#اختصاصی_مناهج
🌀 علم اصول، علم آلی است و مطلوبیت ذاتی ندارد.
🔹 آیتالله شبزندهدار
🔺 روشن است که #علم_اصول، علم آلی و ابزار است و خود، موضوعیت و مطلوبیت ذاتی ندارد.
اصول را میخوانیم تا در علوم دیگر از آن استفاده کنیم: در فقه، تفسیر و ... .پس به اصول نباید با چشم اصالت نگاه کنیم.
🔺اگر کسی فقه یا تفسیر یا علوم دیگر را فدای اصول کند این کار غلطی است.
🔰مسائل علم اصول چند نوع است:
1⃣ زوائد اصول
یک. مسائلی که نه مباشرتا و نه معالواسطه بر آن فایدهای مترتب نیست. یک آثار #فرضی و تعلیقی ممکن است داشته باشد.
مثلا در بحث خبر واحد یا تعارض گفته میشود: بنابر اینکه حجیت خبر واحد بنابر سببیت باشد، نه بنابر سلوکیه و طریقیه؛ بیاییم و آثار سببیت را بگوییم با اینکه سببیت باطل است، این یک قسم که لا اشکال در اینکه عمر، اعز از این است که در یک چنین مسائلی که #بطلان آن مسلم است بخواهد از آثار آن بحث کند.
2⃣ مسائل کمفایده
دو. جایی است که اثر دارد و فایده بر آن مترتب است؛ چه مستقیم یا غیر مستقیم؛ ولی آن #اثر یا خیلی مترتب نیست و راه دیگری برای حل مسأله است یا اینکه کاربرد آن خیلی نادر است و علاوه بر اینها چالشی هم نیست. و خیلی احتیاج به مشورت و بحث ندارد و هر کسی که #سطح را خوانده میتواند این بحث را از آب در بیارود .
این بحث را که نمیتوان از علم اصول حذف کرد چون فرض اینکه اثر دارد ولی لازم نیست که همفکری و بحث شود؛ در اولویت بندی این مسائل هم در بحثهای خارج باید #کنار گذاشته شود؛ نه از علم اصول. مطالعاتی شود. لذا بزرگانی از علما چه در فقه و چه در اصول گزینشی بحث کردهاند. اینطور نیست که شرح شرایع یا عروه را کلا بگویند.
🔺 یادم میآید مثلا آن موقع، شرح عروه مرحوم تبریزی را شرکت نمیکردیم، ایشان طهارت میگفتند و ما طهارت را بحث آسید کاظم شرکت کرده بودیم. رفقایی که بحث آقای تبریزی میرفتند میگفتند که درس خارج ایشان مثل مسألهگویی شده چون خیلی از مسائل آن فرع بر مسائل قبلی بود.
🌐 ولی مرحوم بروجردی یا امام یا دیگران همه مباحث را نگفتهاند. بلکه مسائلی را که چالش علمی دارد و طلبهپروری دارد را انتخاب میکنند.
3⃣ مسائل اصلی اصول
سه. مسائلی که هم فواید دارد و هم نیاز به بحث دارد، پیچیدگی دارد، نیاز دارد که انسان بشنود از کسانی که کار کردهاند در این قسم سوم نباید کم گذاشت اینها را هم مانند فقه باید به نتیجه رسید. اینها که پیچدگی دارد و تعقیب در آن است اگر بخواهیم در اینها ساده برخورد کنیم مثلا مدعا را بگوییم و دلیل آن را هم بگوییم و فقط به مدعا و دلیل خود بسنده کنیم ولی به اقوال و ادله دیگران نپردازیم میشود؛ بله می.شود یک دوره اصول در یک ماه گفت، صاحب معالم یکی از اقوال در مسأله توقف است.
🔺اگر انسان بخواهد اینطور بسنده کند، جرقههای جدید نمیزند، انفتاح جدید نمیشود، خاصیت انسان اینطور است که وقتی اقوال و ادله مختلف را میبیند، جرقههای جدید به ذهن میآید، همینطور علم اصول آمده و به اینجا رسیده است. این در اثر این بوده که نقض و ابرامها شده. و اینها هم حکم الهی است که برائت چه است، استصحاب چه است، احتیاط چه است. اینها همه حکم الهی است. همان دقت و تأملی که باید در فقه شود در این مسائل اصولی هم باید بشود.
🔺 ملاک در گزینش مسائل اصول
پس بنابراین اینطور مسائل علم اصول که دو جنبه در آن است باید سرمایهگذاری درستی راجع به آن انجام شود:
یک. هم فواید و آثاری زیادی بر آن مترتب است.
دو. هم طلبه پروری و ملاپروری دارد.
🔺 کیفیت تدریس اصول حضرت امام
این باید درست دقت شود مرحوم والد ما میفرمود که مرحوم امام در درس خودشان علاوه بر مدعای خودشان مدعای آقا ضیاء و آقای نائینی و شیخ و آخوند و بعضا محقق اصفهانی را مطرح میکردند. بعضی میگفتند که آقا نیاز نیست که همه اینها را بگویید. امام میفرمودند کسانی که اینطور میگویند اینها درسخوان نیستند. مگر من میتوانم بدون اینکه کلام مرحوم نائینی را بگویم بحث کنم. پس خدمت شما عرض شود که این را دقت کنید.
🔺یک دوره اصول خواندن موضوعیت ندارد
اصلا یک دوره اصول خواندن چه معنا دارد . مگر ما درس خارج اصول که میرویم برای این است که یک دوره اصول برویم. یا فقه همینطور اصلا فقه که یک دوره نمیشود. بلکه مقصود از درس خارج این است که مجتهدپروری شود. اگر چند باب را که معرکه آراء است و طلبهپرور است را برود و همانطور که ینبغی است، روی آن کار کند این آثار برای او مترتب میشود؛ ولی اگر کل اصول را هم شرکت کند ولی ضعیف شرکت کند، چیزی نمیشود.
پس اینکه بگوییم یک دوره اصول ۲۰ سال طول میکشد پس نرویم، نه مگر کسی گفته که شما یک دوره اصول شرکت کنید؟!
۲۶/اسفند/۱۳۹۷
🔹🔹🔹🔹
📝 پ.ن: آیا میتوان ادعا کرد: علم اصول مهمترین علم حوزوی است؟!! (#انجمن_اصول)
#تورم_اصول
#علم_اصول
#مسائل_اصول
#اصول
#مناهج
@Manahejj