#شرح_احادیث_اخلاقی_در_بیان_مقام_معظم_رهبری موضوع : 🔅تقوی و مراقبت در گفتار🔅 بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم الحمدلله رب العالمین ❇️متن و شرح : عن سُلیمان بن جعفرِ الجَعفری قالْ سَمِعتُ موسی بن جعفرٍ علیه‌السلام یَقولْ مَرَّ أمیرالمؤمنین علیُّ بنُ ابی‌طالبٍ علیه‌السلام بِالرَّجُلٍ یَتَکَلَّمُ بِفُضولِ الکلام (۱) [سلیمان بن جعفر می‌گوید شنیدم از حضرت موسی بن جعفر علیه‌السلام که می‌فرمود حضرت امیرالمؤمنین علیه‌السلام بر مردی عبور کرد که او به فضول کلام سخن می‌گفت.] سخنان زیادی، سخنان بیهوده، سخنانی که برای گوینده و شنونده هیچ سودی به همراه ندارد، داشت اینجور حرف‌هایی می‌زد. فَوَقَفَ عَلیه امیرالمؤمنین دارد در راه عبور می‌کند، می‌بیند که یک نفری ایستاده، دارد همین‌طور حرف بی‌خود می‌زند؛ حرف‌هایی که هیچ فایده‌ای بر آن مترتب نیست؛ نه برای گوینده و نه برای شنونده. حضرت ایستاد. ثُمَّ قالْ إنَّکَ تُملی عَلی حافِظَیکَ کتاباً إلی رَبِّک [و به آن مرد فرمود: تو داری [حرف‌هایت را] املاء می‌کنی بر این دو فرشته‌ای که محافظ و مراقب تو هستند. داری نوشته‌ای را بر اینها املاء می‌کنی؛ تو می‌گویی و اینها هم می‌نویسند. کلمه به کلمه‌ی آنچه که از زبان من و شما خارج می‌شود نوشته می‌شود. این نوشته بعداً ممکن است به ضرر ما تمام بشود. بدانیم چه داریم می‌گوییم. فتَکَلَّم بِما یَعنیک به آن چیزی که برای تو مهم است سخن بگو و زبان باز کن. وَ دَعْ ما لا یَعنیک آنچه که برای تو مهم نیست، گفتنش فایده‌ای ندارد یا ضرر دارد، آن را رها کن. بدان چه داری می‌گویی. ۱ ) الامالی شیخ صدوق، صفحه‌ی ۸5 📌نشانی اینترنتی: http://farsi.khamenei.ir/video-content?id=30429 #پژوهشگاه_فرهنگ_و_معارف_اسلامی_قم

: #شرح_احادیث_اخلاقی_در_بیان_مقام_معظم_رهبری موضوع : 🔅 آثار یاد کردن مرگ🔅 بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم الحمدلله رب العالمین 🔰متن و شرح : فِی الکافِی عَنِ الباقِرِ علیه‌السلام أَکثِر ذِکرَ الموت (۱) یاد مرگ را در ذهن خودت افزایش بده؛ زیاد به فکر مردن باش. فَإِنَّهُ لَم یُکثِر ذِکرَهُ إِنسانٌ إِلَّا زَهِدَ فِی الدُّنیا هیچ انسانی نیست که یاد مرگ در او زیاد باشد مگر اینکه نسبت به دنیا بی‌رغبت می‌شود. مشکلات عمده‌ی ماها به‌خاطر رغبت در دنیا است؛ این مظاهر زندگی دنیا از مال و ثروت و تجمل و زیبایی‌ها و قدرت و زور و اعتبار و مانند اینها که همه‌اش دنیاست، رغبت به این دنیا به این مظاهر دنیوی است که ماها را می‌لغزاند. البته این‌جور نیست که این مظاهر دنیا بد باشند؛ نه، «أَلمَالُ وَالبَنُونَ زِینَةُ الْحَیَاةِ الدُّنیَا»(۲) هیچ توبیخ نشده کسی برای داشتن مال یا برای داشتن فرزندان و خانواده و از این قبیل؛ آن چیزی که [به ما] ضرر می‌زند میل افراطی و شدید به این مظاهر است که انسان را در سر دوراهی‌ها می‌کشاند به یک سمت غلط؛ آن‌جایی که انسان باید فداکاری کند نمی‌کند؛ آن‌جایی که باید انفاق کند نمی‌کند. اشکال عمده‌ی ما انسان‌های ضعیف در زندگی دنیا همین است دیگر، رغبت زیادی به دنیا، عشق به دنیا، فریفتگی به دنیا. علاج این فریفتگی چیست؟ ذِکرُ الموت، أَکثِر ذِکرَ الموت، إِکثار ذکر موت؛ [اینکه] زیاد انسان به یاد مرگ بیفتد. ۱) الشافی، صفحه‌ی ۸۷۶ ۲) بخشی از آیه‌ی ۴۶ سوره‌ی مبارکه‌ی کهف أَلْمَالُ وَالْبَنُونَ زِینَةُ الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَالْبَاقِیَاتُ الصَّالِحَاتُ خَیْرٌ عِندَ رَبِّکَ ثَوَابًا وَخَیْرٌ أَمَلًا مال و فرزندان زینت زندگى دنیایند، و ماندگارهاى نیکو (مانند اعتقادات حقّه و فضائل نفسانى و عمل‌‌هاى نیک) در نزد پروردگار تو از نظر پاداش بهتر، و از نظر امید (به بازتاب دنیوى و اخروى آن) نیکوتر است. 📌نشانی اینترنتی: http://farsi.khamenei.ir/video-content?id=30415 #پژوهشگاه_فرهنگ_و_معارف_اسلامی_قم

#شرح_احادیث_اخلاقی_در_بیان_مقام_معظم_رهبری موضوع : 🔅انجام عمل صالح🔅 بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم الحمدلله رب العالمین متن و شرح : قال قَیسُ بن عاصم و فَتُّ مع جماعتٍ من بنی‌تمیم اِلَی النَّبیِّ صلی‌الله‌علیه‌وآله فدَخلتُ و عنده صَلْصال‌ بْن‌ِ دَلَهْمَس‌ فَقلتُ یا نبی‌ّ الله عِظْنا مُوعِظَةً نَنْتَفِعُ بها فَاِنّا قومٌ نعمر فی‌ البریه (۱) حضرت می‌خواهند به کسی که درخواست نصیحت کرده است و دسترسی هم ندارد، کم دسترسی دارد، یک چیز جامعی را می‌خواهند به او بگویند. حاصل آنچه که پیغمبر می‌فرمایند این است که برو سراغ عمل، عمل، عمل صالح. این حاصل فرمایش پیغمبر است. فقال رسول‌الله صلی‌الله‌علیه‌وآله یا قیسُ! إنَّ مَعَ الْعِزِّ ذُلاًّ، وَ إنَّ مَعَ الْحَیَوةِ مَوْتًا زندگی این‌جوری است؛ درش عزت هست، ذلت هست. بعد هم زندگی هست و مرگ هست؛ زندگی و مرگ هر دو حقیقت‌های متساوی و متوازی‌اند. شما حالا زندگی را می‌بینی، مرگ را هم ببین. بدان که مرگ هم هست. این چیزی که انسان دیر آن را احساس می‌کند. وَ إنَّ مَعَ الدُّنْیَا ءَاخِرَةً این زندگی دم دستی که شما داری، [اما] بدان که یک زندگی دیگری هم آن طرف هست. و اِنَّ لِکُلّ شیئ حسیباً هر چیزی حسابگری دارد. هر کاری که می‌کنی بی حساب و کتاب نیست. هر حرکت تو، هر حرف تو و هر اقدام تو یک حسابگری دارد که اینها را محاسبه می‌کند، ضبط می‌کند و نگه می‌دارد. اینها را بدان. وَ عَلَی‌ کُلِّ شَیْءٍ رَقِیبًا کسی هست، چشم بینایی هست که مراقبت می‌کند از همه‌ی جزئیات و ریز و درشت کار تو. وَ إنَّ لِکُلِّ حَسَنَهٍ ثَوَابًا هر کار خوبی که تو بکنی یک پاداشی دارد؛ برو برگرد ندارد. وَ لِکُلِّ سَیِّئَةٍ عِقَابًا هر کار بدی که بکنی یک عقابی پشت سرش هست. اگر توبه نکردی، [آن کار بد را] پاکش نکردی، این عقاب رویش سوار است و قطعی است که این عقاب دنبال آن کار بد خواهد بود. اینها را بدان. ۱) الامالی شیخ صدوق، صفحه‌ی ۵۱ 📌نشانی اینترنتی: http://farsi.khamenei.ir/video-content?id=30034 #پژوهشگاه_فرهنگ_و_معارف_اسلامیـقم

#شرح_احادیث_اخلاقی_در_بیان_مقام_معظم_رهبری موضوع : 🔅حتمی بودن مرگ و تجسم اعمال انسان🔅 بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم الحمدلله رب العالمین 🔰متن و شرح : فی الکافی عَن الصادقَ علیه‌السلام جاءَ جَبرَئیلُ اِلَی النَّبیُّ صلی‌الله‌علیه‌وآله فَقالَ یا محمد عِشْ ما شِئت فَاِنَّکَ مَیِّت (۱) جبرئیل به پیغمبر عرض کرد که هرچه زندگی بکنی بالاخره سرانجام مرگ است. وَ اَحبِب مَنْ شِئت فَاِنَّکَ مُفارِقُه این هم تعبیر دیگری از همان بیان قبلی است با اندکی تفاوت. این هم جزو مسلمات عالم است که هر چه را که دوست بداری یک روزی از تو جدا خواهد شد. همه‌ی این اشیائی که انسان در دنیا دوست می‌دارد، فرزند را، مال را، اشیای گوناگون را، مقام را، هر چه دوست می‌دارید، بدانید و بدانیم که قطعاً یک روز بین ما و این محبوب ما جدایی خواهد افتاد. وَ اعمَل ما شِئت فَاِنَّکَ مُلاقیه این از جمله‌ی آن چیزهایی است که حکمت است و می‌خواهند این را به ما تعلیم بدهند. این دیگر جزو بینات و ضروریات محسوس ما نیست. می‌فرماید هر کاری که دوست می‌داری بکن؛ شک نداشته باش در اینکه با این کار ملاقات خواهی کرد. این کار را خواهی دید. در قیامت بحث تجسم اعمال یکی از آن مباحث مهم است. فَمَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَیْرًا یَرَهُ وَ مَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا یَرَهُ (۲) عمل را می‌بینیم. باطن و حقیقت آن عملی که ما اینجا انجام می‌دهیم، آنجا خودش را به ما نشان می‌دهد. ۱) الشافی، صفحه‌ی ۸۷۴ ۲) آیات ۷ و ۸، سوره‌ی مبارکه‌ی زلزلة: پس هر که به اندازه‌‌ى ذره‌‌اى نیکى کند آن را ببیند و هر که به اندازه‌‌ى ذره‌‌اى بدى کند آن را ببیند. 📌نشانی اینترنتی: http://farsi.khamenei.ir/video-content?id=30037 #پژوهشگاه_فرهنگ_و_معارف_اسلامیـقم

#شرح_احادیث_اخلاقی_در_بیان_مقام_معظم_رهبری موضوع : 🔅 پرهیز از بی‌حوصلگی و تنبلی🔅 بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم الحمدلله رب العالمین 📝متن و شرح : عَن عَبدِاللهِ بنِ سِنان فی حدیثٍ قالْ قالَ أبوعبدالله علیه‌السلام: وَ إِیَّاکَ وَ خَصْلَتَیْنِ الضَّجَرَ وَ الْکَسَلَ فَإِنَّکَ إِنْ ضَجِرْتَ لَمْ تَصْبِرْ عَلَى حَقٍّ وَ إِنْ کَسِلْتَ لَمْ تُؤَدِّ حَقّاً. از دو خصلت بپرهیز: کم‌حوصلگى و تنبلى؛ زیرا اگر کم‌حوصله شوى بر حق صبر نمیکنی، و اگر تنبل شوی حق را ادا نمیکنی. الضَّجرَ وَ الکَسَل «ضَجر»، به معنای دلتنگ شدن و ملول شدن و بی‌حوصله شدن است. انسان یک وقتی از یک وضعیّتی، از یک حادثه‌ای مثلاً -یا از وضع مزاجی خودش، یا از کاری که به عهده‌ی او هست- ملول میشود، دلتنگ میشود. میفرماید مراقب باش دچار این دلتنگی نشوی، دچار این ملالت نشوی، دچار این کم‌حوصلگی نشوی، کم‌حوصلگی؛ این ضَجر است. «کَسَل»، عبارت است از تنبلی، تنبلی؛ یک کاری را انسان تأخیر بیندازد به‌خاطر تنبلی؛ مطالعه‌ای دارد، کاری دارد، اشتغالی دارد، دنبال‌گیری‌ای دارد، تنبلی کند و این کار را نکند. میفرماید از این دو چیز پرهیز کن. [درباره‌ی] این مسئله‌ی ضَجر که بی‌حوصلگی است، این را ما به شما جوانها عرض کنیم که یکی از بزرگ‌ترین نِعَم الهی برای انسانی که جوان هست، حوصله است. حالا این [چیزی] که ما -امثال بنده که وارد وادی پیری شدیم و مبالغی در این وادی پیش رفتیم- خوب درک میکنیم و جوانها درست توجه ندارند به این نعمت بزرگ، یکی‌اش این است؛ نعمت حوصله، حوصله. حوصله که بود، انسان از قوای خود استفاده میکند، از نیروهای خود استفاده میکند. فرض بفرمایید یک مطلبی را میخواهید تحقیق کنید، یک مسئله‌ی علمی را میخواهید تحقیق کنید، یک وقت آدم باحوصله هست، یک وقت بی‌حوصله هست؛ بی‌حوصله که باشد یک مقداری جلو میرود بعد رها میکند. آدم باحوصله نه، همین‌طور هِی دنبال میکند، تحقیق میکند، هِی إن قُلت می‌آورد، اشکالی به نظرش میرسد، آن اشکال را دفع میکند، باز اشکال دیگری به نظرش میرسد، باز یک راه جدیدی به نظرش میرسد. حوصله این است. انسان از نیروی ذهنش استفاده میکند. از نیروی بدنی هم همین‌جور است. گاهی انسان به‌خاطر بی‌حوصلگی از قوای بدنی استفاده نمیکند. حوصله این‌قدر اهمّیّت دارد. این ضَجر که فرمودند، بی‌حوصلگی و ملالت، دلزدگی، اینها همه‌اش یکی است، در واقع ابعاد یک حالت است که هرکدام یک بخشی از این حالت را بیان میکند. تنبلی هم همین‌جور [است]، تنبلی هم مثلاً [اینکه] فرض کنید صبح -حالا بعد از نماز- خواب رفته، گرفته خوابیده است؛ کار واجبی هم دارد، تنبلی میکند، بلند نمیشود. پهلوی زن و بچه‌اش نشسته است، تنبلی میکند؛ در یک جلسه‌ای نشسته است، تنبلی میکند؛ حرکت نمیکند، راه نمیرود. یعنی این دو خصوصیّت، دو خصوصیّتی است که یک انسان را از عمل، عمل -که عمل در اسلام فوق‌العاده مورد اهمّیّت است- باز میدارد؛ از عمل صالح که عِدل ایمان است؛ شما در قرآن ملاحظه میکنید عِدل ایمان، عمل صالح است [باز میدارد]. عمل صالح هم خب کار است دیگر، عمل است، تحرّک است، فعّالیّت است؛ اگر ضَجر بود یا اگر کَسَل بود، انسان این عمل صالح را انجام نمیدهد. بعد فرمود: فَإنَّکَ إن ضَجِرتَ لَم تَصبِر عَلی حَقٍّ آن نقطه‌ی اصلی را امام (سلام‌الله‌علیه) مورد توجّه قرار میدهند. ما حالا به جوانب قضیه می‌پردازیم. امام (علیه‌السلام) آن اصل مطلب را، نقطه‌ی اساسی را مورد توجّه قرار میدهند؛ میفرماید اگر «ضَجِرتَ» یعنی اگر بی‌حوصله شدی، بر حق صبر نمیکنی. یک راه حقّی است، یک کلمه‌ی حقّی است، یک مسیر حقّی است که شما آن را انتخاب کردید؛ وقتی دچار بی‌حوصلگی شدید، پایداری در آن نمی‌کنید. یک مقداری سخت میگذرد، مشکل درست میشود، بی‌حوصله میشوید، رها میکنید. بی‌حوصلگی خاصیّتش این است که انسان بر حق که بایستی پایداری کند، پافشاری کند، بر سر حق بماند، انسان از این محروم میماند. وقتی که [انسان] دچار ضَجر و دچار همین حالت ملالت و حالت بی‌حوصلگی شد، بر حق پافشاری نمیکند.

#شرح_احادیث_اخلاقی_در_بیان_مقام_معظم_رهبری موضوع : 🔅طرد نکردن دیگران به علت عیوبشان🔅 بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم الحمدلله رب العالمین 📝متن و شرح: «فِی الکافی عَن مَسعَدَةِ بنِ صَدَقَة، قالَ سَمِعتُ أباعَبدِالله عَلَیهِ السَّلام یَقولُ لِأصحابِهِ یَوماً: لا تَطعَنوا فی عُیوبِ مَن أقبلَ إلَیکُم بِمَوَدَّتِهِ» یک کسی است با شما اظهار دوستی می‌کند، به سمت شما می‌آید و اظهار علاقه‌ای به شما می‌کند، دست رد به سینه‌ی او نزنید؛ با ذکر عیوبی که شما در او مشاهده می‌کنید. خیلی دستور مهم، بزرگ و عمومی‌ای است. یک کسی می‌آید پیش ما، اظهار علاقه‌ی به ما می‌کند، ما فوراً برویم سراغ آن اشکالاتی که در او وجود دارد و روی آنها تکیه کنیم و طعن بر آنها بزنیم. می‌فرمایند، مضمون این حدیث این است که، محبت کسی را که به شما اظهار محبت می‌کند قبول کنید، بپذیرید محبت او را، ولو حالا یک عیبی هم در او سراغ دارید؛ لزومی ندارد که طعن در آن عیب بکنید و این را موجب این قرار دهید که دست رد به سینه‌ی او بزنید. «وَ لا توقِفوهُ عَلی سَیِّئَةٍ یَخضَعُ لَها» اگر کار خلافی دارد، گناهی دارد، عیبی دارد، لازم نیست او را به خاطر این عیب طرد کنید، رد کنید، متوقف کنید، یعنی جلوی او را بگیرید، [البته] منافاتی ندارد با نهی از منکر، منافاتی ندارد با «أحَبُّ أصحابی مَن أهدی إلیَّ عُیوبی»، با این منافاتی ندارد. لکن رشته‌ی پیوند محبت را حفظ کنید، بعد البته انسان برای نهی از منکر، یا برای اهدای عیوب دوستش و مرآت بودن برای مؤمن، فرصت‌هایی دارد، می‌تواند از این فرصتها استفاده کند و این کار را انجام بدهد. اما اینجور نباشد که به مجرد اینکه یک ایرادی را در او سراغ دارید، یک عیبی را در او سراغ دارید، این موجب بشود که شما محبت او را و خودِ او را طرد کنید و قبول نکنید. این یکی از آن شاه بیت‌های برخوردِ در روابط اجتماعی است. بعد فرمود: «فَإنَّها لَیسَت مِن أخلاقِ رَسولِ اللهِ صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَ آلِه وَ لا مِن أخلاقِ أولیائِهِ» این جزو اخلاق و رفتار پیغمبر و اولیایش نیست، یعنی آنها کسانی را که سراغشان می‌آمدند، عیوبی هم داشتند، اشکالاتی داشتند، دست رد به سینه‌ی آنها نمی‌زدند؛ جذبشان می‌کردند، نگه‌شان می‌داشتند، البته در اصلاح آنها هم می‌کوشیدند، امر به معروف هم می‌کردند، نهی از منکر هم می‌کردند. این یک قاعده‌ی کلی است که به اندک بهانه‌ای افرادی را طرد کردن و رد کردن و آنها را از مرز دوستی خود خارج کردن؛ این مخالف با آن چیزی است که در این حدیث به ما دستور داده شده است. الکافی، ثقة الاسلام کلینی، ج‌۸، ص۱۵۰. 📌نشانی اینترنتی: http://farsi.khamenei.ir/video-content?id=24053 #پژوهشگاه_فرهنگ_و_معارف_اسلامی

#شرح_احادیث_اخلاقی_در_بیان_مقام_معظم_رهبری موضوع : 🔅 خوش‌رویی و خوش‌برخوردی🔅 بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم الحمدلله ربّ العالمین 📝متن و شرح: من مواعظ علی علیه السلام: إنّ أحسن ما یألف به الناس قلوب اودّائهم ونفوا به الضّغن عن قلوب أعدائهم حسن البشر عند لقائهم و التفقد فی غیبتهم و البشاشة بهم عند حضورهم. خوش‌رویی و خوش‌برخوردی، سبب جلب محبت افراد و تألیف قلوب است. در روایت وارد شده که: «التودّد نصف العقل». این حدیث برای همه مسئولین در نظام اسلامی و بالاخص روحانیونی که مسئولیتی را در اداره یا نهادی عهده‌دار هستند بسیار قابل توجه است. زیرا افرادی که برای انجام کاری مراجعه می‌کنند، از نظر ایمان در یک سطح نیستند چه بسا یک برخورد سرد و یا یک بی‌اعتنایی به ارباب رجوع موجب شود که او از دین زده شود و اعتقادش سست شود. و بالعکس اخلاق خوش موجب می‌شود که او به دین و اسلام خوشبین شده و جذب شود. «المؤمن بشره فی وجهه و حزنه فی قلبه.» تحف‌العقول ص 218 📌نشانی اینترنتی: http://farsi.khamenei.ir/hadis-content?id=17162 #پژوهشگاه_فرهنگ_و_معارف_اسلامی