*✨ الحكمة ۱۹۹ ✨
🍃 صفة الغوغاء*
فِي صِفَةِ الْغَوْغَاءِ،
⚜️ قال أميرالمؤمنين على عليه‌السلام:
هُمُ الَّذِينَ إِذَا اجْتَمَعُوا غَلَبُوا، وَ إِذَا تَفَرَّقُوا لَمْ يُعْرَفُوا. وَ قِيلَ بَلْ قَالَ علیه‌السلام: هُمُ الَّذِينَ إِذَا اجْتَمَعُوا ضَرُّوا وَ إِذَا تَفَرَّقُوا نَفَعُوا. فَقِيلَ: قَدْ عَرَفْنَا مَضَرَّةَ اجْتِمَاعِهِمْ، فَمَا مَنْفَعَةُ افْتِرَاقِهِمْ؟ فَقَالَ علیه‌السلام: يَرْجِعُ أَصْحَابُ الْمِهَنِ إِلَى مِهْنَتِهِمْ، فَيَنْتَفِعُ النَّاسُ بِهِمْ، كَرُجُوعِ الْبَنَّاءِ إِلَى بِنَائِهِ وَ النَّسَّاجِ إِلَى مَنْسَجِهِ وَ الْخَبَّازِ إِلَى مَخْبَزِه.
*✨ حکمت ۱۹۹ ✨
🍃 نكوهش اوباش*
در تعريف جمع اوباش،
⚜️ امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام فرمود:
آنان چون گرد هم آيند پيروز شوند، و چون پراكنده شوند شناخته نگردند. و گفته شد كه امام فرمود: آنان چون گرد هم آيند زيان رسانند، و چون پراكنده شوند سود دهند. از امام پرسيدند: چون اوباش گرد هم آيند زيان رسانند را دانستيم، اما چه سودى در پراكندگى آنان است؟ فرمود: صاحبان كسب و كار و پيشه‌وران به كارهاى خود بازمى‌گردند، و مردم از تلاش آنان سود برند، بنّا به ساختن ساختمان، و بافنده به كارگاه بافندگى، و نانوا به نانوايى روى مى‌آورد.
✒️ ترجمه: محمد دشتی
*✨ شرح حکمت ۱۹۹ ✨
🍃 هياهوى اوباش*
امام عليه‌السلام در اين گفتار حکیمانه در وصف توده‌هاى بى‌بندوبارى كه گاه دست به دست هم مى‌دهند و مفاسدى در جامعه ايجاد مى‌كنند، مى‌فرمايد: «آنها كسانى هستند كه هر وقت هماهنگ شوند غالب مى‌گردند و هنگامى كه پراكنده شوند شناخته نخواهند شد»، (فِي صِفَةِ الْغَوْغَاءِ: هُمُ الَّذِينَ إِذَا اجْتَمَعُوا غَلَبُوا، وَإِذَا تَفَرَّقُوا لَمْ يُعْرَفُوا). در تعبير ديگرى گفته شده كه امام عليه‌السلام فرمود: «آنها كسانى هستند كه هرگاه متحد شوند زيان مى‌رسانند و هرگاه متفرق گردند سود به بار مى‌آورند»، (وَقِيلَ بَلْ قال عليه‌السلام: هُمُ الَّذِينَ إِذَا اجْتَمَعُوا ضَرُّوا وَإِذَا تَفَرَّقُوا نَفَعُوا). «كسى سؤال كرد: زيان آنها را به هنگام متحد شدن دانستيم، منفعت آنها به هنگام پراكنده شدن چيست؟»، (فَقِيلَ: قَدْ عَرَفْنَا مَضَرَّةَ اجْتِمَاعِهِمْ، فَمَا مَنْفَعَةُ افْتِرَاقِهِمْ؟). «امام فرمود: پيشه‌وران و اهل كسب به كارهاى خود بازمى‌گردند و مردم از كار آنها بهره‌مند مى‌شوند، بنّا به سراغ بنّايى مى‌رود و بافنده مشغول بافندگى مى‌شود و نانوا به پخت نان مى‌پردازد»، (فَقَالَ: يَرْجِعُ أَصْحَابُ الْمِهَنِ إِلَى مِهْنَتِهِمْ، فَيَنْتَفِعُ النَّاسُ بِهِمْ، كَرُجُوعِ الْبَنَّاءِ إِلَى بِنَائِهِ، وَالنَّسَّاجِ إِلَى مَنْسَجِهِ، وَالْخَبَّازِ إِلَى مَخْبَزِهِ).
«غوغاء» در لغت داراى دو معناست: نخست معناى وصفى دارد و به كسانى اطلاق مى‌شود كه جزء قشر منحط اجتماع يا به بيان ديگر از اوباش مردم‌اند. افرادى هستند كه از عقل و درايت قابل توجهى برخوردار نيستند و غالباً تحت تأثير عوامل عاطفى قرار مى‌گيرند كه به آسانى ممكن است آنها را تحريك كرد و براى مقاصد سوئى به كار گرفت، كسانى كه مديران فاسد و مفسد جامعه هميشه از آنها بهره مى‌برند و نمونه‌هاى روشن آن را در حكومت بنى‌اميه و بنى‌عباس مى‌توان مشاهده كرد. اين واژه مفرد است و مانند ساير اسم جمع‌ها معناى جمعى دارد. معناى ديگر «غوغاء» همان معناى مصدرى يا اسم مصدرى است كه به ايجاد جار و جنجال اطلاق مى‌شود، اين معنا در فارسى امروز ما رايج است ولى معناى اول رايج نيست.
توضيح اينكه جوامع انسانى از گروه‌هاى مختلفى تشكيل مى‌شود كه سه گروه از آن را مى‌توان در اينجا نام برد:
۱ . افراد فهميده و باسواد و عاقل كه آلت دست اين و آن نمى‌شوند.
۲ . توده‌هاى كم‌اطلاع و پايبند به اصول اخلاق و ايمان كه آنها نيز برپايه ايمان و اخلاق‌شان در گروه‌هاى شرور شركت نمى‌كنند، هرچند ممكن است گاهى با نقشه‌هايى آنها را اغفال كرد. اين گروه همان‌ها هستند كه امام عليه‌السلام از آنها در عهدنامه مالك اشتر تعبير بليغى كرده و به عنوان «عامه مردم» آنان را ستوده و پناهگاه روز جنگ و صلح شمرده و به «مالك» توصيه مى‌كند مصالح آنها را در نظر بگيرد و مصالح خواص پرادعا و زياده طلب را فداى مصالح‌شان كند. «وَإِنَّمَا عِمَادُ الدِّينِ وَجِمَاعُ الْمُسْلِمِينَ وَالْعُدَّةُ لِلاَْعْدَاءِ الْعَامَّةُ مِنَ الاُْمَّةِ فَلْيَكُنْ صِغْوُكَ لَهُمْ وَمَيْلُكَ مَعَهُمْ».
۳ . گروهى كه سطح پايينى از فكر و اخلاق دارند و به اصطلاح بى‌بندوبار و فاقد تربيت لازم اسلامى هستند و در ميان آنها گاه افراد شرور و موذى نيز يافت مى‌شود. امام عليه‌السلام در حديث معروف كميل، درباره آنها مى‌فرمايد: «وَهَمَجٌ رَعَاعٌ أَتْبَاعُ كُلِّ نَاعِق، يَمِيلُونَ مَعَ كُلِّ رِيح، لَمْ يَسْتَضِيئُوا بِنُورِ الْعِلْمِ، وَلَمْ يَلْجَئُوا إِلَى رُكْن وَثِيق، و احمقانِ بى‌سروپا و بى‌هدفى كه دنبال هر صدايى مى‌روند و با هر بادى حركت مى‌كنند، آنهايى كه با نور علم روشن نشده‌اند و به ستون محكمى پناه نبرده‌اند». اين گروه‌اند كه چون جمع شوند غالباً سبب ضرر و زيان مى‌گردند. به كمترين چيزى تحريك مى‌شوند و بيشترين خسارات را مى‌رسانند، ولى اگر با برنامه‌ريزى صحيح جلوى اجتماع آنها گرفته شود و هر كدام به دنبال كار خود باشند و به شغلى كه دارند بپردازند، به جامعه منفعت مى‌رسانند، زيرا بسيارى از كارهاى سنگين اجتماعى معمولا بر دوش اين گروه است. زمامداران و مديران جوامع اسلامى بايد مراقب باشند دشمنان اسلام يا افراد شرور جامعه از وجود اين گروه استفاده نكنند و آنها را در مسير اهداف شوم خود به كار نگيرند.
✒️ آیت‌الله مکارم شیرازی
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
غدیریعنی؛
فقط‌حیدر
امیرالمومنین‌است...💚
عید غدیر برهمگی مبارک
#نتیجه_تقوا
#نهج_البلاغه
💥ألَا وَ إِنَّ التَّقْوَي مَطَايَا ذُلُلٌ حُمِلَ عَلَيْهَا أَهْلُهَاوَ أُعْطُوا أَزِمَّتَهَا فَأَوْرَدَتْهُمُ الْجَنَّةَ
🌗تقوی، چونان مركب های فرمانبرداری هستند كه سواران خود را، عنان بر دست، وارد بهشت جاویدان می كنند.
📚 #خطبه_16
*✨ الحكمة ۲۰۰ ✨
🍃 فضح اهل الغوغاء*
وَ أُتِيَ بِجَانٍ وَ مَعَهُ غَوْغَاءُ؛
⚜️ قال أميرالمؤمنين على عليه‌السلام:
لَا مَرْحَباً بِوُجُوهٍ لَا تُرَى إِلَّا عِنْدَ كُلِّ سَوْأَةٍ.
*✨ حکمت ۲۰۰ ✨
🍃 نكوهش انسان‌هاى شرور*
جنايتكارى را حضور امام آوردند كه جمعى اوباش همراه او بودند؛
⚜️ امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام فرمود:
مبارك مباد چهره‌هايى كه جز به هنگام زشتى‌ها ديده نمى‌شوند.
✒️ ترجمه: محمد دشتی
*✨ شرح حکمت ۲۰۰ ✨
🍃 غوغاطلبان*
اين كلام حكيمانه تكميلى است براى كلام گذشته و ماجرا از اين قرار است كه جنايتكارى را خدمت آن حضرت آوردند و عده‌اى از اوباش همراه او بودند (گويا مى‌خواستند مجازات او را تماشا كنند) امام عليه‌السلام فرمود: «خوش‌آمد مباد بر چهره‌هايى كه جز به هنگام حوادث بد ديده نمى‌شوند»، (وَأُتِيَ بِجَان وَمَعَهُ غَوْغَاءُ، فَقَالَ لاَ مَرْحَباً بِوُجُوه لاَ تُرَى إِلاَّ عِنْدَ كُلِّ سَوْأَة).
آرى همواره گروهى در جوامع بشرى در پى جنجال آفرينى يا حضور در حوادث جنجالى هستند، به محض اينكه نگاه كنند دو نفر با هم در گوشه خيابان دعوا مى‌كنند از اطراف جمع مى‌شوند، نه براى ميانجيگرى بلكه براى اينكه آن صحنه زشت را بنگرند و يا هنگامى كه بشنوند بنا هست فلان كس را در ملأ عام مجازات كنند، دوان دوان به سوى آن صحنه مى‌روند. از بعضى روايات كه در باب حدود آمده به خوبى استفاده مى‌شود كه امام عليه‌السلام از اين گروه متنفر بود.
در كتاب وسائل‌الشيعه حديثى به اين مضمون در باب كراهت اجتماع مردم براى نگاه كردن به شخصى كه حرام مى‌خورد آمده است، هنگامى كه امام عليه‌السلام در بصره بودند مردى را خدمتش آوردند كه بنا بود حد بر او اجرا شود، ناگهان گروهى از مردم براى تماشاى آن منظره اجتماع كردند، امام عليه‌السلام فرمود: اى قنبر نگاه كن اين گروه كيانند و براى چه آمدند، عرض كرد: مردى است كه مى‌خواهند حد بر او اقامه كنند (و اينها تماشاگرند)، هنگامى كه نزديك شدند امام علیه‌السلام نگاه در چهره آنها كرد و فرمود: «لا مَرْحباً بِوُجُوه لا تُرى إلاّ في كُلِّ سُوء هؤُلاءِ فُضُولُ الرِّجالِ أمِطْهُمْ عَنّى يا قَنْبَرُ، خوش‌آمد مباد بر چهره‌هايى كه جز در صحنه‌هاى بد ديده نمى‌شوند، آنها افراد بيهوده جامعه هستند، اى قنبر آنها را از من دور ساز».(۱)
درست که در قرآن و روایات دستور داده شده است اجراى حد در حضور جمع باشد تا مایه عبرت مردم گردد، اما این گروه از افراد هرگز براى عبرت گرفتن نمى‌آمدند، بلکه هرجا جنجالى برپا شود در آنجا حضور مى‌یابند و در صورتى که فرصت پیدا کنند خودشان نیز وارد صحنه مى‌شوند.
ولى جالب توجه اینکه زمامداران ظالم و ستمگر در دنیاى دیروز و امروز از وجود این گروه براى پیش بردن مقاصد نامشروع خود بهره فراوان مى‌گیرند و براى درهم شکستن مخالفان خود و آمران به معروف و ناهیان از منکر این گروه را تحریک کرده و به مصاف آنها مى‌فرستند.
ابن‌ابى‌الحدید از «احنف» چنین نقل مى‌کند که مى‌گفت: سفیهانِ جامعه را گرامى دارید، زیرا آنها شما را از این و آن حفظ مى‌کنند. (منظورش این بود که مى‌توانند دشمنان شما را دفع کنند) سپس شعرى از شاعرى نقل کرده که: من این افراد بدرفتار را براى خودم حفظ مى‌کنم تا در مقابل مخالفان از آنها استفاده کنم، اگر سگ‌هایى که نزد من‌اند حضور نداشته باشند از سگ‌هاى مخالفین در هراسم(۲).
ا----------------------------------------
*پی نوشت:*
۱ . وسائل‌الشیعه . جلد ۱۸ . باب ۲۲ . صفحه ۴۵
و کتاب الحدود . حدیث ۱
۲ . شرح ابن‌ابى‌الحدید . جلد ۱۹ . صفحه ۲۰
ذیل حکمت مورد بحث
✒️ آیت‌الله مکارم شیرازی
eitaa.com/nahgolbalagh