🔰نڪات ڪلیدے از #جزء_هفتم قرآن ڪریم
#بخش_اول
🌼۱) مباحث فقهي مطرح شدہ در اين جزء عبارتند از:
الف-احكام سوگند. خداوند درآيہ۸۹ سورہ مائدہ مي فرمايد: "خداوند شما را بہ خاطر سوگند هاي بيهودہ مؤاخذہ نمي كند, اما در مقابل سوگندهايي كہ با ايمان وقصد بودہ است مؤاخذہ مي كند".
• اقسام سوگند:
۱- سوگندهايي كہ داراي هدف مشخصي نيست و از روي ارادہ محكم و تصميم قاطع نيست.
۲- سوگندهايي كہ با ارادہ و عزم است.
• كفارہ سوگند.اگر كسي بنام خدا سوگند ياد كند كہ عمل نيك يا عمل مباحي را انجام دهد, واجب است بہ سوگند خود عمل كند و اگر آنرا زير پا گذاشت ,كفارہ دارد و نيز سوگند جز بہ نام خدا معتبر نيست.كفارہ سوگند نيز يكي از اين سہ چيز است:
۱- اطعام دہ نفر مسكين.
۲- پوشاندن دہ نفر نيازمند.
۳- آزاد كردن يك بردہ و اگر كسي توان هيچكدام از اينها را ندارد ,بايد سہ روز روزہ بگيرد.
ب- احكام شراب و قمار و بخت آزمايي. خداوند در آيہ ۹۱ و ۹۲ سورہ مائدہ مي فرماید: "شيطان مي خواهد با آشاميدن شراب و قمار, شما را از ياد خدا و نماز گذاردن بازدارد". يادآوري مي شود در مورد شراب
در آيہ ۲۱۹ سورہ بقرہ يعني جزء دوم نيز مطالبي آمدہ است.
ج- احكام صيد درحال احرام: خداوند در آيہ ۹۵ سورہ مائدہ خطاب بہ مؤمنين مي فرمايد:" در حال احرام
شكار نكنيد و هر كس از شما كہ بداند مُحرم است و شكار نمايد, بايد از چهار پايان قرباني كند و يا كفارۀ آن رابپردازد كہ اطعام چند مسكين است و يا برابر همان اطعام روزہ بگيرد" و در آيہ بعدي مي فرمايد:
"صيد دريا در حال احرام حلال است".
د- احكام وصيت, خداوند در آيہ۱۰۶ سورہ مائدہ مي فرمايد: "زمانيكہ مرگ يكي از شما فرا مي رسد هنگام وصيت نمودن , دو نفر عادل را بہ شهادت بگيريد و..." و بدينوسيلہ خداوند سعي در حفظ حقوق و اموال مردم كردہ است.
🌼۲) خداوند در آيہ۹۷ سورہ مائدہ راجع بہ كعبہ مي فرمايد: " كعبہ را وسيلہ اي براي استواري و سامان بخشيدن بہ كار مردم قرار دادہ ام." ونيز در روايات اسلامي ويران كردن كعبہ در رديف قتل پيامبر و امام قرار گرفتہ است و نگاہ كردن بہ آن عبادت است و طواف گرد كعبہ از بهترين اعمال ذكرشدہ است.
🌼۳) سؤالات بيجا, خداوند در آيہ۱۰۱ سورہ مائدہ خطاب بہ مؤمنين مي فرمايد:" از چيزهايي نپرسيد كہ اگر براي شما آشكار شود شما را ناراحت مي نمايد".
لازم بہ ذكر است كہ گرچہ سؤال , كليد فهم حقايق است ,اما اين مورد هم مانند مسائل ديگر ,استثنايي دارد كہ بہ چند نمونہ اشارہ مي كنيم:
الف- بيشتر مردم اگر ازعمق بيماري خود اطلاع داشتہ باشند, بہ وحشت مي افتند. لذا گاهي پزشك صلاح مي داند كہ بيماري شخص را بہ اطرافيانش بگويد و بهتر است خود بيمار سعي در فهميدن بيماري خود نداشتہ باشد.
ب- در روايت آمدہ است كہ در هر مورد كہ خداوند سكوت كردہ است, پرسش نكنيد كہ حكمتي در آن است.
ج- در روايتي از امام رضا (ع) دربارہ داستان گاو بني اسرائيل و سؤالات پي درپي قوم يهود از حضرت موسي (ع) در رابطہ با مشخصات گاوي كہ مأمور ذبح آن بودند, آمدہ است كہ اگرقوم يهود در همان آغاز يك مادہ گاو انتخاب كردہ و سر مي بريدند كافي بود, اما آنان سخت گيري كردند و خداوند هم بر آنان سخت گرفت.(جلد اول تفسير نمونہ ص ۳۰۸)
🌼۴) در آيہ۱۱۰ سورہ مائدہ مواهب پروردگار بہ حضرت عيسي(ع) ذكر شدہ است. و همچنين در آيات پاياني اين سورہ داستان نزول مائدہ بر حواريون حضرت عيسي(ع) و تقاضاي عيسي(ع) از خداوند براي نزول مائدہ آسماني بعنوان عيدي و همچنين گفتگوي خداوند با حضرت عيسي(ع) و اعلام بيزاري آن بزرگوار از شرك پيروانش آمدہ است.
💠موضوع مطالب سورہ مباركہ انعام در جزء هفتم:
مرحوم علامہ طباطبائي(ره) صاحب الميزان در اين بارہ مي فرمايد كہ غرض از سورہ انعام بيان توحيد خدايتعالي است, زيرا بيشتر آيات آن بہ صورت محاجہ عليہ مشركين و مخالفين و نيز توحيد و نبوت و معاد است. ضمنا اين سورہ مشتمل بر اجمالي از وظايف شرعيہ و محرمات دينيہ است.
🌼۵) درصفحہ۱۴۴ جلد ۵ تفسير نمونہ در مورد جلسات ختم انعام نوشتہ شدہ است كہ بعضي ها از اين سورہ تنها بہ خواندن الفاظ آن قناعت مي كنند و جلسات عريض و طويلي براي ختم انعام و حل مشكلات شخصي و خصوصي خود با تشريفات ويژہ اي ترتيب مي دهند. مسلما اگر در اين جلسات بہ محتواي سورہ انعام دقت شود, نہ تنها مشكلات شخصي ,بلكہ مشكلات عمومي مسلمانان نيز حل خواهد شد.
🌼۶) عكس العمل هاي مشركين در مقابل دعوت بہ توحيد:
الف- اعراض از آيات الهي; خداوند در آيہ۴ سورہ انعام مي فرمايد: "هيچ آيہ اي از طرف پروردگارشان نمي آيد مگرآنكہ از آن روي گردانند".
ب- تكذيب حق; در آيہ۵ اين سورہ بہ روحيہ حق ناپذيري آنها اشارہ شدہ و مي فرمايد:" هر زمان حق بہ سراغشان آمد تكذيب كردند".
🌾🌾🌾🌾🌾🌾🌾
یڪ جرعہ معرفت
@yekjoremarefat
🔰نڪات ڪلیدے از #جزء_هفتم قرآن ڪریم
#بخش_دوم
ج- لجاجت مشركين; در آيہ۷ اين سورہ مي فرمايد:" اگر نامہ اي روي صفحہ اي بر تو نازل كنيم و آن را با
دست خود لمس كنند, آنگاہ مي گويند كہ اين جز سحر آشكار نيست.
د- بهانہ هاي مشركين; در آيہ۸ سورہ انعام مي فرمايد:" مي گويند چرا فرشتہ اي بہ پيامبر نازل نشدہ است" و در آيہ۳۷ مي فرمايد:" گفتند چرا معجزہ اي بر او نازل نمي شود".
ه- كتمان اهل كتاب; خداوند مي فرمايد اينها پيامبر را مي شناسند همانگونہ كہ فرزندان خود را مي شناسند [اما معرفي نمي كردند].
و- دلهاشان تاريك و گوشهاشان كر است.در آيہ۲۵ و۲۶ مي فرمايد بر دلهاشان پردہ اي افكندہ ايم و در گوشهاشان سنگيني نهادہ ايم.
ز- ايمان نمي آورند; در آيہ۲۵ مي فرمايد:" اگر تمام نشانہ ها را هم ببينند ايمان نمي آورند".
ج- منكر معادند; در آيہ۲۹ مي فرمايد:" آنها معتقدند كہ جز اين زندگي دنيا زندگي ديگري وجود ندارد و ما هرگز برانگيختہ نخواهيم شد.
ط - انتظارات بيجا; از پيامبر(ص) مي خواستند كہ خدايان آنها را بپرستد و نيز بہ ثروتمندان امتياز دادہ و فقرا را از خود دور كند, كہ خداوند در آيہ۵۲ مي فرمايد:" هرگز كساني را كہ صبح و شام خدا را مي خوانند از خود دور مكن".
🌼۷) استدلالهاي مختلف براي بيدارسازي مشركان:
الف- از راہ نشان دادن سرنوشت اقوام گذشته; در آيہ۶ مي فرمايد آيا نديدند اقوام گذشتہ را كہ چگونہ هلاك كرديم با اينكہ از شما قويتر بودند و قدرتهايي بہ آنها دادہ بوديم كہ بہ شما ندادہ ايم و بہ خاطر گناهانشان همہ نعمت ها را از آنها گرفتيم و نابودشان كرديم.
ب- از راہ فطرت; در آيہ۴۰ و ۴۱ مي فرمايد اگر عذاب بہ سراغ شما بيايد و يا رستاخيز برپا شود, آيا باز هم غير خدا را مي خوانيد؟ نہ در آن موقع خدا را مي خوانيد. و نيز در آيہ۶۳ مي فرمايد:" چہ كسي شما را از تاريكي هاي خشكي و دريا رهايي مي بخشد در حاليكہ او را با تضرع و در پنهاني ميخوانيد و مي گويند اگر خدا ما را از اين خطرات رهايي بخشد از شكر گزاران خواهيم بود".
همچنين از راہ دلائل توحيدي و راہ تهديد و راہ سير در زمين.
🌼۸) اندوہ پيامبر براي هدايت مشركين و دلداري خداوند وي را:
الف- خداوند در آيہ۳۲ سورہ انعام مي فرمايد:"همانا مي دانيم كہ آنچہ كفار مي گويند تو را اندوهگين مي كند, همانا ايشان تو را تكذيب نمي كنند بلكہ ظالمان آيت هاي خدا را انكار مي كنند".
ب- خداوند در آيہ۱۰ با دلداري دادن بہ پيامبر(ص) مي فرمايد پيامبراني كہ پيش از تو بودند نيز استهزاء شدند اما سرانجام عذاب الهي بر آنان فرود آمد.
ج- خداوند در آيہ۳۵ مي فرمايد اگر روگرداني آنها بر تو سنگين است, بدان كہ اگر سوراخي در زمين بوجود آوري و يا نردباني بہ آسمان بگذاري و بالاخرہ در اعماق زمين و آسمان براي آنها آيہ و نشانۀ ديگري بياوري,بازهم ايمان نخواهند آورد.
🌼۹) در آيہ۳۸ حشر تمام موجودات در روز رستاخيز و در آيہ۴۴ عذاب استدراجي و در آيہ۶۸ دوري از مجلس گناہ و در آيات پاياني مواهب پروردگار بہ حضرت ابراهيم بيان شدہ است.
🌼۱۰) حضرت ابراهيم قهرمان توحيد:
در آيات پاياني اين جزء, گفتگوي حضرت ابراهيم با ستارہ پرستان, خورشيد پرستان و مشركان بيان مي شود و اينكہ وي از راههاي مختلف و يكہ و تنها توحيد را اثبات مي كند.
🌾🌾🌾🌾🌾🌾🌾
یڪ جرعہ معرفت
@yekjoremarefat
🔰نڪات ڪلیدے از #جزء_هفتم قرآن ڪریم
#بخش_اول
🌼۱) مباحث فقهي مطرح شدہ در اين جزء عبارتند از:
الف-احكام سوگند. خداوند درآيہ۸۹ سورہ مائدہ مي فرمايد: "خداوند شما را بہ خاطر سوگند هاي بيهودہ مؤاخذہ نمي كند, اما در مقابل سوگندهايي كہ با ايمان وقصد بودہ است مؤاخذہ مي كند".
• اقسام سوگند:
۱- سوگندهايي كہ داراي هدف مشخصي نيست و از روي ارادہ محكم و تصميم قاطع نيست.
۲- سوگندهايي كہ با ارادہ و عزم است.
• كفارہ سوگند.اگر كسي بنام خدا سوگند ياد كند كہ عمل نيك يا عمل مباحي را انجام دهد, واجب است بہ سوگند خود عمل كند و اگر آنرا زير پا گذاشت ,كفارہ دارد و نيز سوگند جز بہ نام خدا معتبر نيست.كفارہ سوگند نيز يكي از اين سہ چيز است:
۱- اطعام دہ نفر مسكين.
۲- پوشاندن دہ نفر نيازمند.
۳- آزاد كردن يك بردہ و اگر كسي توان هيچكدام از اينها را ندارد ,بايد سہ روز روزہ بگيرد.
ب- احكام شراب و قمار و بخت آزمايي. خداوند در آيہ ۹۱ و ۹۲ سورہ مائدہ مي فرماید: "شيطان مي خواهد با آشاميدن شراب و قمار, شما را از ياد خدا و نماز گذاردن بازدارد". يادآوري مي شود در مورد شراب
در آيہ ۲۱۹ سورہ بقرہ يعني جزء دوم نيز مطالبي آمدہ است.
ج- احكام صيد درحال احرام: خداوند در آيہ ۹۵ سورہ مائدہ خطاب بہ مؤمنين مي فرمايد:" در حال احرام
شكار نكنيد و هر كس از شما كہ بداند مُحرم است و شكار نمايد, بايد از چهار پايان قرباني كند و يا كفارۀ آن رابپردازد كہ اطعام چند مسكين است و يا برابر همان اطعام روزہ بگيرد" و در آيہ بعدي مي فرمايد:
"صيد دريا در حال احرام حلال است".
د- احكام وصيت, خداوند در آيہ۱۰۶ سورہ مائدہ مي فرمايد: "زمانيكہ مرگ يكي از شما فرا مي رسد هنگام وصيت نمودن , دو نفر عادل را بہ شهادت بگيريد و..." و بدينوسيلہ خداوند سعي در حفظ حقوق و اموال مردم كردہ است.
🌼۲) خداوند در آيہ۹۷ سورہ مائدہ راجع بہ كعبہ مي فرمايد: " كعبہ را وسيلہ اي براي استواري و سامان بخشيدن بہ كار مردم قرار دادہ ام." ونيز در روايات اسلامي ويران كردن كعبہ در رديف قتل پيامبر و امام قرار گرفتہ است و نگاہ كردن بہ آن عبادت است و طواف گرد كعبہ از بهترين اعمال ذكرشدہ است.
🌼۳) سؤالات بيجا, خداوند در آيہ۱۰۱ سورہ مائدہ خطاب بہ مؤمنين مي فرمايد:" از چيزهايي نپرسيد كہ اگر براي شما آشكار شود شما را ناراحت مي نمايد".
لازم بہ ذكر است كہ گرچہ سؤال , كليد فهم حقايق است ,اما اين مورد هم مانند مسائل ديگر ,استثنايي دارد كہ بہ چند نمونہ اشارہ مي كنيم:
الف- بيشتر مردم اگر ازعمق بيماري خود اطلاع داشتہ باشند, بہ وحشت مي افتند. لذا گاهي پزشك صلاح مي داند كہ بيماري شخص را بہ اطرافيانش بگويد و بهتر است خود بيمار سعي در فهميدن بيماري خود نداشتہ باشد.
ب- در روايت آمدہ است كہ در هر مورد كہ خداوند سكوت كردہ است, پرسش نكنيد كہ حكمتي در آن است.
ج- در روايتي از امام رضا (ع) دربارہ داستان گاو بني اسرائيل و سؤالات پي درپي قوم يهود از حضرت موسي (ع) در رابطہ با مشخصات گاوي كہ مأمور ذبح آن بودند, آمدہ است كہ اگرقوم يهود در همان آغاز يك مادہ گاو انتخاب كردہ و سر مي بريدند كافي بود, اما آنان سخت گيري كردند و خداوند هم بر آنان سخت گرفت.(جلد اول تفسير نمونہ ص ۳۰۸)
🌼۴) در آيہ۱۱۰ سورہ مائدہ مواهب پروردگار بہ حضرت عيسي(ع) ذكر شدہ است. و همچنين در آيات پاياني اين سورہ داستان نزول مائدہ بر حواريون حضرت عيسي(ع) و تقاضاي عيسي(ع) از خداوند براي نزول مائدہ آسماني بعنوان عيدي و همچنين گفتگوي خداوند با حضرت عيسي(ع) و اعلام بيزاري آن بزرگوار از شرك پيروانش آمدہ است.
💠موضوع مطالب سورہ مباركہ انعام در جزء هفتم:
مرحوم علامہ طباطبائي(ره) صاحب الميزان در اين بارہ مي فرمايد كہ غرض از سورہ انعام بيان توحيد خدايتعالي است, زيرا بيشتر آيات آن بہ صورت محاجہ عليہ مشركين و مخالفين و نيز توحيد و نبوت و معاد است. ضمنا اين سورہ مشتمل بر اجمالي از وظايف شرعيہ و محرمات دينيہ است.
🌼۵) درصفحہ۱۴۴ جلد ۵ تفسير نمونہ در مورد جلسات ختم انعام نوشتہ شدہ است كہ بعضي ها از اين سورہ تنها بہ خواندن الفاظ آن قناعت مي كنند و جلسات عريض و طويلي براي ختم انعام و حل مشكلات شخصي و خصوصي خود با تشريفات ويژہ اي ترتيب مي دهند. مسلما اگر در اين جلسات بہ محتواي سورہ انعام دقت شود, نہ تنها مشكلات شخصي ,بلكہ مشكلات عمومي مسلمانان نيز حل خواهد شد.
🌼۶) عكس العمل هاي مشركين در مقابل دعوت بہ توحيد:
الف- اعراض از آيات الهي; خداوند در آيہ۴ سورہ انعام مي فرمايد: "هيچ آيہ اي از طرف پروردگارشان نمي آيد مگرآنكہ از آن روي گردانند".
ب- تكذيب حق; در آيہ۵ اين سورہ بہ روحيہ حق ناپذيري آنها اشارہ شدہ و مي فرمايد:" هر زمان حق بہ سراغشان آمد تكذيب كردند".
🌾🌾🌾🌾🌾🌾🌾
یڪ جرعہ معرفت
@yekjoremarefat
🔰نڪات ڪلیدے از #جزء_هفتم قرآن ڪریم
#بخش_دوم
ج- لجاجت مشركين; در آيہ۷ اين سورہ مي فرمايد:" اگر نامہ اي روي صفحہ اي بر تو نازل كنيم و آن را با
دست خود لمس كنند, آنگاہ مي گويند كہ اين جز سحر آشكار نيست.
د- بهانہ هاي مشركين; در آيہ۸ سورہ انعام مي فرمايد:" مي گويند چرا فرشتہ اي بہ پيامبر نازل نشدہ است" و در آيہ۳۷ مي فرمايد:" گفتند چرا معجزہ اي بر او نازل نمي شود".
ه- كتمان اهل كتاب; خداوند مي فرمايد اينها پيامبر را مي شناسند همانگونہ كہ فرزندان خود را مي شناسند [اما معرفي نمي كردند].
و- دلهاشان تاريك و گوشهاشان كر است.در آيہ۲۵ و۲۶ مي فرمايد بر دلهاشان پردہ اي افكندہ ايم و در گوشهاشان سنگيني نهادہ ايم.
ز- ايمان نمي آورند; در آيہ۲۵ مي فرمايد:" اگر تمام نشانہ ها را هم ببينند ايمان نمي آورند".
ج- منكر معادند; در آيہ۲۹ مي فرمايد:" آنها معتقدند كہ جز اين زندگي دنيا زندگي ديگري وجود ندارد و ما هرگز برانگيختہ نخواهيم شد.
ط - انتظارات بيجا; از پيامبر(ص) مي خواستند كہ خدايان آنها را بپرستد و نيز بہ ثروتمندان امتياز دادہ و فقرا را از خود دور كند, كہ خداوند در آيہ۵۲ مي فرمايد:" هرگز كساني را كہ صبح و شام خدا را مي خوانند از خود دور مكن".
🌼۷) استدلالهاي مختلف براي بيدارسازي مشركان:
الف- از راہ نشان دادن سرنوشت اقوام گذشته; در آيہ۶ مي فرمايد آيا نديدند اقوام گذشتہ را كہ چگونہ هلاك كرديم با اينكہ از شما قويتر بودند و قدرتهايي بہ آنها دادہ بوديم كہ بہ شما ندادہ ايم و بہ خاطر گناهانشان همہ نعمت ها را از آنها گرفتيم و نابودشان كرديم.
ب- از راہ فطرت; در آيہ۴۰ و ۴۱ مي فرمايد اگر عذاب بہ سراغ شما بيايد و يا رستاخيز برپا شود, آيا باز هم غير خدا را مي خوانيد؟ نہ در آن موقع خدا را مي خوانيد. و نيز در آيہ۶۳ مي فرمايد:" چہ كسي شما را از تاريكي هاي خشكي و دريا رهايي مي بخشد در حاليكہ او را با تضرع و در پنهاني ميخوانيد و مي گويند اگر خدا ما را از اين خطرات رهايي بخشد از شكر گزاران خواهيم بود".
همچنين از راہ دلائل توحيدي و راہ تهديد و راہ سير در زمين.
🌼۸) اندوہ پيامبر براي هدايت مشركين و دلداري خداوند وي را:
الف- خداوند در آيہ۳۲ سورہ انعام مي فرمايد:"همانا مي دانيم كہ آنچہ كفار مي گويند تو را اندوهگين مي كند, همانا ايشان تو را تكذيب نمي كنند بلكہ ظالمان آيت هاي خدا را انكار مي كنند".
ب- خداوند در آيہ۱۰ با دلداري دادن بہ پيامبر(ص) مي فرمايد پيامبراني كہ پيش از تو بودند نيز استهزاء شدند اما سرانجام عذاب الهي بر آنان فرود آمد.
ج- خداوند در آيہ۳۵ مي فرمايد اگر روگرداني آنها بر تو سنگين است, بدان كہ اگر سوراخي در زمين بوجود آوري و يا نردباني بہ آسمان بگذاري و بالاخرہ در اعماق زمين و آسمان براي آنها آيہ و نشانۀ ديگري بياوري,بازهم ايمان نخواهند آورد.
🌼۹) در آيہ۳۸ حشر تمام موجودات در روز رستاخيز و در آيہ۴۴ عذاب استدراجي و در آيہ۶۸ دوري از مجلس گناہ و در آيات پاياني مواهب پروردگار بہ حضرت ابراهيم بيان شدہ است.
🌼۱۰) حضرت ابراهيم قهرمان توحيد:
در آيات پاياني اين جزء, گفتگوي حضرت ابراهيم با ستارہ پرستان, خورشيد پرستان و مشركان بيان مي شود و اينكہ وي از راههاي مختلف و يكہ و تنها توحيد را اثبات مي كند.
🌾🌾🌾🌾🌾🌾🌾
یڪ جرعہ معرفت
@yekjoremarefat