چگونه مقامات و مدیران را سر کار بگذاریم؟ 🔺#دکتر_محمد_فاضلی 🔻 عضوهیئت‌علمی‌دانشگاه‌شهید‌بهشتی 💢 مدیران جلسه‌دوست و جلسه‌گریز: ▪️اغلب مقامات و #مدیران_جلسه_دوست دارند، گونه جلسه‌گریز آن‌ها کمتر رؤیت شده است. جلسه را از آن جهت دوست دارند که نظام اداری ظرفیت کارشناسی و رویه‌های مولّد مسئولیت‌پذیری ندارد و مدیران پایین‌دست اغلب تصمیم نمی‌گیرند و تصمیم‌سازی نمی‌کنند، و تصمیم‌گیری به عهده مقامات و مدیران ارشد گذاشته می‌شود. آن‌ها هم اغلب برای شناخت وضعیت و تقسیم کردن بار مسئولیت تصمیم بر شانه‌های تعدادی زیادتر، ترجیح می‌دهند جلسه تشکیل دهند.  ▪️اغلب تعدادی #جلاس_گردگو یعنی کسانی که بسیار جلسه می‌روند و آن‌قدر بی‌خاصیت و گرد حرف می‌زنند که هیچ خطری متوجه‌شان نشود، در جلسه حاضر می‌شوند. اسلاید خوراک همیشگی این گونه جلسات است. شما اغلب احتیاج دارید اسلایدهایی ارائه کنید که نشان دهد کار کرده‌اید، اما دست آخر گرهی هم از کار باز نکنند. اسلایدی که منجر به تصمیم شود، مسئولیت دارد و دردسر درست می‌کند. شما می‌توانید برای ارائه اسلایدها راهبرد زیر را اجرا کنید. ➊ حداقل دو برابر تعداد دقایق زمان جلسه اسلاید تهیه کنید. برای جلسه‌ای یک ساعتی، ۱۰۰ تا ۱۲۰ اسلاید آماده کنید. ➋ اسلایدها را شلوغ تهیه کنید. انبوهی از اعداد و ارقام، متن، شکل و نمودار را داخل هر اسلاید بچپانید. ➌ ده بیست اسلاید اول را به کلیات، مقدمه و تاریخچه اختصاص دهید. ➍ در هر اسلاید یک نکته مبهم و مناقشه‌برانگیز که وقت جلسه را بگیرد قرار دهید. ➎ هنگام ارائه اسلایدها، آن‌ها را روی پرده نمایش داده و سرتان را زیر بیندازید و عیناً از روی هر اسلاید بخوانید. اگر پرسیدند این اسلاید چه چیزی را نشان می‌دهد، دوباره همان مطالب را این بار با طول و تفصیل بیشتر ارائه کنید. ➏ اسلایدها را رفت و برگشتی طراحی کنید، به گونه‌ای که دائم لازم باشد به اسلایدهای قبلی برگردید و دائم روی اسلایدها پیشروی و پسروی کنید. ➐ متن و جدول اسلایدها را به رنگ‌های مختلف آرایش کنید تا مخاطب محو تماشا شده و سرگیجه بگیرد. ➑ اگر اعتراض شد که چرا به اصل حرف و اسلایدهای اصلی نمی‌رسید، بگویید لازم است تاریخچه بحث برای همه روشن شود.  ▪️این هشت راهبرد را که به‌کار بگیرید، به احتمال قوی هیچ وقت هیچ جلسه‌ای به انتهای اسلایدهای شما نمی‌رسد. هر بار وارد می‌شوید و اسلایدها را از نو ارائه می‌دهید. همیشه اسلایدها نیمه‌کاره می‌مانند و مقام و مدیر مجبور است خودش تصمیم بگیرد، مسئولیت بپذیرد و شما کارتان را درست انجام داده‌اید. 💢 اگر مقام یا مدیر هستید: ▪️سر کار نروید، هیچ موضوع مهمی نیست که نشود در حداکثر ۶ تا ۱۰ اسلاید خوب طراحی‌شده ارائه کرد. ▪️پیش از ارائه اسلایدها، گزارش مکتوبی را که اسلایدها از آن استخراج شده‌اند تحویل بگیرید. اجازه ندهید اسلایدی ارائه شود که مبتنی بر گزارش مکتوب نباشد. بدترین گزارش، همان نسخه چاپ شده اسلایدهاست. کلاه سرتان نرود. ▪️اگر کارشناسان و مدیران شما ده‌ها اسلاید به جلسه آورده‌اند، همه‌شان را به انضمام اسلایدها از جلسه بیرون کنید، آمده‌اند شما را سر کار بگذارند. ▪️کارشناس یا مدیری که اسلایدهایش پر از اعداد و ارقام و متن است، بالاخص اعداد و ارقامی که به هیچ کاری نمی‌آیند، توبیخ کنید، اصلاً با کفش بزنید. ▪️تهیه‌کننده هر مجموعه اسلایدی را که حاوی اطلاعات منجر به تصمیم نیست، توبیخ کنید، او را هم با کفش بزنید. ▪️ارائه‌دهنده‌ای را که سرش را زیر می‌اندازد و در حالی که خودتان سواد دارید تا از روی اسلایدها بخوانید، از روی متن اسلایدها می‌خواند و حضورش هیچ ارزش افزوده‌ای ندارد، بیرون کنید و دیگر به هیچ جلسه‌ای راه ندهید. ▪️اگر اسلایدهای تکراری با رنگ و لعاب متفاوت را هر بار در جلسات می‌بینید، تردید نکنید که تهیه‌کننده را توبیخ کنید. 🔚 سخن آخر: ▪️ارائه اسلاید باید ابزاری برای نمایش بهتر، صراحت بیشتر و استفاده مناسب از ابزارهای تصویری به منظور ارائه اطلاعات خلاصه و دقیق، اجماع‌سازی و نزدیک‌تر کردن مدیر به حذف برخی گزینه‌های سیاستی و اخذ تصمیم درست باشد. اگر بعد از مشاهده شماری اسلاید، گیج‌تر و گنگ‌تر از گذشته شده‌اید، بدانید #دزدان_زمان وقت شما را دزدیده‌اند و سر کارتان گذاشته‌اند. کارشناس و مدیری که نتواند اسلاید خوب تهیه کند، شایسته جایگاهش نیست، و مدیر و مقامی که اجازه دهد اسلایدهای بد ارائه شوند. #پایگاه_جامع_مدیریار www.modiryar.com @modiryar

🔴 خارخاسَکیسم و سلاطین اقتصاد ایران ✍ #دکتر_محمد_فاضلی عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی 💢 گیاه خارخاسک: ▪️پدر عزیزم قریب سی سال پیش حدود یک هکتار سیب‌زمینی در زمین‌های پدری‌اش کاشته بود که سراسر آن‌را خارخاسک گرفته بود. گیاه خارخاسک – که در منطقه فراهان اراک آن‌را پِیکُل می‌نامند - علی‌رغم این‌که گیاه دارویی مفیدی است، ولی برای سیب‌زمینی آفت جدی است. شاخه‌های پِیکُل به سرعت روی زمین دراز می‌شوند (اصطلاحاً دستک می‌زنند) و عرصه را بر گیاهان کشت‌شده تنگ می‌کنند. خارهای مخوف و قدرتمندی هم دارد که گاه از زیره کفش هم عبور کرده و مزرعه‌دار را آزار می‌دهند. موقع برداشت محصول با دست هم آزاردهنده‌اند. ▪️من در آن سنین نوجوانی، عاشق گذران تابستان در روستا بودم و وجین کردن پیکل‌ها بهانه خوبی برای ماندن در مصلح‌آباد بود. صبح می‌رفتم سر زمین، شُل‌کاری و تفریحی، دو سه ساعتی پیکل‌ها را با بیل می‌زدم و روی هم پشته می‌کردم. ▪️چند روز طول می‌کشید تا به ته زمین برسم. پِیکل‌ها را می‌زدم، نوبت آب زمین رسیده بود. آب می‌گرفتیم، زمین گل می‌شد و چند روزی نمی‌شد پا در زمین گذاشت. زمین که خشک می‌شد، دوباره پیکل‌ها سرتاسر زمین روییده بودند. روز از نو، روزی از نو. بهانه خوبی برای تفریح، گرفتن ژست کار کردن و گذراندن تابستان بود. 💢 یک مقایسه‌: ▪️این خاطره به چه کار می‌آید؟ ایران سرزمین سلاطین شده است. سلطان شکر، سلطان سکه، سلطان مرکبات و اخیراً سلطان خودرو نام‌هایی است که بیشتر شنیده‌ایم. سلاطین دیگری هم شاید باشند که هنوز آشکار نشده‌اند. داستان این سلاطین درست عین همان پیکل‌ها (خارخاسک‌های) مزرعه سیب‌زمینی پدرم شده است. سلطانی اعدام می‌شود و مدتی بعد سلطانی دیگر می‌روید. چند شباهت بین دو داستان هست. ⓵ پیکل مفید است اگر در زمین کشت گیاهان دارویی بروید. سلاطین هم آدم‌های ریسک‌پذیری هستند که برای فعالیت اقتصادی کارآفرینانه پرریسک مفیدند، اما این ریسک‌پذیری‌شان در زمین اقتصاد مستعد فساد ایران و انباشته از توزیع رانت‌های غیرمولد، بلای جان جامعه، اقتصاد و در نهایت خودشان می‌شود. ⓶ پیکل‌ها خارهای محکم آزاردهنده‌ای دارند که به پای مزرعه‌دار می‌روند و گیاهانش را نابود می‌کنند. سلاطین هم همین گونه‌اند، انسان خاردارند، خارشان به چشم اقتصاد، جامعه و مشروعیت حکومت می‌رود. ⓷ زمین مستعد رویش پیکل را هر قدر وجین کنید، با اولین آب، دوباره می‌رویند و نشو و نما می‌کنند. سلاطین هم این گونه‌اند. یکی را اعدام می‌کنند، با بالا زدن اولین بحران بعدی در اقتصاد – ناشی از عود کردن‌های دوره‌ای مشکلات ساختاری، عین آب دادن‌های دوره‌ای به زمین – سلاطین رشد می‌کنند. ⓸ حکمران و قوه قضائیه عین زارع بیل به دست، برخی سلاطین را وجین می‌کند (احتمالاً فقط برخی)، اما اعدام یکی تمام نشده، دیگر سلاطین روییده‌اند. ▪️من یک تابستان پیکل وجین کردم و هیچ وقت از خودم نپرسیدم مزرعه‌های دیگر چرا این‌قدر پیکل ندارند. البته نوجوان بودم و پیکل بهانه خوبی برای ماندن در روستا و ادای کار کردن درآوردن بود. ▪️سیاست‌گذار هم ظاهراً از خودش نمی‌پرسد چرا سلاطین در آلمان، کره جنوبی، ژاپن و ... رشد نمی‌کنند؟ ممالکی که اصلاً مجازات اعدام در آن‌ها وجود ندارد، چگونه بی‌سلطان شده‌اند؟ زمین اقتصاد مملکت ما چیست که سلطان بار می‌آورد؟ آیا دانش سلطان‌زدایی در جهان وجود دارد؟ این دانش همان علم اقتصاد یا علوم حکمرانی متداول در عالم نیست؟ ▪️حکمرانان از خودشان نمی‌پرسند ما انقلاب کردیم تا سلطان نداشته باشیم، پس چرا سلاطین داریم؟ عباراتی مثل «این سلاطین محصول نگاه لیبرالی، غرب‌گرای، اشراف‌زده ... (صدای بوق) ... است» را بارها شنیده‌ایم، اما این سلاطین در مهد لیبرالیسم اقتصادی و خود غرب و کانون‌های ثروت و قدرت جهانی به شکل سلاطین وطنی وجود ندارند. فکر نمی‌کنید مشکل چیزی دیگری است؟ ▪️من نوجوانی بودم از سر تفریح و وقت‌گذرانی تابستانی در روستا، کل وقتم را هم که پیکل وجین می‌کردم به جایی بر نمی‌خورد، چهار تن سیب‌زمینی مزرعه پدر هم سه تن می‌شد، خیلی اهمیت نداشت. کار حکومت اما این نیست که دائم سلطان پیدا کند. اعدام کردن آدم‌های ریسک‌پذیری که می‌توانسته‌اند احتمالاً کارآفرین خوبی هم باشند خوب نیست. ▪️شیوه فعلی مقابله با «سلطان»‌ها را می‌توان «خارخاسکیسم» یا «پِیکُلیسم» نامید. سلطان‌خیزی پی‌آمد ناگزیر پِیکُلیسم است و به قیاس راه‌ها به سوی خدا که به عدد خلق‌الله است، به عدد کالاهای مهم هم سلطان از خارخاسکیسم و پیکلیسم برمی‌خیزد. لاجرم، پیکل وجین کردن من برای پدرم فایده نداشت، اعدام سلاطین هم فایده ای ندارد. این حکمرانی اقتصادی هر چه نیست، پیکلیستی هست. #تحلیل_مسائل_روز #پایگاه_جامع_مدیریار www.modiryar.com @modiryar