✡ یهودیان مخفی و گسترش بابیگری و بهائیگری (۵)
1⃣ نمونهٔ دیگر، گروش #یهودیان به #بابیگری و #بهائیگری در #کاشان است. از جمله یهودیان سرشناس کاشان که بهائی شدند و خاندانهای ثروتمند و پرشماری را بنیان نهادند باید به افراد زیر اشاره کرد:
👈 آقا یهودا نیای خاندان میثاقیه، ملا ربیع که نام خاندان وی ذکر نشده، حکیم یعقوب نیای خاندان برجیس، میرزا عاشور (آشور) و برادران و خواهرش که خانوادههای پرجمعیت ساجد و ماهر و وحدت و... از نسل ایشان است، حکیم فرجالله نیای خاندان توفیق، میرزا ریحان (روبین) نیای دو خاندان ریحانی (از نسل پسری) و روحانی (از نسل دختری)، ملا سلیمان و میرزا موسی و میرزا اسحاقخان نیاکان خاندانهای متحده و اخلاقی، میرزا یوسفخان نیای خاندان یوسفیان.
🔸(به دلیل زندگی اعضای این خاندانها در همدان و کاشان، برخی از ایشان همدانی نیز بهشمار میروند.)
2⃣ در #همدان نیز وضعی مشابه با کاشان دیده میشود. حسن نیکو مینویسد:
📝 در همدان، که مرکز مهم #بهائیان است، بهاستثنای سه چهار نفر همگی #یهودیِ بهائی هستند «و همان کلیمیها که بهائی شدهاند زمام امور را بهدست گرفته هر اقدامی که مخالف روح اسلامیّت است میکنند و همیشه به آن سه چهار نفری که بهاصطلاحِ خودشان بهائیِ فرقانی هستند طعن میزنند و آنان را در هیج محفل رسمی عضویت نمیدهند.»
3⃣ تعداد زیادی از خانوادههای بهائی همدان از تبار #حاجی_لالهزار (العازار)، یهودی همدانی، هستند. قبلاً گفتیم كه او نیای دو هزار نفر یهودی، مسیحی و بهائی است!
4⃣ وضعی مشابه با شیراز و مشهد و کاشان و همدان را در #اراک و #تربت و #رشت و سایر نقاط ایران، و حتی #سیاهکل، میتوان دید.
5⃣ در #تهران نیز جمع قابل توجهی از یهودیانِ بهائیشده وجود داشت. بعدها، در دوره #پهلوی، گروهی از ثروتمندترین خاندانهای یهودی-بهائی سراسر ایران در تهران مجتمع شدند و شبکهای متنفذ و مقتدر پدید آوردند که در قلب آن خاندانهای آزاده، اتحادیه، اخوان صفا، ارجمند، برجیس، برومند، جاوید، حافظی، حقیقی، حکیم، شایان، صمیمی، عزیزی، عهدیه، فیروز، لالهزار، لالهزاری، مؤید، ماهر، مبین، متحده، متحدین، مجذوب، معنوی، ملکوتی، میثاقیان، میثاقیه، نصرت، وحدت، یوسفزاده برومند، یوسفیان و... جای داشتند.
6⃣ در اواسط دوران سلطنت رضاشاه (١٣١٢) افرادی چون میرزا اسحاقخان حقیقی، یوسف وحدت، عبداللهخان متحده، جلال ارجمند و اسحاقخان متحده (یهودیان بهائیشده) متنفذترین سرانِ #جامعه_بهائی تهران بودند.
✍ استاد عبدالله شهبازی
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter
✡ دوران پهلوی، عصر طلائی یهودیان (١)
1⃣ #حبیب_لوی ـ نویسنده یهودی ـ در خصوص نقش #رضاخان، در شکوفایی، عظمت و آزادی اقلیت #یهودی مینویسد:
✍ «بدون ترديد جلوس رضاشاه کبیر بر تخت سلطنت ايران یکی از واقعيات تاریخی مهم اين کشور بهشمار میرود. سلطنت اين پادشاه بزرگ، انقلاب عظیمی در بهبود وضع آزادی و آسایش #یهودیان_ایران پدید آورد و اگر گفته شود كه زمان رضاشاه کبیر برای یهودیان ايران نظير زمان #کوروش_کبیر و عصر فرزند او #محمدرضا_شاه، نظير عصر #داریوش_اول گرديد، راه اغراق نپيمودهايم. آزادی یهودیان ایران و اجرای #اعلامیه_بالفور كه در زمان رضاشاه کبیر بود و اجتماع پراکندگان در عصر محمدرضا شاه، اين دو نظر را تأیید و تقویت میکند. ملت ايران و خصوصاً یهودیان ایران، دِین بزرگی نسبت به این شاهنشاه عظیمالشأن دارند... در عصر فرخنده رضاشاه کبیر در اثر آزادی یهودیان و امنیت و آسایش کشور و توسعه بازرگانی، نه فقط عده کثیری از مسلمانان ثروتمند گرديدند بلكه عدهای از #یهودیان نيز متمکن شدند. پولدارها و حتی عده کثیری از طبقه متوسط از محلههای #یهود، خارج و در خیابانهای جدیدالتأسیسِ تهران ساختمانها [ايجاد] كرده، در آبادی شهر و آسایش خود افزوده، از طرف ديگر چون پایتخت رو به توسعه بود و مقررات بازرگانی حضور تجّار را در تهران اجباری كرد، جمعیت زيادی از یهودیان شهرستانها خصوصاً #کاشان و #همدان متوجه تهران شدند و بدین ترتیب عدهٔ یهودیان پایتخت كه در اواخر [دوران] ناصرالدین [شاه] به ٣هزار نفر میرسید، در اواخر سلطنت رضاشاه کبیر قریب ٢٠هزار نفر گرديدند.»
📚 منبع: سازمانهای یهودی و صهیونیستی در ایران، مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، پاییز ١٣٨١، صص ۵٧-۵٨، بهنقل از: حبیب لوی، ج ۳، صص ٩۵٩،٩۶١،٩۶۴
✅ اندیشکده مطالعات یهود:
👉 @jscenter