✅ مسح سر و پا در وضو 📝 در مسح سر و پا و در وضو باید دو نکته را توجه کرد؛ اولا اینکه مسح باید با کدام عضو انجام بگیرد. ثانیاً با کدام رطوبت باید مسح انجام شود. در مورد نکتۀ اول: طبق نظر امام خمینی مسح باید با کف دست یا پشت آن انجام بگیرد و ایشان احتیاط می‌کنند که با ساعد دست، مسح انجام نشود. آیت‌الله سیستانی مسح با کل دست از آرنج تا سر انگشتان را جایز می‌دانند. اما طبق نظر آیت‌الله خامنه‌ای تنها با کف دست (که شامل انگشتان هم می‌شود) می‌توان مسح کرد. در مورد نکتۀ دوم: طبق نظر امام خمینی می‌توان دست را به سایر اعضای خیس‌شده با وضو کشید و مسح کرد؛ یعنی طبق نظر ایشان، با مطلق آب وضو می‌توان مسح انجام داد و کافی است مسح با آب غیر وضو انجام نشود. اما طبق نظر حضرات آیات سیستانی و خامنه‌ای تا دست خشک نشده باشد (مقصود از دست قبلاً ذکر شد) نمی‌توان از رطوبت دیگری استفاده کرد. 📌 حال اگر کف دست خشک شود، تکلیف چیست و برای مسح سر و پا از چه رطوبتی باید استفاده کرد؟ 📝 طبق نظر امام خمینی می‌توان از رطوبت باقی‌مانده در سایر اعضای وضو استفاده کرد. 📝 طبق نظر آیت‌الله سیستانی، می‌توان از قسمتهای دیگر دست (از آرنج تا سر انگشتان) کمک گرفت؛ اما اگر تمام دست خشک شد، تنها می‌توان از رطوبت باقی‌مانده در ریش استفاده کرد و استفاده از رطوبت جاهای دیگر بنابر احتیاط واجب کافی نیست. 📝 طبق نظر آیت‌الله خامنه‌ای باید از ریش یا ابرو رطوبت گرفت. تحریر الوسیلة، فصل فی الوضوء، القول فی واجبات، م 14 و 16 و 17 و العروة الوثقی، کتاب الطهارة، فصل فی افعال الوضوء، م 25؛ توضیح‌المسائل جامع، ج‌1، م 274 و 277 و 283؛ اجوبة الاستفتائات، س 113.

خرید اقساطی کالا با قیمت بیشتر @karimi_bayan_ahkam

چکیده‌ای از مطالب ارائه شده در همایش پاسخگویان احکام دفتر آیت‌الله خامنه‌ای در قم، آبان 1402- قسمت دوم موضوع: احکام نماز جماعت @karimi_bayan_ahkam

✅ توضیحاتی در مورد گناه بزرگ قذف؛ یعنی نسبت زنا یا لواط دادن به کسی که پاکدامن است. 📌 نکته: فحش و نسبت‌های قبیح دیگر مثل «دیوث» تعزیر دارد نه حد @karimi_bayan_ahkam

آیا انسان می‌تواند در صف نماز جماعت بایستد، ولی نماز فرادا بخواند؟ @karimi_bayan_ahkam

چکیده‌ای از مطالب ارائه شده در همایش پاسخگویان احکام دفتر آیت‌الله خامنه‌ای در قم، آبان 1402- قسمت سوم موضوع: اموال در اختیار مسجد @karimi_bayan_ahkam

✅ نقاشی، مجسمه‌سازی و عروسک‌سازی 📝 «تصاویر» سه نوع هستند که حکم هر یک از آنها، به شرح ذیل است: الف. اگر تصویر مربوط به موجودات بی‌روح مثل گل، بوته، درخت و... باشد، نقّاشی آن - هرچند برجسته باشد - و نیز ساختن مجسّمۀ آن، اشکال ندارد. ب. اگر تصویر موجودات روح‌دار بدون برجستگی باشد، مثل نقّاشی انسان و حیوان و طرّاحی عکس کامپیوتری، اشکال ندارد و تصاویر فتوگرافی (عکس) و تصاویر تلویزیونی معمول در زمان ما هم، همین حکم را دارد. ج. اگر تصاویر موجودات روح‌دار، به شکل مجسّم و برجسته باشد؛ مثل مجسّمۀ انسان و حیوان، جنّ و فرشتگان یا موجودات خیالی روح‌دار مثل سیمرغ و غول بین آیت‌الله خامنه‌ای و آیت‌الله سیستانی اختلاف نظر وجود دارد. 📌 طبق نظر آیت‌الله سیستانی چنانچه تصویر کامل یا در حکم کامل (تصویر در حکم کامل مانند تصویر برجستۀ شخص نشسته، یا تصویر برجستۀ نیم رخ از انسان یا کسی ‌که دستش را پشت سرش قرار داده است) باشد یا تصویر ناقص از موجود روح‌دار (تصویر ناقص از حیوان روح‌دار‌، مانند مجسّمه یا تصویر برجستۀ شخص دست بریده یا پا بریده یا فردی ‌که سر ندارد و در این مورد، فرق ندارد که نقص به جهت فقدان عضوی باشد که در حیات نقشی ندارد مثل دست یا پا و یا به جهت فقدان آنچه در حیات مؤثّر است، مثل سر باشد.) به حساب آید، ساختن و اجرت ساخت آنها، بنابر احتیاط لازم، حرام است و در حرام بودن ساخت آن فرقی بین سنگ، چوب، فلز، پلاستیک، گچ، پارچه، کاموا و مانند آن نیست؛ بنابراین اشیایی مانند عروسک‌های اسباب‌بازی یا نمایشی، گچ‌بری اشکال حیوانات و مانکن‌های مخصوص نمایش لباس همگی در حکم مجسمه هستند. البته باید توجه شود که آنچه بنابر احتیاط واجب حرام است، ساختن و اجرت گرفتن برای ساختن است؛ و الا خرید و فروش و نگهداری در منزل جایز است. هرچند نگهداری مجسمه در منزل کراهت دارد. 📌 اما طبق نظر آیت‌الله خامنه‌ای ساخت مجسمه از موجودات روح‌دار و همچنین خرید و فروش و نگهداری و امر به ساخت مجسمه هم اشکال ندارد و بالطبع اجرت گرفتن در برابر ساخت آن هم ایراد ندارد. 📣 تذکر ۱: مرحوم امام خمینی نیز نظرشان مشابه نظر آیت‌الله سیستانی بود؛ با این تفاوت که ایشان فتوا به حرمت ساخت مجسمه موجودات روح‌دار و گرفتن اجرت از آن می‌دادند، ولی آیت‌الله سیستانی احتیاط واجب دارند. 📣 تذکر ۲: تمام مواردی که به فتوای آقایان جایز است، در صورتی است که ساخت و ترسیم نقاشی و مجسمه مصداق ترویج باطل و گمراهی و یا مستلزم مفاسد دیگری نباشد. منابع: تحریر الوسیله، المکاسب المحرمه، م ۱۲؛ توضیح المسائل جامع آیت‌الله سیستانی، ج۲، م ۴۱۸، ۴۲۰ و ۴۲۱؛ اجوبة الاستفتائات، س ۱۱۲۲، ۱۱۲۳، ۱۱۲۵، ۱۱۲۶ و ۱۱۲۹. @karimi_bayan_ahkam

✅ پایبندی به قراردادها (عقود) مسئلۀ اول: اگر با کسی قراردادی ببندیم (عقدی حاصل شود) باید به کلیۀ تعهداتی که در این قرارداد پذیرفته‌ایم، عمل نماییم (يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا أَوْفُوا بِالْعُقُود)؛ حتی اگر طرف مقابل به تعهدات خویش عمل نکند، این مجوز برای ما ایجاد نمی‌شود که مقابله به مثل کنیم و همه یا بخشی از تعهدات خویش را اجرا نکنیم. به عبارت دیگر تا وقتی قرارداد پابرجاست و فسخ نشده است، نمی‌توانیم بر اساس آیۀ «فَمَنِ اعْتَدى‏ عَلَيْكُمْ فَاعْتَدُوا عَلَيْهِ بِمِثْلِ مَا اعْتَدى‏ عَلَيْكُم؛ پس هر كس بر شما تعدّی كرد، همان گونه كه بر شما تعدّی كرده، بر او تعدّی كنيد‏» عمل کنیم. بله؛ اگر قرارداد به‌کلی فسخ شود، آنگاه دیگر تکلیفی برای انجام تعهدات قبلی نداریم. 📌 نکته: راه حل این است که در ضمن قرارداد شرط کنیم هر یک از طرفین در صورتی که یک طرف به تعهدش عمل نکرد، حق دارند مقابله به مثل کنند. مسئلۀ دوم: اگر یکی از طرفین به تعهدات خویش عمل نکند، آیا برای طرف دیگر حق فسخ قرارداد ایجاد می‌شود؟ در اینجا موارد مختلف است. در عقد نکاح، به مجردی که یکی از زوجین به تعهد خویش عمل نکنند، حق فسخ ایجاد نمی‌شود؛ اما در عقود دیگر مثل بیع، صلح، اجاره، معاهده با کفار و ... اگر یکی از طرفین به تعهد خویش عمل نکنند، حق فسخ برای طرف مقابل ایجاد می‌شود. @karimi_bayan_ahkam

✅ انواع وقف @karimi_bayan_ahkam

✅ پاسخ به دو سوال متداول در مورد کسانی که مرتکب گناه شرابخواری شده‌اند @karimi_bayan_ahkam

نکته: اگر مرد در شرطِ ضمنِ عقدِ ازدواج قبلی خود تعهد داده باشد که در طول عقد، با زن دیگری ازدواج نکند، شرعاً بر او واجب است که به تعهد خود عمل کند و اگر قبل از طلاق با همسرش، با زن دیگری ازدواج کند، مرتکب گناه شده است. @karimi_bayan_ahkam

✅ تصرفات منجزه در مرض مشرف به موت ❓اگر فردی در مرض متصل به فوت در اموال خود تصرفی کند آیا نافذ است؟ 📝 طبق نظر امام خمینی و آیت‌الله خامنه‌ای تصرفات وی مطلقا (اعم از هبه، صلح مجانی، بیع و ...) نافذ بوده و نيازى به اذن ورثه نيست هرچند بیش از ثلث مال باشد. 📝 اما طبق نظر آیت‌الله سیستانی به‌طور کلّی همۀ تصرّفاتی که باعث نقص اموال وی و وارد آمدن ضرر بر ورثه باشد، تنها به اندازۀ ثلث مالش صحیح است؛ بنابراین تصرّفات مالی وی چنانچه به‌طور مجّانی و بدون عوض باشد (مانند بخشش اموال، صلح بدون عوض، وقف، صدقه، بریء الذمّه کردن بدهکار) یا به کمتر از نرخ بازاری و معمول صورت بگیرد (مانند فروش یا اجاره دادن مال به کمتر از قیمت یا اجرت بازاری یا خرید مال به مبلغ بیشتر از معمول) از مصادیق نقص بوده و تنها در ثلث مال نافذ است. 📌 برای تشخیص مدّت زمان مذکور به عرف مراجعه می‌شود و با توجّه به استظهار عرفی بعید نیست گفته شود: تصرّف فرد مریض در مدّت 2 یا 3 ماه قبل از فوت - با شرایطی که ذکر شد - حکم تصرّفات بیماری متّصل به مرگ را دارد و نسبت به مدّت زمان 4 تا 6 ماه، مسأله محلّ اشکال است و مراعات مقتضای احتیاط ترک نشود، مانند اینکه تصرّفات مذکور با موافقت ورثۀ بالغ رشید صورت گیرد و آنها نیز این تصرّفات را اجازه دهند و امّا تصرّفات او در مدّت زمان 7 ماه و بیشتر قبل از فوت، حکم تصرّفات مرض متّصل به مرگ را ندارد. 📌 منظور از «بیماری متّصل به فوت»، مرضی است که فرد همراه آن در معرض خطر و مرگ باشد؛ امّا شامل مواردی مانند تب خفیف یک روزه که اتّفاقاً و برخلاف معمول موجب مرگ فرد گردد، نمی‌شود. همچنین کسی که مریض نیست، ولی در معرض خطر مرگ است، مانند فردی که در خطّ مقدّم جبهه و در معرض اصابت تیر بوده یا در کشتی در حال غرق شدن یا هواپیمای در حالت سقوط قرار دارد، حکم بیماری که مرضش متّصل به مرگ است در مورد او جاری می‌شود. 📌 صدقه‌ای که مریض برای شفای بیماری و عافیتش می‌دهد، چنانچه مناسب «شأنش» بوده و «اسراف» شمرده نشود، هرچند به ضمیمۀ سایر تصرّفات مجّانی وی یا حتّی به تنهایی بیشتر از ثلث باشد، صحیح بوده و حکمی که گفته شد در مورد آن جاری نیست. ________ 📚 تحریر الوسیلة، کتاب الحجر، القول فی المرض؛ آیت‌الله خامنه‌ای، استفتاء خصوصی؛ آیت الله سیستانی، منهاج الصالحين ـ الجزء الثاني، كتاب الحجر، مرض الموت، مسألة 1122، توضیح المسائل جامع، ج3، م 1688 و 1692 و 1699 و 1702. @karimi_bayan_ahkam