» (که هاشمی رفسنجانی با تغییر نام انقلابیشان همواره آنان را #اقشار_آسیبپذیر خطاب میکرد و حقوقشان برخلافِ آموزهها و توصیههای مؤکد امام خمینی (ره) و رهبری نادیده گرفته میشد) یک حرکت انتقادی علیه آن #سیاستهای_لیبرالی در انتخابات با هدف «بازگشت به اصول انقلاب اسلامی» شکل گرفت.
4️⃣ هاشمی رفسنجانی میپنداشت زیر چرخ توسعه اقتصادی، طبقهای «له» میشوند و البته این از «هزینههای ناگزیر سازندگی» کشور است! ولی آن «طبقه فراموش شده» در دوم خرداد 1376 برای استیفای حقوق خود به حرکت درآمد و دوباره در سوم تیر 1384 به پا خاست؛ همان «طبقهی محروم» که به فرمودهی امام خمینی (ره) تنها «گردانندگان و برپادارندگان واقعی انقلابها هستند.»
📖 متن کامل مقاله بههمراه منابع:
👉 yon.ir/GartonAsh
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #ارتش_سری_روشنفکران
🎯 گارتناش و حجاریان زوجهای ناکام براندازی (7)
✡️ ارتش سرّی روشنفکران (قسمت 32 / آخر)
🌐 سیاستمداران عملگرا و دولت سرمایهداری (8)
1️⃣ #سعید_حجاریان برای دستیابی به اهداف #اصلاحات مدل «مشروطهخواهی اسلامی» را پیشنهاد کرد که در آن یک قدرت در مقابل قدرت مطلقهی دیگری ظهور کرده و سعی میکند که آن قدرت مطلق را «قانونمند» کند!! البته طرح گزارهی «قانونمندی قدرت مطلق» صرفاً یک تاکتیک #جنگ_روانی و #شعار_تبلیغاتی بود، نه یک التزام دموکراتیک.
2️⃣ وانگهی حجاریان در جلسات خصوصی خود با #مصطفی_تاجزاده، عباس عبدی، علیرضا علویتبار، حمیدرضا جلاییپور و… صریحاً میگفت:
👈 در «مشروطهطلبی» ممکن است #قانونگرایی (لگالیسم) بهعنوان یک #تاکتیک مطرح شود که به نظر من چندان مؤثر نیست. در کشور ما که مشروعیت «لَنگ» میزند، لگالیسم معنا ندارد. ما مشکلِ مشروعیت داریم و در مشروعیتِ دوگانه اصلاً «قانونگرایی» معنایی ندارد و تکیه به «قانون اساسی» فایدهای ندارد. ابتدا باید قانونیتِ قانون محرز شود.
3️⃣ حجاریان اعتقاد داشت «دوم خرداد، سرآغاز حاکمیت دوگانه» است پس باید به هر قیمتی این دوگانگی را بهعنوان محصول استراتژی «فشار از پایین، چانهزنی از بالا» حفظ کرد؛ زیرا سبب «شکاف در رأس هرم حاکمیت» میشود و به «سازماندهی تودهها در پایین» میانجامد. این چنین، مردم میتوانند «در شکاف حاکمیت سنگربندی اجتماعی کنند» تا امکان ظهور «آلترناتیوهای دموکراتیک» به جای نظام فعلی پیدا شود!
4️⃣ این درس «فروپاشی اروپای شرقی» است و به قول حجاریان در ایران نیز قابل بازتولید است:
👈 از ملزومات تاکتیکی «مشروطهطلبی» در این مرحله حضور #اصلاحطلبان در «بالا» و «پایین» است. باید «فشار» و «چانهزنی» را هم محور کرد. «فشار از پایین» باید هممحور با «چانهزنی در بالا» باشد؛ لذا اصلاحطلبان باید هم در NGO ها، شوراها و میان مردم باشند و هم در دولت. جنبش نیز هم در بالا ستاد میخواهد، هم در پایین. «فشار» و «چانهزنی» هر دو ستاد میخواهد و باید تقسیم کار شود.
📖 متن کامل مقاله بههمراه منابع:
👉 yon.ir/GartonAsh
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #ارتش_سری_روشنفکران
🎯 گارتناش و حجاریان زوجهای ناکام براندازی (8)
✡️ ارتش سرّی روشنفکران (قسمت 32 / آخر)
🌐 سیاستمداران عملگرا و دولت سرمایهداری (8)
1️⃣ قبضه کردن #منابع_قدرت توسط #اصلاحطلبان هم در عرصه عمومی جامعه و هم در حیطهی اقتدار دولتی به نتیجهای جز ظهور یک #استبداد_سکولار نمیرسید و شعارهای انتخاباتی #سیدمحمد_خاتمی نیز مبنی بر #حکومت_قانون و #جامعه_مدنی تنها بازیای فریبنده بود؛ کارکرد آن شعارها برای اصلاحطلبان صرفاً مانند رو کردن برگ برندهای با هدف بردنِ بازی باخته «پُکر انگلیسی» بود.
2️⃣ وانگهی آراء #سعید_حجاریان پرده از طرح «فروپاشی از درون» جمهوری اسلامی برداشت، زیرا استراتژی «فشار از پایین، چانه زنی از بالا» را سرویسهای جاسوسی CIA و MI6 در دهه 1980.م برای «فروپاشی اروپای شرقی» به محک آزمون گذاشتند. گرچه در ایران واضع این استراتژی حجاریان معرفی شد، اما او صرفاً از یک مدل کلاسیکِ انگلیسی و سپس از یک نسخهی مکمل آمریکایی برای «گذار به دموکراسی» (دموکراتیزاسیون) تغذیه میکرد که یک رونویسی ترکیبی از نظریههای #تیموتی_گارتناش و #ساموئل_هانتینگتون محسوب میگشت.
3️⃣ این استراتژی انگلیسی – آمریکایی تنها راه به #براندازی_نرم و #فروپاشی_از_درون میبرد و برای نمونه، 2 حادثه سهمگین از دل آن درآمد: یکی حادثهی #کوی_دانشگاه تهران در 18 تیر 1378 که سعید حجاریان و #مصطفی_تاجزاده جرقهاش را زدند و دیگری حادثه دفتر تحکیم وحدت در «خرمآباد» در 3 شهریور 1379. دومینبار عبدالکریم سروش و محسن کدیور جای حجاریان را (پس از ترور) گرفتند و تاجزاده نیز همچنان آنان را برای بحرانسازی جدید همراهی میکرد.
4️⃣ البته حجاریان اعتراف جالبی هم دارد. او میگوید نخستینبار استراتژی «فشار از پایین، چانه زنی از بالا» در جریان محاکمه #غلامحسین_کرباسچی، شهردار تهران به اتهام فساد مالی، به کار گرفته شد؛ یعنی این تکنیک سیاسی خرجِ فشار برای منعِ پیگرد شخصیتی شد که سمبلِ طبقهی #سرمایهداری دولتیای است که آن را نسلِ #مدیران_تکنوکرات مینامند و همیشه به دنبال قبضهی مطلق قدرتهای سهگانهی سیاسی، اقتصادی و فرهنگی در کشور بودند.
📖 متن کامل مقاله بههمراه منابع:
👉 yon.ir/GartonAsh
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
🔸 هشتگ اصلی: #ارتش_سری_روشنفکران