🔐مقام1-دلیل_بدون_لحاظ_معارض_کبروی_مقدمات_ظن
مقدماتی در مورد قطع و علم اجمالی گفتیم و حال نوبت رسیده است که مقدماتی در مورد #ظن عرض کنیم.
👈👈نکاتی در مورد ظن👉👉
👈#فرق_اماره (ظن معتبر) با #اصل_عملی👉
#اماره، کاشف از واقع است یعنی به مناط کشف از واقع حجت شده است ولی #اصل_عملی کاشفیت از واقع ندارد و فقط مرجع در هنگام تحیر است.
👈ملاک اثبات حجیت اماره (ظن معتبر)👉
اصل اولیه در #ظن، #عدم_حجیت است مگر اینکه علم به حجیت ظنی داشته باشیم. پس ملاک اثبات حجیت امارات علم است و تا دلیل قطعی، موجود نباشد نمی توان به حجیت اماره ای حکم کرد.
👈جایگاه حجیت امارات👉
#امارات مطلقا حجتند یعنی هم در صورت #انفتاح_باب_علم (یعنی مکلف می تواند به معصوم علیهم السلام رجوع کند و علم به دست بیاورد) و هم در صورت #انسداد_باب_علم (یعنی مکلف نمی تواند به معصوم رجوع کند).
🔹پس اگر امام معصوم علیه السلام قابل دسترسی است شخص می تواند به ظنی که دارد عمل کند بدون اینکه با پرسیدن از امام علم به دست آورد.
#مقام1دلیل_بدون_معارض_کبروی_مقدمات_ظن
@Qabasat
🔐مقام1-دلیل_بدون_لحاظ_معارض_کبروی_مقدمات_ظن
👈انواع انسداد: کبیر و صغیر👉
#انسداد_کبیر، انسداد باب علم به احکام شرعی در مورد تمام احکام است؛ هم از جهت روایات و هم از جهت غیر روایات.
#انسداد_صغیر، انسداد باب علم، در خصوص روایاتی است که در دست ما بوده و اجمالا می دانیم برخی از آنها ما را به واقع می رساند پس به مواردی که مفید ظن می باشند مثل «خبر واحد» اکتفا می کنیم.
👈انواع ظن: خاص و مطلق👉
#ظن_خاص (طریق علمی): ظنونی که دلیل قطعی -به غیر از دلیل انسداد کبیر- بر حجیت آن به طور خاص قائم شده.
#ظن_مطلق: ظنونی که دلیل حجیتشان دلیل انسداد کبیر باشد. و فقط درصورتی حجت است که باب علم و علمی (طریق علمی) بسته باشد.
👈مقدمات دلیل انسداد👉
1️⃣بعد از ائمه علیهم السلام باب علم و علمی در اکثر ابواب فقه بسته است.
2️⃣امتثال احکام واقعی که اجمالا می دانیم لازم است.
3️⃣راه فراغ ذمه نه تقلید از شخص انفتاحی است و نه احتیاط و نه اجرای اصل عملی، مثلا اگر انسان بخواهد همیشه احتیاط کند، عسر و حرج دارد و سخت است، لذا می دانیم که احتیاط واجب نیست.
4️⃣عمل به ظن در جایی جایز است که به طرف راجح آن عمل شود نه به طرف مرجوح.
✅خلاصه: اجمالا می دانیم احکامی هست و راه فهم واقع آنها ممکن نیست، احتیاط هم نمی توان کرد چون سخت است، پس تنها راه این است که به ظن عمل کنیم، پس مطلق ظنون حجت هستند.
📣نظر علماء در مورد مطلق ظنون و دلیل انسداد
آیت الله مظفر دلیل انسداد را قبول ندارند.
#مقام1دلیل_بدون_معارض_کبروی_مقدمات_ظن
@Qabasat
🔐مقام1-دلیل_بدون_لحاظ_معارض_کبروی_مقدمات_ظن
👈👈امکان و اثبات امارات👉👉
🔹بحث قبلی در مورد علم و قطع بود که گفتیم قطع به خودی خود حجت است و اگر کسی به مطلبی قطع داشت می تواند به همان عمل کند.
❓حال بحث در این است که آیا ظن نیز حجت است یا نه؟
مثلا اگر انسان به واسطه¬ی حدیثی به مطلبی ظن و گمان پیدا کند که چیزی واجب است، آیا بر او واجب است که به این حدیث عمل کند یا اینکه نباید یا لازم نیست به این ظن و گمان خودش عمل کند؟
✅ظن فی نفسه حجت نیست و برای حجت شدنش نیاز به دلیل وجود دارد.
🔻حال اینجا چند بحث کلی وجود دارد.
1️⃣ #امکان_تعبد_به_ظن (تصحیح جعل اماره) 👉👉
یعنی آیا اساسا امکان دارد که خداوند ظن را حجت قرار دهد یا اینکه محال است که خداوند ظن را حجت قرار دهد؟
#مقام1دلیل_بدون_معارض_کبروی_مقدمات_ظن
@Qabasat
🔐مقام1-دلیل_بدون_لحاظ_معارض_کبروی_مقدمات_ظن
👈👈امکان و اثبات امارات👉👉
📣نظر علماء
1️⃣بعضی گفته اند اینکه خداوند بخواهد ظن را حجت قرار دهد، محال وقوعی است. زیرا اگر خداوند ظن را حجت قرار دهد و انسان به ظن عمل کند و ظن نیز اشتباه باشد و ما را به واقع نرساند، باعث می شود که مصلحت مهمی از دست انسان برود یا دچار مفسده¬ی مهمی شود، اینکه خداوند باعث شود مصلحتی از دست انسان برود یا مرتکب مفسده ای بشود، قبیح است و قبیح از خداوند حکیم محال است.
2️⃣اصولیون گفته اند: امکان تعبد به ظن وجود دارد و «أدلّ الدلیل علی أمکانه، وقوعه» می باشد یعنی بهترین دلیل بر اینکه امکان تعبد به ظن وجود دارد این است که می بینیم خداوند عمل به ظن و اماره را در مواردی حجت می داند مانند عمل به خبر واحد که با اینکه ظن آور است ولی خداوند عمل کردن به آن را حجت می داند.
🔹آیت الله مظفر در این مورد می فرماید: درست است که عمل به اماره گاهی موجب تفویت مصلحت واقعی می شود ولی شارع به خاطر مصلحتی که در تسهیل و آسانگیری وجود دارد اماره را حجت کرده تا زندگی مردم برای دستیابی به احکام واقعی دچار مشقت نشود.
#مقام1دلیل_بدون_معارض_کبروی_مقدمات_ظن
@Qabasat
🔐مقام1-دلیل_بدون_لحاظ_معارض_کبروی_مقدمات_ظن
👈👈امکان و اثبات امارات👉👉
2️⃣ #وقوع_و_دلیل_بر_تعبد_به_ظن👉👉
در بحث قبل گفتیم امکان دارد خداوند ظن را حجت قرار دهد و این قضیه محال نیست، حال می گوییم آیا دلیلی نیز بر حجیت ظن وجود دارد یا خیر؟
در بحث های آتی مواردی از ظنون را می شماریم که دلیل بر حجیت آنها و اینکه خداوند آن ظنون را حجت قرار داده، وجود دارد مانند خبر واحد.
و مواردی نیز وجود دارند که می دانیم خداوند آنها را باطل می داند مانند قیاس کردن.
❓ولی لازم است بحث کنیم در مواردی که دلیل بر حجیت یا عدم حجیت ظن وجود ندارد، آن ظن حجت است یا نه؟
📣علمای اصول فرموده اند اصل در ظنون عدم حجیت است پس اگر موردی را شک داشتیم که حجت است یا نه، می گوییم حجت نیست.
3️⃣ #مصادیق_ظنون_و_امارات 👉👉
تا به اینجا گفتیم تعبد به ظن امکان دارد و واقع هم شده است و حال نوبت بررسی این است که چه مواردی دلیل بر حجیت آنها وجود دارد و اینکه آیا این ادله تمام می باشند یا نه.
✅مواردی وجود دارد که روزهای آینده عرض می کنیم همچون حجیت ظواهر قرآن، حجیت فعل و سیره معصوم علیه السلام و دیگر موارد
#مقام1دلیل_بدون_معارض_کبروی_مقدمات_ظن
@Qabasat