"تذکرهی انجمن قدس و ستایش امام نهم"
تذکرهی انجمن قدس، نوشتهی ادیب و شاعر نامآور عبرت نایینی، یکی از مهمترین منابع بررسی وضعیت شعر دینی در نیمهی دوم عصر قاجار است که به تصحيح ابوالفضل مرادی، در دو جلد منتشر شده است.
هرچند اغلب اشعار این تذکره، در ستایش حضرت مهدی(عج) سروده شده؛ در خلال این مدایح اشعاری نیز در منقبت پیامبر(ص) و دیگر امامان شیعه(ع) گردآوری شده که عمدتا نمایندهای از بهترین اشعار منقبتی این عصر محسوب میشوند.
از جمله، یک شعر عربی و چهار غزل_قصیدهی فارسی که در مدح امام جواد سروده شدهاست. از این چهار شعر، بهجز سرودهی میر سیّد علی قدسی(ص ۱۰۸۴)، سه شعر دیگر در یک وزن و قافیه سروده شده؛ نکتهای که احتمال تاثیرگذاری یکی از این سهشاعر را بر دیگران تقویت میکند.
شاعر این اشعار شاعر فاضل این عصر محیط قمی(ص ۱۱۷۴) و میرزاحیدر مجدالادبا ثریا (ص۲۵۳) و شاعر نامآشنای این عصر صفای اصفهانی(ص ۶۷۲) هستند که در پایان، ابیاتی از شعر صفا را ذکر میکنیم:
گدای عشق ندارد ز ملک و مال غمی
به کنج میکدهی عشق هر گداست جمی
قدم به افسر سلطان نهد کسی که نهاد
گدای رهگذر عشق بر سرش قدمی...
پریش باش که جمعیّتش پریشانی است
دلی که نیست پریشان طرّهی صنمی...
مخور فسون که نیرزد به کارخانهی دهر
هزار نوش نشاط ای پسر! به نیش غمی
ببر پناه به شاهی که در قلمرو روح
به امر اوست که جاری است هر سرِ قلمی
یگانهگوهر بحر قدم تقیّ جواد
که قطرهای است ز دریاش، هرکجاست یمی
گرفت لشگر غم کشور وجودِ صفا
بزن به ملک خود ای پادشاه جان علمی
ز لطف توست مرا دیدهی کرامت و بس
که نیست جز تو در آفاق صاحب کرمی
#شعر_شیعی
#امام_جواد
#انجمن_قدس
#عبرت_نایینی
#صفای_اصفهانی
https://eitaa.com/mmparvizan
"قصیدهای به بهانهی سالروز پیوند امام متقیان و بانوی پرهیزگاران"
ای رو به اوجتان، نگران: ماه و آفتاب
در عشقتان، اسیرِ زمان: ماه و آفتاب
در جستجوی مهر شما، ای دو بیکران!
رفتند از کران به کران، ماه و آفتاب
مقصد سوی شماست اگر روز و شب به شوق
هستند دورهگردِ جهان، ماه و آفتاب
شاید چراغ کوفه و شمع مدینهاند:
چشمکزنان و نورفشان، ماه و آفتاب
اینیک غلامِ خاصه و آنیک کنیزِ پیر
درخدمتند، از دل و جان، ماه و آفتاب
دارند هر شعاع، چه اسراری از شما
گر واکنند لب به بیان، ماه و آفتاب
از داستان عشق شما حرف میزدند
گر داشتند نطق و زبان، ماه و آفتاب
*
اینسمت: باد و ابر سواران روزِ بار
آنسمت: چاکرانِ نهان، ماه و آفتاب
اینسمت: کوه و دشت گدازادگانِ پیر
آنسمت: خادمان جوان، ماه و آفتاب
*
بنویس روی دفترِ گل: فاطمه_ علی
از غیرت نسیم بخوان: ماه و آفتاب
در نبضنبض من به تولای نامشان
هرلحظه میزند ضربان ماه و آفتاب
*
یا فاطمه! ازآن لبِ والشّمس والضّحا
در شام جانمان بتکان! ماه و آفتاب
در کهکشان دفترم ای شورِ شعرخیز!
جای ستارهها بنشان ماه و آفتاب
دستاس را دوباره بچرخان به سمت عرش
شاید شوند قرصِ دو "نان"، ماه و آفتاب
*
یا مرتضی! از آن دلِ پر نورِ موجموج
در چاه ذهنمان بچکان، ماه و آفتاب
سرگیجهی شکوه تو افتاده در جهان
هستند اگر که در دوَران ماه و آفتاب
دلوی برآر و لب به مناجات باز کن
تا بشکفند از هیجان، ماه و آفتاب
در لشکر زمان که محمّد امیر اوست
پرچم ولای توست و نشان، ماه و آفتاب
*
ای آفتاب عصمت و ای ماهتاب علم
از نورتان، دچار قِران ماه و آفتاب
معنای روشنیّ جهان مناید اگر؛
شد شمع خلوت دگران، ماه و آفتاب
گرمای زندگانی مایید اگرچه هست؛
دلگرمی فلان و فلان ماه و آفتاب:
از "آفِلین" ملولم با دین مِهرتان
تا هست دینِ اهل گمان ماه و آفتاب
*
امشب که شاهراهِ عروج است کهکشان
از بس نزول کرده به جان، ماه و آفتاب؛
دستِ علی میانهی دستان فاطمه است
با هم طلوع کرده چهسان؟ ماه و آفتاب
#علی_ع
#فاطمه_س
#شعر_آیینی
#محمد_مرادی
https://eitaa.com/mmparvizan
هدایت شده از «کمــی کــافــر...»
من چشـم و دلــم سیــــر شد از شــوق تماشــا
یا اینکه دگر سرو قدی نیست در این شهر؟!
#مصعب_یحیایی
🟢@yahyaei_m
🌿گرچه شیرین دهنان پادشهانند ولی
او سلیمان زمان است که خاتم با اوست...
🪐دورهمنشینی جوانان و اهالی شعر و ادب فارس
🟪خانهی شعر و ادبیات خاتم
🔰مجال شعرخوانی، نقد آثار، گفت و گو و فراگیری
📆دوشنبه ۲۱ خرداد ۱۴۰۳
⏳ساعت: ۱۷:۰۰
📝باارشاد:
دکتر محمد مرادی
✨موضوع:
سبک خراسانی؛ بخش اول(شعر دوران صفاری و سامانی)
📍مکان:
چهارراه حافظیه- ادارهی کل فرهنگ و ارشاد اسلامی- طبقه زیرین- تالار گفتگو
🔼ورود برای عموم علاقهمندان به شعر و ادبیات، آزاد است.
|خانهی شعر و ادبیات خاتم| 🌿
@khatam_shz
https://eitaa.com/mmparvizan
هدایت شده از خانه تخصصی هنر و ادبیات کودک و نوجوان
به نام هستی بخش
انجمن تخصصی کودک و رسانه برگزار می کند:
☀️سلسله وبینارهای تخصصی در حوزه خردسال، کودک و نوجوان
⭐موضوع: ارزیابی کتاب های ویژه کودک و نوجوان در نمایشگاه کتاب ۱۴۰۳
♦️دبیر: آقای دکتر علی اصغر طاهری صفی آبادی
پژوهشگر- نویسنده و استاد دانشگاه
♦️کارشناس:آقای سید علی کاشفی خوانساری
نویسنده و پژوهشگر
♦️کارشناس:آقای مصطفی رحماندوست
شاعر- پژوهشگر و مترجم کتاب های کودک و نوجوان
♦️کارشناس:خانم دکتر معصومه مرادی
شاعر- نویسنده و پژوهشگر ادبیاتعضو انجمن تخصصی کودک و رسانه
🕗 تاریخ برگزاری: ۴شنبه - ۲۳خرداد ماه۱۴۰۳ - ازساعت ۲۰ تا ۲۱:۳۰
🌐 محل برگزاری در گوگل میت به نشانی:
meet.google.com/ksy-jzzz-pqe
♦️میزبان: انجمن تخصصی کودک و رسانه https://koodak.tv/
هدایت شده از پرویزن
"کشفالمحجوب هجویری: ذکر امام محمد باقر(ع) "
و مِنهم حجّت بر اهل معاملت و برهان ارباب مشاهدت، امامِ اولاد نبی(ص) و گزیدهی نسل علی(ع)، ابوجعفر محمدبن علی بن الحسین بن علی بن ابی طالب کرمالله وجهه و رضی عنهم.
و نیز گویند کنیت وی ابوعبدالله بود و به لقب وی را باقرخواندندی؛ مخصوص بود وی به دقایق علوم و به لطایف اشارات اندر کتاب خدای عزّ و جلّ، وی را کرامات مشهور بود و آیات ازهر و براهین انور.
و گویند ملِکی، وقتی قصد هلاک وی کرد. کس فرستاد بدو، چون به نزدیک وی اندر آمد، از وی عذر خواست و هدیه داد و به نیکویی بازگردانید. گفتند: ایّها الملک! قصد هلاک وی داشتی. تو را با وی دیگرگونه دیدیم. حال چه بود؟ گفت: چون وی به نزدیک من اندر آمد؛ دو شیر دیدم یکی بر راست و یکی بر چپ وی_ و مرا میگفتند که اگر تو بدو قصد کنی ما تو را هلاک کنیم...
کشفالمحجوب، باب فی ذکر ائمّتهم من اهل البیت
#سیمای_اهل_بیت
#ادبیات_عرفانی
#امام_باقر
@mmparvizan
"کشفالحجاب الثامن: فی الحج"
قوله تعالی: و للّه علی النّاس حج البیت من استطاع الیه سبیلا (۹۷/آل عمران)
و از فرایض اعیان، یکی حج است بر بنده اندر حال صحّت عقل و بلوغ و اسلام و حصول استطاعت. و آن حُرم بود به میقات و وقوف اندر عرفات و طواف زیارت به اجماع و به اختلاف سعی میان صفا و مروه و بی حُرم اندر حَرم نشاید شد و حَرم را بدان حرم خوانند که اندر او مقام ابراهیم است و محل امن. پس ابراهیم را علیهالسلام دو مقام بوده است یکی مقام تن و دیگر از آن دل، مقام تن مکه و مقام دل خلّت؛ هرکه قصد مقام تن وی کند از همه شهوات و لذات اعراض باید کرد تا محرم بود و [باید] کفن اندر پوشید و دست از صید حلال بداشت و جمله حواس را اندر بند کرد و به عرفات حاضر شد و از آن جا به مزدلفه و مشعرالحرام شد و سنگ برگرفت و به مکه کعبه را طواف کرد و به منا آمد و آن جا سه روز ببود و سنگها به شرط بینداخت و آنجا موی باز کرد و قربان کرد و جامهها درپوشید تا حاجی بود. و باز چون کسی قصد مقام دل وی کند، از مالوفات اعراض باید کرد و به ترک لذات و راحات بباید...
کشفالمحجوب، صفحات ۳۱۵ و ۳۱۶
#هجویری
#حج_در_ادب_عرفانی
https://eitaa.com/mmparvizan
یا هو
در من مگر تو منعکسی چندی است، که دشمنند آینهها با تو؟
این لاشریکِ... کیست که الا من؟ این لا الهِ ... کیست که الا تو؟
زل میزنیم خیره به سمت هم، از پشت پردهای هیجانانگیز
هر عصر از نقاب تقاضا: من، هر صبح در حجاب تماشا: تو
یکروز، من: منم، دوسه شب، من: تو، یکهفته: تو: منی که رها در باد
من: تو، تو: من، هنوز نفهمیدم، اینکه منم خلاصه منم یا تو؟
*
دنبال ردّ پای تو میگشتم یکعمر در تلاقی مذهبها
در کفر، در یهود...، نه در اسلام، در اشک... در دعا و مناجات و -
آخر تمام یافتههای من، شد معترف به اینکه در این برزخ
ما منحصر شدیم به این پایین، با بیشمار فاصله بالا: تو
*
عینک زدم تمامی قرآن را از ذرّهبین چشم شما خواندم
هِی دست و پا زدم وسط آیات، در جستجوی حیرت و حالا تو-
جای سلام و خسته نباشی باز، در روبهروم پرده میآویزی
من با هزار شکّ و گمان اینجا- با صدیقین نشستهای آنجا تو
ای از ازل دلیل شهید و خون، ای تا ابد حدیث من و مجنون!
نه میروی درست و نه میمانی، آخر بگو چکار کنم با تو؟
*
عمری است یک تفاوت نامفهوم بین من و تو جنگ به پا کرده است:
تو اعتماد میکنی اما من... من اشتباه میکنم اما تو...
۱۳۸۳
#محمد_مرادی
#خمپاره_ها_که_اوج_بگیرند
https://eitaa.com/mmparvizan
هدایت شده از پرویزن
"کشفالاسرار میبدی: در روز عرفه"
علی بن ابی طالب (ع) روایت کرد از مصطفی(ص) که گفت: روز عرفه اندر عرفات جبرییل و میکاییل و اسرافیل و خضر حاضر آیند. جبرییل گوید: ما شاء الله، لا قوة الا بالله. میکاییل گوید :ما شاء الله، کلّ نعمة من الله. اسرافیل گوید: ما شاء الله، الخیر کلّه بید الله. خضر گوید: ما شاء الله، لا یدفع السوء الا الله. رسول خدا گفت: هر آن کس که روز عرفه بعد از نمازِ دیگر این چهار کلمه صدبار بگوید، به هر رحمتی و برّی و کرامتی که ربّ العزة، به اهل منا و عرفات فرو فرستد و به جمله بندگان که در شرق و غرباند وی با ایشان در آن انبازست. گفتا: و چون مردم از عرفات سوی منا روند ربّ العزة به جبرییل فرماید تا ندا کند که الا ان المغفرة لکلّ واقف بعرفات و الرّحمة لکل مذنب تائب.
کشفالاسرار و عدهالابرار/ در تفسیر سورهی بقره، بخش ۱۱۳/ نوبت دوم.
#ادبیات_عرفانی
@mmparvizan
هدایت شده از پرویزن
یاهو
روزتان شاد و جانتان آباد
عید بر شاعران مبارک باد
یکی از تفاوتهایی که میان شعر کهن و معاصر دیده میشود، توجهی است که شاعران به مضامین شاد و در کنار آن اعیاد داشتهاند. متاسفانه در تاریخ شعر فارسی بهاستثنای عصر سامانی و غزنوی و تاحدودی در دوران سلجوقیان، شعر فارسی اغلب بستری برای نمود غصهها و افسردگیها بوده است.
هرچه از سدههای آغازین به زمان حملهی مغول نزدیک میشویم، به دلایلی چون: جنگ، قحطی، رواج سختگیریهای مذهبی، فراموشی جشنها و اعیاد اسلامی و ایرانی، کم شدن پایگاههای حمایت از شاعران و عواملی از این دست، شعر فارسی به سمت سوگ و اندوه و غم پیش رفته است.با اینحال در اوج همین دورانِ غمورزی و در شعر عرفانی، غم مورد نکوهش بسیاری شاعران بوده است؛ چنان که مولوی میگوید:
خون غم بر ما حلال و خون ما بر غم حرام
هر غمی کاو گرد ما گردید شد در خون خویش
یا حافظ می سراید:
کی شعرِ تر انگیزد خاطر که حزین باشد
صد نکته در این معنی گفتیم و همین باشد
با این حال نشانههای شعر شاد دوران محمود و مسعود غزنوی یا شاعران درباری عصر ملکشاه و سنجر را تقریبا در هیچ دورهی دیگر از ادب فارسی نمیتوان دید.
یکی از عوامل درونمتنی این شادی، توجه شاعران به اعیاد در سرودههاشان بوده است. کثرت اشعاری که در موضوعهایی چون: تبریک عید فطر، عید قربان، نوروز، جشن مهرگان، جشن سده و غیره سروده شده، سبب شده که شعر شاعرانی نظیر فرخی، عنصری، منوچهری، قطران تبریزی، ازرقی هروی، ابوالفرج رونی، معزی، عثمان مختاری و... اغلب شاد باشد و به.مرور در سروده های کسانی چون: ناصر خسرو، مسعود سعد و سنایی زمینههای غم انگیزی در شعر نمود یابد و پس از آنان در شعر خاقانی، کمالالدین اسماعیل و شاعران عارف و زاهد سده های ششم و هفتم، زمینههای تقدس غم فراهم شود و شعر شاد فارسی به سمت اندوهگرایی تمایل یابد.
جای شگفتی است که عیدی بزرگ چون عید قربان که عبارت "و لمحمد صلی الله علیه و آله ذخرا و شرفا و کرامه و مزیدا" بهترین وصف در جایگاه آن است، دیگر جایی در اشعار ما ندارد یا تنها نمود فردی و درونی آن را در برخی شعرها میبینی؛ در صورتی که همین موضوع یکی از درونمایههای اصلی دیوان شاعران سدههای پنجم و ششم بوده و اشعار متعددی بهویژه در قالب قصیده در تبریک این عید یا به قول گذشتگان عید اضحی و عید گوسپندکشان سروده شده است. در پایان این مقال مطلع دو شعر با این موضوع از نظر خواهد گذشت؛ هرچند این بحث ادامه دارد:
مسعود سعد:
جشن اسلام و عید قربان است
شاد از او جان هر مسلمان است
جمال الدین عبدالرزاق اصفهانی:
بس خرم و فرخ است این اضحی
بر حاکم شرع و خواجه دنیا
#محمد_مرادی
#عید_قربان
#شادی
@mmparvizan
"بداههی قربانگاه"
بگیر تیغ و... بزن ضربهای به شاهرگم!
که نبضنبض شده مملو از گناه، رگم
به شوق، سرخرگم را ببُر که خون بجهد
به جرعهنوشی کافور از سیاهرگم
میان گودی مسلخ در انتظار توام
اگر شده است به هر قطرهخون: نگاه، رگم
به چشمهای تو سوگند، لایق مرگم
اگر دمی بتراود به اشتباه، رگم
به دشنه، خندهی زخمی به سینهام بگشا
که شادمانه بخندد به قاهقاه، رگم
بزن! بزن! به گلویم که وقت قربانی است
فدای ضربهی شست تو... آه... آه... رگم
مرا به معجزه، قصّاب عشق احیا کن
که نبض روح ندارد به قتلگاه، رگم
*
سلوک واژه و خون، وه! چه دست و پا زدنی!
خوشا که خنجر تو گل کند به شاهرگم
#قربان
#مسلخ
https://eitaa.com/mmparvizan
هدایت شده از شعر مقاومت و پایداری
باسلام
قصد دارم به فضل الهی مقاومت و پایداری را در آیینه شعر، ادبیات و هنر به تصویر بکشم . ممنون می شوم اگر به دوستان و مخاطبین علاقه مند معرفی کنید.
همچنین اگر آثاری دارید که مایل هستید در کانال گذاشته شود به این آدرس ارسال فرمایید. @mn_amin
از توجه و همکاری شما سپاسگزارم.
@sheremoghavemat