🔰 بر کرانه آیهها
2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/115)
اَینَما: به هرجا.
📝 از اسماء شرط است. ظاهراً «اَینَ» در اینجا متضمن معنای «اِلیٰ» است، یعنی اِلیٰ اَیِّ مَکانٍ؛ مثل: «فَاَینَ تَذهَبونَ» (تکویر: 26)؛ ناگفته نماند که نحویین «اَینَ» را ظرف میدانند.
تُوَلّوا: روی بگردانید، رو کنید.
ثَمَّ: در آنجا.
وَجهُ اللّٰهِ: چهره خداوند.
📝 یعنی به هر طرف رو کنید، رودرروی خداوند قرار دارید. کنایه از اینکه همهجا، در محضر خداوند هستید.
واسِعٌ: گسترده و فراگیر، دربرگیرنده [همهجا]، محیط [بر همهجا].
🔸 منبع: #در_محضر_قرآن_کریم، ج1، ص56
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/120)
لَن تَرضیٰ: هرگز راضی نخواهد شد.
حَتّیٰ: تا اینکه یا مگر اینکه.
تَتَّبِعَ: پیروی کنی.
مِلَّتَهُم: دین و آیین آنها.
هُدَی اللّٰهِ هُوَ الهُدیٰ: فقط هدایت الهی، هدایت [واقعی] است.
📝 «ال» در خبر، حصر را میرساند و «هُوَ» ضمیر فصل و مؤکد این حصر است.
لَئِن: اگر.
📝 لَ + اِن. این لام را «لام موطِّئه [زمینهساز] قسم» مینامند، و نشان میدهد که پیش از آن، قسم وجود دارد.
اَهوآءَهُم: خواستههای آنها، میلهای نفسانی آنها.
الَّذی جآءَكَ مِنَ العِلمِ: [آن] علم که نزد تو آمد.
📝 «مِن» بیانیه است.
مِنَ اللّٰهِ: از جانب اللّٰه؛ یا به جای اللّٰه.
وَلِیٍّ: حامی شخص از قبیله خودش.
نَصیرٍ: یار و یاور از قبیله دیگر یا همقَسَم از قبیله دیگر.
🔸 منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، ص57
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/121)
الکِتٰبَ: تورات و انجیل یا قرآن.
یَتلونَه: درحالیکه آن را تلاوت میکنند.
حَقَّ تِلاوَتِهٖ: آن گونه که شایسته تلاوت آن است [در آن تدبر و به احکامش عمل میکنند].
🔸 منبع: #در_محضر_قرآن_کریم، ج1، ص57
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/125)
مَثابَةً: محلی که دوباره به آنجا بازمیگردند، مجمع، محل و موضع ثواب بردن.
اَمنًا: مکانی امن.
مَقامِ: محل ایستادن [و جای پا].
مِن مَقامِ: در [محدوده] مقام، یا بخشی از [محدوده] مقام، یا که عبارت باشد از [محدوده] مقام.
عَهِدنآ اِلیٰٓ: دستور دادیم به.
طَهِّرا: تطهیر کنید.
الطّـآئِفینَ: طوافکنندگان.
العٰکِفینَ: اعتکافکنندگان در مسجد.
الرُّکَّعِ السُّجودِ: جمع راکع و ساجد.
🔸 منبع: #در_محضر_قرآن_کریم، ج1، ص59
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/129)
ابعَث: مبعوث کن، بفرست.
یَتلوا: تلاوت کند.
یُزَکّیهِم: آنها را رشد و تعالی دهد [و پاک کند].
📝 تزکیه در اصل یعنی رشد دادن.
العَزیزُ: با عزت و قدرت، شکستناپذیر، آنکه مقهور و مغلوب کسی واقع نمیشود.
🔸 منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، ص60
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/ 130 و 131)
مَن: چه کسی.
يَرغَبُ عَن ... : بیرغبت میشود به ... و روی برمیگرداند از آن.
مِلَّةِ: دین و آیین.
سَفِهَ نَفسَه: خوار کرد خود را، خود را به سفاهت و خطاکاری کشاند، نفسش سفیه شد، خود را باخت و از دست داد.
اصطَفَينٰهُ: برگزیدیم، انتخاب کردیم.
اِذ: در زمانی که.
بعضی گفتهاند: «اِذ» ظرف «اصطَفَینا» است.
اَسلِم: تسلیم [خواست و فرمان من] شو.
🔸 منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، ص61
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/135)
هودًا اَو نَصٰریٰ: یهودیان یا مسیحیان
تَهتَدوا: تا راه را پیدا کنید، تا هدایت شوید.
📝 در جواب «کونوا» مجزوم شده است.
بَل: نه این طور نیست بلکه.
📝 معنای «بَل» در اینجا برای «اضراب ابطالی» یعنی برای ابطال کلام قبل است.
مِلَّةَ اِبرٰهیمَ: [پیروی میکنیم] دین و روش ابراهیم را، یا [اهل] دین و روش ابراهیم هستیم.
حَنیفًا: [در حالی که این دین و آیین] مستقیم است؛ یا [در حالی که] حقگرا بود و از کژی و انحراف، به راه راست رو آورده بود.
وَما کانَ: «وَ» عاطفه است.
🔸 منبع: #در_محضر_قرآن_کریم، ج1، ص62
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
1️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/138)
صِبغَةَ اللّٰهِ: [ایمان میآوریم و] خدا [ما را با این ایمان] رنگآمیزی میکند.
📝 مفعول مطلق است برای «ءامنّا بِاللهِ» در آیه 136؛ یا از رنگآمیزی خداوند دست برندارید؛ یا منظورم [از آیین ابراهیم و توحید] رنگآمیزی خداوند است: در این فرض منصوب است بنا بر اختصاص به تقدیر «اَعنی»، «صبغة» هم میتواند اسم باشد به معنای «رنگ یعنی مایعی که با آن رنگ میکنند» و هم میتواند «مصدر نوع» باشد، و در اینجا مصدر است، یعنی رنگکردن خدا، نه رنگ خدا؛ مصدر نوع در جایی به کار میرود که بخواهند به نوع خاصی از مصدر اصلی اشاره کنند، مثلاً: جَلَستُ جِلسَةَ المَلِکِ: نشستم؛ مانند نشستن پادشاه. «صبغة» نیز در اینجا به نوع خاصی از رنگکردن -یعنی رنگکردن خداوند- اشاره میکند. نکته دیگر: «صبغة» -به معنای رنگ- مایعی است که با آن رنگ میکنند، ولی «لون»، رنگ آن مایع است، مثل: قرمز، سفید، سیاه. پس «صِبغَةَ اللهِ» به معنای «رنگ خدایی» نیست!
🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم، ج1، ص63
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/140)
اَم: یا، در این صورت متصله است، یعنی: اَتُحآجّونَنا اَم تَقولونَ... یا مطلب دیگر آیا، در این صورت منقطعه است.
كَتَمَ: پنهان کرد.
شَهادَةً عِندَه: شهادتی که نزد اوست.
📝 یعنی شهادتی که در کتابشان است.
مِنَ اللّٰهِ: یا صفت «شهادت» است، یعنی شهادتی که از خداوند رسیده؛ یا متعلق است به «کَتَمَ»، یعنی از خداوند مخفی میکنند که مراد مخفی کردن از بندگان خداوند است.
مَا اللّٰهُ بِغافِلٍ: الله غافل نیست.
📝 «ما»، «شبیه به لیس» است یعنی اسم و خبر میگیرد، و جایز است -مانند لیس- خبر آن با «باء زائده» مجرور شود: مَا اللهُ بِغافِلٍ = مَا اللهُ غافِلًا.
🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم، ج1، ص64
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
1⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/143)
کَذٰلِكَ جَعَلنٰکُم: اینچنین قرار دادیم شما را.
وَسَطًا: خوب، نیک، بهترین یا وسط و میانه [بین پیامبر اکرم «ص» و امت]
لِتَکونوا: تا باشید یا نتیجه این کار این بود که بشوید.
ما جَعَلنا: قرار ندادیم.
القِبلَةَ الَّتی کُنتَ عَلَیها: قبلهای که بهسوی آن میایستادی. [بیتُ المَقدِس]
لِنَعلَمَ: تا بدانیم و بشناسیم.
📝 یعنی: پیامبر و مؤمنین بشناسند یا [مطیع را از نافرمان] عملاً جدا و متمایز کنیم.
مِمَّن: [تا متمایز کنیم] از کسانی که
یَنقَلِبُ: برمیگردد.
عَلیٰ عَقِبَیهِ: روی دو پاشنه پایش
📝 «عَقِب: پاشنه»، کنایه از بازگشتن به حالت قبل است.
اِن کانت لَکَبیرَةً: [آن قبله] قطعاً سخت و ناگوار بود.
ماکانَ اللهُ لِیُضیعَ: خداوند به هیچوجه بنا نداشته که تباه کند یا خداوند به هیچوجه بنا نداشته که با بیتوجهی به حال خود رها کند.
ایمانَکُم: نمازتان
رَءوفٌ: مهربان [به گرفتاران]
🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم، ج1، ص65
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/144)
قَد نَری: چه بسا میبينيم يا قطعاً میبينيم.
تَقَلُّبَ: زير و رو شدن، به اين طرف و آن طرف چرخيدن
📝 ظاهرا معنای «تقلب الوجه فی السماء» بالا گرفتن سر و اين طرف و آن طرف را نگريستن است.
فَلَنُوَلِّیَنَّكَ قِبلَةً: برمیگردانيم تو را به سمت قبلهای که...، يا توانا میسازيم تو را بر رو کردن به سمت قبلهای که...
تَرضىٰها: آن را میپسندی.
📝 فعل «رضی» اگر با «عن» به کار رود به معنای «راضی و خشنود بودن از چيزی يا کسی» است و اگر بدون «عن» به کار رود به معنای «پسنديدن و برگزيدن چيزی يا کسی» است.
شَطرَ المَسجِدِ الحَرامِ: به طرف مسجدالحرام يا بخشی از مسجدالحرام.
حَيثُ ما: هرجا
📝 اين کلمه در اصل بايد سرهم نوشته شود، ولی در قرآن در دو جا (آیات 144 و 150 سوره بقره) به کار رفته و در هر دو موضع، جدا نوشته میشود.
لَيَعلَمونَ اَنَّه: میدانند که تغيير قبله...
🔸منبع: #در_محضر_قرآن_کریم ، ج1، ص66
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹
🔰 بر کرانه آیهها
2️⃣ #نکات_لغوی_ادبی (بقره/148)
لِکُلٍّ: برای هر [ملتی یا کسی].
وِجهَةٌ: چیزی یا مکانی که انسان رو به آن میکند.
📝 کنایه از قبله یا روش و منش و آیینی که انسان در زندگی رو به آن دارد.
هُوَ: او [خداوند یا آن شخص].
📝 بعضی ضمیر «هُوَ» را به «الله» برگرداندهاند و بعضی آن را به «کُلٍّ» برگرداندهاند.
هُوَ مُوَلّیها: خدا گرداننده است بهسوی آن قبله [آن ملت را] یا آن شخص گرداننده است بهسوی آن قبله [خودش و صورتش را].
فَاستَبِقوا: سبقت بگیرید از یکدیگر به سمت... .
الخَیرٰتِ: نیکیها.
اَینَ ما: در هرجا.
📝 این کلمه در اصل باید سرهم نوشته شود، ولی در 5 موردِ آن در قرآن (بقره: 148، آلعمران: 112، مریم:31، حدید: 4، مجادله: 7) جدا نوشته میشود.
یَأتِ بِکُم: میآورد شما را.
🔸 منبع: #در_محضر_قرآن_کریم، ج1، ص67
💠 کانال رسمی مرکز طبع و نشر قرآن کریم
👇👇👇👇👇
🔹@moshaf_org🔹