💠 نسیب غزلی | مسعود یوسف پور
• با ظهور اسلام، طبعا سنت های ادبی جاهلی دستخوش تغییر شد. یکی از آنها نسیب است که شاعر به وصف معشوق پرداخته ست.
شاعران ابتدائی مثل مالک بن عوف الیربوعی صرفا تقلیدی می گفتند و از کرامت و سخاوت می نوشتند. به مرور وقتی بیشتر با پیامبر آشنا شدند و مبانی اسلام را دریافتند، شاعران مثل طفیل بن عمرو دیگر جمالگرا نبودند و وصف مقام داشتند...
این سیر تطور خیلی درس دارد. یکی از آنها همین درک ابتدایی ست که امروزه متاسفانه بسیارانی از شاعران در همین مرحله ماندند.
شعرشان فقط جمالی یا نهایتا وصف سخاوت است که این یعنی رکود ادبی و خاستگاهش عدم مطالعه ست که از آفات است.
چیزی که ما در جلسه ای تحت عنوان «صرف الخبر» در دوره امکان به آن پرداختیم...
به «مدرس هشت» بپیوندید 👇👇
https://eitaa.com/joinchat/3396796779Ce195c412a0
مَدرَس/ ۸
💠 نسیب غزلی | مسعود یوسف پور • با ظهور اسلام، طبعا سنت های ادبی جاهلی دستخوش تغییر شد. یکی از آنها
نسیب و تشبیب به نوعی سنت ادبی است در قصیده. نیز اطلال و دمن در شعر جاهلی و مخضرم و عباسی تا منوچهری در ادبیات ما.
نسیب به نوعی وصف معشوق است که در ابیات ابتدائی قصیده ست و در سیر تطور قصیده ولایی، نسیب غزلی جای خودش را به نسیب نبوی داده که از متدها و اصول رایج مدح در قصیده تبعیت نمی کند.
این حقیر در باب اطلال و دمن ولایی مقاله ای نوشتم که بناست در کتاب «ارباب قصائد» گنجانده شود.
در مورد کتاب هم عرض کنم هنوز چندماهی زمان می خواهد که تحقیق سه ساله خودم را عرضه کنم اما به نوعی آن را باز تعریفی سید حمیری می دانم و مجموعه یادداشت هایی بر شعر سید که باعث شگفتی خواهد شد.
💠 تطور مضمون | ترک کعبه
[ یادم است برای بسیاری از مضامین ولایی مثل لیله المبیت، دست مولا در غدیر، ترک کعبه و... سیر تطوری یادداشت کردم و دگرگونی مضمونی را رصد کردم. ]
این یادداشت ها برای آن مهم هستند که عبور از عصر صرف الخبر و رسیدن به دوره حُسن الاخبار را نوید می دهند و معیار خوبی برای سنجش مضمونی در روزگار ماست!
• پرسش مهیب بود خدایا چگونهای؟
کعبه دهان گشود و جواب آفریده شد
#قربان_ولیی
• دیدی که دهانِ کعبه هم وا مانده
لا حَولَ و لا قُوَّه اِلّا بِالله
#یوسف_رحیمی
• همسایه ی خداست علی پس عجیب نیست
دیوار کعبه، جامه دران، «مَستِ جار» شد
#داوود_رحیمی
• کعبه وقتی که در آغوش خودش یوسف دید
خود زلیخا شد و خود پیرهن صبر درید
#سید_حمید_برقعی
• تَرَک خانه ی کعبه به دو عالم فهماند
دل که بشکست فقط جای خدا می گردد
#مهدی_نظری
• پای تو حیف بود که روی زمین رسد
کعبه شکاف خورد و در آن پاگُشا شدی
#محمد_بیابانی
• خدا در آن زمانهای که دین نداشت رنگ و رو
دهان کعبه را گشود و گفت: از علی بگو
#مسعود_یوسف_پور
هیچ دیواری نمیشد مانع راه علی
از شکاف کعبه و دروازهی خیبر بپرس
#مجتبی_خرسندی
• کوزه کعبه ترک خورده شد و قیمت یافت
تا که از ساقی خم آب بقائی بخورد!
#محمد_ناصری
• شکست بیت الله از قدوم سیف الله
غلاف پاره شد از فرط تیزی شمشیر
#علی_مقدم_عاصی
این حقیر هم در ولادت حضرت صدیقه نوشتم:
• شب میلاد تو نه! پیشتر کعبه ترک برداشت
خدا ای مادر خلقت! برایت کادو وا کرده
در باب دو بیت اخیر، یعنی شعر جناب ناصری و مقدم؛ نکاتی را در باب زیبایی شناختی عرض خواهم کرد.
به «مدرس هشت» بپیوندید 👇👇
https://eitaa.com/joinchat/3396796779Ce195c412a0
💠 #یادداشت | زبان و سیر تطور مضمون
تشبیه ترک کعبه به دهان باز از حیرت...پیراهن داشتن...جامه دریدن...اینها شکل صوری پرداخت هستند اما آنجا که شاعر نتیجه مفهومی میگیرد: دل شکسته...علی الظاهر یک قدم در سیر جلوتر رفته است.
در همین بُعد صوری، نوع تشبیه و نحو کلام؛ در بدیع بودن مضمون موثر واقع شده.
• کوزه کعبه، ترک خورده شد و قیمت یافت!
تا که از ساقی خم آب بقایی بخورد
تشبیه کعبه به کوزه، آن هم در هیئت ترکیب؛ بدیع و جدید است.
شکستن کوزه و قیمت گرفتن آن هم از نبوغ و هوش مضمون یابی نشات گرفته ست.
از بُعد موسیقایی، به ایهام تبادر « تا که » دقت کنید که « تاک » را در کنار ساقی متبادر می کند!
نیز به ترک « خورده » هم کنار آب دقت کنید که خوش نشسته!
شاعر می توانست بهره ای نگیرد از این نحو. فرضا بنویسد:
کعبه چون کوزه شکست از قدم وجه الله
مثل یک کوزه حرم خورد ترک، قیمت یافت
خانه ی امن خدا خورد ترک چون کوزه
که هیچکدام در نحو موفق نبود.
ساقی خم...اشاره به غدیر هم دارد که شاعر نهایت بهره در یک بیت را جسته است و مثلا میتوانست بگوید ساقی دل، ساقی ما، ساقی خود و...
این یعنی تسرّی مضمون به نحو کلام و حقیقتا شرح آن زیباست و ان شالله نکاتی خواهم گفت از مستشرقین.
• به بیت جناب مقدم نگاه کنید:
شکست بیت الله از قدوم سیف الله...
این « شکست » علاوه بر خود کعبه، حتی به کلمه« بیت الله » هم صدق می کند و در وزن شکسته یا دارای تسکین است.
استفاده درست از نحو کلام، بهره از ظرفیت های زبانی و در کل « زبان » همان عنصر مغفولی ست که متاسفانه در محافل ادبی امروز کمتر بدان پرداخته می شود.
✍️ مسعود یوسف پور
به «مدرس هشت» بپیوندید 👇👇
https://eitaa.com/joinchat/3396796779Ce195c412a0
💠 نردبان | فصل اول
• 1/ شعر چیست 👇👇
https://s5.uupload.ir/files/axanacademy/carachter/fullpack/adabiat/1-sher_chist.mp4
• 2/ ساختمان شعر • 3/ هوش موسیقایی • 4/ تناسب موسیقی • 5/ ریتم و تمپو • 6/ ارکان موسیقی • 7/ تقطیع هجایی • 8/ نگاه نو • 9/ سبک شناسی • 10/ امضای اثر • 11/ قالب ها • 12/ عیار ادبی • 13/ زبان • 14/ احضار • 15/ بارها • 16/ لایه ها • 17/ مضمون سازه ها • 18/ نبض شناسی ۱ • 19/ نبض شناسی۲ • 20/ رباعی • 21/ تعلیل هنری چیست • 22/ رهیافت • 23/ مناجات در مکاتب
💠 نردبان | فصل دوم
• مقدمه و مدخل:
https://s9.uupload.ir/files/axanacademy/carachter/fullpack/adabiat/maaden/0-aghazin.mp4
• 1/ موضوع و مضمون • 2/ حادثه • 3/ نقاش خیال • 4 /ژان پیر ریشارد • 5/ ادوار و اعصار • 6 / رودکی کیست • 7 / آدم الشعراء • 8 / رودکی وار • 9 / شهید بلخی • 10 / کاشت و برداشت • 11 / فرخی سیستانی • 12 / اتمام سیر خراسانی • 13/ طیلسان عربی • 14/ رتوریک در بوستان •15 / سعدی • 16/ دیگرسازی • 17 / مولوی • 18/ روایت ها و رتوریک • 19 / مضمون در سبک هندی • 20 / سه گانی مضمون
💠 دوره امکان | شعر ولایی
• مقدمه ی دوره
https://s9.uupload.ir/files/axanacademy/carachter/fullpack/adabiat/emkan/0-moghadame.mp4
• 1/ هاشمیات و شعر مبلغ • 2 / اولین ها و درسهایشان • 3 / یازده قانون ابن خلدون • 4 / پنج اصل ریتوریک • 5 / شاعران مطرح • 6 / اثر و مخاطب • 7 / سیر روایی • 8/ احضار • 9 / القاء و ایقاع • 10 / اتیمولوژی • 11 / گزاره نویسی • 12 / تقدس واژگان • 13 / زبان حال • 14 / حیوان انگاری • 15 / نوآوری و ابداع
💠 کارگاهِ فرم در شعر
• دوره اول | حسین منزوی. هشت ساعت صوتی + مقالات و ارجاعات.
فرم / زبان / ساختار / ترکیب ها / موسیقی
💠 رویدادِ تنقیح
• سه ساعت در باب بافت، ساختار و مدلهای تنقیح شعر + آخرین مقاله استاد در باب بازآرایی در شعر
مدرس هشت، پایگاه اختصاصی شعر و ادب👇👇
https://eitaa.com/joinchat/3396796779Ce195c412a0
💠 هنر نویسندگی | عباس معروفی
• هر داستاننویس دیر یا زود به یک حقیقت مسلم دست مییابد که خوانندگان پایبند تخیل او میشوند، نه روایت صادقانهاش از یک حادثه یا واقعه؛
بسیاری از داستاننویسان جوان به صداقت و امانت در موضوع اصرار دارند و یادشان میرود که صداقت و امانت تنها در کلام است که جاودانه میشود.
نویسنده کلاً نمیتواند امانتدار خوبی باشد. رازدار بدی هم است.
✍️ اینسو و آنسوی متن / عباس معروفی
به «مدرس هشت» بپیوندید 👇👇
https://eitaa.com/joinchat/3396796779Ce195c412a0
💠 #گزیده_خوان | سم سوج
• همیشه فکر میکردم اگر زمانی داستان
زندگیام را بنویسم شروعی فوقالعاده خواهد داشت، چیزی شاعرانه مثل خط اول ناباکوف: «لولیتا، فروغ زندگی من، آتش وجود من»؛ یا اگر نمیتوانستم شاعرانهاش کنم، چیزی کلی مثل شروع تولستوی: «همهی خانوادههای خوشبخت شبیه هماند، اما هرخانواده بدبختی بهطور خاص خودش بدبخت است.»
مردم حتی اگر همهچیز را دربارهی این کتابها فراموش کنند این کلمات را بهخاطر خواهند داشت.
با این حال وقتی پای شروع قصه به میان
میآید بهنظرم بهترین شروع، شروع سرباز خوب فورد مادوکس فورد است: «این غمبارترین قصهای است که تا به حال شنیدهام.»
کتاب: فرمین موش کتابخوان، سم سَوِج
به «مدرس هشت» بپیوندید 👇👇
https://eitaa.com/joinchat/3396796779Ce195c412a0
مَدرَس/ ۸
💠 #گزیده_خوان | سم سوج • همیشه فکر میکردم اگر زمانی داستان زندگیام را بنویسم شروعی فوقالعاده خو
سم؛ بوف کور نخوانده...
وگرنه می نوشت:
یا مثل هدایت می نوشتم: در زندگی زخمهايی هست كه مثل خوره در انزوا روح را آهسته میخورد و میتراشد!
✍️ یوسف پور
به «مدرس هشت» بپیوندید 👇👇
https://eitaa.com/joinchat/3396796779Ce195c412a0
مَدرَس/ ۸
سم؛ بوف کور نخوانده... وگرنه می نوشت: یا مثل هدایت می نوشتم: در زندگی زخمهايی هست كه مثل خوره در ان
در باب بوف کور، کتاب ممنوعه ای از دکتر سیروس شمیسا هست به نام « داستان یک روح »؛ علاقمندان مراجعه کنند...
💠 #عربیات
وكما يكون قلبُك تكون الدُنيا في عينيك.
«قلبت هر شکلی باشد،
دنیا آنگونه به چشمت میآید.»
به «مدرس هشت» بپیوندید 👇👇
https://eitaa.com/joinchat/3396796779Ce195c412a0
12.19M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
❌ کلمه، حرف، بلاغت ❌
در باب ریشه یابی و اتیمولوژی
به «مدرس هشت» بپیوندید 👇👇
https://eitaa.com/joinchat/3396796779Ce195c412a0
💠 بازآرایی | جام کهن
• شعر یادآوری تصاویر است نه خلق آن!
آنچه موجب تغییر یا تاسیس مکاتب شده «rearrange» یا بازآرایی است.
فکر میکنم از خرمشاهی باشد که:
اساسا آفریدن و خلق کردن اثر، امر محالی ست. بلکه ذهن ما از کنار هم گذاشتن پدیده ها، به کشف دست می یازد!
مسئله بازآرایی، یعنی اراده صور جدید از معانی قدیم. بنگرید:
• برهنگی به برم خلعت خداداد است
• غیر عریانی لباسی نیست تا پوشد کسی
• جنونم جامه واری دارد از تشریف عریانی
« بیدل »
• هر چه جز تشریف عریانی، برایم تنگ بود
• ما را به جز برهنگی خود لباس نیست
« قیصر امین پور »
نکته بازآرایی این است که اگر مضمون، با صورتی تکراری یا نازیبا بیاید، یا حتی اگر از مضامین ابتدایی شاعر دیگر تقلیدی صرف و بدون هنر انجام بگیرد، ابتذال است و باید پرهیز شود.
________________________________________
پ.ن: حدادعادل تعبیری دارد که: باده نو را به جام کهن ریختن...
✍️ مسعود یوسف پور
به «مدرس هشت» بپیوندید 👇👇
https://eitaa.com/joinchat/3396796779Ce195c412a0