💠 لزوم حرکت بر مبنای عقلانیت
🔹 اگر مطلبی بخواهد برای انسان باشد، انسان یک موجودی است که در وجود خودش و در ذات خودش اگر یک چیزی را به لحاظ علمی و به لحاظ معرفتی قبول نکند بر نمی تابد! درست است که #نقش_ایمان در مسایل نقلی اثرگذار است، ولی همواره با همه وجود انسان همراه نیست. به ما هم این جور نگفتند که تقلیدانه و مقلدانه حرکت کنید. اینجا خدای عالم فرمود که «﴿لِمَنْ كانَ لَهُ قَلْبٌ﴾ یعنی #عقل ﴿أَوْ أَلْقَی السَّمْعَ﴾ گوش بسپارد و به دنبال #سمع_و_نقل باشد، اما ﴿وَ هُوَ شَهیدٌ﴾. این ﴿وَ هُوَ شَهیدٌ﴾ بسیار شریف است؛ یعنی در وجود خودش یک #شهادت_فطری بتواند به این مسئله بدهد که این چیزی که شنیده است این حق است این درست است و این قابل قبول است ﴿أَوْ أَلْقَی السَّمْعَ وَ هُوَ شَهیدٌ﴾.[1] این مطلب نشان این است که #تراز_انسانی چیست و انسان اگر خودش را به این تراز نرساند نمی تواند.
🔹 بنابراین اگر سؤال بفرمایید که چرا انسان باید #بر_مبنای_عقلانیت حرکت کند و چرا عقلانیت در مسیر زندگی می تواند مؤثر و مفید باشد جوابش روشن است، برای این است که انسان تا به صورت #ذاتی به عقل، به علم و به معرفت نرسد قانع نمی شود؛ این در #هویت انسان است، حتی با خدا محاجّه می کند! با خدا احتجاج می کند! لذا خدای عالم در قرآن فرموده است که ما پیامبرانمان را فرستادیم ﴿لِئَلاَّ یكُونَ لِلنَّاسِ عَلَی اللَّهِ حُجَّةٌ بَعْدَ الرُّسُلِ﴾،[2] این #عقل چقدر بزرگ است! چقدر عظیم است که خدای عالم در مقابل این عقل برای اینکه زیر سؤال نرود انبیا را فرستاده و الا خود این عقل خدا را ـ معاذالله ـ زیر سؤال می برد.
[1] . سوره ق، آیه37.
[2] . سوره نساء، آیه165.
#استاد_مرتضی_جوادی_آملی
◀️ سخنرانی در ماه مبارک رمضان
تاریخ: 1400/02/13
🆔 @m_vaezjavadi