🔻رویکرد فلسفی و تکنیکال به پدیده‌های علمی ➖مروری بر اخلاق شناختی و رویکرد تمدنی شهید فخری‌‌زاده 🔹دکتر ابراهیم آزادگان، رئیس گروه فلسفۀ علم دانشگاه صنعتی شریف در گفتگو با مجله خردورزی: ▫️شهید فخری‌زاده، دانشمند و فیزیک‌دانی منحصربه‌فرد بود و با فناوری آشنایی داشت. ایشان دستی در آتش تمدن مدرن داشت و درک می‌کرد علم و فناوری چیست؛ لذا توانست در کشور و در صنایع نظامی، این فناوری را پیاده کند که تأثیرگذار هم باشد و بتواند اهدافی که می‌خواهد را محقق کند. ▫️پس ما با یک نفر روبه‌رو نیستیم که از دور درمورد مسائل تمدنی حرف بزند. از طرفی ایشان نگاه فلسفی داشت و این نگاه به ایشان کمک می‌کرد که هم جهان‌بینی غرب و هم جهان‌بینی ایرانی-اسلامی را درک کند. ▫️شهید فخری‌زاده با تمدن غرب درگیر بود و اصلاً اینگونه نبود که به سادگی آن را نفی کند. از طرفی برای جوانان و آیندۀ کشور بسیار دلسوز بود ونگاهی واقع‌گرایانه به تمدن ایرانی-اسلامی داشت و تفکراتشان بر مبنای خیال نبود. ➕ جهت خرید شماره پنجم خردورزی با ارسال رایگان، به ادمین پیام دهید: @ErfanKhalilifar 📍مجله خردورزی: @kheradvarzi_com

🔻علم شناختی کثرت‌گراست ‼️چرا دانش شناختی نیازی به یک نظریۀ منسجم ندارد؟ ▫️در حالی که اختلاف‌نظر زیادی در مورد ماهیت بازنمایی و محاسباتی که تفکر را تشکیل می‌دهند وجود دارد، فرضیۀ اصلی به اندازۀ کافی عمومی است تا محدودۀ فعلی تفکر در علوم‌شناختی را در بر گیرد؛ از جمله نظریه‌های پیوندگرا که تفکر را با استفاده از شبکه‌های عصبی مصنوعی مدلسازی می‌کنند. ▫️دیدگاه شناخت موقعیت‌مند-توزیع‌شدۀ افراطی که شناخت در سر نیست، بلکه در محیط است، هرگز در جایگاه یک جریان اصلی قرار نگرفت. شناخت بدنمند، با مطرح‌کردن این ایده که شناخت توسط بدن و همچنین ذهن شکل می‌گیرد، تأثیر بیشتری داشت. ▫️درحال‌حاضر، بسیاری از محققان هوش مصنوعی، در صنعت بر روی پروژه‌هایی کار می‌کنند که نیاز به تفکر در مورد ماهیت شناخت ندارند. اما این دلیل دیگری برای ازبین‌بردن موانع برای افرادی است که می‌خواهند در این زمینه‌ها شرکت کنند. ▫️دانش شناختی خوب پیش‌می‌رود. این علم تعهد اصلی خود را نسبت به اهمیت بازنمایی و پردازش حفظ می‌کند، البته با انعطاف‌پذیری بیشتر در مورد ماهیت دقیق این موارد نسبت به سال ۱۹۷۸. دانش شناختی صراحتاً یک نظریۀ منسجم ندارد و نباید داشته باشد. 📝پروفسور ددره جنتنر، استاد گروه روانشناسی، دانشگاه نورث وسترن ➕ جهت خرید شماره پنجم خردورزی با ارسال رایگان، به ادمین پیام دهید: @ErfanKhalilifar 📍مجله خردورزی: @kheradvarzi_com

🔻آیا ایران همپای جهان است؟ ‼️بررسی عملکرد ستاد توسعۀ علوم‌شناختی ▫️ستاد توسعۀ علوم و فناوری‎های شناختی، حمایت از پایان‏نامه‎های کارشناسی‌ارشد و دکترا را با هدف افزایش تعداد افراد فعال در این حوزه و شکل‎گیری بیشتر تیم‎های منسجم و بین‌رشته‌ای پژوهشی، در گام‎های آینده انجام می‎دهد. ▫️حمایت از تولید کتاب‎های آموزشی برای مخاطبین عام، دانش‌آموزی، دانشگاهی و مخاطبین خاص، توسط ناشرین معتبر یا انجمن‎های مرتبط، از دیگر فعالیت‎های ستاد است. بیشتر کتاب‎های حمایت شده، در جهت معرفی حوزه‎های مختلف علوم‌شناختی و شناساندن ابعاد گوناگون مسائل آن حوزه هستند. ▫️میان موضوعات طرح‎های پژوهشی علوم‌شناختی همپوشانی وجود دارد و شاید نتوان مرزبندی شفافی برای جادادن آنها در این دسته‎بندی‎ها ارائه داد؛ اما به نظر می‎رسد بخش قابل‌توجهی از طرح‎های پژوهشیِ حمایت‌شده را می‎توان به متخصصان علوم اعصاب، فنی و مهندسی و روان‌شناسی نسبت داد و سهم سایر رشته‎ها، به‌خصوص در علوم‌انسانی ناچیز است. ▫️در زمینۀ «تولید و توسعۀ علوم پایه در زمینۀ مطالعات مغز و کارکردهای شناختی»، به نظر می‎رسد ایران همپای جهان در حال فعالیت و حرکت است. 📝محمد احمدخانلو، دانشجوی دکترای علوم اعصاب شناختی ➕ جهت خرید شماره پنجم خردورزی با ارسال رایگان، به ادمین پیام دهید: @ErfanKhalilifar 📍مجله خردورزی: @kheradvarzi_com

🔻آیا اشیاء مصنوعی می‌توانند شبیه انسان باشند؟ ➖نسبت هستی‌شناسی ذهن، قلب و مغز در علوم‌شناختی 🔹دکتر سید محمد سادات منصوری، مدرس علوم مربوط به فلسفۀ ذهن و فلسفۀ اسلامی در گفتگو با مجله خردورزی: ▫️فلسفه ذهن و علوم‌شناختی به‌عنوان دو حوزه متقاطع، با هدف استفاده از تحقیقات یکدیگر، به‌عنوان یک رشته میان‌رشته‌ای تعریف می‌شود؛ به‌عنوان مثال، روان‌شناسی شناختی، علوم اعصاب شناختی و هوش مصنوعی، هرکدام به‌صورت مشترک به درک کارکرد شناختی مغز می‌پردازند. ▫️فلسفه ذهن به دانشمندان حوزه علوم‌شناختی کمک می‌کند تا از ساده‌انگاری‌های ناشی از عدم دید فلسفی رهایی یابند و به نتیجه‌گیری‌های نادرست فلسفی نرسند. ▫️باید در کنار رشته‌های دانشگاهی مرتبط با علوم‌شناختی و هوش مصنوعی، دپارتمان فلسفۀ ذهن تشکیل داد؛ البته باید بر آنها نظارت شود و برای آن برنامه‌ریزی کرد، به آنها استاد داد و برای آن کتاب تألیف شود. این موارد باعث می‌شود که فلسفۀ ذهن در کشور جهش یابد و دانشجویان دکتری در این زمینه رساله بنویسند و مقالاتی نیز نگاشته شود. ▫️دلایل محکمی به دست آمده که قلب هم در ادراک نقش دارد و شبیه سلول‌های عصبی است که کار ادراک را انجام می‌دهد. در قلب سلول‌های ادراک شناسایی شده که امر ادراک بر عهدۀ این سلول‌ها است. بنابراین، اگر قلب را به‌عنوان همین قلب صنوبری بدانیم، می‌توانیم بحثی زیست‌شناسی و طبیعی در مورد قلب داشته باشیم که آیا کارکرد شناختی برای آن قابل تصور است یا نه؟ ▫️الان باید تمرکز فیلسوفان و حوزه‌ها روی این مسئله باشد؛ یعنی شناخت چیزی که از لحاظ کارکردی شبیه انسان است. اگر بتوانیم این سؤال را به‌صورت عمیق فهم کنیم -که درک عمیق آن گاهی نیازمند تئوری‌های ریاضی است و گاهی نیاز به یک سری امور دیگر است- می‌توانیم در آینده در پیشرفت‌های حوزه‌های مرتبط با حوزه‌های شناختی، مخصوصاً هوش مصنوعی، مفید باشیم. ➕ جهت خرید شماره پنجم خردورزی با ارسال رایگان، به ادمین پیام دهید: @ErfanKhalilifar 📍مجله خردورزی: @kheradvarzi_com

🔻معمار اقتدار ➖شهید فخری‌زاده تسلط بر طیف‌های میان رشته‌ای و دغدغه‌ی مجاهدانه در جنگ شناختی داشت 🔹دکتر ابراهیم اصولی، رئیس گروه فلسفۀ علم دانشگاه مالک اشتر، و دستیار شهید فخری‌زاده در گفتگو با مجله خردورزی: ▫️می‌توان شهید فخری‌زاده را به‌عنوان یک کنشگر و فعال در عرصه و صحنۀ اقتدار ایران اسلامی دانست. تمامی فعالیت‌های علمی دکتر فخری زاده معطوف به تقویت مؤلفه‌ها و شاخصه‌های قدرت و اقتدار ایران اسلامی، در دو ساحت نرم و سخت بودند. ▫️علوم‌شناختی باتوجه‌به مستعد بودن برای گفت‌گوهای میان‌دانشی، نمی‌توانست موردتوجه دانشمندی مانند شهید فخری‌زاده نباشد؛ هم به جهت ویژگی‌های علمی و شخصی و هم به جهت جایگاه و مسئولیت. براین‌اساس، ایشان تقریباً از همان آغاز به این علم توجه داشتند و آن را به شکل تخصصی دنبال می‌کردند. ▫️شهید فخری‌زاده، به استناد مطالب و سخنرانی‌های منتشر شدۀ ایشان، صریحاً معتقد بودند که باید ضمن استفاده از مزایا و محاسن علم و فناوری روز، از مرعوب، مقهور و مغلوب پیامدهای منفی آن شدن اجتناب نموده و باید به دنبال رفع معایب معرفتی، معنوی، اخلاقی، فرهنگی و... آن بود. ➕ جهت خرید شماره پنجم خردورزی با ارسال رایگان، به ادمین پیام دهید: @ErfanKhalilifar 📍مجله خردورزی: @kheradvarzi_com

🔻ارزیابی شناختی ‼️گذرگاهی جدید برای ورود به دنیای توانایی‌ها ▫️کارکردهای اجرایی، مجموعه‌ای از فرایندهای شناختی هستند که برای کنترل شناختی رفتار، ضروری هستند و با طراحی انتخاب و کنترل موفقیت‎آمیز آنها، اهداف انتخاب شده راحت‌تر به دست می‌آید. ▫️سال‌هاست محققان در حوزۀ علوم رفتاری و شناختی در تلاش برای ارزیابی فرایندهای شناختی، با هدف دستکاری و بهبود آن هستند. این ارزیابی‌ها گاهی به گونه‌ای است که می‌تواند افراد سالم و بیمار را از هم جدا کند. به عبارتی، این ارزیابی‌ها به درمانگران کمک می‌کند تا افراد در طیف اختلالات شناختی را مشخص کند. ▫️برخی والدین علاقۀ زیادی به سنجش هوش و استعداد کودک خود دارند و می‌خواهند بدانند نقطۀ قوت مغز و شناخت فرزندشان در چه زمینه‌ای است؛ آزمون‌های شناختی هوش، استعداد تحصیلی و... می‌توانند به این والدین کمک کنند. 📝فاطمه توکلی، پژوهشگر علوم اعصاب شناختی ➕ جهت خرید شماره پنجم خردورزی با ارسال رایگان، به ادمین پیام دهید: @ErfanKhalilifar 📍مجله خردورزی: @kheradvarzi_com

🔻بستر زیرین رودخانه‌ای جدید ‼️مهرآکینی علوم‌شناختی و روان‌کاوی ▫️علم نیوتنی موفق‌تر از علم گوته‌ای عمل کرد و غلبه با او بود و این یعنی غلبه با علوم‌شناختی، با چهره‌ای که خود را علمی و بیشتر وامدار فلسفۀ تحلیلی و نه قاره‌ای معرفی می‌کرد، اگرچه در نهان و زیرپوست، به سرقت‌هایش از روان‌کاوی تکیه و در عیان، آنها را مایملک خود کرده بود. ▫️روان‌کاوی اجازۀ مصادرۀ بینش‌ها، بدون پذیرش پرکتیس روان‌کاوانه را به دیگر حوزه‌ها نمی‌داد و این یعنی، روان‌کاوی نمی‌توانست به مجموعه‌ای از قواعد و قوانین قابل‌تکرار که شرط ورود به آزمایشگاه بود را به‌راحتی فراهم سازد؛ شاید این، علت رابطۀ مهرآکینی است که زیر پوست بی‌توجهی‌ها یا نادیده‌انگاشتن‌ها قرار دارد و تنها در برخی از نقاط، نظیر آنچه در ماجرای داماسیو دیدیم، بروز می‌کند. ▫️به‌سختی می‌توان در برابر این وسوسه مقاومت کرد که برای گوته، عملِ نور در تولید رنگ، آن جایگاهی را دارد که عمل انسان، در انسان بودن او؛ بنابراین گوته و به تبعش فروید، از فرض پنداشتن چیزی چون نفس یا جوهر انسان، بی‌نیاز شدند. نیازی به جوهرپنداری برای رنگ نیست و می‌توان آن را صرفاً اعمالی دانست که از نور سر می‌زند. به همین قیاس، انسان نیز لزوماً جوهر نیست، بلکه عمل است. ▫️آنچه فروید تأسیس کرده بود، در شلوغی رفتارگرایی آمریکا گم شده بود، اما در بستر زیرین رودخانۀ جدید علوم‌شناختی، همچنان جاری بود. این رودخانه، به اقتضای روح کانتی خود که اکنون طبیعی نیز شده بود، سعی داشت و دارد که در قله بنشیند و همه چیز را ببلعد. 📝دکتر محمدحسین وفائیان، عضو هیئت علمی دانشگاه امیرکبیر 📝سید مهدیار رحیمی، مشاوره خانواده و پژوهشگر حوزه روانکاوی ➕ جهت خرید شماره پنجم خردورزی با ارسال رایگان، به ادمین پیام دهید: @ErfanKhalilifar 📍مجله خردورزی: @kheradvarzi_com

🔻نسبت‌‌سنجی میان تکنولوژی و امر دینی ➖تأملی بر جایگاه مناسک آنلاین 🔹دکتر رحمان شریف‌زاده، عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران در گفتگو با مجله خردورزی: ▫️برخی معتقدند فناوری صرفاً یک وسیله در دست انسان است؛ بنابراین رابطۀ بین انسان و فناوری، رابطۀ کاربر-ابزار یا کاربر-وسیله است و خود فناوری‌ها و اشیا دارای هیچ نقش وساطتی نیستند و تأثیر عمیق در باورها و علایق ما در زمینۀ اجتماعی که در آن هستیم ایجاد نمی‌کنند؛ بلکه صرفاً وسیله‌هایی هستند که برای تسهیل یک کار از آنها استفاده می‌شود. این نگاه به ابزارانگاری مشهور است. ▫️نگاه سومی وجود دارد که می‌توانیم بگوییم به فناوری‌ها و اشیا، به طور خاص، نگاه وساطتی دارد. نگاه وساطتی معتقد است ابزارها و فناوری‌ها نه وسیلۀ صرف در دست ما هستند و نه قدرت تعین‌بخشی دارند؛ بلکه در یک رابطۀ بده‌بستان با کاربر-امر اجتماعی قرار می‌گیرند. ▫️اینکه آن فناوری به چه شکلی ساخته می‌شود و دارای چه ابعادی است و چه ویژگی‌هایی پیدا می‌کند، کاملاً تحت‌تأثیر جامعه‌ای قرار دارد که این فناوری از آن برخاسته است؛ ولی آن فناوری در جای خود بر روی جامعه و کاربر اثر دارد و نقش وساطتی بازی می‌کند. فناوری، کاربری که از آن فناوری استفاده می‌کند را کم‌کم تبدیل به موجود جدیدی می‌کند. ▫️کاربر از یک فناوری هوشمند استفاده می‌کند؛ ولی آن فناوری، هم‌زمان تغییری در کاربر، در امر دینی و شبکۀ دینی و اجتماعی که کاربر در آن هست، ایجاد می‌کند. چنین چیزی در مورد همۀ فناوری‌های هوشمندی که به نحوی با کردارهای دینی ارتباط می‌یابند وجود دارد. ➕ جهت خرید شماره پنجم خردورزی با ارسال رایگان، به ادمین پیام دهید: @ErfanKhalilifar 📍مجله خردورزی: @kheradvarzi_com

📍رونمایی از جلد شماره ششم مجله خردورزی ➖جهان در آستانۀ تغییر؛ ⚠️ دست نامرئی قدرت ❓حکمرانی در عصر نوین فناوری‌های شناختی چه مؤلفه‌هایی دارد؟ ✔️ برخی از مطالب این شماره: 🔺آیا آینده ترسناک است؟ نگاهی به منافع و تهدیدات امنیتی فناوری‌های نوین 🔺گفتگو در بن‌بست تبیین و راهکارهای مقابله با مسئلۀ قطبیدگی 🔺سینما، سارق روح ذهن، یگانه سلاح جنگ شناختی + نگاهی شناختی به 10 فیلم سینمایی 🔺مغز در خمره آیا در ماتریکس زندگی می‎کنیم؟ 🔺زندان اذهان آثار مرجعیت رسانه‌های بیگانه در فرسایش عصبی جامعۀ ایران 🔺منطق بی‌منطقی انسان سهم عقل و منطق در تصمیم‌گیری و قضاوت‌های انسان چقدر است؟ 🔺زندگی با استعاره‌ها تحول مفهوم استعاره از یک آرایۀ ادبی تا یک نظریۀ شناختی 🔹حمله به واقعیت و اندیشه مروری بر هفت اثر پیرامون جنگ شناختی و مناقشات ترکیبی نوین 🔹دانشمند علوم شناختی • جایگاه نوام چامسکی در انقلاب شناختی کجاست؟ • همۀ انسان‌ها با یک «دستور جهانی» متولد می‌شوند 🖌 نقاشی جلد: آرش فروغی 🛒 پیش‌خرید به‌زودی آغاز خواهد شد... 📍مجله خردورزی: @kheradvarzi_com