🇴🇲دربارهٔ برگزاری نخستین کنگرهٔ فلسفه در کشورهای حاشیهٔ خلیج فارس ✍️ به قلم: سیّدعلی بطحائی ➣ https://t.me/Muslimnair مُسْلِمْنا 🇴🇲 مسقط پایتخت عمان، برای نخستین بار در روزهای اخیر شاهد برگزاری اوّلین کنگرهٔ بین المللی فلسفه با حضور چهره های سرشناس فلسفی جهان اسلام بود. به همین مناسبت در یادداشت پیش رو به نکاتی در مورد این همایش و جایگاه فلسفه ورزی در عمان و سایر کشورهای حاشیه خلیج فارس خواهیم داشت. 1⃣ یکم: این کنگره، با عنوان «ملتقی بیت الزبیر الفلسفی الاوّل» درتاریخ ١٥تا١٨می٢٠٢٢میلادی و مکان سالن همایش های موزهٔ بیت الزبیر واقع در قلب تاریخی شهر مسقط برگزار شد. رویدادِ فرهنگی که تعداد قابل توجهی از فرهیختگان و فلاسفه عرب از اقصی نقاط جهان اسلام درآن شرکت کردند. اهتمام عمان با وجود سیطرهٔ تفکّر اَباضی - که توجّه چندانی به فلسفه ورزی ندارد - قابل توجّه و حکایت از تحوّلات فکری - فرهنگی فراوانی است که به جاست به صورت مستقل بررسی شود. 🔹چهار سخنران اصلی این همایش از کشور میزبان بودند که شاهد دیگری از خیز برداشتن عمان برای پرچمداری فلسفه ورزی در بین کشورهای حاشیه خلیج است و حکایت از دمیدن هوای تازهٔ فلسفی در این کشور اباضی نشین دارد. البتّه هنوز واکنشی از سردمداران اسلام سنّتی اباضی در این زمینه گزارش نشده است، ولی عدم حضور و صدور پیامی از احمد بن حمد الخلیلی - مفتی اعظم عمان - به این کنگره دور از انتظار نبود. 2⃣ دوّم: به طور کلّی کشورهای ثروتمندِ حاشیهٔ خلیج فارس در مقایسه با سایر کشورهای جهان اسلام، از جهت فلسفی بسیار فقیر هستند. کم برگ و بار بودن میراث فلسفی در این خطّه و قلّت اندیشوران متعمّق در فلسفه، در این منطقه شاهد خوبی بر این مدعاست. در حالی که قرنهاست که غرب جهان اسلام، ایران، شبه قاره هند و... سیراب از فلسفه ورزی شده است و موضوعاتی دربارهٔ جامعه، سیاست، دین و همه چیز مورد مداقّه متفکّران فیلسوف قرار گرفته است؛ امّا سهم کشورهای حاشیهٔ خلیج فارس در این روند بسیار ناچیز است. 🔹 اهمّ مباحث عالمان این خطّه، آکنده از مباحثی است که هیچ ارتباطی با فلسفه یا حتّی ضد آن ندارد. در این منطقه، موضوعاتی پیرامون ایمان و قلمرو آن به وفور بحث و بررسی شده است؛ ولی عقلانیّت علمی یا تفکّر فلسفی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در حالی که تمدّن‌ها تنها بر دو رکن فکری استوارند؛ علم و ایمان یا به عبارتی دین و فلسفه. عمان به خوبی دریافته است تا زمانی که تنور فلسفه ورزی رونق جدّی نگیرد، خمیر ایمان و نان دینداری نمی تواند جان تازه ای ببخشد و تا مادامی که چراغِ فلسفه کم سو است؛ مشعلِ ایمان پرفروغ نخواهد بود. 3⃣ سوّم: ارزیابی خیزش فلسفی کشورهای حاشیه خلیج و به ویژه عمان در این رویداد فرهنگی بسیار زود است. تا زمانی که جرقهٔ فلسفی اخیر به جریانِ فلسفی پایدار تبدیل نشود و متن های سخنرانی های این همایش مورد بررسی دقیق قرار نگیرد، نمی توان از یک جهش فلسفی برای جبران عقب ماندگی ها سخن گفت. 🔹اما با بررسی کمّی تعداد ٤ سخنران این همایش از عمان، یک سخنران آن هم یک زن فیلسوف از عربستان، دو سخنران مدعو از لبنان و حضور پرطمطراق رضوان السید و ٥ سخنران اصلی و طراز اول از غرب جهان اسلام و سرزمین فلسفه ورز مغرب در شمال آفریقا و به ویژه سیدولداباه از موریتانیا، می توان این گمانه را تقویت کرد که عمان در حال طی کردن مرحلهٔ تمرین فلسفه ورزی و فلسفه آموزی برای در دست گرفتن پرچم فلسفه ورزی در بین کشورهای این منطقه است. 🔹همچنین غیبت فلاسفه ای از امارات، بحرین و قطر تفاوت مسیر فکری عمان از این کشورها را به خوبی نمایان کرده است. 🇸🇦 عربستان سعودی هم با فرستادن یک فیلسوف اجاره ای زن - ظاهراَ با هویتی از کشور تونس و یکی از اساتید تونسی که تابعیّت عربستانی دارد - آن هم در قد و قامت یک فیلسوف، قصد دارد با یک تیر، به دو نشان بزند و هم عقب ماندگی خود در فلسفه را جبران و هم اهتمام به جایگاه زن را به رخ بکشانند. این اقدام عربستان چه تصنّعی باشد، چه حاکی از لایه های پنهان و حقایق عربستان باشد، سیگنالهای جدیدی از تغییرات بنیادین فکری از عربستان را به جهانیان مخابره خواهد کرد. #اسلام_سنتی #فلسفه_سنتی #فلسفه #اباضیه #ملتقی_بیت_الزبیر_الفلسفی #کشورهای_حاشیه_خلیج_فارس #عمان #سید_علی_بطحائی 🌐 کانال علمی- تخصصی مسائل جهان اسلام(مُسْلِمْنا) ➣ تلگرام: ➣ https://t.me/Muslimnair ➣ ایتا: ➣ https://eitaa.com/muslimnair ➣ واتس اَپ(1): ➣ https://chat.whatsapp.com/L7lTSc8CUjN63PwAHQk7a7 ➣ واتس اَپ(2) ➣ https://chat.whatsapp.com/Cx9ctE56Ftz3d9piEIFqjL ➣ واتس اَپ(3): ➣ https://chat.whatsapp.com/LvsaAzALduN9Xiu2pRvQ6Z ➣ واتس اَپ(4): ➣ https://chat.whatsapp.com/CN64JfrptzX7lVLYoaDqsu ➣ واتس اَپ(5) ➣ https://chat.whatsapp.com/E38m8KOwJ0Y8ftQAlqGHpY

💠گزارشی از برگزاری نخستین کنگرهٔ فلسفه در عمّان ✍ به قلم: هشام صالح ➣ https://t.me/Muslimnair مُسْلِمْنا ✂️ گزینشی از گزارش: 🔹هفتهٔ قبل به دعوت نهاد علمی- فرهنگی بیت الزبیر در «نخستین کنگرهٔ فلسفهٔ عمّان» شرکت نمودم. در این همایش با چهره‌های سرشناسی از بزرگان فلسفهٔ جهان اسلام دیدار کردم. چهره های فلسفی همچون الزواوی بغوره(از الجزائر و استاد دانشگاه کویت) که درمورد فلسفه و دوران سخن گفت و محمد المصباحی(از مغرب و متخصّص آرای ابن رشد) که در کنگرهٔ مسقط دربارهٔ بازگشت به فلسفه سخنرانی کرد، مشیرعون(از لبنان) که درباره اشکالات فلسفی تعدّد گفت، السیدولد اباه(از موریتانا) درمورد نقش عقل فلسفی در حلّ بحران‌های کنونی بشر سخنرانی کرد و محمَد شوقی الزین(از الجزایر) که دربارهٔ اصول فلسفه فیمابین تجربهٔ فلسفی و تجربهٔ صوفیانه سخن گفت و عبدالسلام بن‌عبدالعالی(از مغرب) که دربارهٔ فلسفه و ترجمه گفت‌وگو کرد. 🔹اینها اساتیدی مشهو‌ری هستند که کتاب‌هایشان را می‌شناسیم؛ امّا آنچه مایه شگفتی من شد فلاسفه جوان و پیر عمانی بودند از جمله محمد الشحی رئیس«بیت الزبیر»، منی حبراس از همین مجموعه، زکریا المحرمی، علی الرواحی، محمد العجمی، سعود الزدجالی، بدر العبری و همه کسانی که به نظرمی‌رسید با کتاب‌ها و اندیشه‌های فلسفی ما، همچنین با جریانات فلسفی مدرن و معاصر غربی نیر آشنا هستند. فقط این نیست، درمیان آنها مهندس، پزشک و واعظ نیز وجود داشت. از میان مدعوین بانویی سعودی به نام دالیا التونسی بود که دغدغه‌اش مهارت و آموزش فلسفه به کودکان است!!! 🔹شاید فلسفهٔ کلاسیک و سنتی در جهان اسلام از سوی محافظه‌کاران نهادهای آموزشی درمعرض فشار قرارگرفته باشد؛ اما درمصر، مغرب، تونس و لبنان با چنین مسئله‌ای روبه رو نشده و با این حال در دهه‌های اخیر قرن بیست، شهرت هیچ استادی براساس تخصصش در فلسفه کانت، هگل، هایدگر، پل ریکور، هابرماس یا چارلز تایلور نبود؛ بلکه از تولیداتش در زمینهٔ «نقد میرات» اسلامی بود؛ این استادان تخصص اصلی‌ و تربیت دانشجویان را رها کرده و خود و مخاطبین را گرفتار اختلافات بین باشلار و فوکو نموده‌اند! 🔹البته بجاست اشاره کنم که نخستین کنگرهٔ فلسفه به همّت "جمعیت جدید فلسفی سعودی" دقیقاَ چند ماه پیش و در دوران اوج کرونا به صورت مجازی برگزار شده بود و کنگره عمان در حقیقت نخستین همایش حضوری فلسفه در کشورهای حاشیه خلیج فارس است و بسیار متأسف شدم که نتوانستم در آن نشست مجازی شرکت کنم؛ به این دلیل که مسائل جدیدی درآن مطرح شد و شخصیت‌های بزرگ غربی دعوت شده بودند.... مطالعه کامل⬅️↙️ yun.ir/lpjt84 #اسلام_سنتی #فلسفه_سنتی #فلسفه #گزارش_کنگره #ملتقی_بیت_الزبیر_الفلسفی #کشورهای_حاشیه_خلیج_فارس #عمان #هشام_صالح 🌐 کانال علمی- تخصصی مسائل جهان اسلام(مُسْلِمْنا) ➣ تلگرام: ➣ https://t.me/Muslimnair ➣ ایتا: ➣ https://eitaa.com/muslimnair ➣ واتس اَپ(1): ➣ https://chat.whatsapp.com/L7lTSc8CUjN63PwAHQk7a7 ➣ واتس اَپ(2) ➣ https://chat.whatsapp.com/Cx9ctE56Ftz3d9piEIFqjL ➣ واتس اَپ(3): ➣ https://chat.whatsapp.com/LvsaAzALduN9Xiu2pRvQ6Z ➣ واتس اَپ(4): ➣ https://chat.whatsapp.com/CN64JfrptzX7lVLYoaDqsu ➣ واتس اَپ(5) ➣ https://chat.whatsapp.com/E38m8KOwJ0Y8ftQAlqGHpY

⚡️دورخیز عربستان برای جبران تاریخی غیبت در فلسفه ورزی ✍ به قلم: سید علی بطحائی 🔹 امسال و همزمان با روز جهانی فلسفه، سرتاسر عربستان سعودی شاهد برگزاری نشست های تخصصی پیرامون فلسفه ورزی بود. این برنامه ها نشان داد که عربستان در دوران اصلاحات بن سلمان قصد دارد که چهره ای جدید از سعودی را به جهانیان مخابره کند. به همین مناسبت در یادداشت پیش رو به نکاتی در این زمینه خواهیم پرداخت. 1⃣ یکم. اصلاحات بن سلمانی، نه تنها به فِریز و استرلیزه شدن سلفیت در سپهر فرهنگ عمومی پرداخته؛ بلکه خیلی بالاتر از این تغییرات، رویکرد آنتی فلسفیِ سلفیت را نشانه رفته و مخالفت با کلام و رویکردهای ضد عقلانی ابن تیمیه و خاندان آل شیخ در این حوزه به چالش کشیده است. این اصلاحات از سال ۲۰۱۹ میلادی و گنجاندن آموزش فلسفه در کتب درسی شروع و دو سال بعد با تاسیس انجمن فلسفه عربستان و تحرکات جدی این جمعیت نشان داد که عربستان قصد دارد تا عقب ماندگی تاریخی خود در این حوزه را التیام بخشد. 2⃣ دوم. بن سلمان بر خلاف ترویج رویکرد آزادی لیبرالیسمی در برگزاری فستیوال های غیر اخلاقی، در فلسفه ورزی مراقب واکنش های تند و تیز سلفی ها نسبت به مخالفت با فلسفه است. بررسی نشست های فلسفی در عربستان نشان می دهد که آنها در پی ترویج فلسفه رایج در جهان اسلام و ایران نیستند تا از این طریق حساسیت تاریخی پیروان ابن تیمیه را برانگیزانند. عربستان نشان داد که قصد دارد کانون فلسفه ورزی را خود را در برابر فلسفه مصر و تا حدودی خود را در امتداد فلسفه آلمانی (به عنوان ابرقدرت فلسفه ورزی در اروپا) معرفی کند. شاید جمله مشهور فرج فُوده که چند سال قبل می گفت: «سوف ياتی وقت تتسعود مصر و تتمصر السعوديه؛ به زودی زمانی فرا خواهد رسید که مصر، تبدیل به سعودی و سعودی نیز مصری خواهد شد» را باید در همین راستا تحلیل کرد. وزن مباحث نشست های فلسفه ورزی امسال عربستان به مباحث فلسفه یونان و فلسفه های غربی پرداخته تا شاخک های آنتی فلسفی سلفی ها را برنیانگیزاند. 3⃣ سوم: عموما نشست های فلسفی امسال در کافی شاپ ها و کافه کتابها طابق النعل بالنعل کافه های غربی برگزار شد. موضوعاتی مثل فلسفه اشراقی افلاطون، گفتگوی لیزیس با افلاطون، سئوالاتی که در ذهنم است؟ (برای رده سنی ۹ تا ۱۲ سال)، شادی و بهجت آرامش، هوش مصنوعی و آینده فلسفه، منابع جهل، چیستی ادبیات فلسفی، نفس مابین فلسفه و علم، مهارت تفکر فلسفی، فلسفه در کتاب های کودک، خوانشی از لویاتان توماس هابز و... در نشست های امسال برگزار شد. 🔚 النهایه: قضاوت در مورد فرجام فلسفه در کشورهای حاشیه خلیج فارس و بویژه عربستان خیلی زود است. عربستان با سرمایه گذاری هنگفت در این بخش و بیشترین آمار نشست های فلسفی در کشورهای حاشیه خلیج قصد دارد گوی سبقت را از سایر شیخ نشین ها برباید، ولی اینکه با موضوعات فلسفی عاریه ای و عدم وجود خاستگاه درون زای تاریخی فلسفی چاره ای جز مشق فلسفه دیگران را در پی ندارد. تا زمانی که جرقهٔ فلسفی چهار ساله عربستان به جریانِ فلسفی پایدار تبدیل نشود، نمی توان از یک جهش فلسفی برای جبران عقب ماندگی ها سخن در عربستان سکولار پساسلفیه سخن گفت. هر چند که نقش فیلسوف های اجاره ای و دو تابعیتی در فلسفه ورزی عربستان را نمی توان به استقرار یک نظام فلسفی منسجم در عربستان پیوند داد. 🏷 #اسلام_سلفی #وهابیت #عربستان #فلسفه 💠 مسْلِمْنا (کانال علمی‌تخصصی مسائل جهان اسلام) در تلگرام، ایتا و واتس اپ: ʲᵒᶦⁿ↷ ➣ @Muslimnair ؛ @muslimnair ʲᵒᶦⁿ↷ ➣https://chat.whatsapp.com/FLlDC5HucS4IxWzZVaVe2o