افق
💠 «دین، در ادبیاتی نو»
💢فصل اول : ضرورت تولید ادبیاتی تازه در معرفی دین
▪️قسمت پنجم: ادبیات قرآن، ادبیاتی منفعت گرایانه(5)
🔰 سخن در «ادبیات منفعت گرایانه» قرآن و ذکر شواهدی از آیات برای این مدعا بود. نمونه های آن بسیار زیاد است که در قسمت های پیشین به برخی از آنها پرداختیم و به چند نمونه دیگر صرفاً اشاره میکنیم:
۴. خدای حکیم وقتی به «انفاق و زکات» امر می کند آن را مایه رشد مال انسان معرفی می کند: «حكايت کسانی كه اموال خويش را در راه خدا خرج مىكنند، همانند دانهايست كه هفت خوشه رويانيده و در هر خوشه صد دانه هست، خدا براى هر كسى كه بخواهد چند برابر مىكند، خدا وسعت بخش و داناست. مَثَلُ الَّذينَ يُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ في سَبيلِ اللَّهِ كَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنْبَتَتْ سَبْعَ سَنابِلَ في كُلِّ سُنْبُلَةٍ مِائَةُ حَبَّةٍ وَ اللَّهُ يُضاعِفُ لِمَنْ يَشاءُ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَليم.»(بقره/261 و 265)
۵. اگر از «نماز» سخن می گوید آن را راهی برای ترک صفات و عادات و رفتارهای ناپسند معرفی میکند: «نماز از كار زشت و ناپسند بازمىدارد، إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَر»(عنکبوت/45)
۶. «حجاب و حیای بانوان» را باعث حفظ آنان از آزار و اذیت میداند: «اى پيامبر، به زنان و دخترانت و به زنان مؤمنان بگو: پوششهاى خود را بر خود فروتر گيرند. اين براى آن است که شناخته شوند و مورد آزار قرار نگيرند، يا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْواجِكَ وَ بَناتِكَ وَ نِساءِ الْمُؤْمِنينَ يُدْنينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلاَبِيبِهِنَّ ذلِكَ أَدْنى أَنْ يُعْرَفْنَ فَلا يُؤْذَيْن»(احزاب/59)
🔸 همچنین خدای متعال در آیات فراوانی وقتی سخن از بهشت و جهنم به میان میآورد نیز کاملاً منفعت گرایانه سخن میگوید. لذتهای بهشتی و عذابهای جهنمی را به صورت ریز و جزئی توصیف میکند تا گرایش و انگیزه انسان را تحریک کند.
👈 همانطور که میبینید ادبیات قرآن، صرفاً ارزشی و کلامی و اعتقادی نیست؛ بلکه ناظر به منافع و گرایشهای انسان سخن میگوید. اما تا چه اندازه چنین ادبیاتی در آموزشهای دینی رائج استفاده میشود؟
#دین_در_ادبیاتی_نو
🔆 کانال ادیان، فرق و قومیتهای مؤسسه مصاف (افق)
🔆 @masaf_ofogh
افق
✳️ دست برتر حکمرانی الهی بر حکمرانی انسانی 🔰 در تحلیل مبانی سکولاریزم مهمترین و شاخصترین مبن
🔸حکومت دینی اصیل و قانون الهی واقعی برای همه جذابیت دارد.
💠 ژان ژاک روسو به عنوان آرمان دستنیافتنی خود این را میگوید، که اگر قانون را خدا ارزانی میداشت حتماً بهتر بود.
👈پس اگر اشکالی در حکومت دینی باشد، در دینی بودن آن نیست؛ در قصور و تقصیر اهل دین است، که البته مقداری از آن در شرایط عصر غیبت ناگزیر است.
📔در قرآن و میراث روایی اهل بیت (علیهم السلام)، چارچوبهای کلان و خطوط اصلی حکمرانی دینی ـ بهعلاوۀ برخی جزئیات ـ به دست ما رسیده است که در حد توان موظفیم آنها را اجرا کنیم، هرچند اجرای کامل جزئیات به شرایط ظهور موکول است.
#نقد_سکولاریزم
#دین_و_سیاست
🔆 کانال ادیان، فرق و قومیتهای مؤسسه مصاف (افق)
🔆 @masaf_ofogh
افق
✳️ایدئولوژی داروینیسم (قسمت چهاردهم)
✍ شاید مثال دیگری بهتر بتواند منظور ما را انتقال دهد. این مثال را از کتاب دنیای سوفی، نوشته یوستین گاردر برداشتهام. یک روز صبح پدر و مادر و کودکِ دو یا سهسالۀ آنها در آشپزخانه صبحانه میخورند. پس از مدتی، مادر برخاسته و شروع به شستن ظرفها میکند و پدر به پرواز درمیآید، دور سقف میگردد و کودک زل زده و او را نگاه میکند. در این لحظه، کودک در ذهنش چه میگذرد؟ شاید پدرش را نشان بدهد و بگوید: «بابا رفت هوا». البته کودک به حیرت افتاده؛ ولی کودکِ بینوا همواره دچار حیرت است. پدرش مدام کارهای عجیب و غریب میکند و این پرشِ کوچک بر فراز میز صبحانه نیز لابد یکی از آنهاست. پدر هر روز صبح با ماشین مضحکی صورت خود را میتراشد؛ گاه پشتبام رفته و آنتن تلویزیون را به اینطرف و آنطرف میچرخاند؛ یا اینکه سرش را زیر کاپوت ماشین کرده و صورتش را که سیاه شده، بیرون میآورد. در این لحظه مادر سرش را میچرخاند و پدر را میبیند که بالای میز صبحانه در هوا شناور است. مادر چه واکنشی نشان میدهد؟ از وحشت فریاد میکشد و شیشۀ مربا از دستش میافتد. احتمالاً لازم است که وقتی شوهرش از گردش صبحگاهی خود به زمین نزول اجلال کرد، او را به بیمارستان برساند.
🔸چرا واکنش مادر و کودک تا این اندازه با هم تفاوت دارد؟ چون مادر پس از سالها زندگی به جاذبه زمین عادت کرده است، اما کودک بینوا تازه وارد جهان شگفتآوری شده است که پیشپاافتادهترین پدیدهها در آن معجزهای محسوب میشود. کودک اولین بار است که پشت فرمان مینشیند و با حیرت به گاز و دنده و کلاچ نگاه میکند، در حالیکه مادر سالها رانندگی کرده و راندن ماشین برایش به سادگی راه رفتن است. اما به هر حال مادر نباید این نکته را فراموش کند که هر چقدر رانندهای ماهر باشد، هنوز چیزی از این نمیداند که سیستم تعلیق و احتراق و ترمز و کلاچ و انتقال قدرت خودرو چگونه کار میکند.
💢در نهایت کودک متحیر و پرهیجان ما روزی بزرگ میشود به این جهان انس میگیرد و دانشگاه میرود و تحصیلات عالیه سپری میکند و ممکن است روزی به این توهم برسد که تمام معماهای جهان را کشف کرده است. ممکن است دانشمندی داروینیست شود و احساس کند، با چند کلمه و یک نظریه اثبات نشده میتواند تمام جهان را توضیح دهد. ولی حقیقت این است که این دانشمند فرزانه، تنها به این جهان خوگرفته و عادت کرده است و هیچ یک از معماهای این جهان را حل نکرده است و اگر غبار عادت را از پیش چشمانش کنار بزند، هنوز که هنوز است باید مانند آن کودک بیسواد متحیر این جهان و خدایی باشد که آن را آفریده است.
#داروینیسم
🔆 کانال ادیان، فرق و قومیتهای مؤسسه مصاف (افق)
🔆 @masaf_ofogh
افق
💠 «دین، در ادبیاتی نو»
💢فصل اول : ضرورت تولید ادبیاتی تازه در معرفی دین
▪️قسمت ششم: فاصله ادبیات رایج آموزش دین، با ادبیات قرآن
🔰تا کنون گفتیم که ادبیات قرآن ادبیاتی «کارکردگرایانه» است. اما متأسفانه امروز در ادبیات رایج آموزش دین کمتر چنین نگاهی به دین وجود دارد. دین در آموزش های کنونی، معمولاً برنامه ای واقع بینانه و منفعت گرایانه برای انسان توصیف نشده است. آموزش های دینی ما عموماً به صورت صرفاً کلامی و اعتقادی مطرح می شود نه کارکردگرایانه. یعنی رویکرد آموزشهای دینی، عمدتاً نظری و به دنبال اثبات و اسکات خصم است؛ نه توصیف حسّی و مشهود از آثار عینی و ملموس دین برای انسان. آموزشهای معارف دینی، غالباً ناظر بر پاسخ به شبهات و سؤالات طراحی شده اند؛ نه در صدد توصیف زیبایی و حلاوت دین در زندگی.
🔸امروز دین به عنوان راهکاری برای پاسخ به نیاز و منفعت انسان یا رفع مشکلات او تبیین نمی شود. کمتر دین را مایه رشد و موفقیت مادی و روحی می دانیم. عموماً چنین تصوری نداریم که من اگر دین دار باشم، خلّاقیتم بیشتر می شود. آرامش در زندگی زناشویی خواهم داشت. اقتصاد سالم تر و زاینده تری ایجاد خواهد شد. فرزند موفق تری تربیت خواهم کرد. جامعه پویاتر و سالم تری خواهیم داشت. و ...
👈 مثلاً کتب اعتقادی به دنبال اثبات نظری توحید هستند نه فایده توحید در زندگی بشر. توحید را اثبات می کنیم اما توصیف نمی کنیم. از این سخنی به میان نمی آید که توحید چه نقشی در بهبود روابط فردی و خانوادگی و اجتماعی خواهد داشت. از تأثیر نگاه توحیدی در نظامات اقتصادی و اجتماعی و سیاسی و مدیریت شهری و حتی معماری و شهرسازی و غیره سخن نمی گوییم. از تأثیر توحید در بهداشت روانی و بهبود فردی یا تأثیر آن در ارتقای روابط زوجین و افزایش رضایت از زندگی و کاهش طلاق سخن نمی گوییم.
🔸در حالی که اثبات، با مغز و اندیشه انسان در ارتباط است و توصیف، با گرایش های قلبی. اثبات، صرفاً شناخت و آگاهی به شما می دهد و توصیفِ آثار، انگیزه و اراده را بر می انگیزاند. اثبات و استدلال، ذهن انسان را تسلیم می کند و بیان زیبایی و آثار، قلب انسان را همراه می کند. و چه بسیار است که انسان، تسلیم ذهنی می شود ولی اقبال قلبی نشان نمی دهد.
#دین_در_ادبیاتی_نو
🔆 کانال ادیان، فرق و قومیتهای مؤسسه مصاف (افق)
🔆 @masaf_ofogh
28.56M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
✳️امام_حسن_عسکری علیهالسلام؛ پناهگاه عالمیان
🏴شهادت جانسوز یازدهمین امام شیعیان را خدمت امام عصر و تمام شیعیان جهان تسلیت عرض میکنیم🏴
🔆 کانال ادیان، فرق و قومیتهای مؤسسه مصاف (افق)
🔆 @masaf_ofogh
❇️نماز امام ۵ساله بر پیکر مطهر #امام_حسن عسکری_علیه_السلام
🔸شهادت امام حسن عسکری علیه السلام، چنان بازتاب گستردهای در سامرا داشت، که عموم مردم پس از مطلع شدن از شهادت ایشان، به سمت منزل امام حسن عسکری علیه السلام، روانه شدند.
👈 پس از شهادت و انجام امور غسل و کفن پیکر مطهرشان، خادم حضرت ؛ «عقید» به قصد با خبر کردن جعفر بن علی از منزل خارج شد تا او را برای اقامه نماز بر پیکر امام حسن عسکری علیه السلام آگاه سازد. ولیکن پس از همراهی جعفر بن علی به بالای سر پیکر شریفشان، هنگامی که وارد خانه شدند، دیدند حسن بن علی (ع)، کفن شده در تابوت قرار گرفته است و هنگامی که خواست آماده اقامه نماز شود، کودکی گندمگون و با موهای مجعد جلوی او را گرفت و گفت: ای عمو، من برای نماز خواندن بر پدرم سزاوارترم. جعفر در حالی که چهرهاش عبوس و زرد شده بود پا پس نهاد و پسر بچه جلو آمده و بر او نماز خواند.
📚کمالالدین ۲/۴۷۵
🔆 کانال ادیان، فرق و قومیتهای مؤسسه مصاف (افق)
🔆 @masaf_ofogh
❇️ سکولاریزم از منظر خداشناسی
💠 قطعاً گوشهای از نزاع سکولاریزم با دین سیاسی به شناخت خدا و تعریفی که از آن حقیقت متعالی ارائه میدهند، باز میگردد. اینکه دین میتواند در زندگی فردی و جمعی و حتی در شئون سیاسی این عالم نظر بدهد، بستگی به این دارد که آن دین را کدام خدا فرستاده باشد!
#دین_و_سیاست
#نقد_سکولاریزم
🔆 کانال ادیان، فرق و قومیتهای مؤسسه مصاف (افق)
تلگرام| اینستاگرام | ایتا
افق
💠 «دین، در ادبیاتی نو»
💢فصل اول : ضرورت تولید ادبیاتی تازه در معرفی دین
▪️قسمت هفتم: فاصله ادبیات رایج آموزش دین، با ادبیات قرآن
✨ما در آموزش دین نیاز به هنر روایت گری داریم. باید دین را روایت کرد؛ نه فقط اثبات! باید از زیبایی و حلاوت دین گفت. امام صادق(علیه السلام) می فرماید: «اگر مردم زیباییهای گفتار ما را می دانستند، از ما پیروی می کردند.»(معانی الاخبار، ص180)
🔸مثلاً در آموزش کنونی دین، خدا را اثبات می کنند و در نهایت نتیجه می گیرند که «باید به خدا ایمان بیاورید!» در حالی که انسان پیش از آنکه به "ایمان به خدا" برسد، باید "مشتاق ایمان به خدا" بشود. لذا باید از شیرینی و زیبایی ایمان توصیف کرد. خدای متعال به مؤمنین می فرماید: «خدا ایمان را برای شما زیبا کرد و آن را در قلوب شما زینت داد.»(حجرات/7) ما نیز باید هنر روایت گری از زیبایی و شیرینی ایمان داشته باشیم و آن را در قلوب دیگران زیبا جلوه دهیم. از آرامش و امنیت و لذتی که آرامش به خدا فراهم می کند بگوییم. از لذت محبت اهلبیت(ع) روایت کنیم.
🔹یا مثلاً در کتب دینی «امامت» را اثبات می کنند؛ اما «امام» را توصیف نمی کنند! در حالی که در زیارات ائمه(علیهمالسلام) مثل زیارت جامعه کبیره تماماً توصیف ویژگی های بی نظیر ائمه(علیهمالسلام) را می خوانیم. در روایات نیز بیش از اینکه اثبات امام را ببینیم توصیف ویژگی های امام را می بینیم. مثلاً امام رضا(علیه السلام) در وصف امام می فرماید: «امام مانند رفیقی مورد اعتماد؛ مثل فرزندی دوست داشتنی، مثل برادری تنی، مثل مادری مهربان به فرزند کوچکش و ... است.»(اصول کافی، ج1، ص 200)
❗️آموزش کنونی(روش استدلالی)، آموزشی خشک و بی روح است. ما باید حقیت دین که بسیار گرم و با طراوت است را روایت کنیم.
#دین_در_ادبیاتی_نو
🔆 کانال ادیان، فرق و قومیتهای مؤسسه مصاف (افق)
تلگرام| اینستاگرام | ایتا
افق
✨ بزرگترین تمجید از پیامبر صلیاللهعلیهوآله
⚠️ یکی پرسید بزرگترین تمجیدی که تا کنون از شخص پیامبر گرامی اسلام (صلیالله علیه و آله) شنیدهای چیست؟
گفتم کسانی که میگویند ایشان از طرف خداوند مبعوث نشده است!
گفت چطور؟
گفتم چون من سعی کردهام این حالت را در ذهنم مجسم کنم...
👈تصورش را بکن! قرن هفتم میلادی بود. زمانی که تازه به اصطلاح تمدن روم که سرگرمی مردمانش تماشای زنده زنده خورده شدن انسانها توسط جانوران بود، سقوط کرده و به دست وحشیانی فتح شده بود که نمیتوانم تجسم کنم که سرگرمی آنها چه بوده است!!
❇️ در این قرن در نقطهای از خاورمیانه که ساکنانش هیچگاه تمرکز جمعیتی بینالنهرین، فلات ایران و آناتولی را نداشته، و به هیچ وجه مانند مدائن و بابل و قسطنطنیه و یونان به عنوان مرکز دانش و حکمت شناخته نمیشده و حتی اهمیت فتح و تصرف را نداشته، فردی ادعای پیامبری میکند و در خصوص موضوعاتی مانند خداوند و شگفتیهای آفرینش و محسنات اخلاقی و حق زنان و کودکان و آخرت و هدف خلقت و بعثت پیامبران و عدالت و مسائل حقوقی مانند ازدواج و ارث و جنگ و صلح و هزاران مورد دیگر آموزههایی را مطرح میکند که به صراحت نص آن مختص نژاد و قبیله خاصی نیست و در این راستا با قبیله و خویشاندان خود دچار اختلاف و دشمنی میشود و به دلیل پافشاری بر آموزههایش به دلیل خطر کشته شدن از شهر خودش آواره میشود و جامعه کوچکی در شهر کوچکی در صحرای حجاز برقرار میکند و پیروانش با استقامت و وفاداری در مقابل خطرات جامعه بدوی شبه جزیره از خودشان دفاع میکنند و پس از شش سال جنگ میتوانند به صلح و آتشبس برسند و پس از آن با تبلیغ گروه گروه مردمان شبهجزیره عربستان را به آئین خود فرا میخواند و آنها میپذیرند و عصاره آموزههایش را در کتابی به عنوان قرآن از خود به یادگار میگذارد که اصالت هیچ کتابی به اندازه آن قابل اثبات نیست و با این که در خصوص موضوعات مختلفی از جنینشناسی و نجوم و علوم طبیعی تا داستان گذشتگان در آن سخن به میان آورده است، هنوز که هنوز است، بشریت توانسته مچ ارسطو را بگیرد ولی هنوز نتوانسته مچ این کتاب را بگیرد و با آموزههایش چنان تأثیری بر تاریخ میگذارد که تأثیرگذارترین فرد در تاریخ بشریت میشود و میدانسته است که بحر المیت پست ترین نقطه زمین است و بزرگ مورچگان ماده است و نفس انسان در ارتفاعات تنگ میشود و .... و بزرگترین اثر ادبی عربی را در بحبوحه مبارزه سیاسی و اجتماعی به نگارش در میآورد و تمام این اقدامات را بدون اتصال به آسمان انجام داده است!!! طبیعی است که این گفته که او خود این تعلیمات را گرد هم آورده و یا حتی این گفته که این تعلیمات را از جامعه پیرامون خویش گرد هم آورده است و چنین اثری در تاریخ گذاشته است، اغراقآمیزترین سخنی است که میتوان در خصوص او گفت و من نمیتوانم چنین بزرگنمایی را بپذیرم!!!
🔆 کانال ادیان، فرق و قومیتهای مؤسسه مصاف (افق)
تلگرام| اینستاگرام | ایتا
افق
🔅امام صادق علیه السلام و شاگردانی که در علوم مختلف تخصص داشتند!
✳️ دوران حیات امام صادق علیه السلام، دورانی بود که مبحث مطرح آن زمان مباحث کلامی و اعتقادی بود و از این رو بیشتر شاگردان آن حضرت در همین زمینه و همچنین فقه خدمت امام صادق علیه السلام میرسیدند اما حضرت شاگردان دیگری هم داشتند که آنها در علوم مختلف متخصص بوده و از علم امام استفاده میکردند.
👈 علم ادبیات عرب:
أبان بن تغلب یکی از شاگردان امام صادق است که نزد حضرت علم ادبیات عرب را آموخته است که در کتاب اختیار معرفة الرجال شیخ طوسی به آن اشاره شده است:
💠 فقال الشامي أرأيت يا أبا عبد الله أناظرك في العربية فالتفت أبو عبد الله عليه السلام فقال يا أبان بن تغلب ناظره فناظره فما ترك الشامي يكشر
❇️ در این روایت شخصی شامی خدمت امام صادق علیه السلام میرسد و از حضرت میخواهد که در زمینه علم ادبیات عرب با حضرت مناظره کند، امام صادق علیه السلام شاگرد خود أبان بن تغلب که در آن مسئله هم تخصص داشت را برای مناظره با او معرفی میکند. نتیجه مناظره هم شکست مرد شامی بود.
📚 اختيار معرفة الرجال (رجال الكشي)، الشيخ الطوسی، جلد ۲، صفحه ۵۵۵
🔻 در این روایت مرد شامی درخواست مناظره در علوم مختلفی با امام صادق میکند که امام هر موضوع را به یکی از شاگردان خود ارجاع میدهد و از این روایت به دست میآید که کدام شاگرد متخصص چه علمی بوده است:
1️⃣ حمران بن أعین متخصص علوم قرآن
2️⃣ أبان بن تغلب متخصص ادبیات عرب
3️⃣ زرارة متخصص فقه و حدیث
4️⃣ مؤمن الطاق متخصص کلام
5️⃣ طیار متخصص بحث جبر و اختیار
6️⃣ هشام بن سالم متخصص توحید
7️⃣ هشام بن حکم متخصص بحث امامت
👈 فیزیک و شیمی و کیمیا:
یکی دیگر از شاگردان امام صادق که بنا بر برخی گزارش ها در زمینه علم فیزیک و شیمی و کیمیا تخصص داشته، جابر بن حیان بوده است:
💠 در کتاب معجم الرجال آیت الله خوئی آمده است: جابر بن حيان... كان عالما بالفنون الغريبة... وقد كتب في أحواله وذكر مؤلفاته كتب عديدة... أنه من تلامذة الصادق عليه السلام... وقالوا إنه أول من وضع أساس الشيمي الجديد
📚 معجم رجال الحديث، السيد الخوئي، جلد ۴، صفحه ۳۲۸
🔸 جابر بن حیان کسی است که عالم به علوم غریبه بود و کتب فراوانی در احوال و مؤلفات ایشان نوشته شده است و از شاگردان امام صادق علیه السلام است و گفته اند اولین کسی بود که اساس علم شیمی جدید را پایه گذاشت.
🔻 در کتب اهلسنت در مورد ایشان آمده است:
💠 جابر بن حيان أبو موسى الطرسوسي قال القاضي شمس الدين أحمد بن خلكان ألف كتابا يشتمل على ألف ورقة يتضمن رسائل جعفر الصادق وهي خمسمائة رسالة في الكيمياء
📚الوافي بالوفيات، جلد ۱۱، صفحه ۲۷
💠 ابن خلکان در مورد جابر بن حیان میگوید: جابر کتابی تألیف کرده است که مشتمل بر هزار برگ است که این کتاب متضمن احادیث امام صادق علیه السلام است که آن ۵۰۰ حدیث در زمینه علم کیمیا است.
#امام_صادق
🔆 کانال ادیان، فرق و قومیتهای مؤسسه مصاف (افق)
🔆 @masaf_ofogh
افق
❇️حکومت دینی، نسخۀ انسانشناسانۀ حکومت
⁉️آیا به کسی که شناختی از جسم و جان شما ندارد اجازه میدهید برای بیماری شما نسخه بپیچد؛ یا برای تقویت شما رژیم غذایی تجویز کند؟ آیا کسی که به روان شما آشنایی ندارد حق دارد به شما مشاوره روانشناسی بدهد؟ آیا انسان برای اظهار نظر دربارۀ بُعد روحانی خود، اطلاعات کافی در اختیار دارد؟
وَيَسْأَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي وَمَا أُوتِيتُم مِّن الْعِلْمِ إِلاَّ قَلِيلاً؛ (اسراء: 85) از تو درباره «روح» سؤال مىکنند، بگو: «روح از فرمان پروردگار من است؛ و جز بهرۀ اندکى از دانش، به شما داده نشده است!»
👈حالا کسی که این انسان پیچیده را نشناسد، میتواند ادعا کند که جوامع را میشناسد؟ میتواند برای مجموعه انسانها برنامه بنویسد و قانون تدوین کند؟ آیا برنامۀ او میتواند پیچیدگیهای در هم تنیدۀ جامعه را مدیریت نماید، پیچیدگیهایی که به مراتب از پیچیدگیهای عناصر آن ـ یعنی افراد و خانوادهها ـ عمیقتر است.
🔸حکومتها با همۀ ابعاد فردی و خانوادگی و اجتماعی و بینالمللی و جسمی و روحی و معنوی و اقتصادی و امنیتی مردم سر و کار دارند. حکومت اسلامی حتی اهداف و کارویژههایی فراتر از حکومتهای متعارف دارد و خود را موظف به وظایفی فراتر از آن حکومتها میبیند؛ چون حکومت اسلامی با انسانی مواجه است که مبدأ و منتهای او خداست و زندگی او در نیازهای مادی و حیوانی این دنیا خلاصه نمیشود. (ر.ک: حقوق و سیاست در قرآن، ص78-79 و 151)
💠سکولاریزم همۀ این پیچیدگیها را میخواهد با تکیه بر «عقل خود بنیاد بشری» حل و فصل کند و با ابراز بینیازی نسبت به ابزار وحی، دین بشری خود را جایگزین دین آسمانی معرفی کند. این ایده در درجۀ نخست باید نگاه خودش را به انسان توضیح بدهد. این انسان را چقدر بسیط و ساده دیدهاند که ادعا میکنند با کمی آزمون و خطا میتوانند او را در مسیر سعادت خود قرار بدهند.
💢متفکران بشری در حالی میخواهند برای انسان برنامۀ کمال بنویسند، که تا به امروز نتوانستهاند حتی تعریف واحدی از انسان و سعادت او به دست بدهند و در شناخت حقیقت انسان به انسداد رسیدهاند. با این حال از نسخههای ایدئولوژیک خود جانبداری میکنند و آن را به جوامع زیر دست تحمیل میکنند. در مباحث آینده به برخی آسیبها و تبعات این نسخههای کال انسانی اشاره خواهیم کرد.
#پیچیدگیهای_دنیای_سیاست
#دین_و_سیاست
#نقد_سکولاریزم
🔆 کانال ادیان، فرق و قومیتهای مؤسسه مصاف (افق)
🔆 @masaf_ofogh
افق
💠 «دین، در ادبیاتی نو»
💢فصل اول : ضرورت تولید ادبیاتی تازه در معرفی دین
▪️قسمت هشتم: فاصله ادبیات رایج آموزش دین، با ادبیات قرآن
🔰یکی از نمونه های بارز فاصله ادبیات اصیل دینی با ادبیات رایج آموزش دین، در انتقال مفهوم «ولایت» است. آنچه از ولایت در عموم اذهان وجود دارد، اثبات ولایت است؛ از ولایت امیرالمؤمنین(ع) تا ولایت فقیه. اما کمتر از زیبایی های ولایت و جامعه ولایی سخن گفته می شود. از این رو نگرش های غلطی از «ولایتمداری» در اذهان شکل گرفته است.
🔸به عنوان مثال نگرش عمومی از ولایت، مقوله ای «محدود کننده» است. اینکه ولایت مدام امر و نهی میکند و ما نیز باید بی چون و چرا اطاعت کنیم. این در حالیست که ولایت به شدت آزادی بخش است و جامعه ولایی یک جامعه آزاد و مختار است. ولایت انسانها را از یوغ بردگی انسان ها و طواغیت و فرعونها بیرون میکشد و عقول آنها را آزاد میکند. به آنها اجازه نفس کشیدن، اندیشیدن، انتخاب کردن، رشد و تعالی و حتی مخالفت و خطا و زمین خوردن میدهد. ولایت به مردم زور نمیگوید و نظر خود را بر نظر مردم تحمیل نمیکند. از آنها مشورت میگیرد و رأی آنها را در سرنوشت خودشان دخیل میکند.
🔹اینها شعار نیست؛ بلکه تاریخ، آیات و روایات بسیاری بر این حقیقت شهادت میدهند. (تفصیل این موضوع در قسمتهای آینده خواهد آمد.) خدای متعال راجع به پیامبراکرم(ص) میفرماید: «(او) بارهاى سنگين، و زنجيرهايى را كه بر آنها بود، (از دوش و گردنشان) بر مىدارد، و يَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَالْأَغْلَالَ الَّتِي كَانَتْ عَلَيْهِمْ.»(اعراف/157)
🔸و از آن سو طاغوت، به شدت انسانها را به بردگی میکشاند. به آنها اجازه انتخاب گری و مخالفت نمیدهد. ذهن و قلب و عقل آنها را به اسارت و استحمار و استعمار میکشاند. با زر و زور و تزویر، سیطره بر انسانها پیدا میکند.
🔹همچنین ما جامعه ولایی را نیز خوب توصیف نکردهایم. جامعهای که مشحون از ایثار و محبت و نوع دوستی و یک دلی و مواسات است.
❗️خلاصه آنکه فاصله ما با ادبیات اصیل و صحیح دینی زیاد است. بسیاری از مفاهیم متعالی و مترقّی دینی، از آسیب چنین ادبیاتی بی بهره نبودهاند. به سهم خودمان سعی میکنیم که در این مباحث برخی از این مفاهیم را بازتعریف کنیم.
#دین_در_ادبیاتی_نو
🔆 کانال ادیان، فرق و قومیتهای مؤسسه مصاف (افق)
🔆 @masaf_ofogh
افق
💠تهی بودن حکومتهای سکولار از ایدئولوژی صحیح
🔸در فضای مدرنیته نزاعهایی در تأیید یا رد حکومتهای ایدئولوژیک در گرفته است و فضای مدرنیته در این باره فراز و نشیبهایی را به خود دیده است. در دورههایی ایدولوژیک بودن حکومتها را به سخره میگرفتند و ایدئولوژی را ابزاری برای فریب تودهها معرفی میکردند. بر همین اساس حکومت دینی را هم به اتهام ایدئولوژیک بودن و ارزشی بودن طرد میکردند.
در جای خود باید بحث کرد که آیا حکومت غیر ایدئولوژیک معنایی دارد و آیا چنین چیزی قابل تصور است یا اینکه غیر ایدئولوژیک بودن برای حکومتها تنها یک پوشش و شعار است؟
🔹فعلاً با این ادعا در خصوص ایدئولوژیهای غیر دینی همراهی میکنیم. به هر حال این مقدار مسلم است که اگر ایدئولوژی صحیحی وجود داشته باشد، آن تنها ایدئولوژی برآمده از مبانی و معارف دینی است؛ و انسان به تنهایی و بدون کمک وحی نخواهد توانست نظام معرفتی صحیحی ـ که آرمان و کمال و سعادت واقعی او را ترسیم کند و در تزاحم ارزشها نیز تقدم آنها را در چارچوب یک نظام ارزشی منسجم تعیین نماید ـ ارائه نماید. این ایدئولوژی به ناچار باید بر اساس شناخت صحیح از مبدأ و غایت انسان و علم به مفاسد و مصالح مادی و معنوی انسان باشد، که این، جز از دین انتظار نمیرود.
❇️شهید مطهری در «جهانبينى اسلامى» صفحه ۱۷۶ مینویسد:
«با توجه به مجموع استعدادهاى فردى و اجتماعى انسان، و پیچیدگیِ روابط اجتماعى انسان، و مشخص نبودن نهایت سیر تکاملى انسان، باید بپذیریم که آن چه فیلسوفان و متفکّران اجتماعى به نام ایدئولوژى یافتهاند، گمراهى و سرگشتگى است. براى انسان از نظر ایدئولوژى داشتن، یک راه بیشتر وجود ندارد، و آن، ایدئولوژى از طریق وحى است. اگر ایدئولوژى از طریق وحى را نپذیریم، باید بپذیریم که انسان فاقد ایدئولوژى است.
متفکران امروز بشر، اذعان دارند که ارائه خط سیر آینده بشر، به وسیله ایدئولوژىهاى بشرى، تنها به صورت «منزل به منزل» است؛ یعنى تنها در هر منزل مىتوان (آن هم به ادعاى خودشان) منزل بعدى را مشخص کرد؛ اما این که منازل بعد از این منزل کجاست، و سرمنزل نهایى چیست، و آیا اساساً سرمنزلى وجود دارد یا ندارد، هیچ معلوم نیست. سرنوشت چنین ایدئولوژىهایى روشن است».
👈 حکومتهای سکولار را باید حکومتهایی مبتنی بر ایدئولوژی خام انسانی دانست که بر ارزشهای بیاساس خود (مانند آزادی یا برابری) پافشاری میکنند و برای نظام ارزشی خود منطق موجهی ارائه نمیکنند.
#دین_و_سیاست
#نقد_سکولاریزم
🔆 کانال ادیان، فرق و قومیتهای مؤسسه مصاف (افق)
تلگرام| اینستاگرام | ایتا
May 11