eitaa logo
پرویزن
527 دنبال‌کننده
294 عکس
32 ویدیو
102 فایل
آن‌که غربال به دست است از عقب کاروان می‌آید نقد و یادداشت‌های ادبی (محمد مرادی، دانشگاه شیراز)
مشاهده در ایتا
دانلود
«حماسه‌های شیعی و ادبیات پایداری» در تاریخ ادب‌فارسی، منظومه‏‌های شیعی بیش از دیگر منظومه‏‌ها با ادبیات‌پایداری خویشی دارد. این آثار به دلیل ستایش و دفاع از مبانی هستی‏‌شناسانۀ مورد تأیید ادبیات انقلاب، آبشخوری مشترک با شعر جنگ دارد و بسیاری از عناصر سازندۀ آن‏ها با ادبیات جنگ قابل‌تطبیق است. قدیم‏‌ترین منظومۀ شیعی شناسایی‌شده در ادبیات‌فارسی، «علی‌نامه» سرودۀ شاعری ربیع‌نام، به سال 482 است که 12000 بیت دارد و روایتگر جنگ‏‌های سه‏‌گانۀ حضرت‌امیر است و نشانه‏‌های اعتقادی شیعۀ دوازده ‌امامی به وضوح در آن دیده می‌شود. محتوای این منظومه، از روایت درگذشت رسول(ص) آغاز می‌شود و شاعر که در آن شیوۀ فردوسی را درپیش‌گرفته، در ابیات‌ ابتدایی به‌سرعت به دوران خلافت خلفای اول و دوم اشاره دارد، سپس از کشته‌شدن خلیفۀ سوم می‌گوید و در ادامه بخش اعظم منظومه به روایت جنگ‌های حضرت‌امیر می‌پردازد. توصیف جزء‌به‌جزء صحنه‏‌های نبرد و نمود عناصر شیعی و اسلامی و سیمای بسیاری از یاران امام علی(ع) و فرزندانش(ع)، از ویژگی‏ های مهم در این اثر حماسی است. البته نسخۀ موجود از علی‏ نامه چند قرن پس از سرایش کتابت شده که از منظر نسخه‌شناسی می‌توان مباحثی متمایز دربارۀ آن نوشت. دیگر اثر شاخص حماسی، در تاریخ شعر شیعی، «خاوران‌نامۀ» ابن‌حسام خوسفی (ف. 875) شاعر مشهور شیعی قرن نهم است. این اثر منظومه‏‌ای است به وزن شاهنامه، در ذکر جنگ‌های علی(ع) در سرزمین خاوران به همراهی مالک‌اشتر که در سال 830ه. پایان پذیرفته است. (ر.ک. صفا، 1383: 135) در این منظومه روایت‏‌هایی از نبردهایی شگفت و اغراق‏ آمیز گنجانده شده (ر.ک. ابن‌حسام خوسفی، 1382) که از منظر استناد تاریخی با توصیف‏‌های ربیع، کاملاً متفاوت است و می‏‌توان آن را الگوی آثار دوران صفوی و قاجار دانست. برای مثال، در «رستم‌نامه» یا «داستان منظوم مسلمان‌شدن رستم به دست امام‌علی(ع)» که از معدود آثار حماسی ظاهراً ملّی در عصر صفوی است، جلوه‏‌هایی از همین باورها و اغراقات شیعی را می ‌توان دید. مضامینی غلوآمیز که از دریچۀ ادبیات دینی عصر قاجار، متاسفانه به شعر شیعی برخی شاعران دهه‌های اخیر نیز راه یافته است. بر اساس این منظومه، رستم پهلوان ایرانی به نمایندگی ایرانیان برای شناسایی به‌سوی رسول(ص)، می‌آید تا پس از آن به کمک ایرانیان با اعراب بجنگد و اتفاقاتی شگفت‌انگیز برای او رقم می‌خورد. (1387: 6) @mmparvizan
The End کجا فرار می‌کنید؟ نسل رنگ، نسل ننگ؟ کجا فرار می‌کنید؟ وارثان بمب و جنگ؟ کجا خزیده‌اید هان! یهودیان هفت‌رنگ؟ که خواب را به چشم‌هایتان حرام می‌کنیم شما شروع کرده‌اید و ما تمام می‌کنیم از این طرف به قصد فتح، استوار می‌رسیم از آن‌طرف، به عزم رزم و کارزار می‌رسیم از این‌سوی حلب...، به خاک آن‌دیار می‌رسیم به شوق جنگ با یهود، رو به شام می‌کنیم شما شروع کرده‌اید و ما تمام می‌کنیم به چشم خویش بنگرید... روز هول و بیم‌را که خشم ما به هم زده است خواب اورشلیم را علم به دست می‌رسیم نصرتی عظیم را به سنگ‌های خاک قدس استلام می‌کنیم شما شروع کرده‌اید و ما تمام می‌کنیم نژاد آریایی و هراس و غم؟ مباد این تبار رستم و مقابل تو خم؟ مباد این وطن حریم ماست، غربت حرم؟ مباد این به مرگ از فراز زندگی، سلام می‌کنیم شما شروع کرده‌اید و ما تمام می‌کنیم پر از شکوه آرش است، آتش کمان ما حماسه‌خوان غیرت است عزم بی‌امان ما به کوه می‌رسد طنین خشم ناگهان ما پر از حماسه‌ایم و جنگِ مستدام می‌کنیم شما شروع کرده‌اید و ما تمام می‌کنیم سران پستِ خوک‌بازِ کشور مترسکید درنده‌اید و قاتلان بی‌شمار کودکید بگیر... نوش جانتان... که لایقان موشکید به انهدام کاخ‌هایتان قیام می‌کنیم شما شروع کرده‌اید ما تمام می‌کنیم به گوشه‌ای نهان‌شوید...عمرتان سر آمده‌است زمان فتح... و نوبت نبرد خیبر آمده است نگاه کن به ذوالفقار... باز حیدر آمده است خیال کرده‌اید تیغ در نیام می‌کنیم؟ شما شروع کرده‌اید و ما تمام می‌کنیم https://eitaa.com/mmparvizan