#تفسیر_ماه_مبارک_رمضان_جلسه_هجدهم
#قسمت_اول
#سوره_مریم
#مدرس_استاد_آل_مرتضی
🏴🏴«فُزْتُ وَ رَبِّ الْکَعْبَة؛ به خدای کعبه رستگار شدم»🏴🏴
◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️
استاد آل مرتضی خداوند را حمد و سپاس گفتند از توفیق عطا شده برای گذراندن تدریس تقسیر ۱۵ جزء از قرآن کریم در موسسه نورالیقین، و از خداوند متعال توفیق بودن در محضر قرآن کریم را تا انتهای جزء ۳۰ درخواست کردند.
◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️
ایشان سوره مبارکه مریم را با بیان سیمایی از این سوره شروع کردند:
▪️زمان نزول: سال چهارم بعثت، چنان که در هجرت برخی از مسلمانان به رهبری جعفر بن ابی طالب آیات نخستین این سوره برای نجاشی، پادشاه حبشه خوانده شد.
▪️مکان نزول : مکه ،لذا مانند سایر سور مکی بیشتر دارای مطالب اعتقادی است.
(توحید،وحی،نبوت،معاد)
▪️فضای نزول: فضایی آکنده از شرک و بت پرستی و آزار و اذیت پیامبر اکرم (ص)
◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️
⚫️اغراض سوره :
➖علامه طباطبایی: تبشیر و انذار
با توجه به آیات پایانی سوره«فَإِنَّمَا يَسَّرْنَاهُ بِلِسَانِكَ لِتُبَشِّرَ بِهِ الْمُتَّقِينَ وَتُنْذِرَ بِهِ قَوْمًا لُدًّا».
➖علامه جوادی آملی:
۱_ کفایت و هدایت، با توجه به آیات استجابت دعای حضرت زکریا و حضرت مریم( علیهما السلام)
۲_ تزکیه و تربیت: آموختن مسائل اعتقادی و اخلاقی ،علمی و عملی
◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️
⚫️محتوای سوره با سه معجزه:
▪️ تولد حضرت یحیی ( علیه السلام)
▪️ تولد حضرت عیسی (علیه السلام)
▪️ارائه تصویری از زندگانی حضرت ابراهیم ( علیه السلام) و تولد فرزند
◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️
⚫️ غرر آیات :
➖علامه جوادی آملی:
▪️سلام بی واسطه خداوند، به جناب یحیی(ع) و حضرت عیسی (ع) :«وَسَلَامٌ عَلَيْهِ يَوْمَ وُلِدَ وَيَوْمَ يَمُوتُ وَيَوْمَ يُبْعَثُ حَيًّا»(۱۵) و (۳۳)
▪️هشدار به پیامدهای غفلت های پیاپی دنیایی و یاد سپاری روز حسرت و ندامت
«وَأَنْذِرْهُمْ يَوْمَ الْحَسْرَةِ إِذْ قُضِيَ الْأَمْرُ وَهُمْ فِي غَفْلَةٍ وَهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ»(۳۹)
▪️قانون فراگیر الهی ،مبنی بر گذر همگان از دوزخ «وَإِنْ مِنْكُمْ إِلَّا وَارِدُهَا ۚ كَانَ عَلَىٰ رَبِّكَ حَتْمًا مَقْضِيًّا»
▪️قانون هدایت افزایی بر رهپویان صراط مستقیم «وَيَزِيدُ اللَّهُ الَّذِينَ اهْتَدَوْا هُدًى وَالْبَاقِيَاتُ الصَّالِحَاتُ خَيْرٌ عِنْدَ رَبِّكَ ثَوَابًا وَخَيْرٌ مَرَدًّا»
▪️چیره شدن بر دلها در پرتو باورهای راستین و کردارهای پسندیده (آیه وْدٓ)
«إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ سَيَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمَٰنُ وُدًّا»
▪️بندگی و اطاعت همه مخلوقات در پیشگاه خدای رحمان«إِنْ كُلُّ مَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ إِلَّا آتِي الرَّحْمَٰنِ عَبْدًا»
◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️
ادامه دارد↩️
#تفسیر_ماه_مبارک_رمضان_جلسه_هجدهم
#قسمت_دوم
#سوره_مریم
#مدرس_استاد_آل_مرتضی
🏴««فُزْتُ وَ رَبِّ الْکَعْبَة؛ به خدای کعبه رستگار شدم» ؛
◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️
📖ذِكْرُ رَحْمَتِ رَبِّكَ عَبْدَهُ زَكَرِيَّا ﴿۲﴾
[اين] يادى از رحمت پروردگار تو [در باره] بنده اش زكرياست.
⚫️ موضوع:رحمت عام و خاص خداوند
➖ رحمت عام خداوند عموم مردم را در بر می گیرد.
➖رحمت خاص یا ویژه خداوند شامل انبیا و اولیای الهی و یاران خواص آنها می شود ،کسانی که برای دین خدا و هدایت مردم زحمت کشیدند و جهاد کردند و دارای صفات حسنه و کمالات بسیاری شدند.
◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️
⚫️ موضوع:عبودیت حضرت زکریا (ع)و مقایسه آن با عبودیت پیامبر اکرم(ص)
▪️کسی به مقام عبودیت می رسد که از همه قیدها آزاد شده و حق بندگی خدا را به جا آورده باشد و اگر انبیا و اولیای الهی به مقامات عالی نتیجه عبودیت خالص خدا بوده است :
1⃣در اولین آیه سوره مبارکه «اسراء» از پیامبر اکرم و در این سوره، درباره حضرت زکریا با تعبیر «عبد»آمده است:
این تعبیر در مورد حضرت رسول و سایر پیامبران تفاوت دارد ، زیرا در مورد وجود مبارک آن حضرت «عبد» به صورت مطلق آمده ،بی آن که نام حضرت ذکر شده باشد و تعبیر به «عَبْدِهِ» شده است ،ولی در مورد سایر پیامبران قبل یا بعد از آن نام آن پیامبر ذکر شده است«عَبْدَهُ زَكَرِيَّا»
2⃣ نکته : خداوند سبحان هرگز پیامبر اکرم را در قرآن به اسم خطاب نکرده ،که همگان آن حضرت را به لقب پر افتخار « رسول الله » و «نبی الله» بخوانند.
◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️
📖 إِذْ نادى رَبَّهُ نِداءً خَفِيًّا [3]. در آن هنگام كه پروردگارش را در خلوتگاه [عبادت] خواند
⚫️موضوع: آداب و روش دعا
▪️بیان صفات الهی
▪️اظهار بندگی و اعتراف به ضعف و عجز خود در پیشگاه الهی «إِنِّي وَهَنَ الْعَظْمُ مِنِّي وَاشْتَعَلَ الرَّأْسُ شَيْبًا»
▪️باور به قدرت الهی و استجابت دعا
➖ حضرت زکریا قدرت خدا را باور داشت وعلیرغم ضعف و پیری خود و همسرش از خداوند در خواست فرزند کرد.«فَهَبْ لي مِنْ لَدُنْكَ وَلِيًّا»
▪️اعتراف به عظمت خداوند سبحان
▪️نیایش پنهانی
دعا فقط میان خلوت انسان و خدا باشد وشکوه پیش خلق خدا نبردن ، که نتیجه آن ذلت بین مردم است.«نِدَاءً خَفِيًّا»
▪️ به جا آوردن شکر الهی با یاد کردن از دعاهایی که به اجابت رسیده است.«وَلَمْ أَكُنْ بِدُعَائِكَ رَبِّ شَقِيًّا»
◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️
📖يَرِثُنِي وَ يَرِثُ مِنْ آلِ يَعْقُوبَ وَ اجْعَلْهُ رَبِّ رَضِيًّا «6»
(خداوندا! به من جانشينى عطا كن) كه وارث من و دودمان يعقوب باشد و پروردگارا! او را پسنديده قرار ده
⚫️ موضوع: مراد از «يَرِثُنِي وَيَرِثُ مِنْ آلِ يَعْقُوبَ ۖ»
▪️مفسران در مورد «ارث»در آیه فوق نظرات مختلفی ارائه داده اند:
1⃣ ارث در اموال : همسر «زکریا»که از دودمان «سلیمان»بود اموال زیادی به ارث برده بود ،و حضرت زکریا از این بیم داشت که این اموال به دست افراد ناصالح بیفتد و منشأ فساد شود.لذا از پروردگار تقاضای فرزند صالح کرد تا این اموال در بهترین راه صرف شود.
در روایتی معروف ،حضرت زهرا سلام الله علیها برای باز گرفتن «فدک» به این آیه استدلال کردند: که پیامبران برای فرزندان خود ارث می گذارند، هدف آن حضرت از باز گرفتن فدک ،داشتن بنیه اقتصادی برای یاری دین خدا بود بود.زیرا با امکاناتی که در اختیار آنان می گذاشت می توانست پشتوانه مسأله ولایت باشد و همین موضوع علت غصب «فدک» بود.
2⃣ درخواست فرزند برای جانشینی و کسب مقام نبوت
3⃣ معنای جامعی که هر دو مورد ( اموال و مقام نبوت) را شامل می شود.
◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️◾️