آرزوها را با عقل مهار کن!
حکمت ۱۹
وَ قَالَ (علیه السلام): مَنْ جَرَى فِي عِنَان أَمَلِهِ، عَثَرَ بِأَجَلِهِ.
امیر گلها، که درود خدا بر او باد، فرمود: هرکس بی مهار، بی پروا و بیمحابا افسار خواستها، خواهشها و آرزوهایش را رها کند و در جادهٔ بیپایان آرزوهای دور و دراز بتازد، ناگهان مرگ از کمینگاه بیرون میآید، پایش را گرفته و او را به لغزش میاندازد و بر خاک سرد واقعیت نقش بر زمین میکند.
واژهها:
مَنْ: هر کس، کسی که، آنکه
جَرَى: دوید، شتافت، حرکت کرد
فِي: در، داخل، میان
عِنَان: مهار، افسار، لگام
أَمَلِهِ: (امل+ه) آرزویش، امیدش، خواستهاش
عَثَرَ: لغزید، افتاد، زمین خورد
بِأَجَلِهِ: (بِ+أَجَلِ+هِ) با مرگش، به پایان عمرش، با سرنوشتش
شرح:
عطر کم، لذتبخش و دلنشین
عطر وقتی در مقدار کم و ملایم باشد، هم برای خود فرد و هم برای دیگران لذتبخش و سودمند است. حس بویایی ما زمانی که با رایحه لطیف و متعادل مواجه میشود، احساس خوشایندی پیدا میکند. بوی ملایم عطر باعث افزایش تمرکز، آرامش و حتی بهبود روحیه میشود بدون اینکه گیرندههای بویایی خسته یا تحریک شوند. عطر کم و ملایم عین یک نسیم خوشبویی است که از کنار آدمی عبور میکند.
اما همین عطر، اگر زیاد از حد باشد، آزاردهنده است و دیگران را فراری میدهد. عطر زیاد گیرندههای بویایی را بیش از حد تحریک میکند و همین منجر به خستگی، سرگیجه، تهوع، حساسیت، اضطراب و استرس میشود. بنابراین، عطر مثل هر چیز لذتبخش دیگری، اگر به اندازه باشد، دلنشین است؛ اما اگر از حد بگذرد، به جای لذت، آزاردهنده میشود.
عین چاشنی غذاست. کمش غذا را معطر و دلپذیر میکند و زیادش، ضایع میکند. عین موسیقی است. اگر ملایم باشد، آرامشبخش است، اما اگر زیاد از حد باشد، گوشخراش و آزاردهنده است.
حالا آرزو عین عطر، عین چاشنی و عین موسیقی است. کمش زندگی را رنگ میکند، مثل عطر کمش زندگی را طعم میدهد، مثل چاشنی کمش آرامشبخش است، مثل موسیقی. اما زیادش، آزاردهنده است، مثل همان عطر، مثل همان چاشنی، مثل همان موسیقی.
آرزوها و کنترل آنها
آرزوهای زیاد و زیاد از حد، ذهن را آشفته میکند، آرامش را از میان میبرد و آدمی را مورد هجوم خواستههای بیپایان گرفتار میکند. آرزوهای زیاد آدمی را گرفتار استرس، نارضایتی و سردرگمی میکند.
آرزوها وقتی زیادند و از حد میگذرند، نقش افسار را ایفا میکنند. افسار یک ابزار است برای کنترل مرکب و هدایت آن. یک سوار به وسیله افسار مرکب را به هر سمت و سویی که بخواهد میکشد. مرکب فقط زبان افسار را میفهمد.
حالا اگر آرزوها افسار شوند، یعنی کنترل و هدایت انسان را به دست بگیرند، ذهن و قلب آدمی را به هر سمت و سویی میکشانند. اینجاست که ما میشویم مرکب آرزوها. آرزوها عین گیاه بامبو قد میکشند و خط پایان ندارند. همانطور که جاده پشت جاده سبز میشود، آرزو نیز پشت آرزو خواهد آمد.
آرزوهای بیپایان و مرگ
آرزوها وقتی افسار میشوند که آدمی در پی بهترینها باشد. چنین آدمی به مرگ میرسد، اما به آرزو نه. چرا؟ چون هر بهترینی، بهترینی دارد. کسی که در پی بهترین خانه باشد، به بهترین خانه هم برسد، باز بهتر از آن، لوکستر از آن و مدرنتر از آن هم خواهد بود. لذا میرود و میرود و میدود تا برسد. اما همین که رسید، باز بهتر از آن خواهد بود. در نتیجه، هیچگاه نمیرسد، چون مرگ از راه میرسد. یعنی به مرگ میرسد، اما به آرزوی خود نه.
منظور امیرالمومنین (علیهالسلام)
تمام سخن امیرالمومنین علیهالسلام همین است: آرزو میخواه، اما اندازه.
اندازه هم این است که دنبال بهترین نباشی، بلکه دنبال مناسبترین باشی. چون در این دنیا همیشه بهتر از آنچه داری وجود دارد. اگر خودت را در مسابقه بهترینها قرار بدهی، هیچگاه آرام نمیگیری و همیشه در هستی چرا که به سطح بالاتری نرسیدی. اما اگر بپذیری که مناسبترین چیز برای تو همان است که هم توان رسیدن به آن را داری، هم آرامش و شادیات را فراهم میکند، آن وقت واقعاً خوش و خوشبخت خواهی شد.
یا اگر بخواهی بالاترین درآمد ممکن را داشته باشی، هیچ وقت موفق نخواهی شد، چون همیشه کسی هست که بیشتر از تو درآمد دارد. اما اگر دنبال درآمد مناسب باشی که زندگی آرام فراهم کند، هم میرسی و هم احساس شادی و رضایت خواهی داشت.
خلاصه اینکه منظور از مناسبترین این است که نیازهای واقعی خود را بشناسیم. به ارزشها و اولویتهای خود توجه کنیم. به شرایط و امکانات خود نگاه کنیم و به جای تمرکز روی بهترینها، روی چیزهایی تمرکز کنیم که با شرایط ما همخوانی دارند و باعث میشود احساس خوشبختی کنیم. این تنها نسخه آرامش است:
یعنی کنترل آرزوها. ما آرزوها را کنترل کنیم، نه اینکه آرزوها ما را کنترل کنند. وگرنه تلف خواهیم شد. آرزوها مثل گرداب و گردبادند، اگر درگیرشان شوی، اختیار خود را نداری. به موج دریا میمانند که اگر سوارش نشدی، سوارت میشود و غرقت میکند.
نتیجهگیری:
اگر آرزوهای خود را کنترل نکنیم، به سرعت به بردگی آنها درخواهیم آمد.
برای پیادهسازی این حکمت در زندگی:
۱. نیازهای واقعی خود را بشناسید و به آنها توجه کنید.
۲. به جای دوندگی بیپایان در پی بهترینها، به دنبال مناسبترینها باشید.
۳. از رقابت با دیگران دست بردارید و با خودتان رقابت کنید.
۴. توجه خود را به لحظه حال معطوف کنید و از لذتهای کوچک زندگی بهرهبرداری کنید.
۵. به آرزوهای خود افسار بزنید و اجازه ندهید که آنها شما را کنترل و هدایت کنند.
☘ محمدرضا رنجبر
🌒 شب ششصد و دوم
#قریش
#ماعون
#کوثر
#صفحه- ۶۰۲
✅ ترجمه صوتی و تصویری ، کاری است از موسسه پیامبر مهر و رحمت
@mrranjbar3
تفسیر گزیده ۶۰۲.mp3
4.83M
☘ محمدرضا رنجبر
🌒 شب ششصد و دوم
#قریش
#ماعون
#کوثر
#صفحه- ۶۰۲
✅ ترجمه صوتی و تصویری ، کاری است از موسسه پیامبر مهر و رحمت
@mrranjbar3
☘ محمدرضا رنجبر
🌒 شب ششصد و سوم
#کافرون
#نصر
#مسد
#صفحه- ۶۰۳
✅ ترجمه صوتی و تصویری ، کاری است از موسسه پیامبر مهر و رحمت
@mrranjbar3
تفسیر گزیده ۶۰۳.mp3
3.62M
☘ محمدرضا رنجبر
🌒 شب ششصد و سوم
#کافرون
#نصر
#مسد
#صفحه- ۶۰۳
✅ ترجمه صوتی و تصویری ، کاری است از موسسه پیامبر مهر و رحمت
@mrranjbar3
☘ محمدرضا رنجبر
🌒 شب ششصد و چهارم
#اخلاص
#فلق
#ناس
#صفحه- ۶۰۴
✅ ترجمه صوتی و تصویری ، کاری است از موسسه پیامبر مهر و رحمت
@mrranjbar3
تفسیر گزیده ۶۰۴.mp3
5.82M
☘ محمدرضا رنجبر
🌒 شب ششصد و چهارم
#اخلاص
#فلق
#ناس
#صفحه- ۶۰۴
✅ ترجمه صوتی و تصویری ، کاری است از موسسه پیامبر مهر و رحمت
@mrranjbar3
بسم الله الرحمن الرحیم
با لطف خداوند، سلسله بحثهای ۶۰۴ شب، پس از ۶۰۴ شب تلاش بیوقفه، به پایان رسید.
☘ با همت و حمایت دوستان و کمکهای مالی ایشان، مراحل پیادهسازی، ویراستاریهای مکرر، صفحهآرایی و آمادهسازی برای چاپ آغاز شد. تاکنون چهار جلد، هر یک با بیش از ۴۰۰ صفحه، آمادهی چاپ شده است و همچنان شش جلد دیگر باقی مانده که انشاءالله با یاری دوستان تکمیل خواهد شد.
همانطور که پیشتر نیز گفتهایم، هر جلد، با توجه به هزینههای موجود، حداقل ۴۰ میلیون تومان هزینه دارد تا به مرحلهی آمادهسازی جهت چاپ برسد. بنا داریم، به لطف خداوند، این مجموعه را با عنوان چون قطرههای باران در ماه رمضان سال ۱۴۰۴، بهصورت یکجا منتشر کنیم.
☘ علاوه بر این، سلسله بحثهای نهجالبلاغه، شرح حکمتهای امیرالمؤمنین (علیهالسلام) نیز بهصورت روزانه تولید، تدوین و بارگذاری میشود و همزمان مراحل پیادهسازی و ویرایش را طی میکند که این خود مستلزم هزینههای خود است. گذشته از هزینههای جاری و حقالزحمهی افرادی که در این مسیر همراهی و همکاری میکنند، اگر بخواهیم در شبکههای اجتماعی تبلیغ کرده یا کلیپها را منتشر کنیم، هزینههای سنگینی در پی خواهد داشت. ولی این کار خود موجب میشود که میلیونها نفر از این محتوا بهرهمند شوند و استفاده کنند، و در صورت همیاری لازم، میتوان به چنین هدف بزرگی هم دست یافت.
☘ یک کلیپ، اگر تبلیغ نشود، چندان دیده نمیشود؛ درحالیکه اگر تبلیغ شود، گاه صدها هزار و حتی میلیونها نفر آن را خواهند شنید و مشاهده خواهند کرد.
☘ حیف است که این سخنان انتشار نیابد؛ سخنانی که حاصل ساعتها تفکر، تلاش، بیخوابی و کمخوابی است و حقیقتاً سخت و دشوار.
☘ بپذیرید که سخنگفتن در دقایق کوتاه، زحمت و انرژی بسیاری میطلبد و پذیرا باشید که تدریس قرآن و نهجالبلاغه، آنهم در قالبی ساده و روان، همراه با تمثیل، کاری بسیار وقتگیر است.
☘ به همین دلیل، عزیزانی که امکان یاری دارند، میتوانند هر زمان و به هر مقدار که برایشان ممکن باشد، کمکهای خود را به شمارهی کارت و حساب زیر واریز نمایند تا بتوانیم محتواهایی جذابتر، پرمخاطبتر و متنوعتر تولید و منتشر کنیم.
🌒 حرف آخر اینکه، چه کمک دوستان باشد و چه نباشد، ما به لطف خداوند مصمم هستیم که این راه را تا پایان ادامه دهیم، اما چه نیکوست که با تأمین هزینههای لازم، بتوانیم بر حجم و کیفیت کلیپها و تعداد مخاطبان بیفزاییم. انشاءالله.
🌕 شماره حساب :
۳۸۳۱۵۴۶۴۲۴
🌕 شماره کارت :
۵۸۵۹ ۸۳۱۰ ۱۴۴۷ ۹۲۲۳
✅ بنام محمد رضا رنجبر