هدایت شده از mesaghمیثاق
🛑📢جایگاه تفکر در آموزه‌های اسلام
🔸#اسلام به عنوان یک #مکتب_الهی، همواره انسان را به #تفکر در امور مختلف رهنمون می کند، تا سبب ارتقای #بینش او شود، و یا اینکه از گذشتگان #عبرت گرفته و زندگی خود را سر و سامان دهد. انسان برای خود یک سری #معلومات و #مجهولاتی دارد که در اثر #تفکر می تواند از حجم مجهولات خود کم کرده، و بر میزان معلوماتش اضافه نماید. امام خمینی (ره) در این راستا می فرماید: «تفکر فرایندی است که در طی آن سلسله ای از امور معلوم و مشخص در کنار هم قرار می گیرند تا امری مجهول را، واضح و روشن سازند». [۱]
💠جایگاه تفکر در اسلام
🔹#اسلام نیز طرفدار #تفکر است و در آیات و روایات فراوانی در فرصت های مختلف امر به تفکر کرده است؛ چون حاصل تفکر دانایی است. #دانایی نیز یک امر پسندیده می باشد؛ زیرا فرد #عِالم و دانا در تصمیم گیری ها و جهت گیری های خود #عاقلانه‌تر و #سنجیده‌تر عمل می کند و کمتر دچار لغزش و #اشتباه می شود. [۲]
💠تفکّر در آیات
🔹#قرآن_کریم در آیات متعدد و موضوعات مختلف انسان ها را به #اندیشه و #تعقل فراخوانده است. بسیاری از آیات، #متفکران، اندیشه ورزان و آنان که در مقام فهم واقعیات هستند را به بهترین صورت، #تمجید کرده، و گریزان از حقیقت را سخت مورد نکوهش قرار داده اند. از جمله محورهای اساسی که قرآن، انسان را به تفکر در مورد آنها تشویق می کند، عبارتند از:
1⃣تفکّر در جهان خلقت
🔹#قرآن_کریم در آیات مختلف امر به #تفکر در #خلقت‌آسمانهاوزمین کرده است، به عنوان مثال: «إِنَّ فِی خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ لَآيَاتٍ لِأُولِي الْأَلْبَابِ؛ [آل عمران، ۱۹۰] همانا در #خلقت آسمان ها و زمین و رفت و آمد شب و روز، نشانه هایی از (حکمت) است برای خردمندانی که بیندیشند».
2⃣تفکّر در احکام و آیات الهی
🔹خداوند حتی در جایی که آیات خود را تبیین و روشن کرده است نیز بحث #تفکر را پیش می کشد، و اهمیت آن را به خلق گوشزد کرده و می فهماند که #تفکر چه جایگاهی در #اسلام دارد و #تقلید_کورکورانه را نمی پذیرد: «كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ اللهُ لَكُمُ الْآيَاتِ لَعَلَّكُمْ تَتَفَكَّرُونَ؛ [بقره، ۲۱۹] خداوند #آیاتش را به روشنی بیان می کند، باشد که شما در آن #تفکر و #تعقل کنید».
3⃣تفکّر در تحولات تاریخی
🔹اطلاع از زندگی و #سرگذشت ملت های گذشته، #انگیزه‌ها و #عواملی که باعث پیشرفت یا عقب ماندگی آنان شده، #عقل انسانی را پرورش می دهد، و انسان #عبرت می گیرد، از این رو #قرآن سفارش به #تفکّر در #سرگذشت‌پیشینیان می کند: «قُلْ سِيرُوا فِی الْأَرْضِ ثُمَّ انْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ؛ [انعام، ۱۱] بگو، روی #زمین گردش کنید؛ سپس بنگرید #سرانجام تکذیب کنندگان آیات الهی چه شد؟!»
💠تفکّر در روایات
🔹در #روایات متعدد و مختلفی امر به #تفکر شده و اهمیت جایگاه آن نیز بیان شده است، حتی در برخی روایات #تفکّر از #عبادت_برتر دانسته شده است؛ زیرا تفکّر در عبادت انسان نیز تاثیر می گذارد و #معرفت_شناسی انسان را تغییر می دهد. امیرالمؤمنین #امام_علی علیه السلام می فرماید: «اندیشه و #فکر، انسان را به #نیکویی و عمل به آن می کشاند». [۳] امام صادق علیه السلام میفرماید: «بیشترین عبادت ابوذر، #تفکّر و عبرت گرفتن بود». [۴]
🔹این روایت به خوبی بر ما روشن می کند، که با #تفکر چه درجه ای از ایمان را می توان به دست آورد و به #کمالات رسید. هر اندازه #تفکّر بیشتر راهگشا باشد، ثواب و #عاقبت_بخیری بیشتری را به ارمغان می آورد. #تفکّر، دارای درجات و مراتبی است. گاهی اثر یک لحظه تفکّر یک هفته انسان را جلو می اندازد، گاهی یک ماه، گاهی یکسال و گاهی یک عمر.
🔹#تفکر هرچه #عمیق‌تر باشد حرکت و پیشرفت بیشتری به وجود می آورد، مانند یک لحظه تفکّر «حر بن یزید ریاحی» در زمین کربلا که او را از جهنمی بودن رها کرد و به مراتب بالای بهشت رساند. [۵] در نتیجه #تفکر در اسلام از #جایگاه_والایی برخوردار است و سبب می شود #انسان به درجات مادی و معنوی برسد و #سعادت خود را تامین نماید، که از راههای دیگر، امکان دسترسی به این آثار مهم وجود ندارد.
پی نوشت‌ها؛
[۱] شرح چهل حدیث، ص۱۹۱ [۲] میزان الحکمة، ج۱۰، ح۱۶۲۰۹ [۳] کافی، ج۲، ص۵۵ [۴] خصال، ص۴۲ [۵] شرح چهل حدیث، ص۱۸۹
نویسنده: علی اعظمی
منبع: وبسایت اندیشه برتر حوزه
#تفکر #اندیشه #تعقل #بینش