وقایع مهم سال ۶۰ قمری آغاز خلافت یزید بن معاویه خروج امام حسین (ع) از مدینه رسیدن نخستین نامه‌های کوفیان خروج امام حسین(ع) از مکه قیام مسلم بن عقیل در کوفه

تولدها و وفات‌ها مرگ معاویه شهادت میثم تمار شهادت مسلم بن عقیل شهادت عبدالله بن یقطر شهادت قیس بن مسهر شهادت هانی بن عروه درگذشت بلال بن حارث درگذشت قیس بن سعد بن عباده درگذشت شریک بن اعور

سال ۶۱ هجری قمری: شصت و یکمین سال بعد از هجرت پیامبر اسلام(ص) بر اساس سال‌شمار هجری قمری. روز اول این سال (۱ محرم) دوشنبه و مصادف با ۱۲ مهر سال ۵۹ شمسی و ۴ اکتبر ۶۸۰ میلادی، و آخرین روز این سال پنج‌شنبه ۲۹ ذی‌الحجه مصادف با ۳۱ شهریور ۶۰ شمسی و ۲۳ سپتامبر ۶۸۱ میلادی بوده است.

امامت امام حسین(ع) (دوره امامت: ۱۰ سال (از ۵۰ تا ابتدای ۶۱ق.) امام سجاد(ع) (دوره امامت: ۳۴ سال از ۶۱ تا ۹۵ق)

وقایع مهم ورود امام حسین (ع) و کاروان او به کربلا وقوع جنگ بین امام حسین (ع) و یارانش با سپاه کوفه شهادت امام حسین(ع)  و آغاز امامت امام سجاد(ع) ورود کاروان اسیران کربلا به شام بازگشت کاروان اسیران واقعه کربلا به کربلا در اربعین

حرکت امام حسین به سوی عراق امام حسین (علیه‌السّلام)، پس از خارج شدن از مدینه، در سوم شعبان سال شصت هجری، وارد شهر مکه شدند و تا هشتم ذی‌حجّه؛ یعنی حدود چهار ماه و پنج روز را در مکّه توقّف کردند.  پس از دریافت نامه مسلم بن عقیل از کوفه ـ که حاکی از آمادگی کوفیان برای حمایت از ایشان در برابر حکومت یزید بود، ـ و نیز احساس خطر جدّی از ناحیه کارگزاران نظام حاکم، مراسم حج را ناتمام گذاشته و در هشتم ذی‌حجّه، مکّه را به قصد کوفه، ترک کرد

کوفه در زمان صدر اسلام، از ویژگی‌هایی برخوردار بود که با عنایت به آن ویژگی‌ها، می‌توانست مناسب‌ترین نقطه برای تحقّق اهداف امام حسین (علیه‌السّلام) باشد. به طوری‌که بسیاری از این ویژگی‌ها را که امام (علیه‌السّلام) را وادار به انتخاب کوفه و رفتن به سوی عراق نمود می‌توان در میان تصریحات امام (علیه‌السّلام) در خلال احتجاجات و گفتگوهای ایشان با افراد مختلف دریافت. مهمترین ویژگی‌هایی را که می‌توان برای کوفه آن روز برشمرد؛ عبارتند از:

کوفه، در گذشته، به لحاظ جغرافیایی در مرکز جهان اسلام قرار داشت و بهترین‌ مکان برای اداره قلمرو وسیع مسلمانان، که از شمال آفریقا تا شرقی‌ترین نقاط ایران قدیم، گسترده شده بود به شمار می‌آمد. کوفه برای امام حسین (علیه‌السّلام) نیز از نظر جغرافیایی مناسب‌ترین مکان جهت اقدام بر ضدّ حکومت یزید بود.

شهر کوفه، در سال هفده هجری، به فرمان عمر، خلیفه دوم، و به دست سعد بن ابی‌وقّاص، به منظور تشکیل یک پادگان بزرگ نظامی‌جهت ساماندهی نیروهای نظامی‌برای گسترش هر چه بیشتر فتوحات اسلامی، شکل گرفت.  این شهر به خاطر مرکزیتی که در آن زمان نسبت به کشورهای ایران و حجاز و شام و روم شرقی داشت، بیشترین نیروها را در خود و حوالی‌اش متمرکز کرده بود. مرکزیت نظامی‌کوفه و حضور بسیاری از بزرگان و اصحاب رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در این شهر موجب شده بود که این شهر از لحاظ سیاسی نیز حائض اهمیت بسیار گردد، به گونه‌ای که‌اندک زمانی به طول نینجامیده بود که کوفه مرکز حکومت آن منطقه گردید؛ باج و خراج‌ها به آنجا می‌آمد و کوفه مرکز عزل و نصب‌ها و دخل و خرج‌های منطقه به حساب می‌آمد. این ویژگی‌ها به همراه موقعیت اقتصادی مناسب و وجود نیروهای کارآزموده در این شهر، موجب شد که در دوران زمامداری امیرالمؤمنین علی (علیه‌السّلام)، مقرّ خلافت از مدینه به کوفه منتقل شود. این کار به حضرت (علیه‌السّلام) این امکان را می‌داد که در مواقع لزوم، به خصوص هنگام نیاز به اعزام نیرو برای جنگ با معاویه، وارد عمل شود.

کوفه مهد تشیع و یکی از اقامت‌گاههای علویان بود. شیعیان حقیقی و پیروان واقعی اهل بیت (علیه‌السّلام) در کوفه بسیار بودند. این افراد که در میان آنان تنی چند از اصحاب رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نیز به چشم می‌خوردند، بارها اخلاص و ارادت خود را نسبت به اهل بیت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) اظهار نموده بودند و در جنگ‌هایی چون جمل و صفین امام علی (علیه‌السّلام) را همراهی کرده بودند. پس از خارج شدن خلافت از دست اهل بیت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نیز، آنان همواره مشکلی جدی بر سر راه اهداف و امیال دولتمردان اموی و خاری بزرگ در چشمان آنان بودند. پس از مرگ معاویه، شیعیان به سرعت دست به کار شدند و مخالفت با حکومت اُمَوی را با شدت و حدتی مضاعف آغاز نمودند؛ و هنگامی‌که مردم را به همراهی با خود، جهت براندازی حکومت فرا خواندند، مردم کوفه نیز، از این امر به سرعت استقبال کردند. شیعیان کوفه با بهره‌گیری از سیاست‌های صلح‌جویانه نعمان بن بشیر ـحاکم اموی کوفه ـ، فضای عمومی‌کوفه را، به سرعت در جهت نهضت حسینی آماده کردند، به گونه‌ای که حتّی جمعی از سران هوادار حکومت بنی‌امیه نیز ـ مانند عمرو بن حَجّاج و شَبَث بن رِبْعی که موقعیّت خود را در خطر می‌دیدند ـ، تحت تاثیر فضای عمومی‌شهر، به ظاهر به صف حامیان قیام پیوستند و برای امام حسین (علیه‌السّلام) نامه نوشتند