۱۴۲ اعراف 🔮🔮🔮🔮🌏🌏🔮🔮🔮🔮 ✍در آيه 51 سوره ى بقره، سخن از وعده ى #چهل_شب با موسى است، «واذ واعدنا موسى أربعين ليلة»، ولى در اينجا سى شب به اضافه ى ده شب، كه به فرموده ى #امام_باقر عليه السلام فلسفه ى اين كار، آزمايش بنى اسرائيل بوده است. با آن كه حضرت موسى چهل شبانه روز را به طور كامل در كوه طور بوده است، (چنانكه در تورات سِفر خروج نيز آمده است،) ولى تعبير به چهل شب، ممكن است به اين دليل باشد كه مناجات ها اغلب در شب صورت مى گيرد و يا آنكه در قديم تقويم براساس ماه بوده و ماه در شب نمايان است، لذا براى شمارش ايّام نيز از شب استفاده مى شده است. تغيير برنامه بر اساس حكمت، مانند تغيير نسخه ى پزشك در شرايط ويژه ى بيمار، اشكال ندارد. لذا سى شب با اضافه شدن ده شب به چهل شب تغيير نمود. چنانكه «بداء» در مورد خداوند، به معناى تغيير برنامه براساس تغيير شرايط است، البتّه تمام اين تغييرات را خداوند از قبل مى داند، همان گونه كه گاهى پزشك از قبل مى داند پس از دو روز عمل به اين نسخه، وضع بيمار تغيير كرده و نياز به دارو و نسخه اى ديگر دارد. و درباره ى #خداوند هرگز به معناى پشيمان شدن يا تغيير هدف و يا كشف نكته اى تازه و تغيير موضع نيست، زيرا اين معانى از جهل و محدوديّت سرچشمه مى گيرد كه مربوط به انسان است، امّا خداوند در مسير #امتحان و تربيت انسان اين تغييرات را انجام مى دهد. در «اربعين» و #عدد_چهل، اسرارى نهفته است، اين عدد، در فرهنگ اديان و در روايات اسلامى جايگاه خاصّى دارد، چنانكه مى خوانيم: در زمان حضرت نوح عليه السلام، براى عذاب كفّار، چهل روز باران باريد. چهل سال قوم حضرت موسى در بيابان سرگردان بودند. پيامبر صلى الله عليه وآله چهل روز از خديجه جدا شد و اعتكاف كرد تا غذاى آسمانى نازل شد و مقدّمه ى تولّد حضرت زهرا عليها السلام فراهم گرديد. رسول خدا صلى الله عليه وآله در چهل سالگى مبعوث شد. انسان تا چهل سالگى زمينه ى كمال روحى ومعنوى دارد، امّا پس از آن دشوار مى شود. چهل روز اخلاص در عمل، عامل جارى شدن حكمت از قلب به زبان است. چهل بار خواندن بعضى سوره ها و دعاها براى فرج و رفع مشكلات سفارش شده است. چهل روز پذيرفته نشدن اعمال از جمله نماز، پيامد بعضى گناهان است. چهل مؤمن اگر به خوب بودن مرده اى شهادت دهند، خداوند او را مى آمرزد... (248) بعضى كتاب ها نيز با محوريّت عدد چهل، مانند چهل حديث نوشته شده است. (249) چگونه مى توان پذيرفت كه حضرت موسى براى غيبت موقّت خود جانشين تعيين كند، امّا خاتم پيامبران صلى الله عليه وآله براى غيبت ابدى خود، جانشينى تعيين نكرده باشد؟! با آنكه #حديث_منزلت كه پيامبر خطاب به على عليه السلام فرمود: «أنت منّى بمنزلة هارون من موسى» تو براى من مثل هارون براى موسى مى باشى، به صورت متواتر در منابع اهل سنّت آمده است. (250) و آيا مردم در زمان غيبت امام زمان عليه السلام رها شده اند؟! دو آزمايش براى قوم موسى رخ داد: يكى ده روز زيادتر ماندن موسى در وعده گاه و ديگرى #گوساله_سامرى . هنگامى كه #موسى عليه السلام فرمود: من براى دريافت دستورات الهى، سى شب به وعده گاه مى روم، چون از سى شبانه روز گذشت و موسى نيامد، مردم گفتند: موسى خلف وعده كرده است، لذا از او بريده و بدنبال برنامه هاى انحرافى رفتند. در حالى كه بار رفتن موسى به كوه طور، خداى او كه از ميان نرفته بود تا مردم به سراغ بت پرستى بروند. مراد از اصلاح در آيه، اصلاح در مسائل اجتماعى و جامعه است، نه اصلاح در رفتار فردى و شخصى. در زمان حضرت موسى، مفسدانِ توطئه گرى بودند كه موسى نگران آنها بود و به هارون سفارش مى كرد: نگذار زمام امور را به دست گيرند وخواسته يا ناخواسته دنباله رو آنان شوى. - وعده گاه خداوند با انبيا، مكان نهايى همچون كوه طور و غار حراست و ضيافت الهى از بندگان صالح خود، دعا و مناجات است. - شب، بهترين فرصت براى مناجات است. «ليلة» - عبادت در چهل شب تمام، آثار خاصّى بدنبال دارد. - جامعه هرگز نبايد بى رهبر باشد. «اُخلُفنى» - انبيا آنقدر دلسوز امّتند و خود را مسئول مى دانند كه حتّى براى چند روز، مردم را بى سرپرست نمى گذارند. «اُخلُفنى» - وظيفه ى كلّى رهبر، اصلاح امّت است