🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-اطلاق و تقیید-انصراف
👇انصراف بدوی و انصراف مستقر
به این 6 مثالی که می زنیم دقت کنید آیا این 6 مثال از جهت اطلاق گیری یکسان می باشند.
1️⃣ متکلم بگوید «#علماء را اکرام کن» و بلافاصله بگوید «مگر #علمای_ناصبی را».
2️⃣ پدر بگوید «به جزء #نان_لواش، #نانی بخر».
⁉️آیا اینجا برای لفظ «#علماء» یا «#نان» اطلاق ایجاد شده است و بعدا از بین رفته است یا اصلا اطلاق ایجاد نشده است؟
3️⃣ متکلم بگوید «#علماء را اکرام کن» و بعداز مدت ها بگوید «#علمای_بداخلاق» اکرام نکن.
4️⃣ پدر امشب بگوید «#نان بخر» و فردا بگوید «#نان_لواش نخر».
⁉️در این مثال چطور؟ آیا برای لفظ «#علماء» یا «#نان» اطلاق ایجاد شده است و اگر ایجاد شده است آیا اطلاق باقی مانده است؟
5️⃣ متکلم بگوید «#علماء را اکرام کند» و من پیش خودم احساس می کنم که منظورش فقط #علمای_فقه است، چون غالب علماء، علمای به فقه هستند، و تعداد کمی از آنها علمای اخلاق و فلسفه هستند.
6️⃣ پدر بگوید «#نان بخر» و من پیش خودم احساس کنم که شاید #نان_سنگک باید بخرم نه نان لواش، چون نانوایی سنگک هم نزدیک ما است و هم چند نانوایی سنگک وجود دارد.
⁉️آیا این که در خارج مقدار زیادی از #علماء_فقیه یا #نان_سنگک کنار خانه ما زیاد هست، موجب می شود که بگوم مقصود متکلم از علمای، فقط فقهاء است؟ یا مقصود از نان، نان سنگک است؟
⁉️به نظر شما آیا لفظ #عالم یا #نان از جهت مطلق بودن یا نبود در این 3 مثال فرق می کند یا نه؟
#مقام1_دلیل_بدون_لحاظ_معارض_مطلق_مقید_انصراف
@Qabasat
🔐مقام1-دلیل بدون لحاظ معارض- صغروی-اطلاق و تقیید-انصراف
👇انصراف بدوی و انصراف مستقر
پاسخ سؤال:
1️⃣ گاهی قرینه خیلی قوی است بطوری که اصلا نمی گذارد برای کلام اطلاقی ایجاد شود یعنی #مانع_انعقاد_اطلاق می شود، مانند قرینه متصله (چه قرینه لفظی باشد و چه عقلی) نه اینکه اطلاق شکل بگیرد و قرینه بخواهد اطلاقی را که ایجاد شده است، خراب کند. مانند مثال 1 و2 .
2️⃣گاهی قرینه ضعیف تر است یعنی اطلاق شکل می¬گیرد و نمی توان مانع ایجاد اطلاق باشد، ولی بعد از اینکه اطلاق شکل گرفت، #اطلاق_ایجاد_شده را #خراب می کند مانند قرینه منفصله یعنی اینجا لفظ مطلق انصراف پیدا می کند به آن موردی که قرینه بر آن وجود دارد، مانند مثال 3و4.
3️⃣ گاهی قرینه ضعیف تر است بطوریکه نه مانع انعقاد اطلاق می شود و نه می تواند اطلاقی را که شکل گرفته است خراب کند، فقط در این حد است که انسان ابتدائا فکر می کند که این قرینه می تواند اطلاق را خراب کند ولی بعد از توجه و دقت کردن می بیند که این قرینه خیلی ضعیف است و نمی تواند اطلاق را خراب کند، بنابراین انصرافی که در ابتدا پیدا می شود را #انصراف_بدوی (یعنی ابتدائی) می گوییم. پس این انصراف حجت نیست و باید به همان اطلاق تمسک کرد.
✅خلاصه اینکه اگر قرینه قوی باشد یا مانع انعقاد اطلاق است یا موجب انصراف لفظ مطلق به فرد خاصی می شود.
ولی اگر منشاء انصراف، یک عامل خارجی باشد -مانند زیاد بودن مصادیق- انصراف رخ نمی دهد و مانع اطلاق نیست.
به بیان دیگر #کثرت_وجودی موجب #انصراف #نیست بلکه کثرت استعمالی موجب انصراف است.
#مقام1_دلیل_بدون_لحاظ_معارض_مطلق_مقید_انصراف
@Qabasat