💠 مفاتیح الحیات #شماره 353 #بخش_دوم #تعامل_انسان_با_همنوعان #فصل_یکم #خویشاوندان 🔸 مراتب خویشاوندی (اولویت در صلهٴ رحم) با توجه به گسترهٴ پیوند خویشاوندی از یك سو و ناتوانی انسان‌ ها در رعایت آن با همه خویشاوندان از سوی دیگر، در آیات و روایات به رعایت ترتیب در پیوند خویشاوندی توجه شده است.[1] بر پایه روایات یاد شده مراتب صله رحم به شرح زیرند: 1. پدر و مادر و از این دو نیز مادر مقدم است؛ 2. برادران و خواهران؛ 3. دیگر اقوام نسبی (عشیره: عموها، عمه‌ ها، عموزاده ‌ها و...)؛ 4. بستگان سببی (دامادها و...) كه تفصیل آن خواهد آمد. البته ازدواج زمینه لحوق سبب به نسب را فراهم می ‌كند. [1] . سورهٴ بقره، آیات 180 و 215. #هر_روز_با_مفاتیح_الحیات 📚 مفاتیح الحیات ص 240

💠 مفاتیح الحیات #تعامل_انسان_با_همنوعان #خویشاوندان 🔸 مراتب خویشاوندی (اولویت در صلهٴ رحم) ... از رسول گرامی (صلی الله علیه و آله و سلم) روایت شده: پنج دانه خرما یا پنج گِرده نان یا پنج دینار و درهمی كه انسان به دست می ‌آورد و می ‌خواهد آن را مصرف كند با ارزش‌ترین انفاق ‌ها آن است كه به والدین خود انفاق كند. دوم بر خود و خانواده ‌اش. سوم به نزدیكان تهیدستش. چهارم به همسایگان فقیر. و پنجم در راه خدا كه از نظر پاداش كمترین است[1]؛ یعنی تمام اقسام پنج ‌گانه چون به دستور خدا و در راه اوست ثواب دارند؛ ولی ثواب صدقه از ثواب آن چهار كار خیر كمتر است. [1] . (الكافى، ج5، ص65). #هر_روز_با_مفاتیح_الحیات 📚 مفاتیح الحیات ص 240

💠 مفاتیح الحیات #شماره 356 #تعامل_انسان_با_همنوعان #خویشاوندان 🔸 موارد صلهٴ رحم تعبیرهای بیانگر موارد و مصادیق رحم در آیات و روایات عبارت ‌اند از: والدین، مادر، پدر، خانواده، فرزند، دختر، پسر، همسر، شوهر، برادر، خواهر، سایر ارحام نسبی، خویشاوندان سببی مانند پدر زن، مادر زن و داماد و... است كه روایات مربوط به هر یك به ترتیب می‌آیند. 1. نیكی به والدین والدین احسان به والدین (به عنوان عام) چنان مهم است كه حتی شرك آنان مانع احسان به آنان نیست، گرچه باید از عقاید مشركانه آنان به دور بود، و از كمترین بی ‌احترامی و آسیب رساندن به آنان نهی شده و نهایت فروتنی و مهربانی به آن دو در حال حیات و مرگشان توصیه و معادل نماز، جهاد، حج و... شمرده شده است، حتی تشكر از آنان مقارن شكر الهی قرار گرفته است. #هر_روز_با_مفاتیح_الحیات 📚 مفاتیح الحیات ص 241 و 242

💠 مفاتیح الحیات #تعامل_انسان_با_همنوع #خویشاوندان 🔸 موارد صله رحم ... امام باقر (علیه السلام) فرمود: خدا در سه چیز برای هیچ‌كس رخصتی قرار نداده است: ادای امانت به نیكوكار و بدكار، وفای به عهد به نیكوكار و بدكار و نیكی با والدین، نیكوكار باشند یا بدكار.[1] این تكلیف درباره والدین حتی پس از مرگ آن دو نیز استمرار دارد. رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: سرور نیكوكاران در قیامت مردی است كه به والدین خود پس از مرگشان نیكی كند.[2] [1] . ثَلاثٌ لَمْ یجْعَلِ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لأَحَدٍ فِیهِنَّ رُخْصَةً: أَدَاءُ الأَمَانَةِ إِلی الْبَرِّ وَ الْفَاجِرِ وَ الْوَفَاءُ بِالْعَهْدِ لِلْبَرِّ وَ الْفَاجِرِ وَ بِرُّ الْوَالِدَینِ بَرَّینِ كَانَا أَوْ فَاجِرَینِ (الكافى، ج2، ص162). [2] . سَیدُ الأَبْرَارِ یوْمَ الْقِیامَةِ رَجُلٌ بَرَّ وَالِدَیهِ بَعْدَ مَوْتِهِمَا (بحار الانوار، ج71، ص86). #هر_روز_با_مفاتیح_الحیات 📚 مفاتیح الحیات ص 242 و 243

💠 مفاتیح الحیات #شماره 360 #تعامل_انسان_با_همنوعان #خویشاوندان 🔸 برخی زمان ها برای نیكی به والدین نیكی به والدین زمانی معین ندارد؛ ولی در برخی زمان‌ ها پاداشی مضاعف دارد؛ به فرموده امام باقر (علیه السلام) یكی از بهترین اعمال روز عید قربان، نیكی به والدین است.[1] رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: هركس قبر پدر و مادرش را در هر روز جمعه زیارت كند بخشوده می‌ شود و از نیكوكاران به شمار می ‌آید.[2] [1] . مَا مِنْ عَمَلٍ أَفْضَلَ یوْمَ النَّحْرِ مِنْ دَمٍ مَسْفُوكٍ أَوْ مَشْى فِى بِرِّ الْوَالِدَینِ أَوْ ذِى رَحِمٍ قَاطِع (كتاب الخصال، ص298). [2] . مَنْ زَارَ قَبْرَ أَبَوَیهِ أَوْ أَحَدِهِمَا فِى كُلِّ جُمُعَةٍ غُفِرَ لَهُ وَ كُتِبَ بَرّاً (بحار الانوار، ج86، ص359). #هر_روز_با_مفاتیح_الحیات 📚 مفاتیح الحیات ص 243 مرکز بین المللی نشر اِسراء 🌐 https://nashresra.ir

💠 مفاتیح الحیات #تعامل_انسان_با_همنوع #خویشاوندان 🔸 مادر توجه به مقام مادر و عظمت رنجی كه برای فرزند تحمل كرده، زمینه ‌ساز آشنایی با جایگاه مادر است، از همین رو امام سجاد (علیه السلام) فرمود: حق مادرت این است كه بدانی او تو را به گونه‌ ای حمل كرد كه هیچ ‌كس، دیگری را چنین حمل نمی‌ كند و تو را از ثمره قلب خود چیزی عطا كرد كه هیچ كسی به دیگری نمی‌ دهد و تو را با همه اعضای بدن خود محافظت كرد و باكی نداشت كه خود گرسنه باشد و به تو غذا دهد، یا تشنه باشد و تو را سیراب كند، یا خودش عریان باشد و تو را بپوشاند، یا خود در آفتاب باشد و تو را در سایه قرار دهد و برای تو از خوابش بگذرد و تو را از سرما و گرما حفظ كرد تا برای او باشی. بدان كه توان شكر او را نداری جز به یاری خدا و توفیق او.[1] [1] . (الفقیه، ج2، ص621). #هر_روز_با_مفاتیح_الحیات 📚 مفاتیح الحیات ص 245

💠 مفاتیح الحیات #شماره 368 #بخش_دوم #تعامل_انسان_با_همنوعان #فصل_یکم #خویشاوندان 🔸 فزونی نیكی به مادر ... امام رضا (علیه السلام) در تقدّم حق مادر فرمود: بدان كه حقّ مادر لازم ‌ترین حقوق و واجب ‌ترین آن است، زیرا او به گونه‌ ای فرزند را حمل كرد که هیچ‌ كس، دیگری را چنین حمل نمی ‌كند؛ او با گوش، چشم و همه جوارح خود از فرزند مراقبت كرد، در حالی كه از این كارش شادمان و امیدوار بود، پس او فرزندش را با آن سختی كه هیچ كس بر چنین سختی صبر نمی‌ كند حمل كرد و راضی شد كه خود گرسنه و فرزندش سیر باشد، خود تشنه و فرزندش سیراب باشد، خود برهنه و فرزندش پوشیده باشد و فرزند در سایه باشد، در حالی كه خود در آفتاب به سر می ‌برد، پس سپاسگزاری از مادر و نیكی به وی باید به اندازه این فداكاری او باشد، گرچه شما توان ادای كمترین حق او را ندارید، مگر به یاری خدا و خدای عزّ و جلّ حق او را قرین حقّ خود قرار داد و فرمود: مرا شكرگزار باش؛ مبادا فرمان نبری و سپاسگزاری نكنی كه بازگشت همگان به سوی من است.[1] [1] . (فقه الرضا ع، ص334). #هر_روز_با_مفاتیح_الحیات 📚 مفاتیح الحیات ص 246 و 247

💠 مفاتیح الحیات #شماره 370 #بخش_دوم #تعامل_انسان_با_همنوعان #فصل_یکم #خویشاوندان 🔸 پدر، ریشهٴ نعمت‌ها امام سجاد (علیه السلام) می‌فرماید: حق پدرت این است كه بدانی او ریشهٴ تو و تو شاخه او هستی و بدان كه اگر او نبود تو نیز نبودی، پس هر گاه در خودت نعمتی یافتی كه شادمانت می‌كند بدان كه پدرت برای تو ریشه آن نعمت است و حمد خدا به جای آور و به اندازهٴ آن نعمت از او شكرگزار باش.[1] [1] . وَ أَمَّا حَقُّ أَبِیكَ فَتَعْلَمُ أَنَّهُ أَصْلُكَ وَ أَنَّكَ فَرْعُهُ وَ أَنَّكَ لَوْلاهُ لَمْ تَكُنْ، فَمَهْمَا رَأَیتَ فِى نَفْسِكَ مِمَّا یعْجِبُكَ فَاعْلَمْ أَنَّ أَبَاكَ أَصْلُ النِّعْمَةِ عَلَیكَ فِیهِ وَ احْمَدِ اللَّهَ وَ اشْكُرْهُ عَلَی قَدْرِ ذَلِكَ (تحف العقول، ص263). #آیت_الله_جوادی_آملی #هر_روز_با_مفاتیح_الحیات 📚 مفاتیح الحیات ص 248 مرکز بین المللی نشر اِسراء 🌐 https://nashresra

💠 مفاتیح الحیات #شماره 371 #بخش_دوم #تعامل_انسان_با_همنوعان #فصل_یکم #خویشاوندان 🔸 پدر، ریشهٴ نعمت‌ها ... امام رضا (علیه السلام) هم در این باره فرمود: بر تو باد به فرمانبرداری از پدر و نیكی به وی و فروتنی و خاكساری در برابر او و بزرگ‌داشتن و گرامی‌داشتن او و نیز آرام سخن گفتن در حضورش، زیرا پدر ریشه و پسر شاخهٴ اوست. اگر پدر نبود خدا پسر را هم تقدیر نمی‌كرد. اموال و آبرو و جانتان را برایشان بذل كنید كه... جان و مال تو برای پدر است، پس در دنیا از پدران به نیكی پیروی كنید و پس از مرگشان برای آنان دعا و طلب رحمت كنید... .[1] البته این، بدان معنا نیست كه پدر حق جفا بر فرزند داشته باشد، بلكه اگر جفا كند گرفتار عاقّ فرزند شدن می‌شوند. [1] . (فقه الرضا ع، ص334؛ بحار الانوار، ج71، ص76ـ77). #آیت_الله_جوادی_آملی #هر_روز_با_مفاتیح_الحیات 📚 مفاتیح الحیات

💠 مفاتیح الحیات #شماره 374 #بخش_دوم #تعامل_انسان_با_همنوعان #فصل_یکم #خویشاوندان 🔸 استمرار نیكی به پدر ... امام باقر (علیه السلام) فرمود: اگر كسی به والدین خود در زمان حیات آن دو نیكوكار بود ولی پس از مرگ آنان بدهكاریشان را نمی‌پردازد و برای آنان استغفار نمی‌كند خدا وی را عاقّ والدین به شمار می ‌آورد.[1] [1] . إِنَّ الْعَبْدَ لَیكُونُ بَارّاً بِوَالِدَیهِ فِی حَیاتِهِمَا ثُمَّ یمُوتَانِ فَلا یقْضِى عَنْهُمَا الدَّینَ وَ لا یسْتَغْفِرُ لَهُمَا فَیكْتُبُهُ اللَّهُ عَاقّاً (الزهد، ص33) #هر_روز_با_مفاتیح_الحیات 📚 مفاتیح الحیات ص 250 مرکز بین المللی نشر اِسرا

💠 مفاتیح الحیات #شماره 375 #بخش_دوم #تعامل_انسان_با_همنوعان #فصل_یکم #خویشاوندان 🔸 قطع پیوند با والدین خدا گسستن پیوند با والدین را نكوهیده و درباره آن تهدید كرده است. كسانی كه پدر و مادر خود را تحقیر و به آنان اهانت می‌كنند به سرانجامی بد گرفتار می‌شوند. در قرآن كریم آمده است: و آن كس كه به پدر و مادر خود، آن‌گاه كه او را به پذیرش رستاخیز فرا خواندند، گفت: اُف بر شما... اینان كسانی‌اند كه آن سخن (وعدهٴ عذاب) دربارهٴ آنان به حقیقت پیوست، در حالی كه در میان امّت‌هایی از جنّیان و آدمیان هستند كه پیش از آنان در گذشتند. قطعاً اینان زیانكارند.[1] این آیه تنها دربارهٴ فرزندان كفرپیشه نیست، بلكه محور آن، نكوهش اهانت و تحقیر والدین است، چنان‌كه خدا در آیه‌ای دیگر، این كار را نكوهیده و فرموده است: و... به آنان كلمه‌ای ناخوشایند مگوی و با آنان پرخاشگری مكن.[2] [1] . (سورهٴ احقاف، آیات 17 ـ 18). [2] . (سورهٴ اسراء، آیهٴ 23). #هر_روز_با_مفاتیح_الحیات 📚 مفاتیح الحیات ص 250

💠 مفاتیح الحیات #شماره 385 #بخش_دوم #تعامل_انسان_با_همنوعان #فصل_یکم #خویشاوندان 🔸 دعا برای والدین سزاوار است موٴمنان افزون بر نیكی به والدین، دعای امام سجاد (علیه السلام) ... (9) اللَّهُمَّ وَ مَا تَعَدَّيَا عَلَىَّ فِيهِ مِنْ قَوْلٍ، أَوْ أَسْرَفَا عَلَىَّ فِيهِ مِنْ فِعْلٍ، أَوْ ضَيَّعَاهُ لِى مِنْ حَقٍّ، أَوْ قَصَّرَا بِى عَنْهُ مِنْ وَاجِبٍ فَقَدْ وَهَبْتُهُ لَهُمَا، وَ جُدْتُ بِهِ عَلَيْهِمَا وَ رَغِبْتُ إِلَيْكَ فِى وَضْعِ تَبِعَتِهِ عَنْهُمَا، فَإِنِّى لا أَتَّهِمُهُمَا عَلَي نَفْسِى، وَ لا أَسْتَبْطِئُهُمَا فِى بِرِّى، وَ لا أَكْرَهُ مَا تَوَلَّيَاهُ مِنْ أَمْرِى يَا رَبِّ؛ خدايا! هر چه بر من تعدي كردند به گفتار تند و كردار ناپسند يا حقي از من ضايع كردند يا در وظيفه من كوتاهي نمودند از آن‌ها درگذشتم و بخشيدم و از تو مي‌خواهم كه تعبت آن را از آن‌ها برداري چون من رفتار آنان را درباره‌ي خود نيك شمرده‌ام احسان آن‌ها را كامل شناخته‌ام و در كار من هر چه كردند ناخوش ندارم اي پروردگار من! #آیت_الله_جوادی_آملی #هر_روز_با_مفاتیح_الحیات 📚 مفاتیح الحیات ص 254