🔰نڪات ڪلیدے از #جزء_بیست_و_نهم قرآن ڪریم #بخش_اول 💠سورہ ملڪ 🔶نقش عقل و نقل در هدایت انسان (آیات ۸و ۹ و ۱۰- ملک) هرگاہ ڪہ گروهى در جهنم انداختہ مےشوند، نگهبانانش از آنها مى پرسند: مگر بیم دهنده اى براے شما نیامد؟ جواب مےدهند: چرا؛ آمد ولى ما او را انكار كردیم و گفتیم: خدا هیچ چیز نازل نكردہ است و شما بیم دهندگان هم در گمراهى بزرگى هستید. آنگاہ مى گویند: اگر ما بہ دعوت نجاتبخش آنان گوش ڪردہ بودیم یا در حقایق خلقت تعقّل كردہ بودیم؛ ڪارمان بہ اینجا نمےڪشید و الان بین جهنمیان نبودیم. مراد از « فَوْجٌ » در اینجا همان ڪفار و فاسقانے هستند ڪہ آنها را دستہ دستہ وارد جهنم مےڪنند. منظور از «خزنة» در اینجا ملائكهاى هستند كہ مامور بر آتشند و انواع عذاب هاى جهنم را تدبیر میكنند. مراد از «سمع» و «عقل» در اینجا عمل بہ مقتضاے این دو است. بنابراین معناے آیہ این مےشود: دوزخیان در پاسخ فرشتگان مى گویند: اگر ما در دنیا دستورات رسولان را اطاعت كردہ بودیم و یا در ادلہ و معارف آنها تعقل مى كردیم، امروز در زمرہ اهل جهنم نبودیم و همانند ایشان در آتش جاودان، معذب نمى شدیم بنابراین هر دسته اى كہ بہ جهنم ریختہ مى شوند، ملائكہ جهنم با توبیخ از آنها مى پرسند: مگر ڪسے ڪہ شما را از چنین عذابى بترساند برایتان نیامدہ بود؟ در پاسخ آنها اعتراف مى كنند بہ اینكہ نذیر برایشان آمد و از آتش دوزخ انذارشان كرد؛ ولى آنها تكذیبش كردند و بہ او افترا بستند. 🔵دو نڪتہ ۱. این آیات، بہ اصلى ترین عامل سیہ روزے دوزخیان اشارہ ڪردہ آن را بہ بهترین وجہ ممڪن تحلیل مےڪند. مےفرماید: خداوند متعال هم از یك سو گوش شنوا و عقل و فطرت الهے بہ اینها داد و هم از سوى دیگر پیامبرانش را با دلائل روشن بہ سوے اینها گسیل داشت؛ اگر اینها از این همہ ابزار هدایت ڪہ در اختیارشان قرار گرفت بهرہ مےبردند هرگز سرانجامشان بہ جهنم ختم نمےشد. ۲. روح انسان بہ مانند زمینے است ڪہ خداوند متعال او را بہ چشمہ درون (عقل) و نهر بیرون (وحی) مجهز ڪرد تا انسان با بهرہ از این دو نهال جان خود را برویاند و بہ ثمر برساند؛ اما اگر آدمے با سوء اختیار خود چشمہ درون را ڪور ڪند و راہ را بر نهر بیرون ببندد بہ هدف مطلوب از خلقت نرسیدہ و بہ ناچار ڪویر جان او در آتش خود ساختہ خواهد سوخت. 💠سورہ حاقہ 🔶ڪارے ڪہ هم ردیف ڪفر بہ خداست (آیات ۲۵و ۳۰و ۳۱و ۳۳و ۳۴- حاقه) و اما كسى كہ پروندہ اعمالش را بہ دست چپش دهند، مى گوید: اى كاش پرونده ام را دریافت نمى كردم ... او را بگیرید و در غل و زنجیرش كشید؛ آن گاہ بہ دوزخش دراندازید ... زیرا او بہ خداى بزرگ ایمان نمى آوردہ و مردم را بہ اطعام نیازمندان تشویق نمى كرده است. بر اساس این آیات عدہ اے را نامہ عمل بہ دست چپ مےدهند و آنها را در غل و زنجیر ڪشیدہ و بہ دوزخ مےافڪند و در مقام بیان علت این عذاب گفتہ مےشود جرم اینها دو چیز بوده: یڪے اینڪہ بہ خداوند متعال ایمان نیاوردند و دیگر اینڪہ مردم را براے ڪمڪ بہ نیازمندان و رفع حوائج آنها تشویق و ترغیب نمےڪردند. علامہ طباطبایے(ره) در شرح « وَ لَا یحَُضُّ عَلىَ طَعَامِ الْمِسْكِینِ » مےنویسد: یعنے در مورد بینوایان سهل انگارے مےڪردند و رنجے ڪہ فقرا مے ڪشیدند اهمیتے براے آنها نداشت. این آیات بہ روشنے معنایے ڪہ از آیہ۱۹ سورہ ذاریات فهمیدہ مےشود را تایید مےڪند. آن معنا این بود ڪہ بر اهل تقوا لازم است تا بخشے از اموال خود را براے رفع نیاز نیازمندان اختصاص دهند و این غیر از واجبات مالے مانند خمس و زڪات است. در این فراز، ڪسانے ڪہ آن واجب را ترڪ ڪردہ و نسبت بہ نیازمندان بےتفاوت باشند را تهدید بہ عذابے مےڪند ڪہ قطعاً واقع خواهد شد. نڪتہ قابل توجہ اینڪہ قرآن ڪریم این بےتفاوتے در حق مستمندان را گناهے بزرگ در ردیف ڪفر بہ خداوند عظیم بیان مےڪند ڪہ این طرز بیان گویاے شدت و عظمت این معصیت است. 💠سورہ معارج 🔶عذاب فورے براے منڪر ولایت (۱- معارج) تقاضا كنندہ اى تقاضاى عذابى كرد كہ واقع شد. براساس شأن نزولے ڪہ براے این آیہ از طریق شیعہ و سنے بہ ما رسیدہ است این تقاضا كنندہ « نعمان بن حارث» یا «نضر بن حارث» بود كہ بہ هنگام منصوب شدن على علیہ السلام بہ مقام خلافت و ولایت در غدیر خم و پخش شدن این خبر در شهرها، بسیار خشمگین شد و خدمت رسول خدا صلے اللہ علیہ و آلہ آمد و گفت: آیا این جریان را از پیش خود بہ راہ انداختے یا اینڪہ از ناحیہ خداوند مآمور بہ اجراے آن بودے؟ پیامبر صلے اللہ علیہ و آلہ با صراحت فرمود: از ناحیہ خدا مأمور بہ انجام آن بودم. او ڪہ باین سخن بیشتر ناراحت شدہ بود گفت: خداوندا! اگر این خلافت و ولایت حق است و از ناحیہ توست؛ سنگى از آسمان بر ما فرود آور! در این هنگام سنگى فرود آمد و بر سر او خورد و او را بہ هلاڪت رساند. 🌾🌾🌾🌾🌾🌾🌾 یڪ جرعہ معرفت @yekjoremarefat

🔰نڪات ڪلیدے از #جزء_بیست_و_نهم قرآن ڪریم #بخش_دوم 🔶باز هم تاڪیدے بر لزوم ڪمڪ بہ نیازمندان (آیات ۲۲و ۲۳و ۲۴و ۲۵- معارج) نماز گزاران، آنان كہ هموارہ بر نمازشان مداوم و پایدارند و آنان كہ در اموالشان حقّى معلوم است براى درخواست كنندہ [تهیدست] و محروم [از معیشت و ثروت]. این آیات نیز در ڪنار آیات۱۹ سورہ ذاریات و۳۴ سورہ حاقہ، توجہ و رسیدگے بہ امور نیازمندان و رفع نیاز آنها را از وظایف مهم و حتمے مردم اهل ایمان و تقوا و نماز بر شمردہ و بر انجام آن تاڪید مےڪند. 🌹ڪمڪ بہ نیازمندان باز هم تڪرار مےڪنیم ڪہ مراد از این حق در اموال واجبات مالے مشهور مثل زڪات نیست.  علامہ طباطبایے(ره) در تفسیر این آیہ بر این معنا تاڪید ڪردہ و بہ اشارہ بہ روایتے از امام صادق علیہ السلام مےنویسد: بعضى از مفسرین حق معلوم را بہ زكات واجب تفسیر كرده اند؛ اما در حدیثى از امام صادق علیہ السلام آمدہ كہ حق معلوم، زكات نیست؛ بلكہ مقدار معلومى است كہ بہ فقرا انفاق مى كنند. 💠سورہ جن 🔶چہ ڪسانے هیزم جهنمند؟ همین ڪسانے ڪہ در دنیا با ظلم و ستم خود آتش گناہ و معصیت را در جامعہ شعلہ ور مےڪردند؛ در قیامت هم هیزم و وقود جهنم شدہ و با ورودشان هم خود مےسوزند و هم آتش دوزخ را شعلہ ورتر مےڪنند. (۱۵- جن) ستمگران ڪہ منحرفین از جادہ عدالتند هیزمان جهنمند. همین ڪسانے ڪہ در دنیا با ظلم و ستم خود آتش گناہ و معصیت را در جامعہ شعلہ ور مےڪردند؛ در قیامت هم هیزم و وقود جهنم شدہ و با ورودشان هم خود مےسوزند و هم آتش دوزخ را شعلہ ورتر مےڪنند. این آیہ از آیاتے است ڪہ با صراحت تمام اعلام مےدارد ڪہ جهنم و عذاب آن باطن همین گناهانے است ڪہ افراد در دنیا خود را بہ آن آلودہ ڪردند. آیہ مورد بحث نظیر آیہ۲۴ سورہ بقرہ (فَاتَّقُوا النَّارَ الَّتِے وَقُودُهَا النَّاس) تبهڪاران و ستمگران را هیزم و عامل برافروختگے جهنم معرفے مےڪند؛ همین ڪسانے ڪہ در دنیا با ظلم و ستم خود آتش گناہ و معصیت را در جامعہ شعلہ ور مےڪردند؛ در قیامت هم هیزم و وقود جهنم شدہ و با ورودشان هم خود مےسوزند و هم آتش دوزخ را شعلہ ورتر مےڪنند. 💠سورہ مدثر 🔶چہ ڪردے آمدے جهنم؟ (آیات ۴۲و ۴۳و ۴۴و ۴۵و ۴۶و ۴۷- مدثر) [بہ آنان رو كرده] مى گویند: چہ چیز شما را بہ دوزخ وارد كرد؟ مى گویند: ما از نمازگزاران نبودیم و بہ تهیدستان و نیازمندان طعام نمى دادیم و با فرورفتگان [در گفتار و كردار باطل] فرومى رفتیم و هموارہ روز جزا را انكار مى كردیم تا آنكہ مرگ ما فرا رسید. بر اساس این آیات، وقتے از دوزخیان سوال مےشود چہ ڪردید ڪہ اهل جهنم شدید؟ آنها چهار عامل را از مهمترین عوامل این بدعاقبتے خود معرفے مےڪنند و مےگویند: نخست اینكہ ما از نمازگزاران نبودیم (قالُوا لَمْ نَكُ مِنَ الْمُصَلِّینَ) ڪہ اگر نماز مى خواندیم نماز ما را بہ یاد خدا مى انداخت و نهى از فحشاء و منكر مى كرد و ما را بہ صراط مستقیم الهى دعوت مى نمود. دیگر اینكہ ما اطعام مسكین نمى كردیم (وَ لَمْ نَكُ نُطْعِمُ الْمِسْكِینَ) مراد از «اطعام مسكین»، انفاق بر تهى دستان جامعہ است بہ مقدارى كہ بتوانند كمر راست كنند و حوائجشان برطرف شود. گرچہ اطعام مسكین بہ معنى غذا دادن بہ بینوایان است؛ ولى ظاهرا منظور از آن، هر گونہ كمك بہ نیازمندیهاى ضرورى نیازمندان مى باشد؛ اعم از خوراك و پوشاك و مسكن و غیر اینها. منظور از «خوض» سرگرمى عملى و زبانى در باطل، و فرو رفتن در آن است، بہ طورى كہ بہ كلى از توجہ بہ غیر باطل غفلت شود. «خوض در باطل» معنى وسیع و گسترده ا ى دارد كہ هم شامل ورود در مجالس كسانى مى شود كہ آیات خدا را بہ باد استهزا مى گیرند، تبلیغات ضد اسلامى مى كنند، یا ترویج بدعت مى نمایند، و یا شوخےهاى ركیك دارند، یا گناهانى را كہ انجام داده اند بہ عنوان افتخار یا لذت نقل مى كنند، و همچنین شركت در مجالس غیبت و تهمت و لهو و لعب و مانند آنها، ولى در آیہ مورد بحث بیشتر نظر بر مجالسى است كہ براى تضعیف دین خدا و استهزاى مقدسات، و ترویج كفر و شرك و بى دینى تشكیل مى شود. سپس مى افزایند: و اینكہ ما هموارہ روز جزا را انكار مى كردیم (وَ كُنَّا نُكَذِّبُ بِیَوْمِ الدِّینِ)؛ تا زمانى كہ مرگ ما فرا رسید (حَتَّى أَتانَا الْیَقِینُ). ناگفتہ پیداست ڪہ انكار معاد و روز حساب، تمام ارزش هاى الهى و اخلاقى را متزلزل مى سازد و انسان را براى ارتكاب گناہ شجاع مى كند، و موانع را از این راہ بر مى دارد، مخصوصاً اگر این مسألہ بہ صورت یك امر مداوم تا پایان عمر در آید. از این آیات بہ خوبى استفادہ مى شود كہ این امور چهار گانہ یعنى«نماز» و «زكات» و «ترك مجالس اهل باطل» و «ایمان بہ قیامت»، اهمیت و نقش فوق العادهاى در هدایت و تربیت انسان دارد و بر همین اساس؛ جهنم جاى نمازگزاران واقعى، زكات دهندگان، تاركان باطل و مؤمنان بہ قیامت نیست. 🌾🌾🌾🌾🌾🌾🌾 یڪ جرعہ معرفت @yekjoremarefat