📌 تأثیر محیط بر خلاقیت کودکان
🔸 محیط به صورتهای مختلفی بر کودک و شخصیت او و بر افزایش خلاقیت او تأثیر میگذارد. بر همین اساس در طراحی محیط مصنوع باید به گونهای عمل کرد که به افزایش و ذوق و خلاقیت کودکان کمک کند، در اینجا به چند مورد که میتوان در طراحی مد نظر قرار داد اشاره میکنیم:
🔸 تحریک کنندگی: سطح تحریکی که یک فضا در انسان به وجود میآورد، با ویژگیهای فضاهای داخلی ارتباط مستقیم دارد. این ویژگیها به طور عمده باعث تحریک حواس انسان از جمله حس بینایی و شنوایی میشوند. از دیدگاه برخی روانشناسان محیط، متغیرهای گوناگونی از جمله الگوهای نامربوط فضایی در یک فضا، پیچیدگی و رمزآلود بودن فضا، میزان گرما و رطوبت، شکل و فرم فضا، در افزایش میزان تحریک مؤثرند.
▪️ منظور از تنوع و تغییر ناگهانی در فضا، قرار گرفتن محرکی جدید در کنار محرکی جدید و در کنار سایر محرکهاست یا اینکه گستره وسیعی از محرکها به یکباره در اختیار فرد قرار گیرد. ایجاد فضای باز در کنار فضاهای بسته داخلی، استفاده ار عناصر متحرک در جدارهها و کف، گشودگی در دیوار و ایجاد دید به فضاهای دیگر، ایجاد تضاد در رنگآمیزی و نورپردازی (فضای تاریک در کنار فضاهای روشن و بالعکس) و استفاده از مصالح با بافتهای متفاوت نمونههایی از ایجاد تنوع و تغییر ناگهانی در فضاست.
🔸 انعطافپذیری عملکردها: به این معنا که «امکان استفاده از یک عملکرد در زمانهای متفاوت برای عملکردهای مختلف» وجود داشته باشد. معنای دیگر انعطافپذیری عملکردها آن است که «در یک فضا چند عملکرد مختلف در کنار هم در یک زمان» امکان حضور داشته باشند. هدف از این کار ایجاد آزادی انتخاب برای کودکان است. برای انعطافپذیر کردن فضاها میتوان در زمانهای مختلف و مطابق برنامههای آموزشی، به کمک عناصر جابجا شونده، فضا را به تعداد عملکرد مورد نیاز تقسیم کرد.
📚شفایی و مدنی، ۱۳۸۹: ۲۱۹
▪️ از طرفی، طراحی فضا (از نظر شکل، اندازه و عملکرد) طوری که میزان ارتباطات را افزایش دهد و بر کیفیت این تعاملات تأثیر مثبت داشته باشد، بر رشد خلاقیت نیز تأثیرگذار است. گامپ عنوان میکند «دو کودک در یک مکان بیشتر از یک کودک در دو مکان رفتار میکنند.»
📚مک اندرو، ۱۳۸۷: ۷
🔸بنابراین ایجاد محیطهای با تعاملات بیشتر نیز، در شکوفایی خلاقیت کودک مؤثر است که میتوان با «مقیاس متناسب فضایی» (فضاهای کوچکتر)، «ایجاد عملکردهای مناسب فضایی» (فضای تجمع و گفتگو یا کارگاههای مختلف) یا با چیدمان مناسب مبلمان» (بهصورت مرکزی) به آن دست یافت.
▪️ محیطهای ساخته شده اگر به صورت انعطافپذیر و محرک طراحی شوند یا دارای پیچیدگی باشند و زمینه را برای ایجاد تعاملات بیشتر بین کودکان فراهم کنند، میتوانند کودک را به بازی و کنجکاوی در محیط تحریک کرده و زمینه را برای خیالپردازی او فراهم کرده و بدین وسیله موجب پرورش خلاقیت کودک شوند.
#کودکان
#تربیت
#محیط_خانه
🔰 منادی زمان
🟢 @Monadizaman