✔️🔆3⃣
🔅کشف فلسفه احکام🔅
کاشف از فلسفه احکام باید #دلیل_قطعی باشد - اعم از دلیل شرعی یا عقلی یا هر دو -
نه اینکه درباره یک سری #گمانها و #پندارها تکیه کنیم و بدون هیچ ضابطه و قانونی هر چه به فکرمان برسد به نام «فلسفه احکام» بازگو نماییم،
چراکه گمانهزنیهای نادرست پایههای احکام اسلامی را متزلزل میکند.
این شیوه نه تنها افراد را به دستورهای دین علاقهمند نمیسازد، بلکه وسیله خوبی برای از بین بردن ارزشهای دینی و بیاعتبار جلوه دادن آنها خواهد بود.
مثلا
#نماز را نوعی ورزش و #اذان را وسیلهای برای تقویت تارهای صوتی و روزه را منحصرا رژیمی برای لاغر شدن، و #رکوعوسجود را دستوری برای بهداشت ستون فقرات و پیشگیری از بیماری «سیاتیک» بدانیم.
این چنین تخیلات و حدس و گمان و فلسفهبافیهای مضحک، زیانبخش، خطرناک و غیرمنطقی است.
یکی از دانشمندان اهل سنت میگوید:
«با استقراء و تتبع در منابع فقهی این مطلب ثابت شده است که "علل" (و فلسفه ی) احکام را یا از متن نصوص یا از اجماع یا از طریق استنباط فقهی از مجموع احکام الهی باید کشف کرد.»
☑️🔅فایده بحث از فلسفه احکام🔅
با توجه به آنچه در امر قبل گذشت، معتقدیم هیچیک از کارهای خداوند حکیم در عالم تکوین و عالم تشریع بیحساب نیست و قطعا احکام و قوانین او بر محور مصالح و مفاسد دور میزند.
بنابراین، چه لزومی دارد که ما به سراغ فلسفه احکام برویم؟
آیا همین مقدار آگاهی اجمالی - که هیچ حکمی بیحکمت نیست - برای ما کافی نیست؟
پاسخ آن روشن است،
زیرا علم تفصیلی نسبت به فلسفه احکام فوایدی دارد که در علم اجمالی حاصل نمیشود،
چرا که وقتی انسان به مصالح تکلیف واجب پی ببرد یا از مفسده تکلیف حرام آگاه شود، به یقین انگیزه قویتری برای انجام آن تکلیف و ترک این حرام پیدا میکند.
همانطور که اگر مریض به خواص داروهایی که برای او تجویز شده است بهطور تفصیل مطلع شود و از زیانهای اشیای ممنوع شده آگاه باشد، انگیزه قویتری برای درمان خود و عمل به داروهای تجویز شده از جانب طبیب پیدا میکند.
به یقین یکی از علل طرح این بحث در کلمات معصومان در همین امر بوده است.
✔️@najafpoormh
ادامه دارد...👇
✔️🔅4⃣
🔆چند نکته☑️
✔️نکته اول اینکه مصالح و مفاسد احکام (واجبات و محرمات) در بسیاری از موارد جنبه عمومی و صد در صد ندارد،
بلکه از این نظر مانند قوانین بشری است که از فلسفه غالبی نشات میگیرد.
مثلا
فلسفه ی تحریمِ شراب، فسادِ عقل و وقوعِ نزاع و بغض و دور شدن از ذکر خداست (آنگونه که در قرآن و روایات اسلامی آمده است)،
ولی با این حال ممکن است در فرد یا در افرادی به هنگام خوردن شراب مخصوصا به مقدار کم این آثار ظاهر نشود.
به یقین این موضوع دلیل بر حلال بودن شراب برای آنان نخواهد بود،
چرا که موضوع تحریم شراب بهطور مطلق است و حکمت و علت آن جنبه غالبی دارد؛ همچنین است در واجبات و محرمات دیگر.
✔️نکته دیگر اینکه اعتراف به فلسفه احکام هرگز به معنای قبول قیاسهای ظنی نیست
چرا که ممکن است فلسفه احکام را بپذیریم ولی قیاسهای ظنی را حجت ندانیم و معتقد باشیم که قیاس تنها در جایی قابل قبول است که قطعی باشد (مانند قیاس اولویت).
به همین دلیل پیروان مکتب اهل بیت صلوات الله علیهم و عموما بحث تعلیل و فلسفه احکام را پذیرفتهاند با این حال قیاسهای ظنی را حجت نمیدانند (شرح بیشتر در این زمینه در «منابع استنباط از دیدگاه فقهای اسلام» ).
🔅نتیجهگیری کلی☑️
1⃣ اولا، تمام احکام الهی بدون شک تابع اسرار و فلسفههایی است که سبب تشریع آن احکام شده و این مصالح و مفاسد همه به بندگان باز میگردد.
2⃣ ثانیاً، ما از قسمت عمده فلسفه احکام - هر چند به تعلیم خداوند و پیامبر و جانشینانش - باخبریم ولی بخشی از آن هنوز بر ما پنهان است.
3⃣ثالثا، اطاعت اوامر الهی هر چند با آگاهی از فلسفههایش جاذبه بیشتری دارد، ولی هرگز مقید به آن نیست.
ما باید اوامر او را به کار بندیم و از نواهی او بپرهیزیم، خواه فلسفۂ حکم را بدانیم یا ندانیم؛
چرا که اگر از فلسفه تفصیلی آن بی خبریم فلسفه اجمالی آن را میدانیم زیرا خداوند حکیم نه بیجهت به چیزی امر میکند و نه بی علت از چیزی نهی میکند.
4⃣ رابعاً، احکام بر محور موضوعاتش دور میزند که از آن تعبیر به علت میکنیم، نه بر محور فلسفهها،
چرا که فلسفهها که از آن تعبیر به «حکمت» میکنیم جنبه غالبی دارد نه دائمی.
5⃣ خامساً، ما حق داریم تا آنجا که در توان ماست در جستجوی فلسفه احکام شرع از طریق دلایل قطعی عقل و آیات و روایات اسلامی باشیم و از آن پرسش کنیم و جویای پاسخ آن گردیم
چراکه این امر هم #انگیزههای_طاعت را قویتر میکند و هم آیین خدا را #عقلانی و به صورت منطقی جلوهگر میسازد.
ولی همانگونه که در بالا اشاره شد،
اگر بعد از تلاش و کوشش در موارد خاصی به فلسفه حکم نرسیدیم، باز آن حکم برای ما محترم و واجبُالاطاعه است و در هر حال انگیزه اصلی؛ #اطاعت_فرمانِ_خداوندِحکیم است.
🔅🔅🔅🔅
✔️@najafpoormh
امام کاظم (ع):
مردی از اهل قم مردم را به سوی حق فرا می خواند،
گروهی در معیّت او جمع میشوند که همانند پاره های آهن با صلابت و قاطع هستند،
بادهای تند و سخت حوادث و پیشامدها آنها را از جا نمی کَند.
از جنگ خسته نمی شوند
و نمی ترسند
و بر خدا توکل می کنند.
پیروزی با پرهیزگاران است.
🔅🔅🔅🇮🇷
رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ قُمَ يَدْعُوالنَّاسَ إلَى الْحَقِّ يَجْتَمعُ مَعَهُ قَوْمٌ كَزُبَرِ الْحَدِيدِ لَاتُزِلُّهُمُ الرِّيَاحُ الْعَوَاصِفُ و لَا يَمَلُّونَ مِنَ الْحَربِ وَ لَا يَجْبُنُون و عَلَى الله يَتَوَكَّلُونَ والْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ(بحار ج۵۷ ص۲۱۶)
#دهه_فجر مبارک
🌻@najafpoormh 🔅🇮🇷🔅
ـ1⃣
در صحنهٔ #انقلاب ، بیش از همه، سه عاملِ #رهبری ، #مردم و #مکتب تاثیرگذار بودهاند.
در هر نهضتی، رهبر باید دارای ویژگیهای خاصی باشد که در صورت فقدان آنها، نهضت به سر منزل مقصود نخواهد رسید.
این اوصاف و ویژگیها، بهطور کامل، در مورد #بنیانگذار_انقلاب_اسلامی صادق بوده و ایشان، علاوه بر برخورداری از فضایل #علمی در حوزههای مختلف و نیز برخورداری از فضایل #معنوی در تمام ابعاد زندگی، نسبت به مسایل پیرامون خود کاملاً آگاه و هوشیار بود و با شجاعت کمنظیر و تدبیر همیشگی خویش، این انقلاب را به سرانجام رساند.
#دهه_فجر مبارک
🌻@najafpoormh 🔅🇮🇷🔅
ـ2⃣
عاملِ رهبری بدون در نظر گرفتن عواملی همچون مکتب متعالی #اسلام و #مردم قادر به پیش بردن انقلاب نبوده است.
در دوران رژیم پهلوی، به دلیل ترس آن رژیم از حضور مردم متدین و مذهبی، تنها نخبگان شیفتهٔ غرب در اداره کشور نقش داشتند و این رژیم به نیروی مردم باور نداشت.
برخلاف این تصور، #امام_خمینی (رحمهالله) معتقد بود که باید در حرکت اجتماعی خود از مردم بهره گیرد
و نمیتوان به #گروههایسیاسی واحزابِمخالفِرژیم برای ایجاد تغییرات امیدوار بود.
#دهه_فجر مبارک
🌻@najafpoormh 🔅🇮🇷🔅