درباره انتخابات ۱۵ تیر
بخش اول
✍ مهدی عسگری
انتخابات ۱۵تیر حاوی درسها و عبرتهای مهمی است که شایسته واکاوی و موشکافی است. اگر بی تعارف به برخی نکات پرداخته نشود، هزینههای سنگین را میپردازيم بدون آنکه آورده و عبرت لازم را برای ترسیم بهتر آینده کسب کنیم.
اما برای طرح بخشی از این نکات، یادآوری چند موضوع که در طول یکماه اخیر به آن پرداخته بودیم، کمک کننده خواهد بود.
۱. آرایش نامزدهای انتخاباتی
پس از تائید #شورای_نگهبان و اعلام اسامی نامزدها، قابل پیشبینی بود که تعدد نامزدها و روند فرسایشی در یکسو، و تمرکز ظرفیتها بر روی یک کاراکتر مستعد انتخابات ازسوی دیگر، #پزشکیان را به پدیده این انتخابات بدل خواهد کرد.
لینک مطلب۱؛ نگاهی به ترکیب نامزدها؛ ۲۰خرداد۱۴۰۳
پس یکی از نکات، آرایش نامزدهای تائید شده توسط شورای نگهبان بود.
۲. طراحی نادرست کمپین تبلیغاتی دو نامزد مطرح (بویژه اشتباهات تیم تبلیغاتی دکتر قالیباف) درکنار سایشهای درونگفتمانی، باعث کاهش سبد آراء جریان گردید.
لینک مطلب۲؛ کمپین برای باختن! ۳۱خرداد ۱۴۰۳
دراینباره نکات بسیاری است که فعلا از آن میگذریم ولی ما در طراحی یک کمپین تأثیرگذار که توانایی ارتباط مؤثر با عموم مخاطبین بویژه لایهی عواطف آنها را داشته باشد دارای ضعف مفرط هستیم.
استفاده از مشاورین و کاراکترهای نامقبول در اطراف نامزدها (که نه تنها افزاینده رأی نیست بلکه تولید حاشیه و شبهه میکند) ازجمله اشتباهات هر دو نامزد بود.
۳. عدم توانایی در تبدیل مسائل مهم اقتصادی و معیشتی به کانون اصلی منازعه و ارائهی راهحلهای معتبر، با ادبیات روان، ملموس و اعتماد برانگیز.
نه مسائل و نه راهحلها، با زبان مردم ارائه نشد درحالیکه دکتر پزشکیان، صرفا صورت مسألهها رو بازگو میکرد اما به زبان مردم.
بنابرین محل نزاع اصلی، بر سر موضوعات سیاسی و اجتماعی شکل گرفت یعنی همان محلی که نقطهی قابل مانور توسط اصلاحطلبان بود.
لینک مطلب۳: دماسنج انتخابات؛ ۵تیر ۱۴۰۳
۴. عدم تشخیص درست صحنه، ناهماهنگی و ناتوانی در تصمیمگیری به موقع، ازسوی بازیگران اصلی جریان؛
_ضعف نگاه تحلیلی و جبههای،
_گرفتار شدن در هالهی شناختی و حباب اطرافیان،
_ترجیح منافع گروهی به منافع ملی،
_ایجاد تردید در بدنه، دودستگی و رقابت فرسایشیِ درون گفتمانی،
آسیبهای مهمی بود که مانع از تصمیم و حرکت فراگیر جبههای گردید و از جمله لحظاتی بود که نتیجهی انتخابات را پیش از روز رقابت، معین کرد!
لینک مطلب۴: با این روند منتظر نتیجهی غیرمنتظره باشید؛ ۶تیر ۱۴۰۳
۵. عدم هماوردی در نزاع شناختی؛
جنگ روایتها و نبرد رسانهای/مجازی؛
البته توان خوبی در این مسیر صرف شد درعین حال به لحاظ ابزار، روشها و تکنیکها، محتوا و منابع مالی دست طرف مقابل پرتر و بازتر بود. اما در این سمت امکان استفاده از برخی روشهای زرد و هیجانی، وجود نداشت.
لینک مطلب۵؛ نزاع روایتها؛ ۱۲تیر ۱۴۰۳
این موارد، تنها بخشی از نکات قابل طرح در یک نگاه اجمالی به روند انتخابات در ایام تبلیغات بود و البته بخش مهم دیگری مربوط به روند تاریخی اتفاقات و عملکردها چه از سوی دولتها و چه ازسوی فعالان اجتماعی/سیاسی/رسانهای در طول سالیان اخیر و تأثیر آن در افکارعمومی بوده است که درجای خود باید به آن پرداخت.
***
اما پس از بیان این مقدمات و اشاره به اینکه محل نزاع اصلی این #انتخابات بر سر یک دوراهی سیاسی شکل گرفت، سئوال اصلی که جای تأمل و بررسی فراوان دارد این است:
⚠️سئوال اصلی:
درحالی که نیمی از مردم به پای صندوقهای رأی نیامدند چه دلایلی باعث شد که همان ۵۰درصد مشارکت کننده، در انتخاب بین تداوم راه #شهید_جمهور و تداوم #دولت_روحانی گزینه دوم را ترجیح دهند؟
#مهدی_عسگری 🇮🇷
🆔 https://eitaa.com/joinchat/4093771807Cd2615e7861
درباره انتخابات ۱۵ تیر
بخش دوم
✍ مهدی عسگری
مرور پرسش اصلی:
درحالی که نیمی از مردم به پای صندوقهای رأی نیامدند، چه دلایلی باعث شد که همان ۵۰درصد مشارکت کننده، در انتخاب بین تداوم راه #شهید_جمهور و تداوم #دولت_روحانی گزینه دوم را ترجیح دهند؟
***
اینروزها درباره چرایی رفتار انتخاباتی مردم، دلایل گوناگونی، مطرح میشود بسیاری ازین مطالب، تنها به بخشی از ماجرا پرداختهاند، درحالیکه در این امر ذو ابعاد، باید مجموعهای از علل و عوامل مورد بررسی و دقت قرار گیرند. البته نه به قصد مقصرسازی و تقابل، بلکه به قصد ریشهیابی، عبرتجویی و اصلاح.
در اینباره موارد ریز و درشتی را میتوان برشمرد، همچون:
آرای قومیتی/ رقیبهراسی/ شرایط اقتصادی/ اشتباهات در طراحی کمپین تبلیغاتی و برخی اطرافیان نامزدها/ استفاده از روشهای زرد، هیجانی و پوپولیستی/ فعالسازی گسلهای اجتماعی، مذهبی و سیاسی/ تغییرات در سبک زندگی/ ایجاد دوگانههای مرتبط با فیلترینگ، برجام و آزادی بانوان/ ناتوانی در ادراکِ جامعه و برقراری ارتباط مؤثر با عموم مردم و جوانان/ تخریبها، تندرویها و سایشهای درونگفتمانی/ کاراکتر خاص و غیرانتخاباتی سعید جلیلی/ خودبسندگی، استغناء و سیاستورزی ناپختهی برخی مدعیان/ کم رونقی مساجد، تضعیف گروههای مرجع و...
از این میان، سهم هر موضوع نیاز به بررسی دارد و نمیتوان یک مورد را علتِ تامه ماجرا دانست. برخی موارد هم، مثل کم رونقی مساجد، بیش از آنکه علتِ ماجرا باشند، خودشان معلولِ این شرایط هستند!
آرای قومیتی نیز اگرچه مؤثر بوده است اما تمامکننده نبوده، چرا که در سال۹۶ نیز آرای روحانی در آذربایجان شرقی و غربی تقریبا ۲برابر رئیسی بود، در این #انتخابات اگرچه فاصله آراء بیشتر شد اما با لحاظ آرای خراسان بزرگ، تفاضل آرای قومیتی، علت تمامکننده در این انتخابات نبوده است.
همانطور که آرای #پزشکیان را نمیتوان با وجود مشارکت ۵۰درصدی، صرفا مرتبط با سبد رأی اصلاحطلبان دانست. کما اینکه وی بارها بر حمایت جمعی از حامیان #شهید_رئیسی و قالیباف از خودش تأکید کرد.
اگرچه طیف اصلاحطلب با تمام توان خود را به آب و آتش زد اما توفیق قابل توجهی در جلب فراگیر مردم نداشت و این نکته درجای خود نیاز به تأمل دارد.
این مهم را نیز نباید فراموش کرد که با تمام این موارد، فاصله پزشکیان با جلیلی کمتراز ۳میلیون رأی شد!
ومهمتر از اینها آن ۵۰درصد خاموش...
به هرحال اگر ریشهیابی موضوع را به سطح علتهای فرعی تقلیل دهیم، تحلیل و تدبیر درستی برای این وضعیت نیز نخواهیم داشت.
⚠️ دراینجا میخواهیم نکتهای را مورد توجه قرار دهیم که به نظر میرسد بستر اصلی برای رفتار انتخاباتی طبقه متوسط و محروم بوده است و سایر عوامل نیز در همین بستر، امکان نقشآفرینی مؤثر را یافتهاند.
واقعیت آن است که در دولت سیزدهم، با وجود تمام تلاشهای قابل تقدیر در حوزههای گوناگون از جمله در توسعه زیرساختها، تسویه بدهیهای دولت قبل، ارتقاء جایگاه در حوزه بینالملل و دیپلماسی اقتصادی و... درعین حال به دلیل تجویزِ نسخه شوکدرمانی در حوزه #ارز و بروز تورم سنگین بویژه در کالاهای اساسی (که مستقیما با سفره مردم ارتباط داشت) انتظاری که عموم جامعه از #دولتِ_مردم و دولتِ محرومین داشتند برآورده نشد و همین موضوع تبدیل به مهمترین اسلحهی سلبی در انتخابات اخیر شد، به طوری که هرگاه پزشکیان با سلاح گوشت ۸۰۰هزارتومانی و تورم کمسابقهی موادغذایی حمله میکرد، پاسخ درخوری دریافت نمیکرد.
درواقع همانطورکه رفتار انتخاباتیِ بخشی از جامعه با نگاه منفی نسبت به تداوم #دولت_روحانی شکل گرفت، جماعت بیشتری هم با رویکرد سلبی نسبت به ادامهی شرایط دشوار معیشتی، دست به انتخاب زدند. نگرانی مهمی که #جلیلی نتوانست آن را از مخاطبینش، برطرف کند.
وقتی در میان نامزدها، عزم جدی و برنامه روشنی برای مقابله با اقتصاد لیبرالی، سیاست گرانسازی و سیطره ابرسرمایهداران بر اقتصاد مشاهده نشود، طبیعتا نامزدی ترجیح داده میشود که لااقل در بیان دردهای مردم، بی پرده و شفاف، اعتراض مردم را نمایندگی میکند و در حوزه اجتماعی و فرهنگی نیز نگاه بازتری دارد.
ازسوی دیگر علیرغم سیطره رویکرد لیبرالی بر اغلب اطرافیان دکتر پزشکیان، خود ایشان، در میان نامزدها، تأکید زیادی بر #عدالت، مقابله با نظام ناعادلانهی طبقاتی (بویژه در آموزش و سلامت) و مخالفت با شوکدرمانی داشت. تیپ ظاهری و رفتاری، نحوه بیان و لحن او نیز به مردم، احساس نزدیکی بیشتری را القاء و ارتباط عاطفی بهتری برقرار میکرد.
حال باید ببینیم در عرصه تصمیم و عمل چه اتفاقی خواهد افتاد؛ او چگونه میتواند تعارض بین رویکرد عدالتطلبی و صدای محرومان بودن را با نگاه کارشناسیِ حاکم بر اطرافش، تنظیم کند و در عمل کدام رویکرد غلبه خواهد کرد؟
#مهدی_عسگری 🇮🇷
🆔 https://eitaa.com/joinchat/4093771807Cd2615e7861