🛑📢«دروغ» چه آثار زيان باری در زندگی به بار می آورد؟ (بخش دوم و پایانی) 🔹ششمين پيامد زيان بار #دروغ آن است که، انسان با استفاده از ابزار دروغ مى تواند كارهاى زشت ديگرى انجام دهد. انسان حسود، كينه توز، به واسطه #دورغ مى تواند حسد، كينه و يا بخل خود را اعمال نمايد، همچنين در مورد بسيارى از گناهان ديگر، مثلا هنگامى كه كسى از او تقاضاى وام مى كند به دروغ مى گويد من خودم امروز براى زندگى وام گرفتم، يا هنگامى كه براى معرفى شخصى به او مراجعه مى كنند به خاطر حسد و كينه توزيش مى گويد آن شخص آدم بى اعتبارى است، در حالى كه در واقع فرد معتبرى است. هفتمين اثر زيانبار #دروغ، در علوم و دانش ها ظاهر مى گردد. اگر افراد محققى در يك يا چند مورد دروغ بگويند، تمام تحقيقات و كتاب هاى علمى خود را از اعتبار مى اندازند، و اگر اين عمل شيوع پيدا كند اعتمادى بر تحقيقات و علوم ديگران باقى نخواهد ماند و كاروان علم و دانش بشرى متوقف مى شود. و آثار زيانبار ديگرى كه با دقت در زندگى دروغگويان مى توان به آن پى برد. 🔹اضافه بر اين آثار كه جنبه اجتماعى دارد، پيامدهاى سوء معنوى نيز بر #دروغ مترتب مى شود كه در روايات اسلامى به آن اشاره شده است. از جمله اين كه امام على بن موسى الرّضا (عليه السلام) در حديثى، #دروغ را سبب دوری فرشتگان از انسان دانسته می فرماید: «اِذا كَذِبَ الْعَبْدُ كِذْبَةً تَباعَدَ المَلَكُ مِنْهُ مَسيرَةَ ميل مِنْ نَتِنِ ماجاءَبِهُ؛ [۱] هنگامى كه انسان #دروغى بگويد به خاطر بوى بدى كه از عمل او برمى خيزد به اندازه يك ميل فرشته از او دور مى شود». امام صادق (عليه السلام) در حديثى، #دروغ را سبب محرومیت انسان را از نماز شب دانسته، و مى فرماید: «اِنَّ الرَّجُلَ لَيَكْذِبُ الْكِذْبَةَ فَيُحرَمُ بِها صَلاةَ الْلَيْلِ، فَاِذا حُرِمَ صَلاةُ اللَيْلِ حُرِمَ بِها الرِّزْق؛ [۲] گاه انسان #دروغى مى گويد و از نماز شب محروم مى شود، و هنگامى كه از نماز شب محروم مى شود، از روزى [وسيع] محروم مى گردد». 🔹امام صادق (عليه السلام) در حديثى، #دروغ را مانعی در برابر قبولى بعضى از عبادات دانسته، همان گونه كه درباره روزه داران، می فرمایند: «فَاِذا صُمْتُمْ فَاحْفَظُوا اَلْسِنَتَكُمْ عَنِ الْكِذْبِ وَ غَضُّوا اَبْصارَكُمْ؛ [۳] هنگامى كه روزه مى گيريد، زبان را از دروغ حفظ كنيد، و چشمان خود را [از نگاه گناه آلود] فرو گيريد». اين حديث دليل بر آن است كه اين گونه اعمال از ارزش روزه مى كاهد. ديگر اين كه #دروغ گفتن گاه سبب قطع بركات الهى از انسان مى شود، چنان كه امام رضا (عليه السلام) در حديثى مى فرمایند: «اِذا كَذِبَ الْوُلاةُ حُبِسَ الْمَطَرُ؛ [۴] هنگامى كه زمامداران دروغ بگويند باران قطع مى شود». 🔹در روايات آثار دیگری براى #دروغ ذکر شده كه ممكن است دارای جنبه های معنوى، اجتماعى و ظاهرى باشد، از آن جمله روايات متعددى كه #دروغ را سبب کاهش روزى انسان و فقر و تنگدستى معرفی کرده اند. در حديثى امام على (عليه السلام) می فرماید: «اِعْتِيادُ الْكِذْبِ يُورِثُ الْفَقْرُ؛ [۵] عادت كردن به #دروغگويى سبب فقر و تنگدستى است». رسول اكرم (صلى الله عليه و آله) در این رابطه می فرماید: «اَلْكِذْبُ يُنَقِّصُ الرِّزْقَ؛ [۶] #دروغ از روزى انسان مى كاهد». اين كاهش رزق، ممكن است از آثار زيانبار معنوى، و يا از آثار ظاهرى و اجتماعى دروغ باشد، چرا كه #دروغگو اعتماد مردم را از دست مى دهد، و با از دست دادن اعتماد عمومى، فعاليت اقتصادى او محدود مى شود، و همين امر سبب نقصان رزق و روزى او مى شود. پی نوشت‌ها؛ [۱] شرح‌نهج‌البلاغة،ابن‌أبی‌الحديد،مكتبة آية الله المرعشی‌النجفی،‏۱۴۰۴ق‌،چ‌۱،ج۶،ص۳۵۷ [۲] تهذيب الأحكام، طوسى، دار الكتب الإسلاميه‏، ۱۴۰۷ق، چ چهارم‏‏، ج ‏۲، ص ۱۲۲ [۳] الكافی،كلينى،دارالكتبالإسلامية،۱۴۰۷ق، چ چهارم، ج ‏۴، ص ۸۷، باب أدب الصائم [۴] بحارالأنوار، مجلسى، دار إحياء التراث العربی‏، ۱۴۰۳ق،چ‌دوم،ج۷۰،ص۳۷۳،باب۱۳۸ [۵] وسائل الشيعة، عاملى، مؤسسة آل البيت (ع)، ۱۴۰۹ق، چ اول، ج ‏۱۵، ص ۳۴۷ [۶] كنز العمال فی سنن الأقوال والأفعال، المتقي الهندی، مؤسسة الرسالة، ۱۴۰۱ق، الطبعة الخامسة، ج ۳، ص ۱۱۲۸، ح ۸۲۲۰ 📕اخلاق در قرآن‏، مكارم شيرازى، ناصر، مدرسه الامام على بن ابى طالب (ع)، قم‏، ۱۳۷۷ش،‏ چاپ اول‏، ج ۳، ص ۲۳۰ منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت) #دروغ #دروغگو